Was het in Nederland in de voorbije meimaand vaak zonnig en warm, in Spanje voltrok zich wat de Spanjaarden nu het ‘regenwonder van mei’ noemen. Na een winter zonder neerslag en met droogteproblemen in flinke delen van het land op de loer, viel in een maand waarin dat nog nooit eerder gebeurde alsnog de regen. En hoe. In bijna heel Spanje kwam het tot regenrecords. Alleen een klein stukje in het zuiden had de normale hoeveelheid neerslag. Op de valreep stroomden de stuwmeren alsnog vol. De droogte week.
Het regenkaartje van mei. Alles wat groen is, is veel natter dan normaal. Hoe donkerder, hoe extremer...
Niet alleen vakantiegangers, ook Spanjaarden zelf liepen er de voorbije meimaand vaak een beetje wezenloos bij. Is de 5de maand van het jaar normaal in het grootste deel van Spanje al een zomermaand, nu droeg iedereen dagelijks een dikke jas en was de paraplu nooit ver weg. En als de zon dan even scheen, werd het nog niet warm. Het leverde de wonderlijke beelden op van een Middellandse Zee in de zon, maar dan wel met lege stranden.
De enkele keer dat de zon even doorbreekt, gebruiken we meteen om foto's te maken.
Zware onweersbui
Twee weken vakantie in het door ons geliefde Spanje. We keken er naar uit. Maar het begin in Parijs beloofde al niet veel goeds. Terwijl we in de trein stapten, ontlaadde zich boven het station een zware onweersbui. Na een nachtje razen over de Franse en de Spaanse sporen zag het er de volgende dag in het berglandschap rond Madrid al niet veel beter uit. Terwijl het prachtige landschap aan ons voorbij trok, viel de ene na de andere bui. Ook in Madrid waren jas en paraplu geen overtollige luxe. De immer in verbouwing zijnde Puerta del Sol in het stadscentrum bood tijdens buien een bijna winterse aanblik.
Als afscheid ontstaat boven Madrid een zware onweersbui, die later in het noorden van Spanje overstromingen veroorzaakt.
Het stuwmeer in de buurt van Salamanca is in een mum van tijd volgestroomd. Op de achtergrond dreigen nieuwe buien.
Na twee dagen hoofdstad, verplaatsten we ons naar de Sierra de Gredos, ten westnoordwesten van Madrid. Dit is een indrukwekkend berggebied waarvan de hoogste toppen in het centrale deel tot ongeveer 2550 meter hoogte reiken. Ten tijde van de laatste ijstijd bevond zich hier een gletsjerlandschap. Na afloop van die ijstijd zijn al deze gletsjers verdwenen, maar de typische, door gletsjers uitgesleten dalen liggen er nog steeds. Ze geven aan het gebergte een bijna Alpine uitstraling. Het weerbarstige weer deed dagelijks de rest.
Om onze bergwandelingen te kunnen maken, gingen we steeds vroeg op pad. Tussen 9 en 12 uur ’s ochtends werkte het weer nog wel mee, al was het vaak behoorlijk koud. Soms werd het overdag bij ons hotel nauwelijks warmer dan 10 graden. Vanaf een uur of 12 schoten de wolken omhoog en begon het binnen een ommezien te regenen. Tijdens onze derde wandeling op de Plataforma de Gredos kwamen we op 24 mei (op 1800 meter hoogte) zelfs nog in een sneeuwbui terecht. Het was gezien de tijd van het jaar een rare gewaarwording.
Tijdens de wandeling begint het op een hoogte van 1800 meter zelfs te sneeuwen.
Watervallen
De gevolgen van de vele regenval waren duidelijk zichtbaar. Overal in de bergen stroomde water omlaag, kon je watervallen zien en waren de rivieren goed gevuld. Bijna elke dag kon je in het nieuws op tv horen hoe de waterstand in de stuwmeren verder was gestegen. De veranderingen waren spectaculair en ook de Spanjaarden raakten er niet over uitgepraat. Soms was er in de nieuwsuitzendingen net zoveel aandacht voor het weer als voor het naderende Europees kampioenschap voetbal, waar Spanje ook aan meedoet. Dat zei veel.
In de bergen zelf komt overal water omlaag.
Na de Gredos volgde nog een weekje Salamanca. Wie er in de zomerperiode (en als gezegd, meestal hoort de meimaand daarbij) weleens is geweest, zal weten dat in Salamanca vaak de zon schijnt en dat het er erg warm kan worden. De fraaie, oude stad krijgt er dan een beetje het uiterlijk van een woestijnstad van. Helemaal, als er in de rivier de Tormes, die onder de eeuwenoude Romeinse brug door stroomt, nauwelijks meer water staat. Deze keer was van dit alles geen sprake. De rivier stond tjokvol, de zon was meestal de grote afwezige en toen we de stad binnenreden begon het meteen al met onweer, stortregen en een hagelbui. De rest van onze vakantie regende het iedere dag wel een beetje, zodat we uiteindelijk in twee weken tijd niet een droge dag zouden hebben; een unicum in de tijd dat ik Spanje kom.
In Salamanca onweert het, regent het hard en komt het later zelfs tot hagel.
Koudste plaats
De laatste vrijdag, de dag voordat we weer naar huis zouden gaan, vertelde de weerman op de Spaanse tv dat Salamanca die dag (29 mei) met een maximumtemperatuur van slechts 11 graden de koudste plaats van heel Spanje was geweest. Ergens hadden we zoiets al vermoed, gezien het beeld in de straten, de lege terrasjes, de vele paraplu’s, de dikke jassen en de sjaals. In Nederland diende nieuwe warmte zich aan, lazen we via internet.
Op weg naar een van onze wandelingen is het in de ochtend niet meer dan 4 graden.
Terug dan maar, eerst met de trein naar Madrid, daarna terug naar het noorden, via Parijs. Opnieuw weken de buien niet van onze zijde. Hier en daar was het erg nat, maar ook overweldigend groen. Tijdens onze stop in Madrid, ontstond pal boven de stad een onweersbui die heel snel groeide en naar het noorden trok. Later reden we er achteraan. Voor meibegrippen zag de Spaanse hoogvlakte, de golvende meseta er wonderlijk nat uit. Als de zon even tussen de stapelwolken door piepte, lichte het glooiende land glazig op. De bodem was compleet verzadigd. Overal zag je grote plassen in de velden, de slootjes, beekjes en andere watergangen, die normaal het grootste deel van het jaar droog staan, voerden het vele water nu af. In Baskenland en wat verder naar het westen in de gebieden ten zuiden van het Cantabrische gebergte zorgde de bui voor overstromingen. Die kregen wij al niet meer te zien, want het was donker geworden en we lagen in ons treinbed op een oor.
Korte broek
De volgende dag, na een lange reis, reden we het warme Nederland binnen. Eigenlijk voor het eerst in de hele vakantie kon dan toch de korte broek aan. Twee weken Spanje zaten erop. Getekend door regen en kou, maar toch ook prachtig. Zo krijg je het land daar niet vaak te zien. En de bevolking was er blij mee want de dreigende droogte werd in regen gesmoord. Inmiddels zijn de cijfers van de Spaanse weerdienst ook binnen. Bijna overal was de meimaand uitzonderlijk nat, op dat kleine stukje in het zuiden na. De stuwmeren zijn weer gestegen tot vrijwel het niveau dat in deze tijd van het jaar normaal is. En inmiddels lijkt ook in Spanje geleidelijk aan de zomer te zijn begonnen. Nu is het bij ons koel.
Bronnen: Meteo Consult, Aemet.es