Sneeuwkansen 31 maart en 1 april 2022
Het sneeuwt harder dan het smelten kan...
of toch "Het smelt harder dan het sneeuwen kan"? Ik denk dat deze aangepaste lyrics van Bløf de kern van het probleem van de mogelijke sneeuwval laat zien. Er zal een strijd zijn tussen smelt enerzijds (warme ondergrond) en sneeuwval anderzijds. Het kan twee kanten opgaan, en daarin is de intensiteit van de neerslag doorslaggevend.De opzet - atmosfeer
Tussen een hogedrukgebied bij IJsland en een lagedrukgebied boven Midden-Europa voert een noordoostelijke stroming koude lucht aan. Deze koude lucht botst op warme lucht die vanuit Zuidoost-Europa naar het noorden trekt.
Op de grens tussen de koude en warme lucht vormt zich een front. Door dit front zal boven ons land de neerslag steeds verder activeren. In combinatie met een temperatuurdaling op 1,5 km (850 hPa) van +2°C naar -8°C, kan door neerslagafkoeling de neerslag steeds vaker overgaan van regen in natte sneeuw. Uiteindelijk kan het gaan sneeuwen, maar blijft de sneeuw liggen?
De opzet - grondtemperatuur
De grond reageert altijd langzaam op temperatuursveranderingen. Overdag heeft de grond op enkele centimeters diepte al veel tijd nodig om op te warmen, wanneer daar de hoogste temperatuur bereikt wordt, is de zon alweer onder. Aan de andere kant bereikt de grond zijn koudste moment pas in de late ochtend. Des te dieper je gaat, des te groter de vertraging.
Waarom is dit nu belangrijk? Vorige week was het 16 tot 20°C, in die periode nam de grond al veel warmte op, hierdoor is de grond op 5 cm diepte momenteel 6 - 8°C. De warme voorgeschiedenis zal nu in ons nadeel werken.
Vandaag scheen de zon ook nog in delen van de Benelux, hierdoor was de temperatuur in toplaag van de bodem de afgelopen dag nog 20°C.
Je ziet hoe de dagelijkse cyclus van de temperatuur op 5 cm duidelijk te zien is, maar op 50 cm diepte is de temperatuur de hele dag vrijwel constant. Vandaag bereikte de temperatuur 18 tot 20°C, ik moet er wel bijzeggen dat de kale bodem sneller opwarmt en afkoelt.
Welke kant gaat het op? Wint sneeuw of smelt?
De weermodellen kunnen de wisselwerking tussen vallende sneeuw en bodemwarmte niet berekenen. In plaats daarvan kunnen modellen een inschatting maken (een parameterisatie). Hierdoor houden modellen weinig rekening met de warme voorgeschiedenis, daardoor zullen de hoogste sneeuwdekken (20 cm bijv.) vrijwel zeker niet waarheid worden.
De bodem zal slechts heel langzaam afkoelen. Het grondoppervlak zal na enige sneeuwval wel afkoelen. Er zijn echter plekken waar de grondwarmte heel makkelijk doorgegeven kan worden aan het oppervlak, bijvoorbeeld op asfalt. Ik denk dat de wegen daardoor nog (zeer) lange tijd sneeuwvrij zullen blijven, ondanks de sneeuwval.
Aan de andere kant zijn er ook plekken die geen last hebben van grondwarmte, zoals bruggen, auto's en daken. Ook een isolerende laag tussen de grond en het sneeuwdek kan accumulatie wel ineens mogelijk maken. Ik heb het dan over gras, de sneeuwvlokken vallen dan op het gras. Ze hebben dan geen contact met de grond doordat er nog een laagje lucht tussen het gras en de grond blijft.
In het kort is er dus wel een sneeuwdek mogelijk op daken, autoruiten, grasvelden. Aan de andere kant zullen de wegen vaker sneeuwvrij blijven.
LET OP! Door de warme ondergrond zal het langer duren voordat er enige sneeuw blijft liggen dan wat de modellen laten zien. Het afkoelen van de toplaag heeft uren tijd nodig. Er zal daardoor vrijwel zeker minder sneeuw vallen dan wat modellen laten zien. 0-4 cm lijkt me wel mogelijk, zeker in het aandachtsgebied. Het aandachtsgebied heeft de hoogste kans op sneeuw.
