Nederland
Met een wind die van zuidoost naar zuid draait, en een warmtefront dat vannacht ongemerkt van zuidwest naar noordoost over het land heen trok is zeer warme lucht het land binnengestroomd. Hogedruk bevindt zich nog dichtbij, met de kern boven Denemarken (en een tweede kern boven Noorwegen). Het wordt in Nederland 29 graden in het noordoosten, tot ruim 34 graden in Zeeuws-Vlaanderen.
Elders in onze omgeving
Daar waar het warmtefront nog moet passeren (Noord-Duitsland, Noord-Europese landen) is het 19 tot 23 graden. De heetste lucht bevindt zich momenteel rond Parijs, daar kan het plaatselijk 38 graden worden. Elders in Frankrijk ook heet, met op grote schaal 35 tot 37 graden. Alleen in Zuidwest-Frankrijk, waar het gisteren 40-43 graden was, is de wind naar het westen gedraait en wordt vanaf zee klamme vochtige lucht aangevoerd. Behalve warm is de lucht boven Frankrijk ook vochtig, maar boven de vochtige lucht ligt een droge laag die onweersbuien tegenhoudt. Enkel waar de lucht ook over heuvels heen moet, ontstaan onweersbuien. Momenteel zijn onweersbuien ontstaan boven het Zwarte Woud en de Jura, deze trekken traag en bereiken onze omgeving niet, ze blijven enkel in het Zwitsers-Frans-Duitse grensgebied.
Lagedrukgebied gaat warmte verdrijven
Koufront
Dan naar het lagedrukgebied dat de warmte gaat verdrijven. Dit lagedrukgebied ligt tussen IJsland en Schotland in. Het koufront strekt zich uit van de Faroëreilanden, over Engeland en Bretagne tot aan het puntje van Noordwest-Spanje. Hierachter is het met 18 tot 20 graden significant koeler. Op het koufront is weinig neerslag, op een enkele onweersbui voor de kust van Schotland na. Dit komt doordat de wind voor het koufront uit al naar het zuidwesten draait. Daardoor wordt de warme lucht al verdreven voordat het koufront arriveert. Dit is morgen ook van belang in Nederland (!).
Convergentiezone
De neerslag zien we in plaats daarvan meer boven de convergentiezone boven Engeland en West-Frankrijk. Deze convergentiezone komt de komende 24 uur in onze richting.
Vore
Dichterbij zien we ook al een vore boven Noord-Frankrijk liggen, behorend tot een thermisch laagje. Door de droge luchtlaag op 1-3 km hoogte geven de meeste modellen geen neerslag boven deze vore. De vore trekt waarschijnlijk zonder buien te triggeren vannacht van zuidwest naar noordoost over het land. Alleen arome gaat helemaal los op deze vore.
| Gewijzigd: 12 augustus, 16:34 uur, door Thijs.
Vandaag: krachtige inversie houdt buienvorming tegen
Linksboven: zeer vochtige lucht aan het oppervlak, hoge CAPE waardenMet een luchtvochtigheid van 50% in combinatie met een temperatuur van 28 tot 35 graden voelt het erg benauwd aan. Het voelt alsof er onweer in op komst zou kunnen zijn. Wie de CAPE waardes zou bekijken (2000-3000 J/kg) zou ook aan onweer denken. Wie naar buiten kijkt en geen wolkje aan de lucht ziet, zou echter al een hint krijgen dat iets het onweer tegen houdt. Wat we niet voelen, is de droge luchtlaag die op 1 km hoogte begint (zie kaartje rechtsboven).
Rechtsboven: inversie op 1 tot 5 km hoogte, stijgende lucht botst tegen dalende lucht
Het is ook zo dat de brandende zon het aardoppervlak opwarmt, en dat er vanaf de grond pakketjes lucht beginnen te stijgen. Na een kilometer te stijgen komen ze echter een droge luchtlaag met dalende lucht tegen (inversie). Hier kunnen ze niet verder stijgen, en in de droge lucht lossen eventuele stapelwolken ook weer snel op. Die dalende lucht heeft een negatieve CAPE, vandaag zo'n -300 J/kg. Dat voorkomt dat een pakketje stijgende lucht die 2000-3000 J/kg aan kan spreken. Alleen wanneer het pakketje stijgende lucht door de droge laag heen breekt, liggen de 2000-3000 J/kg CAPE voor het oprapen.
