U herinnert zich ongetwijfeld nog april vorig jaar. We kregen toen halverwege de maand zomerweer voorgeschoteld. De natuur liep al weken voor. Dit jaar is het contrast met april 2007 wel erg groot. Maar op de langere termijn lijkt er toch eindelijk een omslag naar warmer weer op komst.
Boven de 25
Vandaag precies een jaar geleden begon die zomerse episode in de voorjaarsmaand april. Op 12 april 2007 werd het namelijk in veel gebieden al omstreeks 20 graden of iets warmer. Westdorpe in Zeeland noteerde 22,5 graden, Beek in Zuid-Limburg 22,2 graden. Alleen in het uiterste noorden en noordwesten, zoals in het Waddengebied, was het duidelijk koeler met maximumtemperaturen rond 15 graden. De dag daarna, op 13 april 2007, werd het in het zuiden her en der al 25 graden (zomers warm) maar toen moest het thermische hoogtepunt nog komen! Op 14 april kwamen meer weerstations boven 25 graden uit; op die dag was het hoogste maximum 27,8 graden, gemeten in Arcen bij Venlo. Op 15 april werd het zowaar nog iets warmer en scoorde Westdorpe zelfs bijna een tropische 30 graden! Enkele niet-officiële meetpunten konden daadwerkelijk een tropische aprildag in de boeken noteren, waaronder het Gelderse Duiven bij waarnemer Leo Wouters. De vroegste tropische dag ooit! Ook op 16 april was het nog bijzonder warm, vooral dieper landinwaarts, met in Arcen wederom officieel de hoogste temperatuur van het land: 28,7 graden. Verder was het in Volkel maximaal 28,3 graden, Gilze Rijen had een maximum van 27,9 graden en vliegbasis Twente 27,8 graden. Maar tegelijkertijd bleef het kwik in Vlieland op 14,7 graden steken door de aanvoer van koelere lucht vanaf de Waddenzee met een noordelijke bries. De dag daarna, op 17 april, veroverde de koelere lucht ook de rest van het land. Zo noteerde De Bilt 15 graden.
Ja, het was een bijzondere warme periode die we meemaakten vorig jaar. April ging de boeken in als de warmste aprilmaand sinds 1706, met een gemiddelde temperatuur (dus de dagen en nachten samen) van 13,1 graden, tegen normaal 8,3 graden. Daarmee werd het jaar 1794 (!) voorbijgestreefd.
Het bomvolle Scheveningse strand op 15 april vorig jaar, op de vroegste zomerdag ooit! Foto: Johan Westra.
Wachten op 15 graden
Hoe anders is het dit jaar! De eerste dag met 15 graden of hoger moet zelfs nog op de thermometer op het landelijk meetpunt De Bilt verschijnen! Volgens het KNMI is dat laat. Sinds 1901 was de laatste datum met meer dan 15 graden in De Bilt 3 mei 1970, toen werd het 18 graden. In 1917 werd op 30 april voor het eerst de 15-gradengrens overschreden, in 1901 was dat op 19 april, in 1962 en 1975 op 18 april en in 1915 en 1983 op 16 april het geval. Als we de nieuwste lange termijnweerkaarten mogen geloven, krijgt De Bilt zijn eerste 15 graden van 2008 op vrijdag 18 april. Dus net als in 1962 en 1975.
Het was vandaag weer erg zonnig en het wordt steeds droger. Overal wordt gesproeid. Ook deze akker met blauwe druifjes had dringend water nodig, aldus Jan Oberink in Aalten een jaar geleden.
Eerst vrij koud
Maar eerst duikt de middagtemperatuur alweer enkele graden onder de norm (=het 30-jarig gemiddelde over het tijdvak 1971-2000) van rond 13 graden. Dat gebeurt maandag, dinsdag en woensdag, wanneer met een noordwestelijke stroming een nieuwe portie kou, die zijn oorsprong vindt op de Noordpool, wordt aangevoerd. Het wordt dan in de middag een graad of 10 en in de nachten kan het tot lichte vorst aan de grond komen. Bovendien blijft het wisselvallig met naast af en toe zon ook enkele buien. En op dinsdag zal de bovenlucht weer dermate zijn afgekoeld dat er onweer en hagel mogelijk zijn.
De Betuwe op 15 april 2007: zonnig en 30 graden. Foto: Piet Spanjers uit Groesbeek.
Zuidenwind
Voor aprilwarmte moet de wind om naar de zuidhoek. Het lijkt er op dat dat later volgende week wel kan gebeuren. Op de weerkaarten zullen de druksystemen zich namelijk gaan herschikken: een hogedrukgebied op de oceaan komt in beweging en trekt het Europese vasteland op, waarschijnlijk naar Frankrijk of Spanje. Tegelijkertijd arriveert op de oceaan een vrij diepe depressie die daar rondjes gaat draaien. Tussen het hoge- en lagedrukgebied in komt dan een zuidelijke stroming op gang (zuid tot zuidwest) die vrij vlot warme lucht vanuit Zuid-Europa kan aanvoeren. Maar de vraag is wel of het ook zonnig en droog zal zijn. Er zijn sterke aanwijzingen dat er met de warme lucht buien meekomen. In dat geval wordt het wel groeizaam weer met bijvoorbeeld snellere groei van het gras.
Bron: MeteoConsult
Computerberekeningen voor de lange termijn wijzen uit dat de temperatuur in de tweede helft van deze maand boven de 15 graden uitkomt. Dat is vrij laat, meestal krijgen we eerder in het jaar met lentetemperaturen te maken. De temperatuur wil nog niet echt omhoog. Dit weekend ligt het maximum rond 12 graden en komende week wordt de 10 graden maar net gehaald.
Vorig jaar hadden we rond deze tijd al zomerweer met zeer hoge maxima. In De Bilt werd het in april 2007 op 14 dagen meer dan 20 graden en op 7 dagen meer dan 25 graden. Rond het midden van de maand werden lokaal zelfs tropische waarden van bijna 30 graden gemeten.
Dat zijn natuurlijk extreme waarden, maar dit jaar duurt het wel lang voor er een echte voorjaartemperatuur op de thermometer verschijnt. Volgens de onderstaande grafiek is de kans echter groot dat dit in de tweede helft van deze maand wel gaat lukken. Weliswaar met een paar slagen om de arm, want er zijn ook berekeningen die lager uitpakken, dat is te zien aan de breedte van de grafiek.
De laatste datum waarop in het voorjaar de 15 graden werd overschreden was op 3 mei 1970. Het werd toen 18 graden in Midden-Nederland. Zo lang hoeven we dit jaar hopelijk niet te wachten.
©Weathernews
Na een lange koude periode gaat de temperatuur nu eindelijk omhoog. In het weekend wordt dat voelbaar als we de 15-graden-grens bereiken of zelfs overschrijden.
Het langjarig gemiddelde stijgt de komende dagen snel naar 15 graden en de temperatuur lijkt dit keer te volgen. Zondagmiddag wordt het gemakkelijk 15 graden, in het zuiden van het land nog wat hoger. Na het weekend gaat het verder omhoog, mogelijk zelfs richting de 20 graden. Het weer daarbij is niet altijd fraai. Vooral de zaterdag ziet er bewolkt en nat uit. Daarna wordt het wel weer wat beter en op de nog langere termijn mogelijk zelfs echt lente.
©Weathernews