Velen kijken er al maanden naar uit, anderen zitten er helemaal niet op te wachten. Maar er is praktisch geen ontkomen meer aan: het EK-voetbal in Oostenrijk en Zwitserland begint. Zaterdag trappen Zwitserland en Tjechië af om 18.00 uur voor de openingswedstrijd. En maandag beleven we zelf onze EURO 2008-primeur als Nederland tegen Italië speelt in het stadion van Bern.
Veranderende verhoudingen
Heeft Van der Sar extra lange noppen nodig tegen het uitglijden op kletsnat gras of blijft het droog? Een korte vooruitblik op de weersontwikkelingen de komende periode, overigens niet alleen voor wat betreft de Alpenlanden, maar ook voor West-Europa en Nederland. Want na 6 weken van een vrijwel continu, zoals het heet, ‘geblokkeerd’ patroon, gaan de verhoudingen binnen Europa waarschijnlijk een keer echt veranderen. En dan hebben we het niet over voetbal.
Maar verandering, verandering? De afgelopen tijd was het weerbeeld toch al behoorlijk wisselend? Dan weer zon en warm, dan weer regen- en onweersbuien en koelere omstandigheden? In de praktijk was het weerbeeld inderdaad wisselend, maar qua stromingspatroon veranderde in principe niet zoveel.
Van één-tweetjes uit het zuidoosten naar één-tweetjes uit het noordwesten
We hadden te maken met steeds terugkerende hogedrukwerking boven de noordelijke en geregeld ook oostelijke regionen van Europa met daar de warmste lucht. En lagedrukwerking langs de westflanken van het continent en boven de zuidwestelijke helft van het Middellandse Zeegebied met daar de relatief minder warme lucht.
Op de overgang daartussen ontstonden geregeld dag zware onweersbuien. Niet alleen in Nederland, maar ook bijvoorbeeld in Duitsland, Frankrijk, Italië, en niet te vergeten de Alpenlanden. Eind vorige week kregen we in Nederland daarbij overigens tot twee dagen achter elkaar toe een onweersgebied binnen dat boven dan wel dichtbij Zwitserland was ontstaan.
De afgelopen tijd hadden we vaak met onweersbuien te maken. Foto: Stan Bouman.
De buiencomplexen ontstonden in warme lucht die vanuit de Sahara werd aangevoerd en ter hoogte van de Italië boven de Middellandse zee veel vocht had opgepikt. Een één-tweetje dus tussen mede-EK-organisator Zwiterseland en de ‘Azzurri’. Hopelijk geen slecht voorteken voor de wedstrijd van maandag….
De eerstkomende dagen
Alle gekheid op een stokje, zien we ook de komende dagen rond het Alpengebied en van daaruit op een zone via Duitsland en Frankrijk tot boven de Benelux enkele regen- en onweersbuien ontstaan. Met de ene keer net een dag(deel) met ruimte voor wat zon, dan weer een paar buien.
In de tussentijd
In de luchtdrukpatronen verandert langzaam wel iets: vanuit het zuidwesten, van boven de Azoren zien we ‘verse’ hogedrukwerking zich uitbouwen in de richting van Scandinavië. Bij ons komt de stroming daarmee ook in de bovenlucht duidelijker in de noordwesthoek terecht, terwijl de buiigheid richting het weekeinde onderdrukt lijkt te gaan worden. Tegelijkertijd sluipt er vanuit het noordwesten in de bovenlucht echter ook een koude bel lucht mee, waardoor de onstabiliteit van de atmosfeer toch deels intact blijft.
De vaak nevelige (soms mistige) ochtenden raken we volgende week waarschijnlijk een aantal dagen kwijt met het binnenstromen van helderdere lucht vanuit het noordwesten. Dat wil overigens niet zeggen dat het helemaal droog blijft. Dat geldt ook niet voor het EK in Zwitersland en Oostenrijk. Foto: Jannes Wiersema.
Op weg naar de echt koelere lucht
Nog verder weg, ten noordwesten van ons op de oceaan in de buurt van IJsland, doemt een veel steviger lagedrukgebied op. En volgens de hoofdberekening van het belangrijkste weermodel, dat van het Europese Weerinstituut ECMWF, (gebaseerd op de uitgangssituatie van dinsdag- op woensdagnacht), gaat die depressie dinsdag plots versneld afzakken tot over onze contreien en Zuid-Scandinavie. Daarmee komen we vervolgens in één klap even vol in de koude lucht te zitten. Koud? Ja, zeker voor het gevoel, met een matige tot krachtige noordwester, 13 tot 15 graden, en na een fors regengebied een aantal stevige losse buien afgewisseld met helderblauwe poollucht.
De verwachtte luchtdrukkaart van maandagavond volgens het ECMWF-model.
Deze berekening is overigens qua temperaturen één van de meeste extreme oplossingen, want veel andere berekeningen laten wel een afkoeling zien volgende week, maar vrijwel geen enkele komt tot zulke koele ontwikkelingen. Opvallende is overigens dat de noordwestelijke en wisselvallige stroming, ook in veel andere berekeningen terugkomt. Daarmee is de meest waarschijnlijk ontwikkeling volgende week dat het weerbeeld bij ons anders wordt: het blijft vaak wel aan de wisselvallige kant, maar ook in het binnenland is het daarbij nergens meer echt broeierig en er is iets meer wind.