Linksonder: weinig windschering, type single cell en trage treksnelheid
De straalstroom is momenteel op vakantie boven de Atlantische Oceaan, en daardoor krijgen de buien wanneer ze eenmaal ontstaan zeker geen zetje. Er staat weinig wind in de hogere luchtlagen, en in dit geval zal er dus ook geen onweer van elders komen. De windschering tussen 0 en 6 km hoogte bedraagt 10 tot 20 knopen.
Rechtsonder: weinig triggers
Zoals ik eerder schreef, als het pakketje lucht de droge laag doorbreekt, kan het wél aanspraak maken op die onstabiliteit. Dan wordt de CAPE (potentiële energie) daadwerkelijk gebruikt. Dat pakketje lucht heeft dan wel een extra zetje (trigger) nodig. Hieronder de mogelijke triggers:
- Hoogteverschillen: bij heuvels moet de lucht stijgen, en dit kan het het zetje zijn om toch door de droge luchtlaag heen te stijgen. Boven de Alpen, de Jura en het Zwarte Woud zien we dit al gebeuren. Boven de Eifel en de Ardennen gaat het niet lukken om dat pakketje lucht door de droge laag 'heen te tillen'; daar waarschijnlijk vandaag geen onweersbuien.
- Vore: Vanuit Noord-Frankrijk trekt er dus een vore in onze richting. De vore is vanavond in het zuidwesten, en trekt vannacht van zuidwest naar noordoost over het land. Waarschijnlijk blijft het bij een beetje bewolking, omdat de vore niet krachtig genoeg is om de wolken naar het buienstadium toe te brengen. Arome is het enige model dat met onweer op de vore komt.
Waarschijnlijk blijft het helemaal droog. Alleen Arome komt rond 20:00 met de eerste buien rond de Frans-Belgische grens. Arome laat zien wat in potentie mogelijk is. Als er één bui goed op dreef raakt, dan kan dat een kettingreactie voortzetten waardoor uiteindelijk een hele strook nachtelijke (elevated) onweersbuien zou kunnen krijgen.
Echter, de andere modellen houden de deksel strak op de pan en laten geen enkele bui ontstaan. Hieronder de neerslagsom tussen 00:00 en 06:00, linksboven Arome en verder met de klok mee: ICON-D2, UKMO, EC.
Arome laat al wel goed zien wat voor type buien we dan dinsdag zouden kunnen verwachten: zeer plaatselijke buien met mogelijk wateroverlast.
Dinsdag: pas richting avond buienkans, vooral Noordoost-Nederland en Duitsland
Op de dinsdag heeft Arome een geheel andere startpositie vergeleken met de andere modellen, doordat dit model komende nacht al buien berekent.Linksboven: meest onstabiele lucht in het oosten (2000-2500 J/kg CAPE)
De meest onstabiele lucht schuift komende nacht naar het oosten en noordoosten toe. Morgen ligt deze lucht boven Duitsland en over het uiterste oosten van de Benelux.
Rechtsboven: inversie neemt af
Morgenochtend ligt er nog een krachtige inversie boven de Benelux, maar in de loop van de middag nadert vanuit het westen het koufront en zodoende wordt de inversie steeds zwakker. In het eerste deel van de dag houdt de inversie buienvorming waarschijnlijk nog tegen, in de loop van de middag en avond zouden er buien kunnen ontstaan.
Linksonder: herhaling van vandaag: weinig schering
Opnieuw weinig wind in onze atmosfeer. Hierdoor liggen de buien lang boven dezelfde plaats. Ze kunnen plaatselijk veel water achterlaten. Type bui: single-cell.
Rechtsonder: combinatie vore & convergentiezone
Voor het koufront uit draait de wind al eerder naar het westen. Hierdoor wordt de warmte en onstabiliteit al voor het koufront uit enigszins verdreven. Voor de westelijke helft is dit slecht nieuws qua onweer. Boven het oosten en noordoosten wordt het kantje boord. Als de buien al vroeg ontstaan zouden de buien zich over het oosten en noordoosten kunnen verspreiden, voordat de onweerskans zich naar Duitsland verplaatst.
Linksboven: Arome
Arome laat de buienresten van komende nacht in de vroege ochtend oplossen en naar Duitsland wegtrekken. Dan volgt een droge en vrij zonnige dag met wat wolkenresten.
Rechtsboven: ICON-D2
ICON-D2 heeft geen buien boven het noordoosten en oosten. De inversie is te sterk en de vore te zwak. Boven het Sauerland triggeren de heuvels nog wel wat plaatselijke buien, maar deze blijven boven Duitsland.
