Dreigingsniveau Spaanse vulkaan Cumbre Vieja verhoogd na aardbevingen
Sinds een aantal dagen is er een aardbevingszwerm gaande onder de Spaanse vulkaan Cumbre Vieja op het eiland La Palma, Canarische eilanden. Deze zwerm aardbevingen is het gevolg van magma dat zijn weg naar boven aan het vinden is. Dit kan duiden op een mogelijke uitbarsting.
De Canarische eilanden met in het noordwesten het eiland La Palma. Bron: Moderator Lako/Google Earth
La Palma
La Palma is een eiland in het westelijk deel van de Canarische eilanden. Het eiland is geologisch gezien een van de jongste Canarische eilanden met enkele opvallende geologische kenmerken.
Het meest opvallende is de Caldera de Taburiente op het noordelijk gedeelte van het eiland. Deze diepe caldera is het gevolg van eroderen van een schildvulkaan die circa 2 miljoen jaar geleden ontstond. Op een aantal plekken zijn de kliffen meer dan een kilometer hoog. De randen van deze caldera vormen tevens de hoogste punten van het eiland. De hoogste bergtop is de Roque de los Muchachos met 2426 meter.
Ten zuiden van de Caldera de Taburiente ligt de bergrug waarop de Cumbre Nueva en Cumbre Vieja liggen. De Cumbre Nueva heeft zeer waarschijnlijk zijn huidige vorm gekregen door een grote aardverschuiving. Aan de zuidkant van het eiland ligt de Cumbre Vieja. Dit is de bergrug waar de meest recente vulkanische activiteit op heeft plaats gevonden.
Het eiland La Palma met zijn geologische kenmerken. Bron: Moderator Lako/Google Earth
Cumbre Vieja
De meest recente vulkanische activiteit op La Palma heeft plaatsgevonden op de Cumbre Vieja. Deze bergrug bestaat uit talloze kraters en lavastromen. De laatste uitbarsting op de Cumbre Vieja was in 1971. De uitbarstingen van de Cumbre Vieja gaan gepaard met milde explosieve activiteit en lavastromen die richting de Atlantische Oceaan stromen. Afhankelijk van de locatie van de uitbarsting kunnen de lavastromen bebouwing beschadigen.
De westflank van de vulkaan Cumbre Vieja. De talloze kraters en lavastromen zijn duidelijk te zien. Bron: Moderator Lako/Google Earth
Huidige activiteit
Sinds afgelopen zaterdag is er een aardbevingszwerm op gang gekomen onder de Cumbre Vieja met meer dan 2000 zwakke aardbevingen. Hiervan waren slechts 600 aardbevingen sterk genoeg om gelokaliseerd te worden.
De aardbevingen hebben zich de afgelopen dagen langzaam westwaarts verplaatst en zijn tevens ondieper geworden. Ook is de bodem met 1,5 cm omhoog gekomen. Dit alles wijst erop dat magma zich een weg omhoog probeert te zoeken en dat de kans op een eruptie toeneemt. Maar het is belangrijk om te onthouden dat een uitbarsting verre van zeker is. De opwaartse stroom van magma kan nog steeds tot stilstand komen waardoor de aardbevingen afnemen en er geen uitbarsting komt. Gezien de huidige activiteit is het waarschuwingsniveau van de vulkaan afgelopen maandag verhoogd van groen naar geel.
El Gobierno activa el #PEVOLCA en la zona de Cumbre Vieja #LAPALMA para el seguimiento de la actividad sísmica
— 1-1-2 Canarias (@112canarias) September 13, 2021
Más información ⬇️https://t.co/8jgi7awR4s pic.twitter.com/EBQOdrEKDz
Bronnen: ing.iac.es & volcanodiscovery.com
Interessante video over de huidige activiteit en de mogelijke risico's van een eventuele uitbarsting
95% van de magmabellen blijft steken in de aardkorst
Slechts 5% van alle magma-intrusies (bellen magma die omhoog komen) bereikt het oppervlak. Het overgrote deel blijft in de aardkorst achter en stolt daar heel langzaam, bijvoorbeeld naar de steensoort graniet. Graniet wijst er vaak op dat een magmabel ooit langzaam is gestold terwijl het in de aardkorst bleef.
Juist daarom was het bijzonder om de Geldingadalur uitbarsting in IJsland ook daadwerkelijk het oppervlak bereikte. Het merendeel van de aardbevingszwermen houden na verloop van tijd op, en dan heeft de magmabel het oppervlak niet bereikt.
