Gisteren hebben we het op deze site al eventjes gehad over de straalstroom. Nederland bevindt zich daar pal onder, en dat verklaart het wisselvallige karakter van het weer. Er zijn natuurlijk ook regio’s in Europa die ten zuiden van de straalstroom vertoeven. En ja, daar is het zonnig en warm. We gaan de straalstroom in kaarten tonen, nader bekijken en uitvogelen wat het voor de weercondities aan de grond kan betekenen.
Vliegtuigen bevinden zich vaak op de hoogte van de straalstroom. Van de VS naar Europa hebben ze geregeld de wind in de rug en dat scheelt soms wel anderhalf a 2 uur ten opzichte van de heenreis. Foto: Gerrit van Osch.
Wat zien we op de kaart?
Op de eerste kaart hiernaast zien we de straalstroompositie weergegeven voor dinsdag 12 augustus. De lijnen die u ziet, zijn lijnen van gelijke hoogten, zogeheten isohypsen. Deze lijnen verbinden de punten waarop de luchtdruk 500 hPa is. Gemiddeld gesproken is dat op zo’n 5 kilometer hoogte, maar daar zitten uiteraard schommelingen in. De zwarte lijn, die deels over Nederland ligt, is de 552 decameter isohyps. Het betekent dat de luchtdruk op 5520 meter boven de grond 500 hPa is. De rode lijn is de 576 decameter isohyps. Dus ter hoogte van Noordwest-Spanje, Zwitserland, Tsjechie en Zuidoost-Polen moet je naar 5760 meter hoogte voordat de luchtdruk is afgenomen naar 500 hPa.
Oftewel, boven West-Nederland is de lucht kouder. Koude lucht is meer ingeklonken en zwaarder dan warme lucht en dus zul je minder ver omhoog hoeven om op 500 hPa uit te komen. Boven Zuidoost-Polen is de lucht relatief warmer, dus verder uitgezet (in de verticaal) en dus moet je iets hoger stijgen voordat de luchtdruk op tot 500 hPa is gedaald.
De straalstroomkaart voor dinsdag. De weergegeven lijnen zijn isohypsen. Uitleg in de tekst.
De precieze ligging van de straalstroom
De straalstroom vinden we in de regio’s waar de temperatuurverschillen op hoogte het grootst zijn. Dus daar waar de meeste lijnen zich ophouden, daar ligt de straalstroom. Op dinsdag is dat over Frankrijk, de Benelux, Duitsland, Polen en vervolgens noordwaarts verder blazend over de Baltische staten. Op woensdag is er aan die positie weinig veranderd. Al is wel te zien dat nu ook delen van Spanje, Noord-Italië, Slowakije en Hongarije mee gaan doen. De lijnen liggen het dichtst bij elkaar boven Zwitserland, het zuiden van Duitsland en op de grens tussen Duitsland en Polen. Aan de grond zal in die contreien dan ook een storing actief zijn.
De straalstroomkaart voor woensdag. Deze kaarten zijn geladen met gegevens van het ECMWF model.
Naar de zuidkant van de straalstroom
De weersomstandigheden bij ons en in de ons omringende landen kennen we nu wel. Maar daar waar de straalstroom niet boven hangt, daar is het allemaal een stuk rustiger. En, aan de zuidzijde van de straalstroom, een stuk warmer. Op de twee straalstroomkaarten zien we dat het zuiden, maar voor het zuidoosten van Europa, vrij liggen. De bijbehorende weercondities zijn op de Balkan, Griekenland, Italië en Turkije dan ook snel te beschrijven: zonnig en warm tot zeer warm. Dinsdag is het er veelal 30 tot 35 graden, woensdag komen daar nog een paar graden bovenop.
De maximumtemperaturen voor woensdag. Hoe donkerder de kleur rood, deste warmer het is. De Benelux is geel; maxima amper op 20 graden.
Een iets ander verhaal geldt voor Portugal en Spanje. Het is daar voluit zomer, dat wel, maar wie de straalstroomkaarten bekijkt, ziet dat de straalstroom daar wel deels voet aan de grond (in de lucht….) krijgt. Dinsdagmiddag ligt er dan ook een storing over het noordwesten van Spanje en de noordelijke helft van Portugal. Het levert een paar buien op. Woensdag ligt die storing boven het noordoosten van Spanje. Ondanks de aanwezigheid van een deel van de straalstoom aldaar, zal er echter niet meer dan een lokale (onweers)bui vallen. En dat terwijl dergelijke kaarten in onze omgeving al snel tot flink wat neerslag zouden leiden. De oorzaak zit ‘m de warme en droge lucht.
De verwachte maximumtemperaturen voor dinsdag. Warme lucht ten zuiden van de straalstroom. En ook boven oostelijk Europa, want de straalstroom buigt af naar de Baltische staten en dus kan warme lucht tot de omgeving van Hongarije en deels ook Polen doordringen.
Spanje is behoorlijk droog in de zomer en zodoende is er vaak te weinig vocht aanwezig om ook echt veel buien of gestage regen te produceren. Wat dat betreft is het overgrote deel van Spanje een veelal zonzekere zomerbestemming. Dat verandert overigens eind augustus en in september, als het water in de Middellandse Zee op zijn warmst is, en er vooral in de oostelijke gebieden hele felle regenbuien kunnen vallen. Met een windje van zee is er namelijk WEL genoeg vocht voorhanden.
Bron:Meteo Consult | Gewijzigd: 9 augustus 2008, 13:14 uur, door Kikimero
Door de grens van warm naar koud, wat weer voor onstabiliteit zorgt? heb ik gelijk nou nou nou??xD
Viel me namelijk ook op dat het noorden van italie ook veel noodweer had, en laat ie nou net tussen die grens ook liggen, zoals je ziet aan de kleuren.