Winter discussietopic 2022-2023
Zondag: slotdag van winterperiode
Landelijke ijsdag door hardnekkige bewolkingDe bewolking hielp ons aan een (nipte) landelijke, in het oosten en zuiden werd het plaatselijk niet warmer dan -1°C. Maastricht noteerde een maximumtemperatuur van -1,9°C. In de zon werd het 1 tot ruim 2°C.
Wanneer gaat de bewolking oplossen?
Vrijwel alle modellen berekenden dat de bewolking vandaag in de loop van de dag volledig op zou lossen. Zoals wel vaker met bewolking kan de bewolking behoorlijk hardnekkig blijken, of juist sneller oplossen dan de modellen laten zien. De bewolking is er momenteel helaas nog steeds, dus moeten we zelf maar kijken wanneer de bewolking zou kunnen oplossen. De modellen zijn (nog) niet bruikbaar aangezien die rond dit tijdstip geen wolkenvelden meer laten zien. De nieuwste runs kunnen de huidige situatie straks misschien oppikken, en daarmee verder rekenen.
Ik verwacht dat de bewolking heel langzaam vanuit het zuidoosten gaat breken, terwijl het wolkendek zich aan de andere kant juist nog iets naar het noordwesten uitbreidt. Daarmee krijgen grote delen van Nederland een bewolkte eerste helft van de nacht. In de tweede helft neemt de wind toe en kan de bewolking wat vlotter breken.
Vannacht komt er bovendien voor de zuidwestelijke helft van Nederland en België een versie portie bewolking aan. Deze bewolking zien we momenteel op de satellietbeelden boven Engeland liggen. Gelukkig is dit middelbare bewolking, deze bewolking heeft minder effect op de nachtvorst.
Middelbare bewolking nadert vanuit Engeland, deze bewolking ligt vannacht over Vlaanderen en Zuidwest-NL. Gelukkig zitten er wel van tijd tot tijd gaten in de middelbare bewolking.
Nog één keer behoorlijke vorst?
In de tweede helft van de nacht zal de zuidoostelijke wind nog iets toenemen. Hierdoor denk ik dat het oplossen van de bewolking nog iets versneld kan worden. De tweede helft van de nacht zal vermoedelijk in de zuidoostelijke helft van het land helder verlopen. Als het helder kan worden, daalt de temperatuur tot -6 à -9°C. Waar het bewolkt blijft, daalt de temperatuur tot -1 à -3°C. Matige vorst in opklaringen, lichte vorst onder de bewolking. Ik denk dat de modellen vannacht te koud zijn.
IJzelkans op zondagavond
Morgenochtend schuift de eerste sluierbewolking van de dooiaanval al binnen. Misschien dat het westen en zuiden een mooi ochtendrood krijgen. In plaats van "ochtendrood, water in de sloot" is "ochtendrood, auto in de sloot" nu misschien toepasselijker, want de eerste regen die valt kan bevriezen bij contact met de grond.
Rond 12:00 is de zon al bijna in het hele land verdwenen achter een snel dikker wordende laag bewolking. Vanaf 17:00 kan de eerste neerslag in Vlaanderen gaan vallen, de grond is nog koud, dus dit kan aanvriezende regen zijn. De temperatuur blijft stijgen, dus de ijzelkans is maar tijdelijk (kan circa 1-4 uur aanhouden). De ijzelkans verschuift van Vlaanderen door naar West- en Zuid-Nederland (21:00). Noordoost-Nederland heeft 's nachts kans op wat ijzel (01:00). De eerste neerslag is maar licht, maar we hebben donderdagavond al gemerkt dat lichte ijzel net zo gevaarlijk kan zijn. Een laatste detail om op te merken: mocht de eerste neerslag zó licht zijn dat het de grond raakt, wordt het ijzelrisico een stuk kleinschaliger.
Maandag: regen en wind
In de nacht naar maandag blijft de temperatuur stijgen. Maandag zitten we op 6 tot 10°C, op dinsdag bereiken we een zeer zachte 9 tot 12°C. Maandagochtend is het vrij regenachtig, maar het wordt al snel vanuit het zuiden droger. Qua weerbeeld blijft het in het noorden nog vrij lang regenachtig. Er staat maandag en dinsdag een matige tot aan zee krachtige wind (3-6 bft), mogelijk nét 80 km/u windstoten op Texel.
| Gewijzigd: 17 december 2022, 16:40 uur, door Thijs.