De zone met sneeuwval zal vanuit het noorden langzaam omlaag vallen, de zone blijft morgen langere tijd in het noorden hangen, bereikt zijn hoogtepunt om 18:00. Daarna begint het naar het zuiden weg te zakken, als laatste komt de meest intensieve neerslag vrijdag 06:00 in België aan.
Opsomming onzekerheden
- Bij onvoldoende intensiteit wordt de vorming van een sneeuwdek al snel erg moeilijk. De warme ondergrond werkt de sneeuwkansen tegen.
- Door onzekerheden in de opglijding is niet zeker waar de grootste kans op sneeuwval is. Dit kan nog verschuiven in zuidoostelijke-noordwestelijke richting.
- Een sneeuwdek is sterk afhankelijk van het oppervlak, weilanden kunnen al sneller wit kleuren, terwijl de straten in een woonwijk nog lang sneeuwvrij zullen blijven.
- Diffuus zonlicht (licht dat door de wolken heenkomt) zal de temperatuur overdag verhogen, zo werktde krachtige zon de sneeuwkansen tegen.
Eerder W. in t Erland (Winterland)
In detail: deze winterprik
Een week geleden was het nog bijna 20°C, met eindeloos veel zon. Maar aan alles komt een einde, ook aan de recordhoeveelheid zon van maart. Maart eindigd met een regenachtige donderdag 31 maart, waar de regen al snel overgaat in (natte) sneeuw. Sneeuwdek of geen sneeuwdek, het staat al wel vast dat er op de valreep 5 tot 20 mm aan neerslag zal gaan vallen. Daardoor zullen veel weerstations net geen recorddroge maart meemaken, maar een 2de plaats is ook indrukwekkend.Hieronder is te zien dat we op 25 maart ten zuiden van de straalstroom (rode lijn) zaten. Een blokkade boven West-Europa was verantwoordelijk voor de uitzonderlijke droogte. De straalstroom golft verder en begin april is de blokkade teruggebracht tot een rug over de Atlantische oceaan, boven West-Europa ligt dan een trog waarin koude bovenluchten (-35 tot -40°C op 500 hPa) naar het zuiden afzakken.
Hieronder is dat ook te zien, boven de oceaan ligt de straalstroom tot aan IJsland, waar warme lucht naar het noorden stroomt. In de trog boven West-Europa stroomt koude lucht uit tot Italië. De straalstroom ligt helemaal over Noord-Afrika.
Doordat de straalstroom over Noord-Afrika ligt, wordt er zeer warme lucht over Zuidoost-Europa geblazen. Het brengt daar een snelle weersomslag, wie zich de berichten over kou boven Oekraïne herinnert: het wordt er de komende dagen 20 tot lokaal 25°C. Daarmee zitten ze daar aan het andere uiterste, +12°C boven het 1979-2010 gemiddelde. In vergelijking daarmee valt de kou boven de Benelux nog wel mee.
Als we nog eens terugkijken naar het eerste plaatje, dan zagen we daar de blokkade zich min of meer in westelijke richting terugtrekken. Dat is typisch gedrag van blokkades. Blokkades zijn grote golven in de stroming, in de orde van grootte van duizenden kilometers. Door die grootte liggen de blokkades stil, of bewegen ze langzaam naar het westen (tegen de richting van de straalstroom in!). Dat zien we hier beneden.
Kleine weersystemen zoals een trekrug of een depressie zijn golven van een orde grootte kleiner (honderden kilometers). Doordat ze kleiner zijn, bewegen deze systemen met de stroming mee, naar het oosten. De beweging van kleine en grote golven vinden tegelijk dwars door elkaar plaats, soms versterken de golven elkaar, soms heffen ze elkaar op.
Hieronder zie je een grafiek met op de y-as de tijd, en op de x-as de lengtegraad. We volgen de anomalie van de blokkade, hij beweegt vooruit in de tijdd, en in 2 weken tijd beweegt de blokkade naar het westen (idem voor de grote trog in het blauw, dat is ook een grote golfbeweging). De "N" geeft de locatie van de noordenwind aan. We zien dat de noordenwinden eigenlijk steeds dichterbij gekomen zijn, de koude-uitbraak over Oekraïne is slechts een tussenstop van deze westwaartse beweging.
Aan de andere kant zien we rond Amerika duidelijk lijntjes de andere kant op lopen. Dit zijn kleinere golfbewegingen (depressies en trekruggen). Deze bewegen vooruit in de tijd, en tegelijk naar het oosten op de x-as.