Linksonder: EC
EC heeft vanaf dinsdagochtend al buien boven het noorden. Deze buien verspreiden zich vervolgens van noord naar zuid over het land. De manier waarop de buien zich in EC verspreiden lijkt onrealistisch. Het KNMI zegt er het volgende over:
Rechtsonder: UKMOEC lijkt wegens zwaartekrachtgolven voor de situatie van morgen minder bruikbaar (verstoring van drukpatroon en temperatuurpatroon).
UKMO toont vanaf 15:00 buien boven Oost-Groningen die heel snel richting Duitsland trekken, en zich daar verder verspreiden. Dit is duidelijke getriggerd door de vore van het thermisch laag.
Neerslag dinsdag overdag en tot de eerste helft dinsdagavond.
Harmonie
Boven Duitsland (net bij Groningen over de grens) ontstaan in Harmonie rond 16:00 de eerste buien. Deze verspreiden zich vervolgens via de outflow in alle richtingen, ook richting Noordoost-Nederland. Daarin lijkt Harmonie enigszins op EC (door het KNMI onrealistisch bestempelt). Plaatselijk bij 20-30 mm kunnen straten onderlopen (kleine wateroverlast). Zwaardere wateroverlast lijkt voor Duitsland te zijn.
| Gewijzigd: 12 augustus, 17:17 uur, door Thijs.
Nacht naar woensdag en woensdagochtend pas onweerskans?
Samenvatting tot dusverDoor een ongelukkige setup lijkt tot dinsdagmiddag geen regen of onweer te gaan vallen. De late dinsdagmiddag en avond is er voor het eerst een onweerskans, echter liggen triggers en de meest onstabiele lucht al zowat boven Duitsland, dus het voornaamste aandachtsgebied is Noordoost-Nederland. In combinatie met tropennachten en geen directe verfrissende bui voor onweersliefhebbers weinig hoopvolle vooruitzichten.
Nacht naar woensdag of woensdagochtend wél een leuke onweerskans?
Het is nog ver, maar er lijkt in de nacht naar woensdag vanuit het zuiden een tweede thermisch laag te naderen (met vore). Deze zou 's nachts of 's ochtends voor elevated onweer kunnen zorgen (ongeveer 1000 J/kg elevated CAPE).
De buien komen opzetten vanuit België opzetten, en trekken vervolgens van west naar oost met het koufront mee. Meest kansrijke strook ligt in huidige modellen van Zeeland, via Midden-Nederland naar Groningen.
ICON-D2 wordt in dit scenario gesteund door Arome, EC, UKMO. Harmonie heeft het koufront later, en heeft woensdagmiddag & avond nog een onweerskans. Hieronder de kaarten van ICON-D2
Aankomst van de onweersbuien woensdagochtend, ICON-D2.
Al met al geen mooie onweerskans, maar meer een klamme smerig kansje. Maar, wie weet maakt het onweer woensdagochtend nog wel veel goed?
De hoogtestroming is zuidwestelijk en we verkeren in tropische lucht. Een thermische vore, dinsdag 00 UTC boven het midden, trekt langzaam oostwaarts. Ten oosten van de vore is de stroming in de grenslaag oostelijk, ten westen ervan zwak noordwestelijk aan de oostflank van een zuidwest-noordoost georiënteerde rug boven de Noordzee. Als gevolg van convectieve processen in de buurt van de vore wordt deze vanaf dinsdagmiddag steeds minder herkenbaar. Boven het oosten van Engeland ligt een koufront (ongeveer theta-w 850 hPa 14 °C, Td ongeveer 15 °C), dit trekt langzaam oostwaarts en passeert Nederland woensdagavond. Het front lijkt woensdag overdag enige golfvorming te vertonen.
Modelbeoordeling:
Bij de vore zit actueel wat convectie met een hoge basis die nauwelijks in de div. uitvoer zit. De convectieve activiteit boven Nederland is in de Harmonie uitvoer ongeveer gelijk gebleven. In de ICON-D2 en GFS uitvoer is de convectie in de nacht naar woensdag en woensdagochtend veel zwaarder dan in de Harmonie uitvoer, dit zorgt voor een onzekerheid. De weergave van de convectie in de EC uitvoer dinsdagavond is dubieus, later, woensdagochtend ziet het er realistischer uit. In de EC uitvoer wordt de convectie dinsdagavond nog steeds voornamelijk gedreven door zwaartekrachtsgolven, hetgeen tot onrealistische patronen leidt. In de Harmonie uitvoer is de forcering lokale convergentie in de grenslaag en vanaf dinsdagavond in toenemende mate de outflow van eerdere convectie. Hierdoor wordt het patroon van de convectie zeer grillig en is de voorspelbaarheid ten aanzien van individuele buien laag. Er is een zwakke voorkeur voor de oostelijke helft omdat het daar het warmst wordt. Het zwaartepunt van de convectie in de nacht naar woensdag en woensdagochtend lijkt nu in de div. uitvoer op de westelijke helft te liggen.