Het KNMI heeft code oranje afgekondigd voor het gehele land
https://www.knmi.nl/nederland-nu/weer/waarschuwingen/utrecht
IJZEL - vanavond op grote schaal gladheid
Het is momenteel glijden en glibberen op de wegen, straten en stoepen. Zeeland meldt "één grote ijsbaan". Het is zeer verstandig vanavond niet meer de weg op te gaan. In Vlaanderen zijn al ruim 60 ongevallen gemeld. In het zuidwesten regent het nu meldingen van ongevallen.Inmiddels komt in Noord-Frankrijk de temperatuur écht boven nul, daar worden ze uiteindelijk "bevrijdt" van de gladheid. West-Vlaanderen zal ook het komende uur volgen, maar de zone met gevaarlijke ijzel verschuift naar het noordoosten, en zal zich daarom de komende uren vooral in Nederland nog uitbreiden.
Hieronder zie je de temperatuurontwikkeling sinds 12 uur. De temperatuur ligt in Nederland op 2 meter nu rond 0°C. Hierdoor uiteraard vandaag geen ijsdag, hoogstens (met wat geluk) misschien in het noordoosten. De 2 meter temperatuur is niet bruikbaar voor het inschatten van het ijzelrisico.
Kijken we dichter bij de grond (10 cm) zien we dat de temperatuur daar nog iets lager ligt. Maar ook de temperatuur op 10 cm zou ik niet gebruiken om ijzel in te schatten.
Alles draait om wegdektemperaturen
De website https://rijkswaterstaatstrooit.nl/ toont de wegdektemperaturen (als je inzoomt). Je ziet dat de wegdektemperaturen op het moment van schrijven in heel Nederland nog onder nul liggen.
De temperatuur ligt vanaf 1600-2400 meter gewoon boven nul, dus de sneeuw smelt. Alle neerslag die je ziet is regen (geen sneeuw), die op grote schaal ijzel veroorzaakt. Vergelijk de buienradar met de wegdektemperaturen (zo zie je het grootschalige ijzelgevaar).
Alle neerslag op de radar valt als regen (mogelijk ijzel), er is geen sprake van sneeuw.
Logischerwijs wordt er volop gestrooid. Het is echter lastig om ijzel te bestrijden. De ijslaag zorgt ervoor dat het strooizout niet meer effectief is. Er kan dus zelfs op snelwegen kans zijn op extreme gladheid.
De ijslaag door ijzel zorgt ervoor dat strooizout niet meer effectief is. Strooizout werkt beter tegen sneeuw, maar slecht tegen ijzel.
Inmiddels heeft het regenfront Zuidwest-Nederland bereikt. Waar buien vallen, zien we ongelukken gebeuren door #ijzel (zoals hier op de A15). Diverse wegen zijn dicht. Als het niet nodig is, ga niet de weg op zolang #codeoranje van kracht is. Actuele info: https://t.co/AkieH72Pmg pic.twitter.com/nOMmho5AtZ
— Rijkswaterstaat Verkeersinformatie (@RWSverkeersinfo) December 18, 2022
Dochterlief wilde toch effe kijken of het glad was….. #ijzel #gladheid #ijs #cam #securitycam #safetycam #eufycam #glad #gladbuiten pic.twitter.com/z8LjkjLvcL
— Wanszoon (@wanszoon) December 18, 2022
Freezing rain is the worst!
— DutchFlyGuys (@DutchFlyGuys) December 18, 2022
Be safe! #freezingrain #winter #photo #foto #photography #fotografie #ijzel #besafe pic.twitter.com/GQICJuGeRk
Komende dagen zacht en wisselvallig
Na een mooie winterse week is de koude lucht afgelopen avond/nacht verdreven. Dit gebeurde dankzij het overtrekken van een warmtefront horende bij een lagedrukgebied ten westen van Groot-Brittannië en Ierland. Achter dit front hebben we vandaag te maken met een diepe zuid(westelijke) stroming waarmee zachte lucht ons land binnenstroomt. Verder zijn er periodes met (lichte)regen of motregen.
De regen van dit front zorgde gisteravond en afgelopen nacht nog wel tijdelijk voor grootschalige gladheid dankzij ijzel maar op dit moment is de gladheid op veel plaatsen wel verdwenen.