De huidige magma-intrusie is al van 30 km gestegen naar circa 8 km diepte. Het heeft dus al een hele reis achter de rug, we kunnen aan de hand van de aardbevingen de diepte blijven volgen. Het is mogelijk dat de intrusie in de laatste 8 km blijft hangen, een uitbarsting is ook mogelijk, de laatste uitbarsting was in 1971.
Kaart caldera's
De potentiële schuifzone gaat ooit (gedeeltelijk) de zee in glijden. Iedere uitbarsting kan de kans dat dit gebeurt weer iets toenemen. Het is zeker niet zeker dat de eerstvolgende uitbarsting het fatale zetje zal geven. Een grote landslide is ook onwaarschijnlijk in het geval van een vulkaanuitbarsting op La Palma. Op de schaal van honderdduizenden jaren kunnen er ook meerdere kleine landslides voorkomen i.p.v. één grote landslide. Kleine landslides hebben aanzienlijk minder gevaarlijke tsunamigolven. Ondanks dat deze vulkaan nu in de belangstelling staat, is de kans op deze landslide nog steeds zeer klein.
Tsunami
Hieronder is een computersimulatie van een complete landslide van het zuidwestelijke deel van het eiland. Ook met de nuance dat de kans hierop nog steeds erg klein is. Een uitbarsting betekend zeker niet meteen een landslide.
| Gewijzigd: 13 oktober 2021, 23:49 uur, door Thijs.
There’s been an injection of 11
— Sharon Backhouse (@GeoTenerife) September 16, 2021
million cubic metres of magma in the system during the ongoing seismic swarm in #LaPalma, say our colleagues @involcan.
The figure represents horizontal (red arrows) and vertical (black arrows) displacement of the terrain.https://t.co/yLQDF5ajCB pic.twitter.com/dJavM8ONyT
Vulkaan Cumbre Vieja uitgebarsten
De vulkaan Cumbre Vieja op het Spaanse eiland La Palma is vanmiddag rond 16.00 uur Nederlandse tijd uitgebarsten.🔴#ÚltimaHora Se produce erupción volcánica en #LaPalma#VigilanciaLaPalma #VolcanLaPalma pic.twitter.com/S1qgDYHR8Y
— RTVC (@RTVCes) September 19, 2021
| Gewijzigd: 19 september 2021, 16:54 uur, door LakoTHE ERUPTION HAS JUST BEGUN IN LA PALMA. THESE IMAGES HAVE BEEN RECORDED BY INVOLCAN PERSONNEL #LaPalma #volcanology pic.twitter.com/twJwZfbAjw
— INVOLCAN (@involcan) September 19, 2021
Zona forestal no habitada?🤔
— Iván López (@Lowylogo) September 19, 2021
Mucho ánimo y Calma a los palmeros y palmeras. #LaPalma pic.twitter.com/LkthzROeym
BREAKING: Volcanic eruption on Canary Island of La Palma in Spain. pic.twitter.com/XghhbjqBPO
— Insider Paper (@TheInsiderPaper) September 19, 2021
Primeras imágenes de INVOLCAN tomando imágenes térmicas de la columna eruptiva #LaPalma pic.twitter.com/XqEEu4i7Cr
— INVOLCAN (@involcan) September 19, 2021
Le volcan Cumbre Vieja de l'île espagnole de La Palma, dans l'archipel des Canaries, sous haute surveillance depuis des jours en raison d'une intense activité sismique, est entré en éruption dimanche, ont indiqué les autorités locales #AFP pic.twitter.com/1vg1tISghD
— Agence France-Presse (@afpfr) September 19, 2021
| Gewijzigd: 19 september 2021, 17:48 uur, door Lako#LaPalma|| Tremenda pero peligrosa imagen desde la LP 212.
— Meteo_Tenerife🏴🇮🇨 (@tenerife_meteo) September 19, 2021
Mucho cuidado, mucha precaución.
