De droogte van 2022
Droogte in Nederland neemt alsmaar toe, gevolgen worden merkbaar
Je hebt het misschien al gemerkt: geel gekleurde vegetatie en die regenmeter in de tuin die leeg blijft, het is droog in Nederland. Al langere tijd moeten we het doen met weinig neerslag. De Droogte Monitor van het KNMI geeft een eerste indicatie van de droogte. De kaart hieronder (figuur 1) laat zien dat een groot deel van het land een neerslagtekort heeft. Er zijn daarbij gebieden zichtbaar die een tekort hebben van meer dan 300 mm. Gemiddeld is het tekort 214 mm.
In vergelijking met het recordjaar 1976 en de droogte jaren van 2018, 2019, 2020 in het achterhoofd, is 2022 nog niet extreem droog. Wel behoort het jaar tot de 5% droogste jaren sinds het begin van de metingen. (figuur 2)
Figuur 1: neerslagtekort Nederland (Bron: KNMI)
Figuur 2: neerslagtekort 2022 v.s. recordjaar 1976 en 2018 (Bron: KNMI)
Verdamping boosdoener
De warme, droge en vooral zonnige juli-maand zorgt ervoor dat de droogte alsmaar verder toeneemt. Een sturende factor daarbij is de verdamping. Door de hoge hoeveelheid zonuren en meer inkomende zonnestraling, krijgt de verdamping de overhand. Hierdoor droogt de bodem alsmaar verder uit.De zonuren voor de maand juli voor de Bilt laten zien dat er ruim 255 uur aan zon is, in vergelijking met de normaal van 214 uur. Deze juli maand is er dus ruim 40 uur meer zon geweest. In combinatie met een neerslagtekort van ruim 70 mm voor de maand juli, neemt daardoor de droogte toe. (Figuur 3)
Figuur 3: aantal uren zonneschijn en neerslag DeBilt (Bron: KNMI)
Niet alleen juli was zonnig, gemiddeld gezien 'rankt' het jaar 2022 als één van de zonnigste jaren, net zoals het ook zeer droge jaar 2020. Al deze factoren zorgen ervoor dat alsmaar droger wordt. (Figuur 4)
Figuur 4: gemiddelde zonuren DeBilt (Bron: KNMI)
Meer over de invloed van verdamping op de droogte: https://www.knmi.nl/over-het-knmi/nieuws/zonnig-weer-zorgt-voor-droogte-dit-jaar.
Gevolgen worden merkbaar
De gevolgen van de steeds droger wordende bodem worden snel zichtbaar. Naast de gelige vegetatie en droge regenmeters, is bijvoorbeeld de waterstand in veel van de Nederlandse rivieren laag. De NOS kopt: "Lage waterstand in grote rivieren door droogte, passeerverbod op de IJssel"."Met het oog op de ongebruikelijk lage waterstand in de Rijn, de Maas en de IJssel neemt Rijkswaterstaat maatregelen voor de scheepvaart. Zo is er voor delen van de IJssel een passeerverbod ingesteld. Op die plekken is de vaargeul zo smal geworden, dat er nog maar één schip tegelijkertijd doorheen mag." - Bron: https://nos.nl/artikel/2438743-lage-waterstand-in-grote-rivieren-door-droogte-passeerverbod-op-de-ijssel
Verder zijn er verschillende verboden om oppervlaktewater te onttrekken om hiermee het land te besproeien en worden dijken extra goed in de gaten gehouden (i.v.m. scheuren en verandering van de vorm). (bron: https://www.h2owaternetwerk.nl/h2o-actueel/lcw-effecten-droogte-op-steeds-meer-plekken-merkbaar)
Droogte neemt ook in augustus nog toe
Met augustus voor de deur lijkt er jammer genoeg geen eind aan de droogte te komen. De pluim (figuur 5) laat tot diep in augustus warm en droog weer (lage dauwpuntstemperatuur) zien, met amper een neerslagsignaal. Ondanks dat dit nog ver weg is, en daarom onzeker, is mijn verwachting dat het neerslagtekort alsmaar toe zal nemen. Indien er neerslag komt, zal dit eerder van het convectieve karakter, in de vorm van buien, zijn, dan een groot neerslaggebied met grote hoeveelheden neerslag.
