Explosieve uitbarsting Semeru, Indonesië
Natuurverschijnselen
Explosieve uitbarsting Semeru, Indonesië
Dodental uitbarsting vulkaan Semeru loopt op naar veertien
Gisteren barstte de Semeru vulkaan op Java uit. Het dodental van de uitbarsting van de vulkaan Semeru op het Indonesische eiland Java is inmiddels opgelopen naar veertien. Ook raakten tientallen mensen gewond. De meesten van hen hebben brandwonden opgelopen. De evacuatie van mensen uit het getroffen gebied is voorlopig stilgelegd vanwege hete wolken met vulkanisch materiaal. Veel mensen in de omgeving zijn op de vlucht geslagen en honderden mensen zijn uit voorzorg naar schuilplaatsen gebracht. De bevolking is opgeroepen om zeker 5 kilometer uit de buurt van de krater te blijven.Voor de komende drie dagen wordt regen verwacht, zegt de Indonesische weerdienst. De verwachting is dat het slechte weer de evacuatie moeilijker maakt. In totaal zijn al ongeveer 1300 mensen uit het getroffen gebied gehaald. Bovendien vergroot de regen de kans op lahars. Een lahar is een modderstroom van heet vulkanisch as. Door deze combinatie van de as uit de vulkaan en de vele regen van de afgelopen dagen is al een dikke laag modder ontstaan. Daardoor zijn volgens de autoriteiten twee bruggen en meerdere huizen verwoest.
Aangepast van NOS.nl
De vulkaan is al jaren actief, maar deze uitbarsting is veel groter dan de eerdere activiteit. De vulkaan stuurde een aswolk tot 15 km hoogte. Vervolgens is deze aswolk onder zijn eigen gewicht ingestort en vormde het pyroclastische stromen en lahars. De aswolken verduisterden de zon en maakte het zo, dat het overdag soms wel nacht leek.
Lahar dingin pic.twitter.com/j1Gh0fwCZH
— Burhan Ar (@MBurhanuddin3) December 4, 2021
De laatste vingers van een nieuwe, stomende lahar kruipen naar een eerder door een lahar weggeslagen brug. Video gestuurd naar @suduttpandang door een vriend. Dank @bin3ry! #Semeru 🌋 pic.twitter.com/aYzhtl2mAr
— Sam (@samgerrits) December 4, 2021
Dit lijkt wel nacht, maar dit is dag. Je ziet het aan de vallende as. De zon wordt volledig geblokkeerd door de eruptie van #Semeru 🌋, oost Java, Indonesië pic.twitter.com/AXhmM0rnFo
— Sam (@samgerrits) December 4, 2021
Hoe het weer mogelijk invloed had op de uitbarsting
Zware buien destabiliseerden de groeiende lava dome. Een lava dome is een bult met zeer stroperige lava, welke langzaam stolt en amper wegvloeit. Het is het beste te vergelijken met een molshoop, de lava dome groeit langzaam door aanvoer uit de vulkaan eronder.Zo'n lava dome groeide al sinds 2014 langzaam bovenop de Semeru vulkaan. Regen spoelde elders op de vulkaan materiaal weg, en maakte deze dome waarschijnlijk extra zwaar en daarmee groeide de kans dat deze dome zonder waarschuwing in zou storten. Wanneer een deel van de lava dome wegglijdt de berg af (lahar) wordt de druk op de lavatoevoer ineens veel minder (alsof je een champagnefles ontkurkt). Hierdoor schoot er ook ineens heel veel gas uit de lava omhoog (en daarmee vormden zich hoge aswolken).
Begrippen lahar & pyroclastische stroom
Een lahar is een vulkanische modderstroom die alles bedekt onder een laag vulkanische modder.
Een pyroclastische stroom is een hete lawine uit steenscherven en asdeeltjes, deze lawine werpt alle bomen, huizen en andere obstakels omver en bedekt alles met een laag as.
De uitbarsting is nog steeds relatief klein, dus om enige klimaatimpact maak ik me geen enkele zorgen. De huidige uitbarsting (VEI 3) is nog steeds 1000 keer kleiner dan de uitbarsting van de Pinatubo (1991, VEI 6) welke een effect had op de gemiddelde wereldtemperatuur gedurende een paar jaar na de uitbarsting. De Tambora uitbarsting (de grootste waargenomen uitbarsting in de mensheid, VEI 7) was 10.000 keer zo groot.
De uitbarsting van de Semeru vulkaan heeft wel in enkele dagen tijd evenveel vulkanisch materiaal uitgestoten als de Cumbre Vieja vulkaan op La Palma heeft uitgestoten in bijna 3 maanden. Dat laat wel het grote verschil in type uitbarsting zien (explosief versus effusief).
Ook het aantal slachtoffers laat een duidelijk verschil zien, op La Palma viel 1 dode doordat een huis instortte onder het gewicht van de as. 3000 gebouwen werden vernield. Rond de Semeru vulkaan vielen helaas al 43 doden en ruim 100 gewonden. 5200 gebouwen zijn rond Semeru vernield.
Informatie is te lezen op de graphic.Semeru volcano - a weather-induced volcanic tragedy?
— Alistair Hamill (@lcgeography) December 6, 2021
Why did the eruption of Semeru on Saturday have larger and more deadly impacts than is typical? Turns out the cause may not be exactly what you would expect.
What are the implications of this in a world of climate change? pic.twitter.com/j4KXeTTYsU
| Gewijzigd: 9 december 2021, 23:35 uur, door Thijs.
