Schade door waterhoos in Zeeland

Tja, dat maken we toch niet vaak mee. Waterhozen zo vroeg in het jaar. Zaterdag was het raak bij Kampen en op één van de Waddeneilanden, waar een slurf in de lucht zichtbaar was. In Zeeland kwam het zelfs tot schade rond een voetbalveld. Een waterhoos van boven was zo ver doorontwikkeld dat ze ook boven land nog even de grond bleef raken.


_{Foto's van de waterhoos zelf in Zeeland van zaterdag zijn er niet. Wel van de hagel die uit een van de forse buien van zondag viel. Zoals deze van Tineke Admiraal, uit Zwolle. Geschoten aan het eind van de zondagochtend.}

Een serieuze situatie, op een voetbalveld tussen Rilland en Bath. Er was, volgens de website van de Vereniging voor Weerkunde en Klimatologie en regionaal dagblad PZC, sprake van paniek bij de aanwezigen. Zeker niet onterecht, want goals en een stenen (!) dugout waaiden weg. Bovendien werd een partytent de lucht in gezogen. Daarnaast raakt een auto beschadigd en verloor de kantine een aantal dakpannen.

Hoewel deze hoos dus een gevaarlijke situatie opleverde, zijn wind- en waterhozen een stuk minder sterk dan de tornado’s (die we kennen uit de VS en die zeer sporadisch ook bij ons voorkomen).


_{Dikke druppels. Mark Wolvenne.}

Overeenkomst tussen beide soorten wervelwinden (en overigens ook zand- en stofhozen) is dat de onstabiliteit van de atmosfeer zeer groot moet zijn, willen ze ontstaan. Dit maakt het mogelijk dat luchtbellen vanaf het aardoppervlak extreem snel opstijgen. Daarbij krijgt de opstijgende luchtstroom de neiging om haar as te gaan draaien door de rotatie van de aarde. Hierdoor kan een wervel ontstaan. Dit speelt precies zo bij het snel weglopen van water in een afvoerputje.

Verschil met de tornado’s is echter dat daarbij veel meer energie wordt aangesproken. Energie die onder meer geleverd wordt door grote verschillen in windsnelheid en -richting (windschering) in de onderste 2 a 3 kilometer in de atmosfeer.

Bij het type water- en windhozen dat bij ons vaak voorkomt, is het juist een voorwaarde dat er weinig stroming staat in het onderste deel van de atmosfeer. Beginnende draaiing in een snel opstijgende luchtstroom, wordt door de verschillende windrichtingen- en snelheden op verschillende hoogtes in de atmosfeer in de war gestuurd.

Let wel: is de windschering juist extreem, dan werk dat de vorming van ‘echte’ tornado’s in de hand. Een dergelijke extreme windschering gecombineerd met een uitzonderlijke grote onstabiliteit komen niet zo vaak voor in ons land, en slechts sporadisch ontstaan echte tornado’s.

Reguliere water- en windhozen dus wel. Deze komen voornamelijk voor in de late zomer en in de vroege herfst, vrijwel altijd boven water. Het water is dan flink opgewarmd en wanneer er koele lucht wordt aangevoerd, wordt opbouw van de atmosfeer zeer onstabiel.


_{Na de buien die zondag op veel plaatsen soms voor nattigheid zorgden, klaarde het vaak ineens mooi op. Overigens, hoe verder naar het zuidoosten toe, hoe beperkter de opklaringen waren. Foto: Alexandra Smink.}

Nu zitten we dus nog maar halverwege juni, en er zijn de afgelopen al diverse hozen gesignaleerd. Niet alleen op zaterdag. Dat komt doordat het zeewater boven normaal warm is voor de tijd van het jaar door een recordwarme mei, en een warme start van juni. En daaroverheen hebben we nu te maken met een zeer koele aanvoer met een luchtsoort afkomstig van boven de noordpool. Met onderin de atmosfeer afgezien van windvlagen rond buien, is het zeker niet verrassend als zondag wederom waterhozen worden gesignaleerd.

_{Bron: Meteo Consult}