Figuur 5: Pluim DeBilt voor temperatuur, dauwpuntstemperatuur en neerslag. Bron data: KNMI. Data verwerkt door James Bob.
~ James Bob | Gewijzigd: 31 juli 2022, 14:05 uur, door James Bob
Extreem lage waterstand haalt op meerdere plekken veerponten uit de vaart
Op meerdere plekken langs de grote rivieren zijn veerponten uit de vaart gehaald. De boten kunnen de overtocht niet meer maken vanwege de extreem lage waterstanden.
Het Wijheseveer over de IJssel, tussen Wijhe (Overijssel) en Heerde (Gelderland), neemt geen vrachtwagens en landbouwvoertuigen meer mee, omdat die de pont te zwaar belasten. Ook de veerpont over de Lek tussen Beusichem en Wijk bij Duurstede kan sinds zondag geen voertuigen meer overzetten die zwaarder zijn dan 5 ton.
Meer lezen: https://www.nu.nl/binnenland/6215362/extreem-lage-waterstand-haalt-op-meerdere-plekken-veerponten-uit-de-vaart.html | Gewijzigd: 1 augustus 2022, 14:04 uur, door James Bob
Waterpeil in Rijn zakt deze maand naar uitzonderlijk lage stand
Het waterpeil van de Rijn is momenteel uitzonderlijk laag. De afvoer van de rivier bij Lobith, waar de Rijn Nederland binnenstroomt, zakt halverwege deze maand naar een stand die de afgelopen 100 jaar maar twee keer eerder is voorgekomen.
Dat bevestigt een woordvoerder van Rijkswaterstaat na berichtgeving van persbureau ANP. De waterstand kan daarna nog verder dalen, omdat het droog en warm blijft.
De afvoer van de Rijn zal deze week zakken onder de 800 kubieke meter per seconde en daarna nog verder, naar minder dan 750 kubieke meter per seconde, blijkt uit de droogtemonitor van Rijkswaterstaat.
Meer lezen: https://nos.nl/artikel/2439171-waterpeil-in-rijn-zakt-deze-maand-naar-uitzonderlijk-lage-stand
Actie tegen dreigend tekort aan drinkwater is nodig: ’Er is nu al iets aan de hand’
Den Haag - Nederland staat aan de vooravond van een nationaal watertekort. Op korte termijn moeten extra maatregelen worden genomen om cruciale infrastructuur in ons land overeind te houden zodat er voldoende water uit de kraan bij burgers blijft stromen, verwachten Haagse bronnen en experts. Woensdag komt een crisisteam bijeen met deskundigen van onder andere het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Rijkswaterstaat, drinkwaterbedrijven en het KNMI.
Meer lezen: https://www.telegraaf.nl/nieuws/942281842/actie-tegen-dreigend-tekort-aan-drinkwater-is-nodig-er-is-nu-al-iets-aan-de-hand
Officieel watertekort in Nederland, droogte houdt ook komende weken aan
Nederland heeft officieel een watertekort. Dat heeft het ministerie van Infrastructuur zojuist bekendgemaakt. Er is meer vraag naar water dan dat er binnenkomt via regen en rivieren. De droogte heeft nu nog vooral gevolgen voor de landbouw en scheepvaart, maar kan de komende tijd volgens minister Harbers meer 'maatschappelijke belangen gaan raken'.
Harbers heeft daarom een speciaal team, het Managementteam Watertekorten, aangesteld. Dat bereidt mogelijke nationale en bovenregionale maatregelen voor om het water in het land te verdelen.
Meer lezen: https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/politiek/artikel/5324835/officieel-watertekort-nederland-droogte-houdt-ook-komende-weken-aan | Gewijzigd: 3 augustus 2022, 14:16 uur, door James Bob
Meerjarige droogtes in Nederland waterland?
