Alles over bolbliksem
Bolbliksem
Het is vrij recent dat het bestaan van het fenomeen bolbliksem grotendeels is aanvaard. Een deel wetenschappers ontkennen nog steeds het bestaan van dit fenomeen. Wat een bolbliksem inhoud is tot op heden nog niet bewezen of gedefinieerd. Het verschijnsel is enkel nog maar waar te nemen in de natuur en men is nog niet in staat dit goed genoeg na te bouwen in het lab. Omdat deze zichzelf niet kan blijven onderhouden, blijft een opgewekte bolbliksem slechts enkele milliseconden bestaan wat toch nog tamelijk lang is. Hierdoor berusten de verschillende theorieën grotendeels op de verklaringen van ooggetuigen.
Vorm en grootte
Er zijn verschillende groottes en vormen. Een bolbliksem kan een doorsnede hebben van 5 cm tot zelfs 30 meter. Diegenen die het meest worden waargenomen hebben een doorsnede van ongeveer 25 of 30 cm. De bolbliksems van 30 meter werden waargenomen door piloten die tijdens een vlucht hoog in de lucht dit fenomeen aantroffen. Omwille van het verschil in de waargenomen diameter (t.g.v. het uitzenden van licht) en de werkelijke diameter, is het raden of er werkelijk verschillen zijn in grootte of in de hoeveelheid van het uitgezonden licht.
Er zijn verschillende vormen waargenomen:
* Sferisch: deze komen het meest voor.
* Ovaal
* Druppelvorm: deze vorm is erg zeldzaam.
Vele bolbliksems hebben een lichtkrans om hen heen of een staart en enkelen geven een indruk hol te zijn, sommigen geven dan weer de indruk massief te zijn.
Kleur en geluid en geur
Bolbliksems stralen een fel oranje, wit of lichtblauw licht uit met de intensiteit van een 100W gloeilamp. Bij alle vormen komen de verschillende kleuren voor, echter de druppelvorm is meestal paars van kleur. De kleur en intensiteit blijft hetzelfde tot ze uitdoven. Volgens ooggetuigen is de eindkleur van bolbliksems net voor uitdoven wit en heel soms stralen ze weinig licht uit en hebben ze meer een grijze schijn. Ze maken meestal een suizend, sissend of krakend geluid, maar kunnen ook gewoon geluidloos zijn. Waarschijnlijk is dit een gevolg van de chemische reactie of de hoge temperaturen. Na het verdwijnen van een bolbliksem blijft er meestal een bittere geur achter die erg gelijkt op die van ozon, sulfaat of stikstofdioxide.
Energie
Het reproduceren van bolbliksems is nog steeds niet gelukt waardoor we de energie-inhoud moeten schatten. Er zijn verschillende getuigenissen waarbij bolbliksems ernstige brandwonden veroorzaakten, gelijkend op die van ultraviolette straling, maar er zijn eveneens getuigenissen dat ze helemaal geen schadelijke gevolgen hadden. Hieruit blijkt dat bolbliksems erg verschillen qua energie. Er wordt geschat tussen de 1000 J en 2 000 000 J voor zij die zich in de open lucht bevinden. Zij die zich binnenhuis begeven, in een vliegtuig, duikboot of iets anders met een metalen frame hebben slechts een energie waarde van 10 J.
Elektrische circuits trekken bolbliksems aan, maar wanneer deze laatsten in contact komen met elektrische circuits of metalen voorwerpen ontladen bolbliksems niet. Ze lijken er gewoon langs te zweven.
Levensduur
De levensduur van een bolbliksem varieert van enkele seconden tot enkele minuten. Ze blijken zich enkel in horizontale zin te bewegen tenzij ze gaan uitdoven. De hoogte hangt nauw samen met de diameter en intensiteit. Hoe groter de diameter en hoe meer licht de bolbliksem uitzendt, hoe verder hij van de aarde verwijderd is. Hierbij maken bolbliksems ook verticale bewegingen. Bolbliksems met een grotere diameter hebben over het algemeen een langere levensduur.
