2023 maakt een einde aan reeks droge jaren

Dit jaar is hard op weg het natste jaar te worden sinds het begin van de metingen in 1906. Er valt tegenwoordig gemiddeld meer regen dan vroeger. Maar het is nog niet duidelijk of deze trend door zal zetten. In Nederland worden de winters natter, de zomers droger. De nieuwe KNMI- klimaatscenario's houden daarom rekening met zowel een toename als ook een afname van de jaarneerslag.

Door: KNMI - Frank Selten. https://www.knmi.nl/over-het-knmi/nieuws/2023-maakt-een-einde-aan-reeks-droge-jaren

Vier natte periodes dit jaar 

---

Dit jaar wisselen natte en droge periodes elkaar af. Na een natte lente was het in juni uitzonderlijk lang droog. Dat is te zien in grafiek 1. De zwarte lijn geeft per dag in het jaar aan hoeveel regen er normaal valt in de 30 dagen voorafgaande aan die dag. Gemiddeld valt er in 30 dagen zo'n 80 millimeter, behalve in het voorjaar, dan is het wat droger. In kleur zie je hoeveel regen er dit jaar viel: in blauw als er meer regen viel dan normaal en in bruin minder. Januari, het voorjaar, juli-augustus en nu oktober-november kenden een natte periode met uitzonderlijk veel meer neerslag dan normaal. De afgelopen natte weken zijn dramatisch voor veel boeren die door te natte akkers hun oogst niet kunnen binnenhalen. 


Grafiek 1. Hoeveelheid neerslag in millimeters gemiddeld over 13 neerslagstations verspreid over Nederland en opgeteld over 30 dagen. In kleur voor 2023: blauw als er meer neerslag is gevallen dan normaal, bruin minder. Normaal is de gemiddelde hoeveelheid in de periode 1991 tot en met 2020 (dikke zwarte lijn). De maximaal waargenomen hoeveelheid sinds 1906 is weergegeven met de dunne lijn. ©KNMI.

Neerslag in Nederland is toegenomen 

---

Er valt nu gemiddeld meer neerslag dan vroeger. De blauwe trendlijn in grafiek 2 laat zien dat honderd jaar geleden er zo'n 700 millimeter aan neerslag gemeten werd. Tegenwoordig valt er gemiddeld rond 850 millimeter, een stijging van ongeveer 20 procent. De hoogste waarde werd gemeten in 1998. Als al dat regenwater was opgevangen, was heel Nederland eind 1998 bedekt met een laag water van ruim een meter, 1109 millimeter om precies te zijn. 

Dit jaar is hard op weg om daarbij in de buurt te komen. De hoeveelheid neerslag komt naar verwachting uit op 1079 millimeter. Maar als het in december ook natter dan normaal wordt zou 2023 wel eens het natste jaar tot nu toe kunnen worden. 


Grafiek 2. Waargenomen hoeveelheid neerslag per jaar gemiddeld over 13 neerslagstations verspreid over Nederland en de toekomstige ontwikkeling volgens twee KNMI-klimaatscenario's. Bron: KNMI-klimaatdashboard.

Neemt de neerslag nog verder toe? 

---

De aarde warmt verder op door de uitstoot van broeikasgassen. Uit berekeningen met klimaatmodellen blijkt dat de neerslag in Nederland daardoor in de winter zal toenemen en in de zomer afnemen. Maar hoe sterk, dat verschilt van model tot model. In ongeveer de helft van de modellen neemt de winterneerslag sterker toe dan de afname in de zomer, in de andere helft is dat andersom. In het KNMI-klimaatdashboard (grafiek 2) zijn de nieuwe klimaatscenario's verwerkt. De grafiek toont een scenario waarin de jaarneerslag verder toeneemt (Hn) en een scenario waarin de jaarneerslag afneemt (Hd). Met de inrichting van Nederland moeten we met beide mogelijkheden rekening houden. 

Video over gevolgen extreem natte periode voor akkerbouw: https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/video/video/5418782/aardappels-kunnen-niet-uit-de-grond-boeren-snakken-naar-droogte