Opglijding oorzaak van de sneeuwkans
Er vinden momenteel gelijktijdig verschillende processen plaats, aan de grond is er sprake van koude-advectie (de toevoer van koude lucht). Op enkele kilometers hoogte is er juist een warmte-advectie vanuit Italië. Dit is de aanvoer van vooral vochtige lucht. De vochtige lucht is het belangrijkste ingrediënt voor het ontstaan van een neerslaggebied.
In een dwarsdoorsnede van de Noordzee naar Zuidwest-Duitsland zien we de botsing van koude en warme lucht, waarbij de warme lucht over de koude lucht heen glijdt ("opglijding").
Linksboven: theta-e. Rechtsboven: de relatieve luchtvochtigheid, wit = 100%. Rechtsonder: de temperatuur, deze neemt af met toenemende hoogte. Linksonder: de stijgende bewegingen, precies boven de Benelux. Hierdoor ontstaan er op 2 - 4 km hoogte sneeuwvlokken.
Komt de zon nog terug, of is de omslag definitief?
Voorlopig zal het zeer zonnige weertype niet terugkomen, april begint nat. Het weekend verloopt nog grotendeels droog met soms een bui. Maandagavond komen er nieuwe neerslaggebieden aan. Ook dinsdag t/m vrijdag kan het regelmatig regenachtig zijn, de temperatuur ligt daarbij overdag rond 10°C. Momenteel zijn er nog geen sterke aanwijzingen dat er meer sneeuwkansen komen.
Guidance| Gewijzigd: 30 maart 2022, 23:53 uur, door Thijs.
Synoptische situatie:
Tussen een hogedrukgebied bij IJsland en een lagedrukgebied boven Midden-Europa voert een noordoostelijke stroming maritiem polaire lucht aan. Een oost-west georiënteerde hoogtetrog, gevuld is met zeer koude bovenluchten (T500 hPa ca. -40°C) beweegt zuidwaarts. Uit deze trog snoert een hoogtelaagje af, dat donderdag overdag over de zuidelijke Noordzee richting Noord-Frankrijk beweegt, waar het donderdagavond aankomt. Het eerdergenoemde koufront activeert onder invloed van de inkomende hoogtetrog boven ons land terwijl het kantelt naar een ZW-NO oriëntatie. Donderdag overdag ligt het front Z-N georiënteerd boven het oosten van het land en om het zich ontwikkelende hoogtelaag heen begint zich een frontale zone te vormen. In het gronddrukpatroon ontwikkelt zich overdag een zuid-noord gerichte frontale vore, waarbij de gradiënt aan de noordwestflank ervan flink toeneemt. Beide genoemde frontale zones lijken in de middag en avond te gaan samensmelten tot een occlusie die om het hoogtelaag heen draait. De activering van beide frontale zones heeft te maken met opglijding. Aan de grond neemt de noordoostelijke stroming toe en wordt er geleidelijk steeds koudere maritiem arctische lucht aangevoerd, terwijl op hoogte warmte-advectie plaatsvindt met een zuidelijke stroming aan de oostflank van het hoogtelaag. In de loop van de middag en avond beweegt de frontale vore zuidwestwaarts over het land. Aan de noordflank van de vore blijft de opglijding in het frontvlak doorgaan tot en met de nacht naar vrijdag. Vrijdagochtend neemt dit proces af als de frontale zones en het hoogtelaag verder zuidwaarts trekken.
Modelbeoordeling:
Voor vanavond en donderdag worden de buien (boven zee) bij de trog en de activerende frontale zone van belang. Aangezien we ons dan in de koude lucht bevinden, wordt ook de neerslagsoort het belangrijkste punt van aandacht. Vanavond geven HA40 en vooral HA43 in de progtemps en NESO al een eerste aanzet tot natte sneeuw nabij de activerende frontale zone, komende nacht zou dat op de Veluwe mogelijk al kunnen leiden tot wat accumulatie, al is die kans op de weg vanwege de bodemwarmte nog klein. In de loop van donderdagmiddag wordt het winterse signaal sterker en is er vooral voor het (noord)oosten een duidelijk signaal voor droge sneeuw. Dit sneeuwsignaal breidt zich donderdagavond zuidwaarts uit over de rest van het land.