Met lagedruk ten westen van de Britse Eilanden en hogedruk boven Oost-Europa wordt bij ons met zuidwestelijke stroming zachte lucht aangevoerd. Verder trekken er verschillende storingen over waardoor we te maken hebben met regen. Bron afbeelding: KNMI
Oorzaak aanvoer zachte lucht
Waar we de afgelopen dagen juist hogedruk boven de Oceaan en lagedruk ten oosten en zuiden van ons zagen is dat nu compleet veranderd. Boven zuid en oost Europa heeft zich een zone van hogedruk opgebouwd waarmee lagedrukgebieden zich in een strook van de Atlantische Oceaan via de Britse Eilanden richting Scandinavië bevinden. Doordat wij nu aan de zuidkant van deze lagedrukgebieden zitten wordt er met een zuid(westelijke)stroming zachte lucht aangevoerd met temperaturen die vanaf dinsdag/woensdag (ruim) boven de 10°C uit kunnen komen. Goed voor de energierekening maar natuurlijk dramatisch voor de winterliefhebber.
Ook woensdag nog steeds een diepe zuidwestelijke stroming. Bron afbeelding: WXCharts
Doordat de lagedrukgebieden dicht in de buurt van Nederland liggen trekken er ook nog regelmatig storingen over waardoor er de nodige regen gaat vallen. Verder staat er zo nu en dan ook nog veel wind. Hierdoor lijkt het komende week eerder herfst dan winter en zijn het letterlijk de donkere dagen voor Kerst.
Neerslaghoeveelheden tot kerst. Bron afbeelding: WXCharts
Geen hoop?
Gelukkig is het voor de winterliefhebber niet alleen maar kommer en kwel in de weerkaarten. Vanaf woensdag zien we een hogedrukgebied vanaf de oostkust van de VS de oceaan optrekken. Dit hogedrukgebied begint vervolgens een langzame tocht oostwaarts de oceaan over om met de Kerstdagen ten (noord)westen van de Britse Eilanden terecht te komen. Met nog lagedruk boven Scandinavië zal er bij ons vanaf twee Kerstdag of in dagen erna mogelijk een noordwestelijke stroming ontstaan. Hierdoor neemt vooral na kerst de kans op winterse neerslag weer toe al blijven de kansen op echt koud winterweer voorlopig nog klein. Overigens zitten er nog wel de nodige verschillen tussen GFS en EC. In GFS kan de koude lucht net wat sneller en verder zuidwaarts komen dan in EC waardoor de kans op winterse neerslag ook groter wordt.
Vanaf tweede kerstdag toenemende kans op een noordweststroming en daarmee ook koudere lucht. Boven EC en onder GFS. Bron afbeelding: WXCharts
Samenvatting: tot de kerstdagen zacht en wisselvallig, daarna toenemende kans op kouder weer en winterse buien.
Stoplicht
Het hoeft denk ik geen verdere uitleg dat het winterstoplicht op rood gaat en dat in ieder geval tot de kerstdagen ook lijkt te blijven.
Termijn: tot 10 dagen vanaf plaatsing
Groen: Het is winter binnen de gestelde termijn.
Groen/oranje: Winter staat in de steigers met kans van slagen binnen gestelde termijn.
Oranje:
1. Bij een voorgaande winterperiode: lijkt deze op zijn einde te zijn.
2. Bij een voorgaande zachte periode: is er reële kans op winterweer, of kleine kans op winter.
Oranje/Rood: Er is geen kans op winter, maar er is een kleine kans dat winterweer in de steigers wordt gezet.
Rood: Geen kans op winterweer binnen de gestelde termijn.
Definitie winterweer:
De volgende weersomstandigheden kunnen binnen de termijn plaats vinden maar niet langdurig:
- (Stralings) vorst
- Hagel
- Sneeuw (nat en droog)
- IJzel
- IJsregen
Dezelfde weersomstandigheden als bij winterweer alleen hierbij is sprake van (bijna) elke nacht vorst en temperaturen overdag op of onder nul gedurende de periode.
Extra uitleg stoplicht: We gebruiken dit tooltje om de snelle lezers een hoop tekst lezen te besparen zodat je op een snelle manier kan zien of we winters blij worden. | Gewijzigd: 19 december 2022, 13:58 uur, door Lako
Het is zacht en nat, maar wordt het ook onstuimig?
