Het intens mooie weer van de laatste ruim anderhalve week is natuurlijk al voorbij, maar de temperaturen zijn nog steeds hoog. Gisteren werd het in een flink deel van het land nog zomers warm, in De Bilt voor de achtste opeenvolgende dag. Wel ontstonden op verschillende plaatsen in Midden- en Oost-Nederland en in Brabant regen- en onweersbuien die op het weerstation van Rob Karsenbarg in Loenen 26 millimeter regen achterlieten.
Een grappige wolk, gisteravond gezien en gefotografeerd door Fabian Scarazzato.
Dezelfde bijzondere cirruswolk, die lijkt uit te sneeuwen, gisteren vanuit Leiden in zuidelijke richting gefotografeerd door Theo Westra.
De verandering van het weer tot gisteren had vooral te maken met de afnemende invloed op het weer bij ons van het hogedrukgebied dat de zomer de afgelopen tijd in het zadel hield. Heel langzaam werd de lucht daardoor onstabieler. Kwam het dinsdag op een enkele plek in Midden- en Oost-Nederland al tot een eerste regen- of onweersbui, gisteren gebeurde dat op meer plaatsen. Vanaf vandaag komt er een andere speler in het spel, namelijk een storing die vanuit Frankrijk naar het noordoosten komt opzetten. Die zorgt ervoor dat er behalve de al in de atmosfeer aanwezige onstabiliteit ook andere dynamische factoren een rol gaan spelen, die kunnen bijdragen aan het laten ontstaan van misschien wel heel forse buien.
Gisteren vielen al buien, zoals deze die Doesburg naderde. Foto: Frans Schilderman.
Vanochtend scheen de zon nog in grote delen van Nederland en kwamen de temperaturen opnieuw in een vrij hoog tempo boven 20 graden uit. Om 13 uur vanmiddag wees de thermometer in Arcen al 23,7 graden en de stijging was nog bezig. Ondertussen nam de bewolking vanuit het zuiden wel toe, maar op wat regen in Zeeuws-Vlaanderen en in het westen van Brabant na was er op dat moment nog niet veel aan de hand. In de Belgische Ardennen en in de Eifel begonnen tegelijkertijd wel de eerste onweersbuien te ontstaan, maar die vormden voor Nederland nog niet meteen een bedreiging.
Omdat het lange tijd droog is geweest, ligt er veel vuil op de weg. De combinatie met regen kan voor kortdurende gladheid en schuim op de weg zorgen, zoals op deze foto goed is te zien. Foto: Henkie Wouda.
Twee delen
Over het verdere vervolg verschillen de modellen nogal. Het scenario valt eigenlijk in twee delen uiteen. Eerst kunnen vanmiddag, vooral in het zuiden van het land, al enkele pittige regen- en onweersbuien ontstaan, op basis van de onstabiliteit van de lucht die zich daar bevindt. Een onstabiliteit overigens die extra wordt versterkt door de vochtige lucht die vanuit België het zuiden van het land binnendringt. Het was die vochtige lucht die in Zeeland en Brabant in het zuidwesten plaatselijk al wat regen veroorzaakte.
Een tweede storing, aan het begin van de middag nog boven het noorden van Frankrijk, komt er vanavond en vannacht vanuit het zuidwesten in. De verwachting is dat deze storing de activiteit van de buien, die boven het zuiden al ontstaan, verder zal gaan vergroten. Tegelijkertijd kunnen ze zich nog iets verder naar het noorden uitbreiden. Veel verder dan het midden van Nederland lijken ze echter niet te komen. Het noorden van het land krijgt wellicht niets van de regen mee. Daar begint de droogte nijpend te worden.
De grote vraag is hoeveel er uiteindelijk gaat vallen in de gebieden de wel met de buien te maken krijgen. De verschillende modelberekeningen komen elk zo met hum eigen scenario’s. De hoofdmodellen, het Europese en het Amerikaanse hebben voor vandaag en morgen in totaal met hoeveelheden tussen 15 en 35 millimeter in hun berekeningen. Het Europese model kiest daarbij voor het midden en zuiden van het land, het Amerikaanse model laat ook het noorden een beetje meedelen. De hoeveelheden zijn wel ongeveer gelijk.