De zomer van 2022 wordt gekenmerkt door droogte. Het neerslagtekort en de hoeveelheid water in de Rijn van dit jaar horen bij de 5% droogste jaren. In meerdere recente zomers was er ook sprake van droogte, bijvoorbeeld in 2018, 2019, en 2020. Wanneer droge jaren elkaar opvolgen, zijn de effecten groter dan wanneer deze op zichzelf staan. Uit nieuw onderzoek blijkt dat er meteorologisch gezien geen verhoogde kans is op herhalende droogtes, maar sterke klimaatverandering maakt de kans op meerjarige droogtes groter.Droogte op de kaart
Drie droge zomers op rij, 2018, 2019 en 2020, zorgden ervoor dat het onderwerp ‘droogte’ zeer prominent op ons netvlies kwam te staan. We praatten over droogte: thuis (moeten we het gras wel/niet sproeien met drinkwater), aan talkshowtafels en natuurlijk ook op professioneel niveau (watermanagers, beleidsmakers en wetenschappers). Nieuw onderzoek van het KNMI, in samenwerking met de universiteiten van Wageningen en Utrecht, kijkt naar het optreden van meerjarige droogtes in het stroomgebied van de Rijn.
Droogte-effecten stapelen
Een droge lente of zomer in Nederland beïnvloedt veel sectoren, denk aan natuur, landbouw, drinkwater, en de scheepvaart. Na zo’n zomer volgt een herfst en winter, waarin meestal genoeg regen valt om de opgebouwde watertekorten in de bodem (bodemvocht en grondwater) weer aan te vullen. Echter, wanneer de tekorten te groot zijn, kan het voorkomen dat die aanvulling niet genoeg is om de voorraden weer op peil te brengen. In dat geval is ons watersysteem in het nieuwe voorjaar gevoeliger voor een eventuele nieuwe droogte. Als er dan weer een droge lente volgt, zijn de effecten ernstiger. In verschillende delen van Nederland speelde dit effect in de opeenvolging van droogtes van 2018, 2019 en 2020.Het nieuwe onderzoek met behulp van gesimuleerde opeenvolgende droogtes in klimaatmodellen laat zien hoe opeenvolgende droogtes zich kunnen uitten. In figuur 1 hebben twee vergelijkbare meteorologische zomer droogtes (neerslag en verdamping) zeer verschillende hydrologische impact (bodemvocht). De uitdroging van de bodem is in de tweede droge zomer groter dan in de eerste droge zomer.
Opeenvolgende droogtes: pech of zit er meer achter?
We kunnen in figuur 1 ook zien dat de effecten van droogte in de hydrologie langer doorwerken dan in de atmosfeer. Het watersysteem heeft tijd nodig om te herstellen van droogte, en dat duurt langer voor diepe grondwaterlagen dan voor bodemvocht dicht bij het maaiveld. Hydrologisch gezien is er dan sprake van een meerjarige droogte. Echter, vanuit meteorologisch oogpunt zijn het in feite losse gebeurtenissen. De tussenliggende herfst en winter zijn qua neerslag normaal, maar dit neerslagoverschot is niet voldoende om de watervoorraden in de bodem volledig aan te vullen. We hebben in het onderzoek geen aanwijzingen kunnen vinden voor verhoogde kansen op een meteorologische droogte in jaar twee, nadat er een eerste zomer van droogte heeft plaatsgevonden. De droogte van 2019 volgend op die van 2018 was dus gewoon pech.Kijken we verder vooruit, dan zien we dat klimaatverandering kan leiden tot een behoorlijke afname van zomerneerslag en een toename van verdamping. Dat maakt dat de kans op het voorkomen van een droogte in onze regio groter wordt. Wanneer die basiskans groter wordt, wordt ook de kans op twee opeenvolgende droge zomers groter (figuur 2). Daardoor neemt de kans op meerjarige hydrologische droogte dus ook toe. Vanuit dat perspectief is er dus wél een meteorologisch proces dat leidt tot meerjarige droogtes, en kunnen we in de toekomst wellicht niet meer spreken van pech.
Figuur 1: Tijdreeksen van neerslag, verdamping, SPEI-6 en bodemvocht in meerjarige droogtes in het Rijn stroomgebied, op basis van klimaatmodel-simulaties. Gekleurde lijnen tonen individuele modellen, de dikke zwarte lijn de 'typische’ meerjarige droogte. Bron: Van der Wiel et al. (2022, ClimDyn).
