In de eerste tien dagen was het schitterend weer, zelfs record zonnig voor een tijdvak van tien dagen in mei. Het mooi weer hadden we te danken aan een blokkade van de (westelijke) stroming op grotere hoogte in de atmosfeer. Een hogedrukgebied lag op de Noordzee en soms boven Scandinavië. De vorm van het hogedrukgebied leek als het ware op de Griekse letter Omega.
Of zelfs droogte, door Martha Kivits
Vandaar dat weerkundigen in zulke situaties wel spreken van een omega-blokkade. Het komt erop neer dat de westelijke stroming vanaf de Oceaan, bij het naderen van de blokkade, in feite gedwongen wordt om een keuze te maken. Of bovenover rond de omega, of wegduiken naar het zuiden, eronder door dus. De tak die onderdoor duikt veroorzaakte zeer wisselvallig weer in Zuid Europa. Voor deze westelijke stroming zaten Spanje en Portugal op de eerste rij. Vooral daar viel toen ook veel (welkome) regen. Het deel van de westcirculatie dat noord over het hoog heen ging, bracht geregeld lagedrukgebieden en fronten naar het noorden van Scandinavië.
Hoog water bij Tordera, Spanje; foto door Irma Crama
Uiteindelijk raakte de omega-blokkade in verval en storingen konden, in eerste instantie vanuit het zuiden, doordringen tot de Benelux. Na een droge en zonnige periode ging het vooral vorige week vrijdag en zaterdag regenen. Daarna volgde vanuit het noorden nog een uitval van opvallend koude lucht. In delen van Scandinavië had het ’s nachts matig tot streng gevroren. In Nederland kwam het op uitgebreide schaal tot vorst aan de grond.
Inmiddels begint zich weer steeds duidelijker een blokkade af te tekenen in de bovenlucht. De blokkade is echter duidelijk afwijkend van de eerder genoemde omega-blokkade. In de komende periode draait alles vooral om een grootschalig lagedrukgebied boven het zuidwesten van Europa. Deze zogenoemde put zal vooral in Spanje en Portugal de komende tien dagen opnieuw heel veel regen gaan brengen. Zeker zo veel regen waaiert als het ware uit naar het zuidoosten van Frankrijk en de zuidkant van de Alpen. Een zuidelijke stroming aan de oostflank van genoemde put brengt onstabiele en vochtige lucht naar het noorden. Boven Frankrijk draait de stroming uiteindelijk van zuid naar zuidoost tot oost, zodat de regengebieden niet overtuigend kunnen doorstomen naar de Benelux. Dat wil zeggen, mogelijk wel tot het zuiden en zeker tot en met België, maar wellicht heel moeilijk tot het noorden van Nederland. Dat maakt de komende periode niet alleen qua type blokkade, maar ook qua weertype essentieel anders dan de eerste weken van mei. Het zal komend weekend en volgende week niet uitbundig zonnig worden. Bovendien kan het wellicht toch flink gaan regenen, in de eerste plaats in het zuiden van het land. Tegelijkertijd blijft de wind in de oosthoek. Met een grote omweg wordt dan warme lucht, afkomstig uit het Mediterrane gebied, aangevoerd, zodat het ondanks bewolking en mogelijk regen, toch warm voor de tijd van het jaar zal blijven.
Buien boven het Spaanse land, Irma Crama
Wat al met al opvalt is de persistentie van blokkade in dit voorjaar. Een goed ontwikkelde westcirculaitie krijgt tot dusver geen schijn van kans. Maar wat niet is, kan nog komen. Misschien dat heter in Juni wel gaan komen, al zijn daar nu nog geen aanwijzingen voor. Overigens geeft een blokkade allerminst de garantie voor mooi weer maar veel eerder voor extreem weer. In en nabij de put kan er overvloedige regenval vallen. Tegelijkertijd zullen er gebieden zijn waar het juist gedurende langere tijd droog, zonnig en warm kan worden. Het is maar net de vraag waar de spelers van de blokkade komen te liggen.
Op zoek naar mooi weer, A12 bij Zevenaar, Jaqueline Bours
©Meteo-Consult