Verplaatsing
Bolbliksems ontstaan in de nabijheid van blikseminslagen. Vaak treden er meerdere tegelijk op. Ze verplaatsen zich voornamelijk horizontaal, maar kunnen ook stil blijven hangen in de lucht of neerdalen uit een wolk. Dit kan te wijten zijn aan de drukveranderingen binnenin. De horizontale bewegingen zijn waarschijnlijk een gevolg van de veld lijnen die van de noordpool naar de zuidpool lopen rondom de aarde. Wanneer ze zich erg dicht tegen de grond begeven, zullen elektromagnetische straling van elektrische toestellen hen mee een bepaalde richting insturen. Wanneer ze de grond of andere massieve voorwerpen raken, botsen ze terug. Dunne niet-metalen wanden, open of gesloten ramen vormen geen hindernis. Ook de schoorsteen is een vaak voorkomende doorgang voor een bolbliksem. In 1/3 van de gevallen brandt de bolbliksem een opening in een venster bij doorgang, ter grootte van zijn diameter. De gemiddelde snelheid van een bolbliksem bedraagt 1m/s.
Enkele interessante weetjes
Bolbliksems worden aangetrokken door elektrische circuits en kunnen deze ook stilleggen. Wanneer een bolbliksems explodeert, slaagt hij er zelfs in elektrische circuits uit de omgeving los te rukken en ze naar hem toe te trekken. En dit zelfs in een straal van 12 meter.
Ongeveer 5% van de wereldbevolking heeft ooit een bolbliksem gezien. Dit komt ongeveer overeen met het percentage van de wereldbevolking dat een blikseminslag duidelijk heeft waargenomen. Dat een bolbliksem erg warm is, blijkt uit de waarneming van een ooggetuige dat hij een bolbliksem zag ondergaan in een watervat en daar het water aan het koken bracht.
Bolbliksems komen niet voor bij blikseminslagen op bergtoppen of andere puntige voorwerpen. Een vlak oppervlak bij de inslag is dus ideaal.
De verschillende theorieen
De mens is al erg lang gefascineerd door het fenomeen bolbliksem waardoor er door de jaren heen verschillende theorieën zijn ontwikkeld. De theorieën zijn vrij uiteenlopend maar de een heeft al betere argumenten dan de andere. Wat alvast nodig is om een bolbliksem te bekomen, is gewone bliksem en een inslag ervan.
Theorie 1: Bovennatuurlijk
Het is vanzelfsprekend dat eeuwen geleden bij dit bizarre fenomeen verwezen werd naar bovennatuurlijke krachten. De Grieken verwezen naar de Goden en in de Middeleeuwen toen het geloof nog erg actief aanwezig was onder de bevolking, waren kwade krachten en poltergeist de grote boosdoeners.
Omdat dit een verzinsel is, hoeven we daar niet verder op in te gaan. Niet tegenstaande dat bolbliksems volgens ooggetuigen erge schade kunnen berokkenen en zelfs mensen omverwerpen, zijn er eveneens vele waarnemers die beweren dat een bolbliksem ook gewoon uitdooft zonder vernieling te veroorzaken.
Theorie 2: Netvlies
Er zijn nog steeds veel wetenschappers die het bestaan van dit verschijnsel verwerpen. Zij beweren dat een bolbliksem niet meer is dan een afdruk die na een blikseminslag op het netvlies gebrand is en pas na enkele minuten door het oog weer verwijderd wordt. Dit door het felle licht dat op het netvlies invalt en een kortstondige schade veroorzaakt.