Accumulatie lijkt donderdag overdag (diffuse straling en een ondergrondtemperatuur van 10-14°C) in eerste instantie lastig en is sterk afhankelijk van de intensiteit. Op vegetatie zal de sneeuw makkelijker accumuleren dan op het wegdek. Het wegdekmodel geeft een indicatie dat sneeuw-accumulatie op de weg pas optreedt nadat zich in het model op de vegetatie 3-5 cm sneeuw heeft geaccumuleerd. In de avond en de nacht naar vrijdag blijft de sneeuw steeds makkelijker liggen, de diffuse straling verdwijnt dan en de sneeuwval lijkt lang aan te houden. Het blijft in dit soort situaties lastig om te bepalen hoeveel accumulatie er werkelijk zal gaan optreden, de modellen laten hierin ook duidelijke verschillen zien, waarbij HA43 duidelijk het meest enthousiast is. Het is een bekend gegeven dat Harmonie -en in mindere mate EC- het sneeuwdek vaak overdrijven. Ook de precieze koers en timing van alle systemen verschillen nog enigszins. Voorlopig gaan we uit van EC en HA40 met nog een slag om de arm. Alhoewel de hoeveelheden en de locatie met de meeste sneeuwval momenteel dus nog onzeker zijn, is regionaal 5 cm (of zelfs meer) tot aan vrijdagochtend mogelijk. Voorkeursgebieden lijken vooralsnog het midden en zuidwesten van het land te zijn, maar dit kan op deze termijn en met alle subtiliteiten van opglijding nog verschuiven.
Aandachtspunten
Temperatuur:
Komende nacht temperaturen net boven nul (uitgaande van weinig opklaringen). Donderdag overdag in intensieve (natte) sneeuw enkele graden boven nul, in het westen en zuidwesten lokaal mogelijk eerst nog 7°C. Donderdagavond gaat de temperatuur in de sneeuwval weer richting richting nul graden.
Wind:
Vanavond ten zuiden van het golvend koufront 6 Bft in de zuidwestelijke kustdistricten. Noord van de trog oost tot noordoost 6 Bft in het noordelijk kustgebied, in de nacht naar donderdag toenemend naar 6-7 Bft, mogelijk 8 Bft. Daarbij in de avond kans op zware windstoten van 75-90 km/u in het noordwestelijk kustgebied, langs de westkust en boven het IJsselmeer. Alle modellen laten dit zien, waarbij HA43 de meeste wind heeft.
Neerslag:
Vanavond en vannacht activerende neerslag boven ons land, zie ook modelbeoordeling. NESO komt vanavond gelijk al met een signaal voor regen en natte sneeuw, gezien de progtemps en de natteboltemperaturen lijkt dit inderdaad reëel. Deze neerslag gaat donderdag overdag dan door (in de modellen), maar positie en intensiteit verschillen nog wel enigszins. NESO toont van het noord(oost)en uit meer en meer (natte) sneeuw, gezien progtemps is dit zeker mogelijk bij natteboltemperaturen geleidelijk iets onder nul. De luchttemperatuur ligt in het neerslaggebied vaak net boven nul. De voorgeschiedenis (bodemwarmte) is warm, accumulatie lijkt komende nacht nog niet heel waarschijnlijk, alhoewel het hoger op de Veluwe wel even zou kunnen.
Ander aandachtspunt zijn de buien die zich donderdag ook het noord(west)elijk kustgebied aandoen. Deze buien krijgen een winters karakter en ook onweer is gezien de koude bovenluchten mogelijk. In de loop van de nacht zal de neerslag boven de zuidelijke Noordzee en het noordwestelijk kustgebied steeds meer een mengeling worden van convectieve en stratiforme neerslag. Vrijdagochtend neemt de neerslagintensiteit duidelijk af.
Eerder W. in t Erland (Winterland)
Regionaal al de eerste sneeuwval
Regionaal kwam het vanochtend al tot de eerste sneeuwval wat gelijk resulteerde in een dun sneeuwdekje:Maart roert zijn staart (Buurmalsen) @Talpaweer @OmroepGLD @Lingestreek @onwukaa @lauravanderblij @BrittaVG @reinoutvandenborn @jordiweerman @WB_WestBetuwe @SRC_FM @pietsweer @DeGelderlander @NoodweerBenelux @koetjong pic.twitter.com/9gb8CGH5O0
— Ab Donker (@AbDonkerFoto) March 31, 2022
⚠ | Door een combinatie van sneeuw, regen en diverse grote incidenten noteren we vandaag de drukste ochtendspits sinds 2021. Met meer dan 400 kilometer aan files was het een zeer zware spits te noemen. Meer: https://t.co/rt9iKqCJ0b pic.twitter.com/G15wZlC30x
— Rijkswaterstaat Verkeersinformatie (@RWSverkeersinfo) March 31, 2022
Vanmiddag gaat het vanuit het noordoosten (opnieuw) sneeuwen met op meer plaatsen kans op een sneeuwdek van enkele centimeters. Voor deze sneeuwval hebben het KMI (België) en KNMI (Nederland) code geel uitgegeven:
KMI:
KNMI:
Note: Voor limburg gaat code geel pas vanaf middernacht in en duurt tot morgenmiddag 14:00 uur. Vandaar dat deze provincie niet geel kleurt op de waarschuwingskaart voor vandaag.
