Hoe werkt de buienradar?
Hoe werkt de buienradar?
Om neerslag te meten wordt gebruik gemaakt van een radar. Overigens staat radar voor “Radio Detection and Rangingâ€. Het KNMI heeft twee neerslagradars staan. Er staat er één in De Bilt en één in Den Helder. De radar heeft een horizontale reikwijdte die beperkt is tot ongeveer 300 km, dit heeft te maken met de kromming van de aarde. De radar kan wel verder kijken maar dan kijkt deze over de bewolking heen. De neerslag van een wolk die tot grote hoogte in de troposfeer reikt, in vaktermen cumulonimbus, en verder verwijderd is dan 200 km kan wel worden waargenomen.
De radar heeft ook nog een doppler functie waarbij de bewegingen van neerslag in een wolk bekeken kan worden en windkracht en richting kunnen worden bepaald.
De radar zendt zeer frequent een signaal uit dat vervolgens voor een deel door de neerslag wordt teruggekaatst. Hoe meer er van het signaal wordt teruggekaatst des te sterker is de neerslag. De gegevens van beide radars wordt samengevoegd tot één radarbeeld. De beelden met verschillende kleuren kunt u vervolgens op onze website bekijken.
De kleur geeft aan hoe sterk het neerslagsignaal is. Wit geeft maar een licht neerslagsignaal, slechts een paar 0.1 mm per uur of minder. Hoe blauwer de kleur des te intensiever de neerslag. Donkerblauw geeft 5 tot 10 mm. De kleur rood brengt al gauw tientallen mm, terwijl bij de kleur rosé u al mag uitgaan van een zeer zware bui of zelfs van een wolkbreuk compleet met hagel.
Als je de radarbeelden achterelkaar zet kan je mooi uitrekenen hoeveel tijd je nog hebt voordat de neerslag jou bereikt en is tijdens passage van een buiengebied goed te zien hoe lang je daar dan nog rekening mee moet houden. Het inschatten van de neerslag ´tot aan uw voordeur´ gaat gemakkelijker als het om een neerslaggebied gaat dat bij een front behoort. Buien daarentegen lossen sneller op en ontstaan spontaan weer op andere plekken zodat het inschatten van de trekrichting van buien dikwijls heel lastig is. De buienradar is dus een zeer nuttig instrument en voor velen al een onmisbaar instrument. Zelfs in de virtuele wereld van Second Life Amsterdam is buienradar te vinden.
Ondanks dat de buienradar zijn goede dienst al heeft bewezen moet u met het interpreteren van de beelden voorzichtig zijn. Ik heb enkele voorbeelden op een rijtje gezet.
1. Als er lichte neerslag valt dan wordt dit aangegeven met een witte kleur. Het kan echter ook duiden op lichte neerslag dat verdampt voordat het de grond bereikt.
2. Als u naar een Nederlands radarbeeld kijkt dan ziet u aan de randen van dat beeld dat de neerslag minder actief is en vervolgens abrupt ophoudt, dit heeft te maken met de reikwijdte van de radar. U zult zien wanneer de neerslag dichterbij komt deze activeert.
3. Vooral boven de Noordzee, maar ook boven land kunnen soms valse echo`s voorkomen. Herkenbaar aan een rommelig stippeltjes patroon. Dit komt vaak voor tijdens een inversie. Een inversie is een dunne laag in de atmosfeer waarbij de temperatuur met de hoogte toeneemt in plaats van daalt. Er hangt dan als het ware een denkbeeldige deksel boven ons hoofd. De radarstralen worden dan door de atmosfeer afgebogen en veroorzaken de verstoring. (zie afbeelding hieronder)
4. Sinds enige tijd zijn de radarbeelden in een resolutie van 1 x 1 km te bekijken en worden soms cirkels zichtbaar. Deze cirkels worden dan duidelijk zichtbaar in de regio De Bilt en Den Helder, en daar staan ook de radartorens van het KNMI. Deze ringen worden ook wel smeltbanden genoemd. Het zijn smalle zones in de neerslag waar sneeuw, die op grotere hoogte wordt gevormd, overgaat in regen. De smeltbanden verraden het nulgradenniveau en worden veroorzaakt door een verhoogde radarreflectie. Overigens komen smeltbanden ook voor op de 2.5 x 2.5 km radarbeelden, maar omdat de resolutie minder hoog is ziijn ze niet goed te zien. (zie afbeelding hieronder)
5. Soms valt er lichte neerslag zoals fijne motregen maar is deze niet op de radar te zien. Dit komt doordat de motregendruppels net te klein zijn om door de radar opgepikt te kunnen worden.
Vorig jaar zomer heeft de TU in Delft een nieuwe experimentele weerradar in gebruik genomen. Het is een zeer gevoelige radar die alleen fijne motregen kan waarnemen. Inmiddels staat deze radar op de 213 meter hoge meetmast van Cabauw en wordt gebruikt voor klimaatonderzoek.
De fijne motregen-radar van de TU Delft op de 213 meter hoge Cabauwmast.