Uitdovende buien vanuit het zuidoosten in Harmonie. "In de ICON-D2 en GFS uitvoer is de convectie in de nacht naar woensdag en woensdagochtend veel zwaarder dan in de Harmonie uitvoer, dit zorgt voor een onzekerheid."
Dinsdagavond organiseren onweersbuien zich boven Aken-ZuidLimburg tot een stevig onweerscomplex. "In de ICON-D2 en GFS uitvoer is de convectie in de nacht naar woensdag en woensdagochtend veel zwaarder dan in de Harmonie uitvoer, dit zorgt voor een onzekerheid."
Aandachtspunten
Temperatuur:
In de oostelijke helft wordt het dinsdag nog (ruim) meer dan 30 graden. In verband met de hoge dauwpunten en zeer warme voorafgaande nacht (minima rond 21 °C) voor dinsdag nog code geel. Zoals gebruikelijk is de Harmonie uitvoer veel beter dan de veel te koude EC uitvoer. In de nacht naar woensdag alleen in het noordoosten nog Tmin boven 20 °C. Woensdag zou het vrijwel nergens warmer dan 25 °C moeten worden, maar dan moet er wel voldoende bewolking zijn.
Wind:
Convectieve uitschieters in de Harmonie uitvoer meestal van de orde 50-65 km/u, zeer lokaal tot rond 75 km/u. De windstoten worden vrijwel volledig door verdamping (NAPE) veroorzaakt. De nadruk van de uitschieters ligt op dinsdagavond, in de nacht naar woensdag lijken de kans op waarschuwingswaardige uitschieters af te nemen omdat de convectie niet vanaf de grond komt. De "cold pools" als gevolg van de uitstroom van buien zijn duidelijk in de Harmonie, maar ook in de EC uitvoer herkenbaar.
Zowel in Harmonie als ICON-D2 net buiten onze landsgrenzen zeer plaatselijk windstoten tot 100 km/u. Gezien de onzekerheid waar de buien komen, heeft de oostelijke helft kans op plaatselijke zware windstoten (tot circa 80 km/u).
Bewolking:
Convectieve bewolking met een hoge basis (3 km of hoger, later 1,5 km en hoger). Toppen tot 12-14 km.
Neerslag:
De convectie wordt gedreven door lokale convergentie en outflows en start met uitzondering van het oosten dinsdagmiddag meestal niet vanaf de grond. De CAPE is hoog, 2000 J/kg of hoger. In de nacht naar woensdag neemt de CAPE van het westen uit af. De schering is gering, rond 10 kn, bij convectie vanaf de grond 10-20 kn. Convectiemodus is dus voornamelijk pulse. Kans op grote hagel is gezien de grote CAPE aanwezig, maar het zal zeer lokaal zijn. Waarschuwingswaardige fenomenen zijn vooral lokaal grote neerslaghoeveelheden in korte tijd en windstoten. Lokaal kan 20-40 mm vallen, maar op veel plaatsen zal het droog blijven. In de ICON-D2 uitvoer valt plaatselijk 50-75 mm, hier gaan we niet van uit. Het is onzeker waar de meeste buien gaan ontstaan, in de diverse uitvoer is er nu een voorkeur voor het westen en dan vooral vanaf dinsdagavond/woensdagnacht. Na passage van het koufront op woensdag is er geen diepe convectie meer.
Vanmiddag onweersbuien boven het noordoosten en oosten. In de nacht naar woensdag elevated buien boven het zuiden, langzaam afbrokkelend. Er is potentie voor neerslagsommen van 50 tot 80 mm, getuige de plaatselijke 100 mm in het model net over de Duitse grens.
In ICON vanmiddag geen buien boven Duitsland of het oosten/noordoosten. Pas vanavond buien vanuit de Ardennen/Eifel. In de loop van de avond en nacht van zuid naar noord over het land trekkend. Ook in ICON potentie voor plaatselijk 80 mm regen, in dit geval boven Limburg, naast de Duitse grens. | Gewijzigd: 13 augustus, 10:38 uur, door Thijs.
Convergentiezone en thermisch laag liggen nu boven het oosten en noorden van het land. Deze bewegen de komende uren richting Duitsland. Daarmee vallen de hoogste temperaturen nu net in Duitsland, plaatselijk 35 graden. Op de convergentiezone is een enkele bui mogelijk (deze buien kunnen onstaan zodra de temperatuur aan de grond circa 35 graden bereikt).
