De eerste helft van mei is warm verlopen. In het midden en zuiden van het land werd op 6 tot 8 dagen een maximumtemperatuur van 25 graden of meer gemeten. Weerkundige spreken in dat geval van een zomerse dag. We kunnen dus wel stellen dat mei een zomerse start heeft gekend. Inmiddels is het niet meer zo warm. Eind vorige week kregen we vanuit het zuiden te maken met buien waarbij vooral in het zuid- en Midden-Nederland regen van betekenis viel. In het uiterste noorden bleef de regen beperkt tot een paar losse buien. De buien waren de voorbode van koelere lucht waar we nu mee te maken hebben.
Terwijl de bomen goed in blad staan, is het dak van de auto bedekt met een laagje rijp. Lokaal moest men vanmorgen de autoruit nog krabben. Foto: Mark Wolvenne.
De aangevoerde lucht is afkomstig uit Noord-Scandinavië waar eind vorige week de temperatuur tot rond het vriespunt daalde en er soms enkele sneeuwbuitjes vielen. In de korte nachten waarin het vrijwel niet donker wordt ging het kwik zelfs royaal onder nul. Uiteindelijk heeft deze luchtmassa ook ons land bereikt en dat was afgelopen nacht en vanmorgen vroeg goed te merken. Alle meetpunten in het binnenland met uitzondering van Limburg en het uiterste oosten van Noord-Brabant, hadden een minimumtemperatuur van maar net boven het vriespunt. Meetpunt Twente kwam aan het eind van de nacht op 0.0 graden uit. Op de Veluwe en de Utrechtse Heuvelrug wist de temperatuur ook tot net iets boven nul te dalen. Soesterberg kwam op +0.2 graden uit en Deelen (nabij Arnhem) kon een minimum van 0.8 graden noteren.
Bij Hans Wildeboer in het Noord-Limburgse Mook was vanmorgen vroeg ijs te zien op een plat dak.
Vorst aan de grond
Aan de grond was het nog kouder, op heel wat plaatsen kwam het kwik op 10 centimeter boven kort geknipt gras voor een korte tijd onder nul. Op vliegbasis Soesterberg bleef de temperatuur tussen middernacht en 6 uur vanmorgen direct boven het aardoppervlak onder nul en op een gegeven moment vroor het er afgerond 5 graden. Ook elders wist de temperatuur op klomphoogte onder nul uit te komen. De lage temperaturen die we nu meten zijn niet uitzonderlijk. Ook na de ijsheiligen komt de temperatuur nog weleens rond het vriespunt uit en vorst aan de grond is dan heel gebruikelijk.
De minimumtemperatuur op 10 centimeter hoogte van afgelopen nacht.
Ook komende nacht wordt het koud. Vooral Drenthe en Overijssel kunnen nachtvorst verwachten.
Temperatuursverloop op vliegbasis Twente. Ook komende nacht daalt de temperatuur op waarnemingshoogte tot net iets boven nul.
De laatste datum waarop de temperatuur in De Bilt op waarnemingshoogte (anderhalve meter hoogte) onder nul kwam na het winterseizoen is 28 mei (1961) toen het kwik daalde tot -0.2 graden. Tot ver in de tweede decade van juni kan het in de korte nachten nog afkoelen tot een paar graden boven nul terwijl verder het binnenland in ook begin juni nog in een uitzonderlijk geval vorst wordt opgemeten. Zo vroor het op 2 juni 1975 in de vroege ochtend nog 0.6 graden op vliegveld Twente.
Stapelwolken
Toen vanmorgen eenmaal de zon opkwam (rond 05:40 uur), warmde de grondlaag vrij snel op. Omdat warme lucht lichter is dan koudere lucht, ging de warme lucht stijgen. Bij het stijgen, koelde de lucht ook weer af en rond 1200 meter trad er condensatie op waardoor zich stapelwolken vormde. Op een aantal plaatsen zijn hier ook een paar kleine buitjes uit gevallen. Vanavond, als de zon ondergaat en de temperatuur gaat dalen, lossen de stapelwolken op en volgt er opnieuw een heldere en koude meinacht. In het binnenland komt de temperatuur opnieuw rond het vriespunt uit en aan de grond volgt opnieuw één of twee graadjes vorst. Schade voor de land- en tuinbouw zal dit waarschijnlijk niet opleveren. De temperatuur komt maar voor een korte tijd net onder het vriespunt uit. Ook in de stadstuintjes zal de vorst geen schade opleveren. In een stadstuin is het over het algemeen veel minder koud zodat daar de temperatuur, ook direct aan de grond, royaal boven nul blijft.
Terwijl de temperatuur aan de grond op veel plaatsen onder nul kwam, lagen deze koeien nabij Silvolde vanmorgen gewoon heerlijk in het gras. Foto: Stan Bouman.
Morgen is de lucht droger en vormen zich minder stapelwolken. De temperatuur gaat al wat omhoog en bereikt in het zuidoosten en uiterste zuiden een maximumwaarde van 18 graden. Na morgen komt de temperatuur steeds hoger uit en ook in de nachten wordt het minder koud. In de loop van de week is van nachtvorst geen sprake meer.
Bron: Meteo Consult
Het zijn koude nachten in ons land, toch nog behoorlijk laat in het seizoen, na de officiële ijsheiligen. Afgelopen nacht vroor het onder een heldere hemel vlak boven de grond lokaal meer dan 4 graden. Op 1.50 meter hoogte, dat is de officiële waarneemhoogte, bleef het boven nul.
Op het bijgevoegde kaartje is de temperatuurverdeling van de afgelopen nacht te zien. Het koudst was het in het oosten en midden van het land. De temperatuur kwam daar op of iets boven nul. Naar het westen toe was het duidelijk zachter, maar lagen de minima onder de 5 graden. In het uiterste westen kwam het tot 7 of 8 graden, mede door de invloed van het zeewater en in het Waddengebied ook door bewolking. Ook de komende nacht is het nog koud, daarna stijgen de temperaturen.
©Weathernews