| Gewijzigd: 31 maart 2022, 09:07 uur, door Lako
#KeepOnSmiling
Actueel: steeds vaker sneeuwval in het noorden
In het noorden komt de koude advectie al op gang, en gaat de neerslag over in (natte) sneeuw, daarbij neemt de wind toe tot later mogelijk stormachtig (6-8 bft). Momenteel in Groningen volgens waarnemingen lokaal sneeuwdek van 1-2 cm. In het oosten is de wind op 1,5 km zuidoostelijk en is de lucht warmer, hier valt regen of met hoge intensiteit natte sneeuw. Diffuus zonlicht dat door de wolken heen komt heeft nu ook een opwarmend effect.
Wegdektemperatuur zegt iets over de kans op accumulatie op straat, in het zuidwesten schijnt soms de zon en is het wegdek 10 tot 16°C, onder bewolking is het 5 tot 8°C, en in het noordoosten is door intensieve sneeuwval de temperatuur van het wegdek al gedaald tot +0,4°C.
Ondanks de bewolking komt er alsnog 200 W/m2 van de 700 W/m2 aan zonnestraling binnen. Dit verwarmt het aardoppervlak enigszins.
Vanavond verdwijnt het opwarmend effect van diffuus zonlicht en hierdoor blijft sneeuw uiteindelijk overal liggen, het front wordt nog wat intenser en zakt vervolgens naar het zuiden af.
In het noorden komt de koude advectie al op gang, en gaat de neerslag over in (natte) sneeuw, daarbij neemt de wind toe tot later mogelijk stormachtig (6-8 bft). Momenteel in Groningen volgens waarnemingen lokaal sneeuwdek van 1-2 cm. In het oosten is de wind op 1,5 km zuidoostelijk en is de lucht warmer, hier valt regen of met hoge intensiteit natte sneeuw. Diffuus zonlicht dat door de wolken heen komt heeft nu ook een opwarmend effect.
Wegdektemperatuur zegt iets over de kans op accumulatie op straat, in het zuidwesten schijnt soms de zon en is het wegdek 10 tot 16°C, onder bewolking is het 5 tot 8°C, en in het noordoosten is door intensieve sneeuwval de temperatuur van het wegdek al gedaald tot +0,4°C.
Ondanks de bewolking komt er alsnog 200 W/m2 van de 700 W/m2 aan zonnestraling binnen. Dit verwarmt het aardoppervlak enigszins.
Vanavond verdwijnt het opwarmend effect van diffuus zonlicht en hierdoor blijft sneeuw uiteindelijk overal liggen, het front wordt nog wat intenser en zakt vervolgens naar het zuiden af.
Een kleine selectie foto's van het prachtige winterse landschap op dit moment! Foto's: https://t.co/BGr5RGPlsp
— Weer.nl (@Talpaweer) April 1, 2022
Alles over het winterse weer lees je hier: https://t.co/Kj98ZrWp1h pic.twitter.com/xs66NoqFb7
Sneeuwt mooi door in NW Friesland #sneeuw #Lente pic.twitter.com/LLaAhq9pEn
— Meteo-Nederland (@SevereWeather_N) March 31, 2022
| Gewijzigd: 13 april 2022, 09:31 uur, door LakoDe tafels zijn gedekt voor het ontbijt! Na een hele nacht #sneeuw, ligt er nu liefst 10-13 cm op de heuvels bij Nijmegen ☃️
— Wouter van Bernebeek (@StormchaserNL) April 1, 2022
@OmroepGLD @janvissersweer @ADnl @helgavanleur @Weerplaza pic.twitter.com/FPIQC6QM1r
Eerder W. in t Erland (Winterland)
