Blauwe plekken door hagel
Blauwe plekken door hagel
Het warme weer van de laatste tijd zit er even op. Vandaag al wordt het bijna nergens 20 graden meer, de komende dagen liggen de temperaturen overdag zelfs dichterbij 15 graden. Daarbij bepalen wolkenvelden het weer, vallen soms buien en kan het zelfs langer aanhoudend regenen, als een storing (een deel van) het land passeert.
De zomer is weg, de stranden zijn weer leeg... Ook al is het best mooi weer. Foto: Gieny Boersma.
Het is een heel ander weerbeeld dan dat wat we van de afgelopen tijd kenden. Niet alleen liggen de temperaturen op een duidelijk lager peil, doordat de wind nu voor langere tijd van de Noordzee gaat waaien wordt het weer ook wat gelijkmatiger met duidelijk kleinere regionale verschillen dan we in voorgaande weken geregeld zagen.
De overgang naar het koudere weer is redelijk geruisloos verlopen, zoals meestal als de veranderingen in de zomer vanuit het noorden komen. Het koufront bracht niet meer dan wat wolkenvelden met zich mee. Inmiddels bevinden we ons helemaal in de koudere lucht. Interessant was de situatie nog het afgelopen weekeinde. Toen was de lucht in Nederland niet alleen warm, maar ook behoorlijk vochtig. Beide dagen begonnen in het midden en zuiden van het land bewolkt en grijs, terwijl in het noorden de zon meteen al scheen. Later op de dag breidde het mooie weer zich dan zuidwaarts uit, zonder in het zuidwesten en zuiden alle bewolking op te ruimen. Vooral zondag werd het plaatselijk warm.
Buien
Het interessante was dat er zowel zaterdag als zondag in het binnenland op diverse plaatsen buien ontstonden, die hier en daar fors uitpakten. Zaterdag kwamen ze vooral in het noorden en noordoosten van het land voor, zondag voornamelijk op een lijn die van de Noordoostpolder via de Veluwe naar het centrale en het westelijke deel van het Rivierengebied liep. Vooral die buien leverden lokaal grote overlast op.
Een stapelwolk schiet zondagmiddag omhoog in de buurt van Apeldoorn. Later zou in de buurt van Uddel, een kilometer of 15 verderop, een bijzonder zware bui vallen. Foto: Bert Berends.
In Wageningen duurde het zondag tot aan het einde van de ochtend voordat de bewolking, waarmee de dag was begonnen, optrok. Daarna brak de zon volop door en werd het snel warm. In de verwachting voor die dag stond al dat er stapelwolken zouden ontstaan, die in de strook van noord naar zuid over Midden-Nederland (eigenlijk het gebied waar de westelijke tot noordwestelijke wind die in het westen waaide en de noordelijke tot noordoostelijke wind in de oostelijke helft van het land bij elkaar kwamen) zouden ontstaan.
Uiteindelijk gebeurde dat ook, maar we hadden er in de weerkamer nauwelijks erg in totdat ineens dikke druppen op de ramen uiteenspatten die omlaag kwamen uit een wolk, precies boven het gebouw, die nog volop in ontwikkeling was. Het was een wonderlijk gezicht. Megadruppen maakten het buiten in mum van tijd nat, terwijl de zon volop scheen en de temperatuur niet merkbaar daalde. De combinatie van die hoge temperaturen en de snel oplopende luchtvochtigheid maakte het meteen bijna tropisch aandoend warm buiten. De gebeurtenis van dat moment gaf meteen aan wat in potentie mogelijk was.
Blauwe plekken
Ging het bij deze bui nog om een zeer plaatselijk verschijnsel – het buitje verdween even snel als dat het was verschenen – de bui die even later in het gebied tussen Rhenen en Veenendaal ontstond en Wageningen nog schampte (met hier 10 tot 15 millimeter regen en hagel) was veel zwaarder. We kregen in de weerkamer een telefoontje van iemand die in het gebied tussen Veenendaal en Rhenen door deze bui werd overvallen. Ze was daar met haar kinderen op het moment dat het begon te hagelen. De hagelstenen waren zo groot dat ze verschillende blauwe plekken opliep. Omdat het verder onweerde, heel hard waaide en er in korte tijd bijzonder veel neerslag viel, raakten de kinderen in paniek. Uit de radarbeelden bleek dat deze bui hier en daar meer dan 40 millimeter regen moet hebben gebracht.
De bui bij Uddel ontstond zeer snel. Op dit radarbeeld is hij (bovenaan de buienlijn) nog nauwelijks te zien.
Tien minuten later is de bui duidelijk zichtbaar.