Theorie 3: Kernfusie
Ir. G. C. Dijkhuis kwam 27 jaar geleden op het idee om de werking van een bolbliksem te benaderen met het fenomeen kernfusie. Bij kernfusie botsen atomen met een enorm hoge snelheid waardoor er erg veel energie vrijkomt als er sprake is van lichte atomen, bij zware atomen kost het energie. Het referentiepunt hiervoor is het atoom ijzer. Dit is wat er zich onder andere in de zon afspeelt. De zon zet per seconde 600 miljoen ton waterstof om in 596 miljoen ton helium. Het verschil in de massa, vier miljoen ton, is in energie omgezet, waarbij de beroemde formule van Albert Einstein, E = mcc, geldt.
Theorie 4: Siliciumoxide
Allereerst moet er bliksem inslaan op een voorwerp met een metaal- of oxidecomponent bijvoorbeeld de grond. De grond bevat siliciumdioxide en koolstof. Wanneer dus een blikseminslag plaatsvindt, wordt dit omgezet naar Siliciummetaal. De Siliciumdamp condenseert en vormt kleine pluizige bollen ter grootte van enkele nanometers. Deze slaan zich op in langwerpige gaten onder de grond die ook een gevolg zijn van de blikseminslag. Wanneer deze afkoelen vormen ze Fulgurites. Dit zijn lange glazen slierten. Wanneer de siliciumdamp vrijkomt uit de grond reageert het met zuurstof en vormt het eerst een ringvormige draaikolk om daarna over te gaan naar een bolvorm, de eigenlijke bolbliksem. De bolbliksem blijft verder oxideren en is erg heet. De oxidelaag op het oppervlak remt de reactie af. Uiteindelijk raakt het metaal op in de bolbliksem en verdwijnt hij. Het felle licht dat zichtbaar is, kan verklaard worden door het licht dat vrijkomt bij de oxidatie.
Theorie 5: MASER
MASER-werking (Microwave Amplification by Stimulated Emission of Radiation of vrij vertaald Microgolf Amplificatie door Stimulatie Emissie van Straling) is hetzelfde als een LASER, maar dan in het microgolfgebied. Door de blikseminslag ontstaat er een sterk homogene elektrische veldimpuls in de lucht ter grootte van enkele vierkante kilometers. Deze impuls verstoort de energieniveaus van de watermoleculen in de lucht waardoor deze in een aangeslagen toestand verkeren. Doordat deze toestand stabiel is, kan ze langer blijven bestaan dan normaal waardoor gestimuleerde emissie mogelijk wordt. Het grote volume van de lucht dat beïnvloedt is door de blikseminslag maakt het de fotonen moeilijk om te ontsnappen. Vele atomen vallen al snel terug naar hun grondtoestand waardoor er een foton wordt uitgezonden. Wanneer dit foton een aangeslagen atoom treft, zal dit gestimuleerd worden ook naar zijn grondtoestand over te gaan, waardoor er een foton vrijkomt met dezelfde frequentie en in fase is met het invallende foton. Deze 2 fotonen treffen zo nog andere atomen waardoor er nog meer gestimuleerde emissie ontstaat. Wanneer het volume van de lucht erg groot is of opgesloten zit in een holle ruimte (vb. een vliegtuig) zullen de botsingen tussen de moleculen alle energie verbruiken.
Theorie 6:
Het ioniseren van de lucht door de bliksem veroorzaakt een plasma. Dit plasma bevat plasmastromen. Deze wekken een elektromagnetisch veld op waardoor het in staat is te blijven bestaan. Wanneer echter dit elektromagnetische veld vervalt, is het plasma niet in staat een bol te blijven vormen. Het verschijnsel dat bolbliksems zich door dunne muren en ramen kunnen verplaatsen zet deze theorie kracht bij want plasma is enkel samen te houden door een elektromagnetisch veld. Als dit veld verstoord wordt, verdwijnt de bolbliksem met een luide knal door het plots vrijkomen van de opgesloten energie. Als echter de ionen in het plasma recombineren, zal deze bolbliksems gewoon uitdoven.