Figuur 2: Verandering van de kans op een meerjarige droogte in het Rijn stroomgebied voor verschillende niveaus van klimaatverandering. Bij 1 °C extra opwarming is er een verdubbeling van de kans (Probability Ratio = 2). Bron: Van der Wiel et al. (2022, ClimDyn).
Bron: KNMI
Waterstanden dalen verder, vooral scheepvaart, landbouw en natuur de dupe
De wateraanvoer in de Nederlandse rivieren is verder gedaald. De aanvoer van de Rijn bij Lobith is afgenomen tot 780 kubieke meter per seconde en zal nog verder dalen naar 750 kuub, wat volgens Rijkswaterstaat "uitzonderlijk laag" is voor de zomerperiode.
Ook de aanvoer via de Maas is afgelopen week gedaald en zal nog verder afnemen. Dat staat in de meest recente versie van de Droogtemonitor van Rijkswaterstaat.
Meer lezen: https://nos.nl/artikel/2439921-waterstanden-dalen-verder-vooral-scheepvaart-landbouw-en-natuur-de-dupe | Gewijzigd: 9 augustus 2022, 20:28 uur, door James Bob
Droogte teistert Europa
Door klimaatverandering splitst de straalstroom zich vaker op in 2 takken, dit was de conclusie uit een recent onderzoek (bron). Specifiek Europa is hierdoor erg kwetsbaar voor langdurige blokkades en droogte. Dit merken we deze zomer ook, vaker dan normaal ligt de straalstroom helemaal boven Scandinavië, de zuidelijke tak stelt tot dusver vaak weinig voor.A single map for the worst #drought in 500 years in Europe. The river discharge anomaly based on reanalysis data from June to August 12 2022, shows an average negative anomaly of -29%, even reaching less than -62% at some points. #rstats #dataviz pic.twitter.com/LSGMfS52Lm
— Dr. Dominic Royé (@dr_xeo) August 14, 2022
De droogte is merkbaar van Spanje tot Rusland en van Schotland tot Roemenië, overal stroomt er minder water dan normaal door de rivieren. Alleen in het noorden van Scandinavië, de Baltische landen en in Griekenland is er sprake van een verhoogde rivierstand.
Frankrijk
In Frankrijk stroomt er nog maar weinig water door de Loire. Een enkele zandbank in de Loire is normaal, maar de rivier is op sommige punten grotendeels drooggevallen. Op de foto's zie je de toestand tussen Nantes en Angers (bruggen van Ancenis en Montjean-sur-Loire).
🌡Les fortes chaleurs et l’absence de pluie continuent d’avoir des conséquences en Loire-Atlantique. Le débit de la Loire baisse cruellement à cause de la sécheresse.
— Ouest-France (@OuestFrance) August 9, 2022
📸 Notre photographe @DubrayFranck a capturé ces clichés impressionnants qui montrent la gravité de la situation. pic.twitter.com/ToeCvjl1Ch
Beide kanten van de rivier zijn slecht, dit is een paar kilometer naar het oosten toe.pic.twitter.com/l9fL7HG0Bd
— Leo van Lierop 🌍 🇺🇦 (@Fietsreiziger) August 11, 2022
VRT.be berichtte het volgende over de droogte in Frankrijk:
In Frankrijk zitten al meer dan honderd gemeenten zonder drinkbaar water. De gemeenten worden nu zo veel mogelijk bevoorraad met vrachtwagens. De Franse premier heeft intussen een crisiscel bijeengeroepen in verband met de - volgens de Franse regering - "historische" droogte.
In sommige delen van Frankrijk begint het extreem droge weer zijn tol te eisen. Al meer dan 100 gemeenten zitten er zonder drinkbaar water. Dat maakte de Franse minister van Ecologische Transitie Christophe Béchu bekend tijdens een bezoek aan het departement Alpes-de-Haute-Provence, in het zuiden van het land.
Volgens Béchu worden de gemeenten nu bevoorraad met vrachtwagens, want "er zit geen water meer in de leidingen". Afhankelijk van het soort gemeente (in de bergen of niet) of de omvang ervan, verloopt dat vlot of net iets minder vlot.
Lees verder: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2022/08/05/frankrijk-droogte/
In enkele gemeentes in Zuid-Frankrijk is een limiet van 200 liter water per dag ingesteld. Wie meer water gebruikt, riskeert een boete van 1500 euro. Ook is de productie van electriciteit in kerncentrales teruggebracht, want de kernreactoren kunnen niet meer met rivierwater gekoeld worden.
