Op de eerste julidag was het in heel Nederland zonnig en warm. De temperatuur kwam op 24 graden uit op de Waddeneilanden tot 29 graden in Noord-Brabant en Limburg. Gisteravond was het nog lang warm en na een zwoele nacht liep bij veel zon het kwik vanmorgen snel op. Rond 10:00 uur was het al op veel plaatsen meer dan 25 graden en rond het middaguur was het al tropisch warm met 30 of 31 graden. De temperatuur kon behoorlijk snel stijgen omdat de luchtmassa boven ons land uit Zuid-Europa afkomstig was. In de kustprovincies was de wind al vroeg gedraaid naar het westen waardoor het hier niet zo warm werd. Op het punt waar de wind plotseling draaide van zuidoost naar west lag een zogenaamde convectielijn. Geholpen door wat extra stijgende luchtbewegingen, kwamen hier al snel regen- en onweersbuien tot ontwikkeling.
Radarbeeld van 12:00 uur. De eerste buien met onweer liggen over het westen en zuidwesten van het land.
Een uur later zien we dat er al meerdere buien tot ontwikkeling gekomen zijn. De verplaatsing van de buienlijn naar het oosten is minimaal.
Radarbeeld en een plotje met de windrichting. De buien liggen op een convectielijn. Eerst is de wind zuidoostelijk, maar hij draait plotseling naar het westen. De temperatuur gaat daarbij gevoelig omlaag.
De eerste onweersbuien
Terwijl in de noordoostelijke helft vrijwel geen bewolking zichtbaar was, ontstonden in het zuidwesten en westen al snel de eerste buien. Voor het middaguur kwamen de eerste waarnemingen van fikse buien al binnen uit ondermeer Zeeland, het Rijnmondgebied en de regio Leiden. Aan het begin van de middag trok een zware onweersbui over Amsterdam en omgeving. In het oosten en noordoosten was op dat moment nog niets aan de hand. De zon scheen vrijwel onafgebroken en met een niet al te stevig zuidoostelijke briesje was het in Groningen inmiddels opgewarmd tot ruim 33 graden. In Vlissingen was het op dat moment net 20 graden!
Om 13:00 uur was het in De Bilt 30.7 graden. Het net even westelijker gelegen Cabauw gaf nog maar 25 graden aan. Nog verder naar het westen was het net 20 graden. Heet was het in het (noord)oosten. In Groningen was het om 14:20 uur inmiddels 34 graden.
Extra warmte
De droogte in het noorden van het land helpt overigens goed mee om de temperatuur nog wat hoger uit te laten komen, dan dat de weermodellen berekenen. Normaal kost het energie (warmte) om vocht uit de grond te laten verdampen. Omdat er nu vrijwel geen vocht aanwezig is in de bovenste laag van de atmosfeer, wordt alle energie gebruikt om de luchtmassa te verwarmen. Dit is de oorzaak van de snel oplopende temperatuur in onder andere Groningen.
Langzame vordering
Omdat de wind op grote hoogte uit een zuidelijke richting komt, trekken de buien nauwelijks naar het oosten. Het binnendringen van de koelere lucht gaat daardoor heel langzaam. Tot en met morgenmiddag ligt de scheiding tussen de hete en koele lucht over ons land. Vandaag zijn het zware regen- en onweersbuien, met hagel en zware windstoten, morgen komt het regionaal tot flinke hoeveelheden regen.
Op hetzelfde moment kreeg Gieny Boersma in Katwijk een eerst onweersbui te verwerken.
Einde aan de (ergste) droogte?
Omdat de wind aan de grond morgen in vrijwel het hele land westelijk is, zal de temperatuur lang niet meer zo hoog uitkomen als vandaag. Met 17 tot 19 graden is het in het westen van het land wel bekeken. In Drenthe en Groningen wordt het eerst nog 23 tot 25 graden. Op enige hoogte is de warme lucht ook morgen nog in het hele land aanwezig. Aan de grond is het daardoor koeler dan op enkele kilometers hoogte. Deze verticale temperatuursverschillen zorgen ervoor dat het koufront behoorlijk wat regen kan loslaten. Omdat koudere lucht zwaarder is, wordt de warmere lucht opgetild. Hierdoor koelt de lucht langzaam af en vormen zich (extra) regenwolken. De regen van morgen kan daardoor wel eens wat verlichting brengen in het door droogte geteisterde noorden van het land.
Bron: Meteo Consult