De temperatuur lag vandaag op zo'n 10,5 tot bijna 13°C. Alleen rond het IJsselmeer en de Waddenzee was het met 7 tot 9°C aanzienlijker kouder (direct na een vorstperiode is het water van het IJsselmeer en de Waddenzee altijd nog vrij koud). Gisteren viel er 2 tot bijna 7 mm, vandaag viel er 0 tot ruim 15 mm. Het was vandaag erg nat, vooral in Noord-Brabant en Zeeuws-Vlaanderen. Ten noorden van de lijn Den Haag-Amsterdam-Groningen bleef het vandaag vrijwel droog. Er stond vandaag en gisteren aan de kust 5-6 bft, kort uithalend naar 7 bft (vrij krachtige tot harde wind). Het binnenland kreeg een matige tot vrij krachtige wind (4-5 bft). Dat zijn vooralsnog geen stormachtige winden, blijft dat zo of krijgen we de komende week meer wind?
Erg vochtig door "atmosferische rivier"
De reden voor al deze regen ligt in het huidige stromingspatroon. We hebben te maken met een zuidwestelijke stroming en een zogenaamde "atmosferische rivier". Dit is een kronkelende baan met vochtige lucht die soms wel vele duizenden kilometers lang kan zijn. Door de vochtige lucht kan er in die baan veel neerslag vallen (vandaar de metafoor met een rivier), zeker als de atmosferische rivier langere tijd over hetzelfde gebied stroomt.
De huidige atmosferische rivier brengt vocht vanuit de Bahama's en Cuba hélemaal over de Atlantische oceaan naar onze omgeving. We herkennen duidelijk de vochtige lucht waardoor vandaag en gisteren vaak regen viel. In de kaart van vandaag 12:00 UTC zien we bovendien een forse pluim met nog meer vochtige lucht onze kant op komen. Dit vocht is verantwoordelijk voor de 10 tot 40 mm die er de komende dagen nog kan vallen.
Totale vochtinhoud van de atmosfeer. Groen = 0 - 8 mm. Blauw = 8 - 22 mm. Oranje = 22 - 34 mm. Rood = meer dan 34 mm.
Vannacht amper wind en kans op mist
Voorlopig komt er van stormachtige wind helemaal niets terecht, vannacht neemt de wind fors af. In het noorden kan er hierdoor mist ontstaan, zeker wanneer het vannacht in het noorden wat kan opklaren. Door een situatie met weinig wind en enkele opklaringen kan het alleen in het noordwesten vannacht afkoelen tot plaatselijk 2 à 4°C. In de rest van het land blijft het vannacht gewoon zacht en bewolkt met 5 tot 8°C als minimum.
Kans op mist in het noorden komende nacht. Morgenochtend neemt de wind weer in kracht toe en zal de mist snel verdwijnen.
Is er nog kans op storm?
Momenteel liggen we dus in een atmosferische rivier. Dit is een vrij strakke zuidwestelijke stroming. Er staat daardoor vaak 3-5 bft in het binnenland en 5-6 bft aan de kust. Dat is een wind die naar mijn mening net niet noemenswaardig is.
In deze strakke zuidwestelijke stroming komen wel frontale golven voor (dat wil zeggen dat het warmte- & koufront over de Benelux heen sleept en slingert). Deze frontale golven ontwikkelen zich niet tot randstoring, waarschijnlijk omdat de straalstroom dit niet toelaat (voor meer informatie, zoek op straalstroom in- en uitgangen op OnweerOnline). Hierdoor hebben we nog geen concrete kans op een storm. In een frontale golf op donderdag kan er in het zuidoosten wel bovengemiddeld veel wind staan.
Donderdag is er wat regen in het zuiden, vooral vrijdag lijkt er in het hele land langdurig regen te gaan vallen. Koude lucht komt dezer dagen niet verder dan Schotland.
Op donderdag trekt er een frontale golf over het zuiden, over helemaal ten zuiden van Nederland. Mogelijk valt België binnen het gebied met >50 km/u windstoten, in Nederland waarschijnlijk amper wind.
Vanaf de 27ste lijkt de straalstroom wat meer ruimte te krijgen om iets te meanderen, waardoor er mogelijk nog een stormachtige dag uit kan ontstaan. Gezien de termijn is dit nog onzeker.
Op de korte termijn hebben we vrijdag tot zondag wat wind, maar het zal niet stormachtig aanvoelen. Op de lange termijn zijn er een paar opties, maar niets concreets en geen zekerheden.