Groot-Brittannië
In het anders toch wel gematigde en wisselvallige Engeland is het ook extreem droog, ook in de normaal natste plaatsen zijn ondiepe rivierbeddingen drooggevallen.
This is Seathwaithe, Cumbria, the wettest inhabited place in England. On a typical year will clock up over 3 metres of rainfall.
— PAUL KINGSTON (@PaulKingstonITV) August 13, 2022
Today, the River Derwent which passes through the hamlet is all but boulders. pic.twitter.com/PiuZZGBYCJ
Duitsland
Duitsland is voor zijn economie voor een groot deel afhankelijk van import en export, dit vindt plaats over spoor, snelwegen en via de rivieren. De capaciteit van het spoor en de snelweg kan niet snel verhoogd worden, daarvoor zijn er niet genoeg vrachtwagens. Eerder dit jaar zijn er schepen verkocht voor het vervoeren van Oekraïns graan via alternatieve routes. Nu Duitsland inzet op steenkool, zijn daar ook meer schepen voor nodig. Hierdoor zijn er minder schepen beschikbaar, die door de droogte ook minder kunnen vervoeren. De combinatie hiervan kan economische schade opleveren voor de Duitse grote industrie. Dit beschreef de NOS in het volgende artikel:
Hoe het lage peil in de Rijn de Duitse economie in het nauw brengt
Het uitzonderlijk lage waterpeil in de Rijn baart zowel Nederland als Duitsland zorgen, vooral nu het deel van de rivier bij het Duitse plaatsje Kaub, een bekend knelpunt, komende week onbevaarbaar dreigt te worden.
Nederlandse exporteurs en binnenvaarders kunnen nu nog maar vijftig procent van het laadvermogen van hun schip benutten. Het is de vraag of steenkool vanuit Nederland straks nog wel een groot deel van Duitsland - dat vanwege de beperkte Russische olieleveranties in een energiecrisis verkeert - kan bereiken.
Lees verder: https://nos.nl/artikel/2440311-hoe-het-lage-peil-in-de-rijn-de-duitse-economie-in-het-nauw-brengt
Aan de Elbe kwamen ook "Hungersteine" aan het oppervlak. Dit is een steen die alleen bij extreem laagwater aan het oppervlak komt, vaak met een eeuwenoude waarschuwing voor de gevolgen van de droogte (hongersnood). Vooralsnog kunnen we de supermarkt gevuld houden met moderne middelen, maar dit is nu meer een klimaatwaarschuwing (ze kwamen in 2018 al boven water, en nu, een paar jaar later, opnieuw).
Huiveringwekkend. Door de droogte in Europese rivieren komen er Hungersteine bovendrijven. Macabere waarschuwingen van onze 15e eeuwse voorouders over hongersnood.
— Olaf Koens (@obk) August 11, 2022
'Wenn du mich siehst, dann weine'https://t.co/kbo03caaZX pic.twitter.com/CMTcMvfQQp
Spanje
In heel Spanje zijn maatregelen getroffen om het waterverbruik terug te dringen. De openbare douches op stranden werken niet meer en het is niet toegestaan om de tuin te sproeien of de auto te wassen. Inwoners van 150 gemeenten in Catalonië mogen niet meer dan 200 liter water per dag gebruiken.
Italië
Ook de Po-rivier in Italië heeft een extreem lage waterstand. Hierdoor loopt de risottoproductie in de Po-vallei gevaar. Wanneer de rivier opdroogt, stroomt er meer zeewater de delta in en wordt de rijst zout.
In de strijd tegen het droogteprobleem komen de Italianen met praktische maatregelen. Zo is het advies in Bologna om de wasmachine alleen op 30 graden te draaien en de burgemeester van een dorp in de buurt verbood kappers om het haar van klanten twee keer te wassen.