Volgens ons wordt een bolbliksem gevormd door een combinatie van plasma en het Maser-effect. Beide ondersteunen elkaar en het lijkt ons de meest logische verklaring.
Onze eigen interpretatie
We interpreteren zelf de verschillende waarnemingen die werden gedaan door wetenschappers en de proefondervindelijke waarnemingen die wij zelf deden. We weten ondertussen wat plasma is en hoe het ontstaat. Plasma is een mengsel van ionen en elektronen en eventueel neutrale gasmoleculen en het ontstaat door een gas te ioniseren.
Wat is bolbliksem?
Bolbliksem kan alleen ontstaan als het heel zwaar onweert en het bliksemt. Een blikseminslag zal de lucht ioniseren, waardoor er een soort plasma ontstaat. Normaal bestaat plasma uit elektronen en ionen, maar deze toestand heeft een korte levensduur. Plasma is stabieler als we stellen dat het plasma bestaat uit negatieve en positieve ionen. De recombinatie van deze ionen gebeurt traag, zelfs bij zeer lage temperatuur. De plasmatoestand wordt langer in stand gehouden. Hieruit volgt dat de levensduur van bolbliksem veel langer kan zijn.
HNO3 -> H+ + NO3-
O2 -> O + O
O2 + O -> O3
NO + O3 -> NO2 + O2
Wanneer er een bliksem of bolbliksem is geweest, ruik je de geur van ozon en salpeterzuur.
Als een bliksem wordt gevormd, ontstaat een magnetisch veld rond de bliksem. Een gewone bliksem veroorzaakt een sterk magnetisch veld in horizontale richting, maar soms bij zeer zwaar onweer ontstaan er ook magnetische velden in verticale richting. Wanneer die horizontale en verticale velden gekoppeld raken, veroorzaken ze een bolvorm.
Het gevormde plasma raakt gevangen in het bolvormig magnetischveld. De plasmabol zal zich vervolgens verder in stand houden door het magnetisch veld dat wordt opgewekt door de stromen die in het plasma zelf ontstaan ten gevolge van de verplaatsing van de geladen deeltjes. We kunnen bolbliksem beschouwen, als een semi-stabiele toestand van een hoog geleidend plasma.
We stellen vast dat een bolbliksem zich horizontaal beweegt. In de bolbliksem zit er een plasma opgesloten dat zeer heet is. De druk van het opgesloten plasma is kleiner dan de druk van de atmosfeer (omgeving) waardoor de bol gaat zweven. Bolbliksem verplaatst zich, horizontaal, volgens de magnetische veldlijnen van de aarde die van zuid naar noord lopen. Dit kan doordat de geladen deeltjes in een plasma gevoelig zijn voor magnetische velden. Wanneer de bolbliksem begint uit te doven gaat hij willekeurig bewegen, als gevolg van de drukveranderingen die plaatsvinden binnen in de bol. Deze drukveranderingen worden veroorzaakt door de afname van de temperatuur binnenin de bol.
Een bolbliksem kan tot zijn einde komen, wanneer het plasma begint af te koelen en de ionen gaan recombineren en gaan terug over naar de gasfase. Het magnetisch veld verzwakt hierdoor zal uiteindelijk zakt de bol in elkaar. In dit geval dooft de bolbliksem stilletjes aan uit. De bolbliksem kan ook exploderen als het magnetisch veld van de bolbliksem verstoord wordt door een ander magnetisch veld. Hierdoor ontstaat een drukverandering in de bol waardoor de energie van het plasma toeneemt. De bol zal exploderen als deze energieverandering groot genoeg is.
Bolbliksems kunnen oranje, geel en blauw kleuren. De kleur van bolbliksem volgt uit volgende reactie:
NO + O3 ? NO2 + O2
Er wordt zichtbaar licht uitgezonden door NO2 als dit terugvalt naar een lager energieniveau.