Gemiddelde windsnelheid - pluim regio noordwest.
Is er nog kans op winterweer?
Qua winterweer moeten we weer van voor af aan beginnen. Er staan momenteel ook geen noemenswaardige sneeuwkansen in de kaarten. Mogelijk dat we uit 27 december nog wat winterse neerslag (natte sneeuw) kunnen persen. Op de 27ste lijken we dankzij een trekrug die zich naar IJsland uitstrekt in samenwerking met het groenlandhoog tijdelijk wat koude lucht uit het noorden te kunnen aantappen. Met een noordwestelijke stroming is de lucht tijdelijk wat kouder, en in combinatie met doorvallende frontale neerslag kan in het meest positieve scenario regen overgaan in (natte) sneeuw. Waarschijnlijker is dat dit eerder een sneeuwscenario is voor de middelgebergtes (Ardennen, Eifel, Sauerland), en dat wij als laagland voornamelijk regen krijgen. De kust kan weer polaire buien krijgen met mogelijk winterse neerslag.
Deze kleine kans op natte sneeuw lijkt geen opmaat te zijn voor een nieuwe winterse periode. De westcirculatie is duidelijk aanwezig. Het hogedrukgebied en trekrug trekken daardoor dus ook door naar het oosten, vanaf hier wordt het onzeker. Mogelijk krijgen we er een nieuw lagedrukgebied op de oceaan voor terug.
Op de 27ste zien we mogelijk tijdelijk een gunstige stroming. Het is helaas tijdelijk doordat alles doorschuift naar het oosten.
Ja, enkele leden gaan inderdaad voor sneeuwval op 27 december. De overgrote meerderheid komt echter niet tot sneeuwval.
In het oog springt natuurlijk de forse neerslagpiek vrijdagochtend. Verder zien we rond dinsdag 27 december een 10% kans op natte sneeuw.
Conclusie
Het stoplicht blijft op rood. Het Groenlandhoog ligt boven Groenland, daarmee ligt het voor ons te ver om voor winterweer te zorgen. Sturende lagedrukgebieden trekken via Schotland naar Scandinavië en zorgen zo voor een stabiele diepe zuidweststroming van Spanje tot aan Zweden. Deze diepe zuidweststroming (atmosferische rivier) eindigt op 26 december. Kerstmis verloopt daarmee nog zeer zacht.
De diepe zuidwester verruilen we vanaf 27 december voor een licht meanderende westcirculatie waarin trekruggen en lagedrukgebieden elkaar afwisselen. We krijgen daardoor om-en-om polaire lucht (4 - 8°C, mogelijk natte sneeuw) en subtropische lucht (8 - 11°C, vochtig). Mogelijk kan hier ook tijdelijk wat meer wind bij zitten, maar dat is nog erg onzeker.
Wat zeker is, is dat het de komende dagen nat gaat worden. Er gaat vrij veel neerslag vallen, meer dan normaal. De eerste helft van december verliep vrij droog, dus dankzij een bovengemiddeld nat slot kunnen we nog rond normaal uitkomen. | Gewijzigd: 20 december 2022, 22:49 uur, door Thijs.
Rug van 27 december afgebroken door Amerikaanse lagedruk
Waar er een paar dagen geleden nog gesproken werd van een kleine kans dat we 27 december dankzij een tijdelijke (trek)rug op de Atlantische oceaan een kans op natte sneeuw of winterse buien konden krijgen, ziet het beeld er nu behoorlijk anders uit. Dit komt door de koude-uitbraak welke besproken wordt in het volgende topic: https://www.onweer-online.nl/forum/topic/48015/extreme-kou-legt-midden-van-vs-plat/.Het lagedrukgebied dat zich de aflopen 24 uur erg snel uitdiepte boven het midden van de VS, trekt met een sterker wordende straalstroom in hoge snelheid naar Europa. Naar verwachting zal de regen of bewolking van dit laag ons rond de nacht van 27 naar 28 december bereiken. Qua wind of temperatuur weinig bijzonders, het is gewoon een leuk feitje.
Het lagedrukgebied vanuit Amerika arriveert in Europa als een "familie" of "cluster" van 3 aparte lagedrukgebieden. Het kan ons potentieel voorzien met regen en fronten van 27 of 28 december t/m 30 december. De temperaturen die daarbij horen zijn natuurlijk weer zeer zacht, 7 tot 10°C.