Een stukje verderop, op dezelfde lijn ontstond op de Veluwe in het bosgebied tussen Vaassen en Uddel een nog veel zwaardere bui, die plaatselijk in korte tijd 70 millimeter neerslag bracht. Hoewel het centrum van deze bui boven de bossen net ten oosten van Uddel hing, kregen ze in het dorp zelf nog een aardige veeg van mee. Het hagelde ook daar, er viel in korte tijd veel regen en het onweerde zwaar. Opvallend was dat het regenscherm van deze bui zeer lokaal begrensd was. Het hing er als een onheilspellend donkere kolom onder, met bijna lijnrechte marges. Je kon er als het ware een liniaal tegenaan leggen.
Op het cumulatieve radarbeeld van zondag 19 uur is te zien hoe de bui bij Uddel plaatselijk 70 millimeter regen heeft opgeleverd.
Op dit kaartje, waarop de wolkentoppen van de buien rond 16 uur staan ingetekend, is te zien dat de bui tussen Rhenen en Veenendaal inderdaad een hoogte van ruim 11 kilometer had bereikt.
Zware windstoten
Aan de rand van Uddel kwam het tijdens die bui tot een paar zware windstoten, die enkele bomen ontwortelden. Uit een verslagje dat op de internetpagina Uddel.info te lezen is, valt op te maken dat een van die bomen ook een gasleiding meenam. Omdat die verder niet kapot ging, hoefden bewoners van huizen in de buurt niet te worden geëvacueerd.
Zware windstoten laten deze boom in de buurt van Uddel splisten. Foto: Anton Kappen.
Een stukje verderop waaide deze boom om. Foto: Anton Kappen.
Uit waarnemingen van zondag bleek dat de toppen van de zwaarste buien zich op ongeveer 11,5 kilometer hoogte bevonden, een hoogte die goed overeenkwam met het plafond dat je zou verwachten op basis van de temperatuuropbouw van de atmosfeer op dat moment. De bui boven de Veluwe bevond zich in een gebied waar eigenlijk jaarlijks wel zeer zware buien voorkomen. Plaatsen als Putten, Garderen, Elspeet, Nunspeet, Vierhouten en wat verder naar het zuiden ook Harskamp hebben er al vaak mee te maken gehad. Een beetje afhankelijk van de windrichting zijn het hier de zandgronden in het gebied, de stukken zandverstuiving die voorkomen en de hoogteverschillen die de buien extra laten intensiveren.
Volgens het verticale temperatuurprofiel van afgelopen zondag konden de buien ongeveer 11,5 kilometer hoog worden.
Bronnen: Meteo Consult, Uddel.info
Het warme weer van de laatste tijd zit er even op. Vandaag al wordt het bijna nergens 20 graden meer, de komende dagen liggen de temperaturen overdag zelfs dichterbij 15 graden. Daarbij bepalen wolkenvelden het weer, vallen soms buien en kan het zelfs langer aanhoudend regenen, als een storing (een deel van) het land passeert.
De zomer is weg, de stranden zijn weer leeg... Ook al is het best mooi weer. Foto: Gieny Boersma.
Het is een heel ander weerbeeld dan dat wat we van de afgelopen tijd kenden. Niet alleen liggen de temperaturen op een duidelijk lager peil, doordat de wind nu voor langere tijd van de Noordzee gaat waaien wordt het weer ook wat gelijkmatiger met duidelijk kleinere regionale verschillen dan we in voorgaande weken geregeld zagen.
De overgang naar het koudere weer is redelijk geruisloos verlopen, zoals meestal als de veranderingen in de zomer vanuit het noorden komen. Het koufront bracht niet meer dan wat wolkenvelden met zich mee. Inmiddels bevinden we ons helemaal in de koudere lucht. Interessant was de situatie nog het afgelopen weekeinde. Toen was de lucht in Nederland niet alleen warm, maar ook behoorlijk vochtig. Beide dagen begonnen in het midden en zuiden van het land bewolkt en grijs, terwijl in het noorden de zon meteen al scheen. Later op de dag breidde het mooie weer zich dan zuidwaarts uit, zonder in het zuidwesten en zuiden alle bewolking op te ruimen. Vooral zondag werd het plaatselijk warm.
Buien
Het interessante was dat er zowel zaterdag als zondag in het binnenland op diverse plaatsen buien ontstonden, die hier en daar fors uitpakten. Zaterdag kwamen ze vooral in het noorden en noordoosten van het land voor, zondag voornamelijk op een lijn die van de Noordoostpolder via de Veluwe naar het centrale en het westelijke deel van het Rivierengebied liep. Vooral die buien leverden lokaal grote overlast op.
Een stapelwolk schiet zondagmiddag omhoog in de buurt van Apeldoorn. Later zou in de buurt van Uddel, een kilometer of 15 verderop, een bijzonder zware bui vallen. Foto: Bert Berends.