Po's dry riverbed as parts of Italy's longest river and largest reservoir of freshwater have dried up due to the worst drought in the last 70 years, in Boretto, Italy, June 22, 2022. #Drought #River #Po pic.twitter.com/DIrkR0SuaZ
— Guglielmo Mangiapane (@GuglielmoMan) June 22, 2022
😱 Vanuit de ruimte is de extreme droogte in Noord-Italië goed te zien. De rivieren staan bijna helemaal droog. Zelfs de #Po (links) is weinig meer van over. En de droogte en hitte is daar nog lang niet voorbij. Bron: Sentinel-hub #Italia #drought #europe #Italy pic.twitter.com/px1xb4Gx1v
— ➡️ RobertDeVries.net (@weermanrobert) July 8, 2022
Bron & verder lezen: https://nos.nl/artikel/2440177-scheepvaartproblemen-en-risotto-in-gevaar-droogte-houdt-europa-in-zijn-greep | Gewijzigd: 16 augustus 2022, 00:56 uur, door Thijs.
Droogte van 2022 gaat droogte 2018 voorbij
Op Europese schaal lijkt het erop dat de droogte van 2022 nu 2018 evenaard.Doordat er ook weinig neerslag wordt verwacht de komende tijd, kan de droogte op het continent de ergste worden in honderden jaren, zeggen meteorologen van het European Commission Joint Research Centre. "In 2018 was de droogte zo extreem dat, als je kijkt naar de afgelopen 500 jaar, er geen vergelijkbare situatie is voorkomen als die van 2018", aldus Andrea Toreti van het instituut. "Maar dit jaar is het denk ik nog erger dan in 2018."
NOS - Europa's droogvallende rivieren in beeld - https://nos.nl/artikel/2440817-europa-s-droogvallende-rivieren-in-beeld
De droogte wordt veroorzaakt door een hardnekkige split in de straalstroom, hierdoor ligt de straalstroom telkens ver zuid of ver noord van ons. Een split in de straalstroom wil zeggen dat de straalstroom zich splitst in twee vertakkingen. Een split kan vaak lang duren, en aanleiding geven tot talloze hogedrukgebieden op rij.
Het lijkt er wel op dat er iets meer regen gaat vallen komende week, vooral in de vorm van lokale buien. Heel effectief tegen de droogte zal dit dus nog niet zijn, bovendien blijft het warm, dus blijft verdamping ook groot.
Rond de Alpen kan er weer meer regen vallen, maar in Duitsland en Frankrijk valt er amper 10-20 mm.
EC voorziet wat meer neerslag, helaas nog steeds vrij lokaal. In Scandinavië erg nat met 150 mm in één week tijd.
https://www.weer.nl/nieuws/2022/de-zeer-ongewone-zomer-van-2022-is-goed-te-verklaren
Edit Thijs: link aanklikbaar gemaakt | Gewijzigd: 16 augustus 2022, 17:30 uur, door Thijs.
Waterstand Rijn daalt naar laagste niveau ooit gemeten: 6,48 meter boven NAP
De Rijn bij Lobith heeft de laagste waterstand ooit gemeten bereikt. Uit gegevens van Rijkswaterstaat blijkt dat het water momenteel op 6,48 meter boven NAP staat. Het laagste peil stond tot nu toe op 6,49 meter, gemeten op 29 oktober 2018.
Lees verder: https://nos.nl/artikel/2441098-waterstand-rijn-daalt-naar-laagste-niveau-ooit-gemeten-6-48-meter-boven-nap
Er zijn meerdere redenen voor dit laagwater in de rivieren.
- De droogte: Doordat het in Nederland, maar ook in Duitsland en Zwitserland langdurig droog is, stroomt er weinig water vanuit de rijrivieren de Rijn in. Hierdoor staat de Rijn lager dan normaal.
- De afgelopen lente & winter: De afgelopen winter was er minder sneeuw dan normaal, en de sneeuw die in de hooggebergtes viel, smolt door een zeer warme lente eerder dan normaal. Ook de gletsjers begonnen eerder dan normaal te smelten. Hierdoor is er nu weinig sneeuw en ijs over in het hooggebergte, en neemt de hoeveelheid smeltwater nu drastisch af.
In een normale zomer wordt de Rijn nog gevoed door smeltwater uit de Alpen, en zien we pas in de herfst lagere rivierstanden doordat het smelten stopt.