In de uitgebreide analyse voor 6 tot 9 dagen vooruit onder optie 5 van de Weerlijn (0900-9725, 50 cent/min), kunt u tweemaal daags een nieuw ingesproken verwachting beluisteren waarin de laatste ontwikkelingen worden besproken. Onder optie 2 staat een verwachting tot 5 dagen vooruit voor Nederland.
EK-weer
En verder is natuurlijk de vraag wat een dergelijke ontwikkeling zou betekenen voor de Alpenlanden. In grote lijnen verandert qua weerbeeld aan de grond weinig: het blijft wisselvallig met nu en dan een paar buien, dan weer een paar opklaringen, net als de afgelopen periode.
Wat voor specifieke locaties binnen de Alpenlanden wél uitmaakt is dat daarbij vooral aan de noordwestflanken van de bergruggen door geforceerde stijgende luchtbewegingen de meeste neerslag te vinden is (stau-effect), terwijl aan de zuidzijde de hoeveelheden stukken kleiner zijn.
De stad Bern, waar de drie groepswedstrijden van het Nederlands elftal worden gespeeld, ligt bij een noordwestelijke stroming precies op een overgang tussen een gebied met dalende luchtbewegingen achter een bergrug, en dus afnemende buienactiviteit, en een zone verder (lucht)stroomafwaarts waarin de lucht wederom steeds verder gedwongen wordt op te stijgen door een volgende bergketen.
Dus:
De eindconclusie: volgende week zeer waarschijnlijk geen één-tweetjes meer tussen Italië en Zwitserland in de vorm van actieve onweerscomplexen die naar Nederland drijven. De stroming lijkt namelijk ‘om te draaien’ tot een noordwest-zuidoost-richting. Eventuele verrassingen komen dan in ieder geval van boven onze kant van de Alpen. Voor wat betreft het weerbeeld tenminste.
Bron Meteo Consult
Vanaf zaterdag 7 juni tot en met zondag 29 juni houdt Europa zich bezig met het Europees Kampioenschap voetbal in Zwitserland en Oostenrijk. Landen als Duitsland, Polen, Portugal, Griekenland en natuurlijk Nederland strijden voor het Europees kampioenschap. De organisatoren van dit evenement proberen alles in goede banen te leiden. Het weer is echter niet te beïnvloeden en juist het Alpengebied staat bekend om zijn snelle weersveranderingen.
Verraderlijk weer
Door het ruwe terrein kan het weer je in het Alpengebied echt overvallen. Onweersbuien kunnen door snel stijgende luchtstromen (veroorzaakt door de diverse bergruggen) plotseling tot ontwikkeling komen. Verder zijn de buien vaak op het laatste moment te zien doordat de bergen het zicht enigszins ontnemen. De buien die zo nu en dan de Alpenregio aandoen kunnen soms in korte tijd veel regenwater loslaten. Vrijwel elk jaar komt het wel tot overstromingen en modderlawines. Bij buien loopt het zicht behoorlijk terug en vaak verdwijnen de bergen in de wolken.
Tijdens het EK van 2004 in Portugal was het zonnig en warm. In het Alpengebied was dat heel anders. Toen Nederland tegen Duitsland speelde lag er op de hogere bergtoppen in Zuidoost-Zwitserland nog enkele meters sneeuw.
Door het verschil in hoogte is van een gelijkmatige temperatuursverdeling absoluut geen sprake. Terwijl het in speelsteden als Basel, Zurich, Innsbruck en Klagenfurt soms behoorlijk warm kan worden, is het hoger in de bergen een stuk frisser. Een algemene regel is dat het per honderd meter stijging één graad kouder wordt. Is het in de dalen 30 graden, dan is het 1500 meter hoger met 15 graden veel aangenamer. Op 3 kilometer hoogte ligt de temperatuur dan rond het vriespunt. Op minder warme dagen ligt de vorstgrens veel lager en zo kan het voorkomen dat er in de zomer tot op een hoogte van 1500 meter sneeuw valt. Sneeuw op de speelvelden is uitgesloten want de wedstrijden worden allemaal in de lagergelegen gebieden gespeeld.
Onweersbuien
De komende dagen heeft het Alpengebied nog steeds te maken met diverse regen- en onweersbuien. Zowel vandaag als morgen komt het tot stevige buien, ook in de buurt van Bern waar het Nederlands elftal aanstaande maandag zijn eerste wedstrijd speelt. Voor maandag ziet het er echter een stuk beter uit. De buien concentreren zich dan vooral op Oostenrijk en het noorden van Italie. Op het moment dat het Nederlands Elftal het veld van het Stade de Suisse opkomt, is het droog en prima voetbalweer met een graad of 20 en niet al te veel wind.
Fikse regen- en onweersbuien trekken de komende dagen over Centraal-Europa. Ook Oostenrijk en Zwitserland hebben hier mee te maken. Tot en met aanstaande donderdag valt er in de paarse gebieden gemiddeld 30 tot 50 mm regen. Het gaat hier om een gemiddelde want er zullen dalen zijn waar er vrijwel geen spat regen valt, terwijl in een ander dal in een half uur tijd enkele tientallen millimeters regen wordt opgevangen.
Bron: Meteo Consult