Regionale verschillen
Het Engelse model, dat veel fijnmaziger rekent, komt met veel grotere regionale verschillen uit de bus, wat ook logisch is in een situatie als deze. De berekening van de afgelopen nacht 2 uur liet voor Zeeland een roosterpunt zien met in totaal 152 millimeter aan verwachte neerslag, waarvan 135 millimeter in 6 uur tijd. Veel meer plaatsen in het westen en midden van Nederland zouden op vele tientallen millimeters moeten kunnen uitkomen, op basis van deze ene berekening. De berekening van vanochtend 8 uur zag er wat minder extreem uit, maar bleef ruig met zijn verwachte neerslaghoeveelheden.
De neerslagverwachting tot morgenmiddag van het Europese model. Het midden en zuiden van het land krijgen volgens deze berekening met neerslag te maken. De meeste regen wordt in Midden-Limburg verwacht.
De berekening van het Engelse model tot morgenmiddag, gemaakt op basis van de gegevens van afgelopen nacht 2 uur. Boven Zeeland wordt meer dan 120 milliemter neerslag berekend.
In totaal kan er in Zeeland meer dan 150 millimeter vallen, zo laat de berekening zien als we er op inzoomen.
Helemaal onlogisch is het ook niet. Vooral als vannacht en morgen de nieuwe storing uit Frankrijk tegen een denkbeeldige muur die ergens in de atmosfeer boven Midden-Nederland wordt ingetekend, aan gaat drukken, kan het tot fikse regenval komen. Dat zijn de momenten waarop millimeters gemaakt moeten gaan worden. Vanmiddag en de eerste helft van de avond zullen het meer geïsoleerde plaatsen zijn waar het flink tekeer gaat, terwijl andere plekken daar dichtbij juist het gevoel hebben dat er nog helemaal niets aan de hand is.
De laatste berekening van het Engelse model, op basis van de gegevens van vanochtend 8 uur, komt tot duidelijk minder neerslag, maar nog steeds veel. Hier wordt het zwaartepunt van de neerslag echt boven het westen en het midden van Nederland berekend.
Koudere lucht
Zaterdag lijkt de buienzone, die de overgang gaat vormen tussen koudere lucht, die Nederland uiteindelijk vanuit het noorden verovert, en de dan warmere variant boven Frankrijk, vanuit ons land weer naar het zuidoosten weg te trekken. De dagen erna liggen de temperaturen ook op een duidelijk lager niveau dan we van de afgelopen tijd gewend waren. Tegelijkertijd komt vanaf later op zaterdag wel de zon er geregeld door, afgewisseld door stapelwolken en slechts een enkel buitje. Nog later herstelt de temperatuur zich weer geleidelijk.
Bronnen: Meteo Consult, KNMI, Waarnemers.
De boeren schreeuwden vorige week moord en brand om regen. Vooral in het noorden. De regen kwam wel. Maar de verdeling over het land was behoorlijk scheef.
De regen die vanaf vorige week donderdag de akkers kwam verblijden is uiteindelijk tamelijk oneerlijk over Nederland verdeeld. In Arcen (Limburg) viel in 72 uur liefst 47 millimeter. Ook in Herwijnen (Gelderland) en Westdorpe (Zeeland) viel flink wat water. De regenmeters werden daar gevuld met respectievelijk 36 en 33 mm. Het noorden kwam er een stuk bekaaider vanaf. In Eelde (Groningen) viel niet meer dan 4 millimeter aan hemelwater. Elders in Groningen, Nieuw-Beerta, viel slechts 3 millimeter. Het neerslagtekort is daar nauwelijks aangevuld, waardoor de droogte een probleem blijft.
Droge en zonnige dagen
De komende tijd wordt dit probleem zeker niet opgelost. Want het droge weer keert langzaam maar zeer zeker terug van weggeweest. De rug van een hogedrukgebied boven Scandinavië bezorgt ons zonnig, redelijk zacht en dus ook droog weer. De terrassen zullen richting het einde van de week goed gevuld zijn. Van het grondwaterpijl kan dit niet gezegd worden.
Weeronline