Het koudegetal van de winter 2021-22

We zitten nu ruim een week in het "hoogseizoen" van de winter, dat ik aan de hand van koudegetal-dagscores bepaald heb. Dit hoogseizoen loopt in De Bilt van 16 december tot 20 februari, in deze periode worden de meeste Hellmann koudegetallen behaald.

Wat is het Hellmann koudegetal?
Dit is een manier om de hoeveelheid kou in een winter in cijfers uit te drukkken, en te vergelijken met andere winters.
Het Hellmann koudegetal wordt berekend door van alle dagen met een gemiddelde temperatuur onder de 0ºC de gemiddelde dagtemperatuur op te tellen. Aan de hand van deze som kunnen verschillende winters dus met elkaar vergeleken worden. Het seizoen loopt van november t/m maart. Een gemiddelde temperatuur van -2,0°C levert 2,0 Hellmann Koudegetallen op.

Classificatie
        > 300   Streng
300 > 160  Zeer koud
160 > 100  Koud
40  <  100  Normaal
20  <  40    Zacht
10  <  20    Zeer zacht
0    -  10     Buitengewoon zacht

Vroegste & laatste Hellmanngetallen
Wist je dat de vroegste Hellmanngetallen ooit vielen op 20 oktober (1908, Eelde), de laatste Hellmanngetallen vielen op 11 april 1986 op grote schaal.

20 oktober 1908 stond er een krachtige oostenwind, die koude lucht uit het oosten aanvoerde. Dit kwam door een hogedrukgebied boven Scandinavië. Waarschijnlijk koelde het 's nachts onder wegvallende wind fors af, en kon het overdag door de wind amper opwarmen. Er werden 0,1 Hellmannen behaald op vliegveld Eelde (Groningen).



Op 11 april 1986 was er al lange tijd een stevig hogedrukgebied boven IJsland, met een noordelijke stroming kwam koude lucht onze kant op. Op 850 hPa (1,5 km) daalde de temperatuur vermoedelijk tot een ijskoude -15°C, aan de grond leverde dat dankzij de aprilzon slechts enkele tienden aan koudegetallen op. In Maastricht kwamen 0,9 Hellmann koudegetallen binnen.

 

En deze winter?

---

De belangrijke vraag is natuurlijk, hoe gaat deze winter verlopen? Één ding kan ik al verklappen, we gaan niet (zoals 2014) op 0,0 eindigen, er zijn namelijk al koudegetallen behaald.

Volg dit topic om updates te krijgen over de stand van het Hellmann koudegetal!

21 & 22 december: grootschalige koudegetallen

Waar 11 december regionaal koudegetallen bracht, moesten we op veel plaatsen nog 10 dagen wachten tot de eerste Hellmann koudegetallen.
21 en 22 december was het eindelijk zover. Oost-Europa kreeg de volle laag van een vlaag koude lucht. Wij kregen een schampschot, maar omdat er weinig stroming was bleef de kou wel langer hangen.

We zagen die dagen ruige rijp, het landschap kleurde (vooral in de schaduw) mooi wit. De zon scheen overdag volop, en de vrieskou was in de lucht. 'S nachts werd het lokaal -7°C. Op opgespoten ijsbanen was het ijs dik genoeg voor de eerste schaatsers.


De groene sterren geven aan dit dit de eerste koudegetallen zijn voor het betreffende weerstation.


Het blauwe sneeuwkristal geeft aan dat dit station ook een ijsdag heeft genoteerd.

5 weerstations staan nog op 0,0 Hellmannen, deze stations liggen aan de Zeeuwse kust, en op de Waddeneilanden. Waarschijnlijk behalen de Waddeneilanden vandaag (zaterdag) de eerste koudegetallen.

Ten opzichte van de afgelopen 10 (vrij zachte) winters, doet deze winter het tot dusver niet heel slecht. Alleen de winter van 2016-2017 ligt tot dusver nog hoger dan deze winter. De winter van 2016-17 had vrij veel stralingsvorst en hogedruk (meer kou richting Oost-Europa). Het ontbrak die winter wel aan een echte onvervalste winterperiode.



Al deze visualisaties zijn te volgen op mijn flourish: https://public.flourish.studio/visualisation/5134992/ | Gewijzigd: 26 december 2021, 00:29 uur, door Thijs.

2de kerstdag: ijsvorming Noord-Nederland, zachte lucht Vlaanderen

Op 2de kerstdag nam de bewolking alweer toe. Vanuit het zuiden naderde zachte lucht, de zachte lucht drong als eerste binnen op hoogte, en pas later kwam de lucht ook aan de grond boven nul. Neerslag op het warmtefront viel mee, en daardoor viel de ijzel in de nacht naar maandag slechts op kleine schaal.
6 weerstations behaalden een ijsdag.



Het zuidwesten heeft helaas nog geen koudegetallen behaald. Groningen en Drenthe hebben de meeste koudegetallen binnengeharkt.



Met name in het noorden doet deze winter volop mee met de koudste winters van de afgelopen 10 jaar. We hebben het dan over pas de eerste maand, ik moet er wel bij vermelden dat de meeste koudegetallen behaald worden tussen 15 januari en 15 februari. Dit is onze "hoogwinter".

Alleen in 2017 hadden we rond deze tijd een fractie meer koudegetallen. Dit zegt niet veel over de rest van de winter, kijk maar naar 2012, toen kwamen er bijna 100 koudegetallen in een korte tijd binnen, begin februari.

| Gewijzigd: 28 december 2021, 15:04 uur, door Thijs.