Als gevolg van het laagwater is de vaargeul van de Rijn op sommige plaatsen nog maar 2 meter diep. Hierdoor kunnen schepen soms nog maar 25% van hun vracht meenemen, zo liggen ze minder diep in het water. Als gevolg hiervan lopen de achterstanden in het transport op, en groeien de tekorten bij bedrijven rond de Rijn.
Bron: https://www.gelderlander.nl/binnenland/rijn-nadert-laagste-waterstand-ooit~afdd7f07/
https://cdn.knmi.nl/knmi/map/page/klimatologie/grafieken/neerslagtekort/neerslagtekort.png
https://cdn.knmi.nl/knmi/map/page/klimatologie/grafieken/neerslagtekort/neerslagtekort.png
Als ik hier nog wat context bij mag geven:
Je statement klopt feitelijk, we komen nog onder de 5% droogste jaren uit, dat klopt. De conclusie dat het uiteindelijk allemaal wel meeviel zou ik daaruit niet trekken.
Het is in de zomer veel te droog geweest, gedurende juli en augustus waren bomen dood aan het gaan, en konden daadwerkelijke sterfte alleen nog vertragen door hun bladeren af te stoten (deze kleurden geel). Inmiddels blijkt september als zeer nat de boeken in te gaan en zien we de veerkracht van het gras dat weer groen wordt, en de bladeren die weer groener worden. Maar, schade is geleden, en er zijn wederom bomen gestorven in onze bossen, deze bomen vallen echter weinig op omdat ze alleen nog maar een kleine dode stam zijn. Met name droogtegevoelige bomen zoals berken zijn gestorven.
Nooit meer hetzelfde bos
Is dit erg? Uiteindelijk denk ik dat de natuur veerkrachtig is, en bossen blijven bossen. Maar door de extreme droge en warme zomer veranderen onze bossen: berken verdwijnen en eiken hebben minder blad dan voorheen. We verliezen onze vertrouwde "Nederlandse" boomsoorten, welke vervangen worden door soorten uit zuidelijkere regionen. Onze bossen zullen door klimaatverandering nooit meer hetzelfde zijn.
Een goede vergelijking kan je trekken met zuurstof, als een mens een zuurstoftekort heeft gehad, is dat niet op te lossen door een maand later extra zuurstof toe te dienen. Een zuurstoftekort brengt blijvende schade aan, zo werkt het ook ongeveer met droogteschade, definitief herstel duurt heel lang.
Grondwater, graskleur, bomen: allemaal verschillend
Daarnaast is het ook zo dat herstel van droogte dieper in de grond steeds trager gaat. Grassen die heel ondiep wortelen herstellen snel omdat vers gevallen regen als eerste in de toplaag trekt. Het onderstaande kaartje kan je zien als de omstandigheden zoals gras dat ervaart. Het gras heeft een snel reactievermogen, ik pak als voorbeeld 1 maand. Gras dat ondiep wortelt reageert snel op veranderingen in neerslag.
Het gras ervaart in heel Nederland normale (Drenthe, Friesland, Overijssel) tot extreem natte condities (Zeeland).
In de afgelopen maand is het pijlsnel van "extreem droog" omgeslagen naar "extreem nat". Het droogste moment viel achteraf begin augustus.
Sommige stations in Zeeland hebben al ruim 200 of lokaal zelfs 250 mm gehad deze maand. 80 mm is normaal voor september!
In augustus viel er nog amper 10-20 mm in Zeeland!
Planten die diep wortelen
Het duurt aan de andere kant juist heel lang voordat diep wortelende planten zoals bomen reageren op veranderingen in neerslag. Dit komt doordat het lang duurt voordat het grondwater begint te stijgen/dalen, terwijl aan het grondoppervlak het al lang natter/droger is geworden. Grondwater heeft een trage reactiesnelheid. Bomen die diep wortelen reageren dus traag op veranderingen in neerslag.
De bomen ervaren inmiddels normale tot in Twenthe en de Achterhoek zeer droge omstandigheden.
Het herstel van grondwaterniveau's gaat zeer traag, zoals in Overijssel.
http://knmi-spi-monitor-frontend-prd.s3-website-eu-west-1.amazonaws.com/ | Gewijzigd: 30 september 2022, 00:13 uur, door Thijs.