In Wageningen duurde het zondag tot aan het einde van de ochtend voordat de bewolking, waarmee de dag was begonnen, optrok. Daarna brak de zon volop door en werd het snel warm. In de verwachting voor die dag stond al dat er stapelwolken zouden ontstaan, die in de strook van noord naar zuid over Midden-Nederland (eigenlijk het gebied waar de westelijke tot noordwestelijke wind die in het westen waaide en de noordelijke tot noordoostelijke wind in de oostelijke helft van het land bij elkaar kwamen) zouden ontstaan.
Uiteindelijk gebeurde dat ook, maar we hadden er in de weerkamer nauwelijks erg in totdat ineens dikke druppen op de ramen uiteenspatten die omlaag kwamen uit een wolk, precies boven het gebouw, die nog volop in ontwikkeling was. Het was een wonderlijk gezicht. Megadruppen maakten het buiten in mum van tijd nat, terwijl de zon volop scheen en de temperatuur niet merkbaar daalde. De combinatie van die hoge temperaturen en de snel oplopende luchtvochtigheid maakte het meteen bijna tropisch aandoend warm buiten. De gebeurtenis van dat moment gaf meteen aan wat in potentie mogelijk was.
Blauwe plekken
Ging het bij deze bui nog om een zeer plaatselijk verschijnsel – het buitje verdween even snel als dat het was verschenen – de bui die even later in het gebied tussen Rhenen en Veenendaal ontstond en Wageningen nog schampte (met hier 10 tot 15 millimeter regen en hagel) was veel zwaarder. We kregen in de weerkamer een telefoontje van iemand die in het gebied tussen Veenendaal en Rhenen door deze bui werd overvallen. Ze was daar met haar kinderen op het moment dat het begon te hagelen. De hagelstenen waren zo groot dat ze verschillende blauwe plekken opliep. Omdat het verder onweerde, heel hard waaide en er in korte tijd bijzonder veel neerslag viel, raakten de kinderen in paniek. Uit de radarbeelden bleek dat deze bui hier en daar meer dan 40 millimeter regen moet hebben gebracht.
De bui bij Uddel ontstond zeer snel. Op dit radarbeeld is hij (bovenaan de buienlijn) nog nauwelijks te zien.
Tien minuten later is de bui duidelijk zichtbaar.
Een stukje verderop, op dezelfde lijn ontstond op de Veluwe in het bosgebied tussen Vaassen en Uddel een nog veel zwaardere bui, die plaatselijk in korte tijd 70 millimeter neerslag bracht. Hoewel het centrum van deze bui boven de bossen net ten oosten van Uddel hing, kregen ze in het dorp zelf nog een aardige veeg van mee. Het hagelde ook daar, er viel in korte tijd veel regen en het onweerde zwaar. Opvallend was dat het regenscherm van deze bui zeer lokaal begrensd was. Het hing er als een onheilspellend donkere kolom onder, met bijna lijnrechte marges. Je kon er als het ware een liniaal tegenaan leggen.
Op het cumulatieve radarbeeld van zondag 19 uur is te zien hoe de bui bij Uddel plaatselijk 70 millimeter regen heeft opgeleverd.
Op dit kaartje, waarop de wolkentoppen van de buien rond 16 uur staan ingetekend, is te zien dat de bui tussen Rhenen en Veenendaal inderdaad een hoogte van ruim 11 kilometer had bereikt.
Zware windstoten
Aan de rand van Uddel kwam het tijdens die bui tot een paar zware windstoten, die enkele bomen ontwortelden. Uit een verslagje dat op de internetpagina Uddel.info te lezen is, valt op te maken dat een van die bomen ook een gasleiding meenam. Omdat die verder niet kapot ging, hoefden bewoners van huizen in de buurt niet te worden geëvacueerd.
Zware windstoten laten deze boom in de buurt van Uddel splisten. Foto: Anton Kappen.
Een stukje verderop waaide deze boom om. Foto: Anton Kappen.
Uit waarnemingen van zondag bleek dat de toppen van de zwaarste buien zich op ongeveer 11,5 kilometer hoogte bevonden, een hoogte die goed overeenkwam met het plafond dat je zou verwachten op basis van de temperatuuropbouw van de atmosfeer op dat moment. De bui boven de Veluwe bevond zich in een gebied waar eigenlijk jaarlijks wel zeer zware buien voorkomen. Plaatsen als Putten, Garderen, Elspeet, Nunspeet, Vierhouten en wat verder naar het zuiden ook Harskamp hebben er al vaak mee te maken gehad. Een beetje afhankelijk van de windrichting zijn het hier de zandgronden in het gebied, de stukken zandverstuiving die voorkomen en de hoogteverschillen die de buien extra laten intensiveren.
Volgens het verticale temperatuurprofiel van afgelopen zondag konden de buien ongeveer 11,5 kilometer hoog worden.
Bronnen: Meteo Consult, Uddel.info