©Telescript | Gewijzigd: 28 februari 2017, 09:50 uur, door Joyce.s
Het is vrij recent dat het bestaan van het fenomeen bolbliksem grotendeels is aanvaard. Een deel wetenschappers ontkennen nog steeds het bestaan van dit fenomeen. Wat een bolbliksem inhoud is tot op heden nog niet bewezen of gedefinieerd. Het verschijnsel is enkel nog maar waar te nemen in de natuur en men is nog niet in staat dit goed genoeg na te bouwen in het lab. Omdat deze zichzelf niet kan blijven onderhouden, blijft een opgewekte bolbliksem slechts enkele milliseconden bestaan wat toch nog tamelijk lang is. Hierdoor berusten de verschillende theorieën grotendeels op de verklaringen van ooggetuigen.
Vorm en grootte
Er zijn verschillende groottes en vormen. Een bolbliksem kan een doorsnede hebben van 5 cm tot zelfs 30 meter. Diegenen die het meest worden waargenomen hebben een doorsnede van ongeveer 25 of 30 cm. De bolbliksems van 30 meter werden waargenomen door piloten die tijdens een vlucht hoog in de lucht dit fenomeen aantroffen. Omwille van het verschil in de waargenomen diameter (t.g.v. het uitzenden van licht) en de werkelijke diameter, is het raden of er werkelijk verschillen zijn in grootte of in de hoeveelheid van het uitgezonden licht.
Er zijn verschillende vormen waargenomen:
* Sferisch: deze komen het meest voor.
* Ovaal
* Druppelvorm: deze vorm is erg zeldzaam.
Vele bolbliksems hebben een lichtkrans om hen heen of een staart en enkelen geven een indruk hol te zijn, sommigen geven dan weer de indruk massief te zijn.
Kleur en geluid en geur
Bolbliksems stralen een fel oranje, wit of lichtblauw licht uit met de intensiteit van een 100W gloeilamp. Bij alle vormen komen de verschillende kleuren voor, echter de druppelvorm is meestal paars van kleur. De kleur en intensiteit blijft hetzelfde tot ze uitdoven. Volgens ooggetuigen is de eindkleur van bolbliksems net voor uitdoven wit en heel soms stralen ze weinig licht uit en hebben ze meer een grijze schijn. Ze maken meestal een suizend, sissend of krakend geluid, maar kunnen ook gewoon geluidloos zijn. Waarschijnlijk is dit een gevolg van de chemische reactie of de hoge temperaturen. Na het verdwijnen van een bolbliksem blijft er meestal een bittere geur achter die erg gelijkt op die van ozon, sulfaat of stikstofdioxide.
Energie
Het reproduceren van bolbliksems is nog steeds niet gelukt waardoor we de energie-inhoud moeten schatten. Er zijn verschillende getuigenissen waarbij bolbliksems ernstige brandwonden veroorzaakten, gelijkend op die van ultraviolette straling, maar er zijn eveneens getuigenissen dat ze helemaal geen schadelijke gevolgen hadden. Hieruit blijkt dat bolbliksems erg verschillen qua energie. Er wordt geschat tussen de 1000 J en 2 000 000 J voor zij die zich in de open lucht bevinden. Zij die zich binnenhuis begeven, in een vliegtuig, duikboot of iets anders met een metalen frame hebben slechts een energie waarde van 10 J.
Elektrische circuits trekken bolbliksems aan, maar wanneer deze laatsten in contact komen met elektrische circuits of metalen voorwerpen ontladen bolbliksems niet. Ze lijken er gewoon langs te zweven.
Levensduur
De levensduur van een bolbliksem varieert van enkele seconden tot enkele minuten. Ze blijken zich enkel in horizontale zin te bewegen tenzij ze gaan uitdoven. De hoogte hangt nauw samen met de diameter en intensiteit. Hoe groter de diameter en hoe meer licht de bolbliksem uitzendt, hoe verder hij van de aarde verwijderd is. Hierbij maken bolbliksems ook verticale bewegingen. Bolbliksems met een grotere diameter hebben over het algemeen een langere levensduur.