No se acerquen a la zona. pic.twitter.com/vVZFNCj1s0
Honderden evacuaties na vulkaanuitbarsting op Canarisch eiland La Palma
Op het Spaanse Canarische eiland La Palma is zondagmiddag een vulkaan uitgebarsten. Vanwege de rook, as en lava dat zich over het eiland verspreid zijn inmiddels al honderden inwoners geëvacueerd. De veiligheidsdiensten roepen op uit de buurt van de spuwende vulkaan te blijven.Verder lezen: NU.nl
Op beelden is te zien dat de lava ondertussen al de eerste huizen bereikt heeft:
🟠 #InformativosCR
— Canarias Radio (@laautonomica) September 19, 2021
📹 #Vídeo | Las coladas de lava, en su trayectoria hacia el mar, ya han afectado a varias viviendas de La Palma.#VigilanciaLaPalma pic.twitter.com/EXd8P5TXYt
El ámbito territorial de esta emergencia abarca los municipios de Tazacorte, El Paso, Fuencaliente, Mazo y Los Llanos de Aridane. Afectando directamente a los municipios de El Paso y Los Llanos de Aridane
— RTVC (@RTVCes) September 19, 2021
Imágenes tomadas por @IGNSpain @112canarias @CabLaPalma pic.twitter.com/15tAHPgxqZ
| Gewijzigd: 25 september 2021, 16:29 uur, door Lako
De magma is aan het oppervlak gekomen via meerdere spleten. Daar zit best veel druk achter, daardoor zien we lavafonteinen van tientallen tot honderden meters hoog (50 - 300 meter hoog). De spleten bevinden zich net op een helling boven een bewoond gebied. Vanaf dit hogere punt waren de lavastromen vrij snel bij de eerste huizen. Er waren dus onmiddelijk evacuaties nodig, eerst bij de huizen met het hoogste gevaar. Er zullen de komende uren nog veel meer evacuaties nodig zijn. De lavastromen zullen nog veel meer huizen bereiken.
Deze lavastromen zijn overigens iets stropiger dan in IJsland. De lava in IJsland stroomt, deze lava kruipt. Het verschil komt door de chemische samenstelling. In tegenstelling tot IJsland is deze uitbarsting wel gevaarlijk voor huizen en omwonenden, IJsland is immers voor grote delen onbewoond, op La Palma wonen ruim 80.000 mensen.
De lavastromen zullen binnen minimaal 10 uur de zee bereiken, dat is gebaseerd op een afstand van ruim 6,7 km en een snelheid van 0,7 km/u (bron Involcan - Twitter).
En serio, esto no puede ser emocionante, al no ser que seas John McClane en jungla de cristal … que creo que tampoco era emocionante para el entonces #lapalma pic.twitter.com/tqD1NwVF9g
— Nicolás Arroyo Pizarro (@nicoarroyop) September 19, 2021
Nuestro compañero Miguel Ángel Guerra y parte del equipo de @Conexion_BTC también se dirige en estos momentos hacia #LaPalma para contar todo sobre este acontecimiento histórico en @RTVCes #VolcanLaPalma pic.twitter.com/0JF7x0ES29
— RTVC (@RTVCes) September 19, 2021
#World: Canary Island: Volcano on La Palma pours lava into the affecting nearby villages https://t.co/KIzX6V2eNy #svgnewsbot pic.twitter.com/d9Mq6GFf8o
— Vincentian News Bot (@SVGNewsBot) September 19, 2021
Uitbarsting gaat eerste nacht in
Deze uitbarsting kan mogelijk weken tot maanden voortduren. Dit is een schatting op basis van eerdere uitbarstingen (voor het laatst in 1971).
Se me parte el corazón, muchísimo ánimo a todas las familias afectadas que han perdido todo y las que están en vilo sin saber qué pasará, ánimo también a todos los cuerpos de seguridad, agentes forestales y bomberos que están al pie del cañón. #lapalma #VolcanLaPalma pic.twitter.com/auQjmTgoaa
— Esther ✨ (@Estheerhdeez) September 19, 2021
Qué imagen #LaPalma pic.twitter.com/ScRMGmxx0o
— Iván Beas (@ivan_beas4) September 19, 2021
LIVE: Volcano erupts on La Palma in the Canary Islands https://t.co/ewyr5LpSNn
— Reuters (@Reuters) September 19, 2021
Kans op landverschuiving speelt kleine rol
In een oud artikel uit 2006 werd al uitgelegd dat La Palma niet dusdanig instabiel is dat het ieder moment de oceaan kan inglijden. Deze uitbarsting veranderd daar als huidige kleine uitbarsting weinig aan.
https://www.nemokennislink.nl/publicaties/nieuw-onderzoek-verwijst-mega-tsunami-van-la-palma-naar-verre-toekomst/
| Gewijzigd: 19 september 2021, 23:52 uur, door Thijs.