In het koufront zitten een aantal golven (afwisselend warmte-koufront). Daardoor blijven we nog wat langer aan de onstabiele zijde, woensdag trekt in de loop van de dag het koufront over het land en is deze onweerskans voorbij. Het golvende koufront is nu inactief omdat er vanuit Portugal een rug van hogedruk zich uitstrekt over West-Frankrijk, Engeland en richting de Noordzee.
Parallel langs de westkust en over Frankrijk liggen enkele vores, deze zijn vrij inactief. Daar verwacht ik ook geen neerslag op.
De meeste onweersbuien zullen voorkomen op de convergentiezone boven Frankrijk, maar dit komt vanavond pas echt op gang.
Laatste runs van ICON-D2 lijkt er een beetje een trend richting het oosten te zijn, en de timing is ook vroeger geworden. Eerst in de nacht naar woensdag over het midden en westelijke helft, nu zitten we al in vanavondlaat over de oostelijke helft.
Harmonie43: afzwakkende trend: kleinere onweerskansen
Harmonie lijkt enig onweer komende avond of nacht af te bouwen. Gisteravond trok er nog wel net zoals bij ICON-D2 een verzameling onweersbuien van zuid naar noord, toen vooral over de westelijke helft. Vervolgens is er in de runs een afzwakkende trend gekomen, waarbij de buien al eerder inzakken en niet meer van zuid naar noord over het land trekken. In de nieuwste runs komt het onweer boven de zuidelijke helft helemaal niet meer op gang. In plaats daarvan in de nieuwste runs een paar losse elevated buitjes boven de westelijke helft.
In Harmonie rest dan alleen nog een paar onweersbuien vanmiddag langs de oostgrens. Laten we hopen dat Harmonie er met de berekeningen naast zit. | Gewijzigd: 13 augustus, 12:59 uur, door Thijs.
A level 2 was issued across France, E BENELUX, NW Germany for large hail, severe wind gusts and heavy rainfall.
... East Benelux/W-Germany ...
Very high CAPE is forecast, locally reaching 4000 J/kg. Shear will stay rather weak, allowing mostly for pulse storms or multicell clusters. Lack of clear forcing makes the forecast of initiation, coverage and the timing of the storms very difficult. There are also large differences among the models. Surface convergence seems quite random over this areas. It is possible that the outflow boundaries will play a determining role in the initiation.
The first round of storms can be expected from late morning till afternoon hours. High res models suggest the highest coverage over W Germany. In the evening, further storms will spread here from France with outflow boundaries providing lift. Increase in the coverage in the evening and night may be due to the increase in the WAA. Overnight storms will likely be elevated. Afternoon storms will bring especially large hail and severe wind gusts with local flooding, whereas overnight storms may bring especially heavy rainfall.
Either in the later afternoon or early evening some SB convection will initiate with mainly a threat of large hail, possibly locally wind gusts or flash flooding, and/or convection from France will propagate over Belgium in the late evening and overnight (likely elevated) with main threat for large hail and local flash flooding.
Initiatie in modellen
Ik heb ook even gekeken naar het moment van initiatie (de eerste buien). Vanaf dat moment verspreiden de buien zich waarschijnlijk via de outflow boundary (de bui triggert in kettingreactie buien in zijn naaste omgeving).
Arome:
15:00 boven Luxemburg en Eifel: verspreiden zich vervolgens richting België en richting Rührgebied. Later afbuigend richting Oost- en Noordoost-Nederland. De buien trekken ook hier traag naar het noorden.
Harmonie:
15:00 boven Eifel: buien trekken over West-Duitsland noordwaarts.
18:00 boven Ardennen & Zuid-Limburg: buien trekken noordwaarts over Limburg en Oost-Brabant. Brokkelen vervolgens af.
ICON-D2:
18:00 boven Aken, omgeving drielandenpunt BE-NL-DE: buien trekken over oostelijke helft Nederland naar het noorden.
In alle modellen dus waarschijnlijk geen onweersbuien in de westelijke helft van de Benelux.
Boven West-Duitsland zijn de eerste buien ontstaan. De meest dichtbijzijnde in de Eifel op 50 km van Zuid-Limburg. Vanaf nu is het nowcasten! | Gewijzigd: 13 augustus, 13:57 uur, door Thijs.
Citaat van - In alle modellen dus waarschijnlijk geen onweersbuien in de westelijke helft van de Benelux.
Dus geen van de modellen had die buienlijn voorspeld, begrijp ik dan?
| Gewijzigd: 13 augustus, 23:51 uur, door math1985