Verplaatsing
Bolbliksems ontstaan in de nabijheid van blikseminslagen. Vaak treden er meerdere tegelijk op. Ze verplaatsen zich voornamelijk horizontaal, maar kunnen ook stil blijven hangen in de lucht of neerdalen uit een wolk. Dit kan te wijten zijn aan de drukveranderingen binnenin. De horizontale bewegingen zijn waarschijnlijk een gevolg van de veld lijnen die van de noordpool naar de zuidpool lopen rondom de aarde. Wanneer ze zich erg dicht tegen de grond begeven, zullen elektromagnetische straling van elektrische toestellen hen mee een bepaalde richting insturen. Wanneer ze de grond of andere massieve voorwerpen raken, botsen ze terug. Dunne niet-metalen wanden, open of gesloten ramen vormen geen hindernis. Ook de schoorsteen is een vaak voorkomende doorgang voor een bolbliksem. In 1/3 van de gevallen brandt de bolbliksem een opening in een venster bij doorgang, ter grootte van zijn diameter. De gemiddelde snelheid van een bolbliksem bedraagt 1m/s.
Enkele interessante weetjes
Bolbliksems worden aangetrokken door elektrische circuits en kunnen deze ook stilleggen. Wanneer een bolbliksems explodeert, slaagt hij er zelfs in elektrische circuits uit de omgeving los te rukken en ze naar hem toe te trekken. En dit zelfs in een straal van 12 meter.
Ongeveer 5% van de wereldbevolking heeft ooit een bolbliksem gezien. Dit komt ongeveer overeen met het percentage van de wereldbevolking dat een blikseminslag duidelijk heeft waargenomen. Dat een bolbliksem erg warm is, blijkt uit de waarneming van een ooggetuige dat hij een bolbliksem zag ondergaan in een watervat en daar het water aan het koken bracht.
Bolbliksems komen niet voor bij blikseminslagen op bergtoppen of andere puntige voorwerpen. Een vlak oppervlak bij de inslag is dus ideaal.
De verschillende theorieen
De mens is al erg lang gefascineerd door het fenomeen bolbliksem waardoor er door de jaren heen verschillende theorieën zijn ontwikkeld. De theorieën zijn vrij uiteenlopend maar de een heeft al betere argumenten dan de andere. Wat alvast nodig is om een bolbliksem te bekomen, is gewone bliksem en een inslag ervan.
Theorie 1: Bovennatuurlijk
Het is vanzelfsprekend dat eeuwen geleden bij dit bizarre fenomeen verwezen werd naar bovennatuurlijke krachten. De Grieken verwezen naar de Goden en in de Middeleeuwen toen het geloof nog erg actief aanwezig was onder de bevolking, waren kwade krachten en poltergeist de grote boosdoeners.
Omdat dit een verzinsel is, hoeven we daar niet verder op in te gaan. Niet tegenstaande dat bolbliksems volgens ooggetuigen erge schade kunnen berokkenen en zelfs mensen omverwerpen, zijn er eveneens vele waarnemers die beweren dat een bolbliksem ook gewoon uitdooft zonder vernieling te veroorzaken.
Theorie 2: Netvlies
Er zijn nog steeds veel wetenschappers die het bestaan van dit verschijnsel verwerpen. Zij beweren dat een bolbliksem niet meer is dan een afdruk die na een blikseminslag op het netvlies gebrand is en pas na enkele minuten door het oog weer verwijderd wordt. Dit door het felle licht dat op het netvlies invalt en een kortstondige schade veroorzaakt.