Bron: Ed Aldus/KNMI
Om neerslag te meten wordt gebruik gemaakt van een radar. Overigens staat radar voor “Radio Detection and Rangingâ€. Het KNMI heeft twee neerslagradars staan. Er staat er één in De Bilt en één in Den Helder. De radar heeft een horizontale reikwijdte die beperkt is tot ongeveer 300 km, dit heeft te maken met de kromming van de aarde. De radar kan wel verder kijken maar dan kijkt deze over de bewolking heen. De neerslag van een wolk die tot grote hoogte in de troposfeer reikt, in vaktermen cumulonimbus, en verder verwijderd is dan 200 km kan wel worden waargenomen.
De radar heeft ook nog een doppler functie waarbij de bewegingen van neerslag in een wolk bekeken kan worden en windkracht en richting kunnen worden bepaald.
De radar zendt zeer frequent een signaal uit dat vervolgens voor een deel door de neerslag wordt teruggekaatst. Hoe meer er van het signaal wordt teruggekaatst des te sterker is de neerslag. De gegevens van beide radars wordt samengevoegd tot één radarbeeld. De beelden met verschillende kleuren kunt u vervolgens op onze website bekijken.
De kleur geeft aan hoe sterk het neerslagsignaal is. Wit geeft maar een licht neerslagsignaal, slechts een paar 0.1 mm per uur of minder. Hoe blauwer de kleur des te intensiever de neerslag. Donkerblauw geeft 5 tot 10 mm. De kleur rood brengt al gauw tientallen mm, terwijl bij de kleur rosé u al mag uitgaan van een zeer zware bui of zelfs van een wolkbreuk compleet met hagel.
Als je de radarbeelden achterelkaar zet kan je mooi uitrekenen hoeveel tijd je nog hebt voordat de neerslag jou bereikt en is tijdens passage van een buiengebied goed te zien hoe lang je daar dan nog rekening mee moet houden. Het inschatten van de neerslag ´tot aan uw voordeur´ gaat gemakkelijker als het om een neerslaggebied gaat dat bij een front behoort. Buien daarentegen lossen sneller op en ontstaan spontaan weer op andere plekken zodat het inschatten van de trekrichting van buien dikwijls heel lastig is. De buienradar is dus een zeer nuttig instrument en voor velen al een onmisbaar instrument. Zelfs in de virtuele wereld van Second Life Amsterdam is buienradar te vinden.
Ondanks dat de buienradar zijn goede dienst al heeft bewezen moet u met het interpreteren van de beelden voorzichtig zijn. Ik heb enkele voorbeelden op een rijtje gezet.
1. Als er lichte neerslag valt dan wordt dit aangegeven met een witte kleur. Het kan echter ook duiden op lichte neerslag dat verdampt voordat het de grond bereikt.
2. Als u naar een Nederlands radarbeeld kijkt dan ziet u aan de randen van dat beeld dat de neerslag minder actief is en vervolgens abrupt ophoudt, dit heeft te maken met de reikwijdte van de radar. U zult zien wanneer de neerslag dichterbij komt deze activeert.
3. Vooral boven de Noordzee, maar ook boven land kunnen soms valse echo`s voorkomen. Herkenbaar aan een rommelig stippeltjes patroon. Dit komt vaak voor tijdens een inversie. Een inversie is een dunne laag in de atmosfeer waarbij de temperatuur met de hoogte toeneemt in plaats van daalt. Er hangt dan als het ware een denkbeeldige deksel boven ons hoofd. De radarstralen worden dan door de atmosfeer afgebogen en veroorzaken de verstoring. (zie afbeelding hieronder)
4. Sinds enige tijd zijn de radarbeelden in een resolutie van 1 x 1 km te bekijken en worden soms cirkels zichtbaar. Deze cirkels worden dan duidelijk zichtbaar in de regio De Bilt en Den Helder, en daar staan ook de radartorens van het KNMI. Deze ringen worden ook wel smeltbanden genoemd. Het zijn smalle zones in de neerslag waar sneeuw, die op grotere hoogte wordt gevormd, overgaat in regen. De smeltbanden verraden het nulgradenniveau en worden veroorzaakt door een verhoogde radarreflectie. Overigens komen smeltbanden ook voor op de 2.5 x 2.5 km radarbeelden, maar omdat de resolutie minder hoog is ziijn ze niet goed te zien. (zie afbeelding hieronder)
5. Soms valt er lichte neerslag zoals fijne motregen maar is deze niet op de radar te zien. Dit komt doordat de motregendruppels net te klein zijn om door de radar opgepikt te kunnen worden.
Vorig jaar zomer heeft de TU in Delft een nieuwe experimentele weerradar in gebruik genomen. Het is een zeer gevoelige radar die alleen fijne motregen kan waarnemen. Inmiddels staat deze radar op de 213 meter hoge meetmast van Cabauw en wordt gebruikt voor klimaatonderzoek.
De fijne motregen-radar van de TU Delft op de 213 meter hoge Cabauwmast.
Bron: Ed Aldus/KNMI
