Momenteel beleven we een duidelijke dip in het zomerweer, en dat juist nu de meeste regio’s vakantie hebben. Regio ‘midden’ komt komend weekeinde als laatste aan de beurt, maar voor hen zal de zomervakantie met alles behalve fraai weer beginnen. Vandaag is het 15 juli en wordt de eerste zomerhelft dus afgesloten. Tijd voor een terugblik.
Een ‘Spaanse’ zomer is in Nederland niet normaal.
De Nederlander heeft al gauw de neiging om te mopperen op het weer. Om alle zomerliefhebbers meteen de wind uit de zeilen te nemen: het is volstrekt normaal dat in Nederland de zomers een flink aantal koele en wisselvallige dagen opleveren, en slechts bij uitzondering behoort het langer dan een paar dagen achtereen droog, zonnig en warm te zijn. We hebben dus geen pech als er na een drietal droge dagen weer buien gaan vallen, maar we hebben geluk als het langere tijd droog en zonnig is. Overigens beschouwen heel veel mensen zomerweer met rond 23 graden en flinke zonnige perioden, maar ook zo af en toe een wolkje, als het meest ideale zomerweer. Het is dan ook volstrekt onjuist om het gemiddelde zomerweer van de Spaanse Costa’s of van de Franse Cote ‘d Azur als norm te gaan verheffen, al leek het in de zomer van 2006 en 2003 er wekenlang op dat we qua weer niet in eigen land, maar in Zuid-Frankrijk vertoefde… Met die wetenschap moet de conclusie worden getrokken dat de eerste zomerhelft dit jaar duidelijk fraaier zomerweer heeft opgeleverd dan de klimatologie over de jaren 1971 – 2000 aangeeft.
Eerste zomerhelft zo slecht nog niet…
Als we ons beperken tot het midden van het land, dan zien we dat gemiddeld over de hierboven genoemde dertig jaar het kwik op 23 dagen tot 20 graden of daarboven wist te stijgen (zogenaamde ‘warme’ dagen) en dat daarvan zeven het tot 25 graden of hoger wisten te brengen (zomerse dagen) en dat het éénmaal ‘tropisch’ warm werd, met een maximumtemperatuur van tenminste 30 graden. In dezelfde periode scheen de zon 287 uren tussen de wolken door en viel er 106 mm regen. Let wel, dit zijn dus gemiddelden, in die periode van 30 jaar zijn er dus genoeg jaren te vinden die koeler, natter en somberder verliepen, om zo de warmere, zonniger en drogere periodes die er natuurlijk ook waren, te compenseren.
Het temperatuurverloop in De Bilt gedurende de afgelopen 90 dagen, tot en met 13 juli. Duidelijk is te zien dat langere 'te warme' periodes door kortere koelere fases werden afgewisseld.
Als we nu naar dezelfde periode kijken van dit jaar, dan hebben we precies die ene tropische dag gehad, als ook de zeven zomerse dagen waar we recht op hebben. Het aantal warme dagen lag met 32 echter ruim boven de norm. Op veel dagen lag de temperatuur dus gewoon op een zeer comfortabel peil.
De neerslag, altijd het meest grillige element, lag in De Bilt vrijwel op de norm, het bleef nog net aan de droge kant. In andere delen van het land, vooral in het westen en zuiden, was het lokaal wel flink nat, maar het noorden was zeer droog, een droogte die anderhalve week geleden nog als bijna nijpend omschreven kon worden en ook nu nog lang niet voorbij is, getuige de afbeeldingen hiernaast.
De hoeveelheid neerslag van de eerste twee juliweken. Lokaal is het ronduit nat, maar vooral in de Kop van Noord-Holland en in Groningen houdt de droogte onverminderd aan.
In vrijwel het hele land is er sinds 1 april nog sprake van een behoorlijk neerslagtekort. De afwijkingen zijn in het noorden, en vooral noordwesten nog zeer groot te noemen.
Uit deze grafiek blijkt overduidelijk hoe droog het nog steeds is. Dit jaar (de zwarte lijn) zit nog tussen de 5% droogste jaren (groene lijn) en 50% droogste jaren (blauwe lijn) in.
Aan zon was ook geen gebrek. De norm van 287 uren is duidelijk overschreden, de teller stond tot en met gisteren op 321 uren en daar komen nog een paar uurtjes van vandaag bij. Gemiddeld scheen de zon gedurende de eerste zomerhelft dus rond drie kwartier langer per dag!
Huidige zomerdip houdt voorlopig nog aan.
De afgelopen week heeft echter géén fameus zomerweer opgeleverd, maar nogmaals, in Nederland behoort dat eerder de regel te zijn dan een uitzondering. De mensen die er goed in slagen om van de betere momenten te genieten, die er áltijd zijn, óók in een koele en wisselvallige periode, hoor je dan ook zelden mopperen op het weer. Dat neemt niet weg dat juli, na een voortvarende start (op de 2e werd het op veel plaatsen tropisch warm) inmiddels behoorlijk is afgegleden.
De weinig zomers ogende weekaart voor aanstaande zondag, dit volgens de nieuwste 0 uur run van het ECMWF.
Het warmteoverschot van deze maand is inmiddels omgebogen in een klein tekort van 4 graaddagen. Vandaag zal het weer iets warmer zijn dan de norm en zo zal de eerste julihelft met een vrijwel gemiddelde temperatuur (0.2 graden te koel) in de klimaatboeken verdwijnen. De komende dagen zullen echter ronduit koel gaan verlopen. Hier en daar is de ‘normale’ neerslaghoeveelheid voor de hele maand al gevallen en er zit nog meer nattigheid aan te komen. Qua zonneschijn kan het nog alle kanten op, de eerste twee juliweken zijn noch zonnig, noch somber verlopen.
Bertha gooit zich in de strijd!
Het echte dieptepunt lijkt rondom het komende weekeinde te vallen en hoe het weer daarna evolueert, moet nog worden afgewacht. Misschien dat de orkaan Bertha, die momenteel iets ten noordoosten van de Bahama’s ligt en na wat gezwabber verder naar het noordoosten koerst, de circulatie op zijn kop gaat zetten.
Satellietfoto van de tropische cycloon Bertha, die vandaag nog vlakbij de Bahama's ligt en nog een paar dagen op de grens van orkaankracht zal blijven.
Naar verwachting zal Bertha, die dan inmiddels is geëvolueerd tot een gewone depressie, in de loop van de volgende week bij IJsland aankomen. Het zal niet de eerste keer zijn dat het weer in ons land drastisch omslaat, onder invloed van de restanten van een tropische cycloon, al is het geen wet van Meden en Perzen. Het is zeker mogelijk dat de liefhebbers van zon en warmte later deze maand nog voldoende aan hun trekken komen.
Op dinsdagmiddag 22 juli verschijnt Bertha links op de rand van de weerkaart. Ze stuwt aan haar oostflank warme lucht omhoog, wat wellicht een krachtige rug van hoge luchtdruk gaat opwerpen. Mischien brengt dit de zomer terug in ons land, maar de ontwikkelingen zijn nog behoorlijk onzeker.
Bronnen: Meteo Consult, KNMI, Klimaatatlas van Nederland, national Hurricane Center. Foto’s: Stan Bouman (voorpagina); Climate Prediction Center; KNMI, Corina Magielse, Goes Atlantic Floater 1.