Theorie 3: Kernfusie
Ir. G. C. Dijkhuis kwam 27 jaar geleden op het idee om de werking van een bolbliksem te benaderen met het fenomeen kernfusie. Bij kernfusie botsen atomen met een enorm hoge snelheid waardoor er erg veel energie vrijkomt als er sprake is van lichte atomen, bij zware atomen kost het energie. Het referentiepunt hiervoor is het atoom ijzer. Dit is wat er zich onder andere in de zon afspeelt. De zon zet per seconde 600 miljoen ton waterstof om in 596 miljoen ton helium. Het verschil in de massa, vier miljoen ton, is in energie omgezet, waarbij de beroemde formule van Albert Einstein, E = mcc, geldt.
Theorie 4: Siliciumoxide
Allereerst moet er bliksem inslaan op een voorwerp met een metaal- of oxidecomponent bijvoorbeeld de grond. De grond bevat siliciumdioxide en koolstof. Wanneer dus een blikseminslag plaatsvindt, wordt dit omgezet naar Siliciummetaal. De Siliciumdamp condenseert en vormt kleine pluizige bollen ter grootte van enkele nanometers. Deze slaan zich op in langwerpige gaten onder de grond die ook een gevolg zijn van de blikseminslag. Wanneer deze afkoelen vormen ze Fulgurites. Dit zijn lange glazen slierten. Wanneer de siliciumdamp vrijkomt uit de grond reageert het met zuurstof en vormt het eerst een ringvormige draaikolk om daarna over te gaan naar een bolvorm, de eigenlijke bolbliksem. De bolbliksem blijft verder oxideren en is erg heet. De oxidelaag op het oppervlak remt de reactie af. Uiteindelijk raakt het metaal op in de bolbliksem en verdwijnt hij. Het felle licht dat zichtbaar is, kan verklaard worden door het licht dat vrijkomt bij de oxidatie.
Theorie 5: MASER
MASER-werking (Microwave Amplification by Stimulated Emission of Radiation of vrij vertaald Microgolf Amplificatie door Stimulatie Emissie van Straling) is hetzelfde als een LASER, maar dan in het microgolfgebied. Door de blikseminslag ontstaat er een sterk homogene elektrische veldimpuls in de lucht ter grootte van enkele vierkante kilometers. Deze impuls verstoort de energieniveaus van de watermoleculen in de lucht waardoor deze in een aangeslagen toestand verkeren. Doordat deze toestand stabiel is, kan ze langer blijven bestaan dan normaal waardoor gestimuleerde emissie mogelijk wordt. Het grote volume van de lucht dat beïnvloedt is door de blikseminslag maakt het de fotonen moeilijk om te ontsnappen. Vele atomen vallen al snel terug naar hun grondtoestand waardoor er een foton wordt uitgezonden. Wanneer dit foton een aangeslagen atoom treft, zal dit gestimuleerd worden ook naar zijn grondtoestand over te gaan, waardoor er een foton vrijkomt met dezelfde frequentie en in fase is met het invallende foton. Deze 2 fotonen treffen zo nog andere atomen waardoor er nog meer gestimuleerde emissie ontstaat. Wanneer het volume van de lucht erg groot is of opgesloten zit in een holle ruimte (vb. een vliegtuig) zullen de botsingen tussen de moleculen alle energie verbruiken.
Theorie 6:
Het ioniseren van de lucht door de bliksem veroorzaakt een plasma. Dit plasma bevat plasmastromen. Deze wekken een elektromagnetisch veld op waardoor het in staat is te blijven bestaan. Wanneer echter dit elektromagnetische veld vervalt, is het plasma niet in staat een bol te blijven vormen. Het verschijnsel dat bolbliksems zich door dunne muren en ramen kunnen verplaatsen zet deze theorie kracht bij want plasma is enkel samen te houden door een elektromagnetisch veld. Als dit veld verstoord wordt, verdwijnt de bolbliksem met een luide knal door het plots vrijkomen van de opgesloten energie. Als echter de ionen in het plasma recombineren, zal deze bolbliksems gewoon uitdoven.
Volgens ons wordt een bolbliksem gevormd door een combinatie van plasma en het Maser-effect. Beide ondersteunen elkaar en het lijkt ons de meest logische verklaring.
Onze eigen interpretatie
We interpreteren zelf de verschillende waarnemingen die werden gedaan door wetenschappers en de proefondervindelijke waarnemingen die wij zelf deden. We weten ondertussen wat plasma is en hoe het ontstaat. Plasma is een mengsel van ionen en elektronen en eventueel neutrale gasmoleculen en het ontstaat door een gas te ioniseren.
Wat is bolbliksem?
Bolbliksem kan alleen ontstaan als het heel zwaar onweert en het bliksemt. Een blikseminslag zal de lucht ioniseren, waardoor er een soort plasma ontstaat. Normaal bestaat plasma uit elektronen en ionen, maar deze toestand heeft een korte levensduur. Plasma is stabieler als we stellen dat het plasma bestaat uit negatieve en positieve ionen. De recombinatie van deze ionen gebeurt traag, zelfs bij zeer lage temperatuur. De plasmatoestand wordt langer in stand gehouden. Hieruit volgt dat de levensduur van bolbliksem veel langer kan zijn.
HNO3 -> H+ + NO3-
O2 -> O + O
O2 + O -> O3
NO + O3 -> NO2 + O2
Wanneer er een bliksem of bolbliksem is geweest, ruik je de geur van ozon en salpeterzuur.
Als een bliksem wordt gevormd, ontstaat een magnetisch veld rond de bliksem. Een gewone bliksem veroorzaakt een sterk magnetisch veld in horizontale richting, maar soms bij zeer zwaar onweer ontstaan er ook magnetische velden in verticale richting. Wanneer die horizontale en verticale velden gekoppeld raken, veroorzaken ze een bolvorm.
Het gevormde plasma raakt gevangen in het bolvormig magnetischveld. De plasmabol zal zich vervolgens verder in stand houden door het magnetisch veld dat wordt opgewekt door de stromen die in het plasma zelf ontstaan ten gevolge van de verplaatsing van de geladen deeltjes. We kunnen bolbliksem beschouwen, als een semi-stabiele toestand van een hoog geleidend plasma.
We stellen vast dat een bolbliksem zich horizontaal beweegt. In de bolbliksem zit er een plasma opgesloten dat zeer heet is. De druk van het opgesloten plasma is kleiner dan de druk van de atmosfeer (omgeving) waardoor de bol gaat zweven. Bolbliksem verplaatst zich, horizontaal, volgens de magnetische veldlijnen van de aarde die van zuid naar noord lopen. Dit kan doordat de geladen deeltjes in een plasma gevoelig zijn voor magnetische velden. Wanneer de bolbliksem begint uit te doven gaat hij willekeurig bewegen, als gevolg van de drukveranderingen die plaatsvinden binnen in de bol. Deze drukveranderingen worden veroorzaakt door de afname van de temperatuur binnenin de bol.
Een bolbliksem kan tot zijn einde komen, wanneer het plasma begint af te koelen en de ionen gaan recombineren en gaan terug over naar de gasfase. Het magnetisch veld verzwakt hierdoor zal uiteindelijk zakt de bol in elkaar. In dit geval dooft de bolbliksem stilletjes aan uit. De bolbliksem kan ook exploderen als het magnetisch veld van de bolbliksem verstoord wordt door een ander magnetisch veld. Hierdoor ontstaat een drukverandering in de bol waardoor de energie van het plasma toeneemt. De bol zal exploderen als deze energieverandering groot genoeg is.
Bolbliksems kunnen oranje, geel en blauw kleuren. De kleur van bolbliksem volgt uit volgende reactie:
NO + O3 ? NO2 + O2
Er wordt zichtbaar licht uitgezonden door NO2 als dit terugvalt naar een lager energieniveau.
©Telescript | Gewijzigd: 28 februari 2017, 09:50 uur, door Joyce.s