Lava stroomt dorpen binnen op La Palma, duizenden evacuaties
De lavastroom als gevolg van de vulkaanuitbarsting op het Spaanse Canarische eiland La Palma heeft de eerste huizen bereikt. Dat is op beelden te zien. Inmiddels hebben zo'n 5000 inwoners van het gebied van Alcalá en El Paraíso hun huizen verlaten. De autoriteiten houden er rekening mee dat in totaal 10.000 mensen geëvacueerd moeten worden.Verder lezen: RTLnieuws.nl
| Gewijzigd: 20 september 2021, 11:22 uur, door Lako📷 Abián San Gil Hernández pic.twitter.com/p5jQPFZCwU
— Edu Bayón (@edubayon_) September 19, 2021
Meer evacuaties na vulkaanuitbarsting La Palma
De hulpdiensten op La Palma, het Canarische eiland waar een vulkaan is uitgebarsten, hebben meer inwoners van het dorp El Paso geëvacueerd. In totaal 6000 van de 80.000 eilandbewoners hebben tot nu toe hun huis moeten verlaten. Tientallen Nederlandse toeristen zijn gisteren van het eiland vertrokken. Gisteravond laat en vanochtend vroeg zijn er mensen uit de wijk Tacande Alto geëvacueerd, omdat er een nieuwe lavastroom was ontstaan, zegt burgemeester Rodriguez tegen zender TVE. Zo'n 150 huizen zijn tot nu toe verwoest op het eiland. Er is geen sprake van doden of gewonden.Verder lezen: NOS.nl
La situación se complica en La Palma. La lengua de lava sigue su camino hacia el mar destrozándolo todo pic.twitter.com/b8GEvE9sNW
— Hoy por hoy (@HoyPorHoy) September 21, 2021
Extensión de la colada de lava de #LaPalma via 📸 @CopernicusEMS pic.twitter.com/0qtCT8AipJ
— IGEO (CSIC-UCM) (@IGeociencias) September 21, 2021
La lengua de lava del proceso eruptivo de La Palma arrasa con todo a su paso en su camino hacia el mar. pic.twitter.com/InvtAhgtl5
— Agencia Canaria de Noticias y Audiovisuales. (@ACFIPRESS) September 20, 2021
.@CopernicusEMS zette de lavakaart ook op Google maps. De lava is ± halverwege zee en lijkt vooral vakantiebungalows te gaan opeten. Daarnaast gaan 300-400 landbouwondernemingen schade lijden door verlies akkers. #LaPalmaeruption #CumbreVieja #LaPalma https://t.co/HpmDqdGB9n pic.twitter.com/KFpKYEJjv9
— Sam (@samgerrits) September 21, 2021
Lava stroomt inmiddels op zeven plaatsen uit de vulkaan Cumbre Vieja op La Palma. Op het kaartje in rode stippellijnen de mogelijke route van de lava, met een snelheid "zo snel als een mens loopt". Aantal evacuaties nu 5.000, daaronder honderden toeristen. Bron @elmundoes pic.twitter.com/zu6Y5p2iye
— RopZoutberg (@zoutberg) September 19, 2021
Hoe lava de hellingen op #LaPalma kan komen sttomen door de huidige uitbarsting. De komende dagen kúnnen er nieuwe scheuren ontstaan, waardoor situatie veranderen kan. https://t.co/oqiMAqS9pT
— Bernd Andeweg (@BerndAndeweg) September 20, 2021
Een klif op La Palma. Je ziet hoe dit eiland opgebouwd is uit miljoenen jaren aan vulkanische activiteit. Het standzand is basalt-zwart. Deze uitbarsting betekent nog een laagje. People for scale. Dank voor het delen @Daviddelpozo84 #CumbreVieja #LaPalmaeruption #LaPalma pic.twitter.com/DxLGQh9SPB
— Sam (@samgerrits) September 21, 2021
Updates: nieuwe gevaarlijke lavastroom & meer aswolken
Gisteravond is ten noorden van de vorige lavakegel een nieuwe uitlaat voor verse lava ontstaan. Hierdoor is er een nieuwe portie huizen die gevaar lopen onder lava te verdwijnen. Momenteel stroomt de lava op veel plaatsen wel trager dan verwacht doordat obstakels (de huizen) de stroom vertragen. In het geval dat de uitbarsting lang genoeg duurt zijn lavastromen tot aan de zee echter onvermijdelijk.Live updates Volcanodiscovery.com https://www.volcanodiscovery.com/lapalma/sep2021seismic-crisis/current-activity.htmlHier ongeveer de locatie van de nieuwe spleet bij Tacande, stuk noorderlijker dan de eerste eruptie. Dit geeft verse lava, op een relatief steil terrein, weer alle ruimte om opnieuw veel huizen te verzwelgen.
— Sam (@samgerrits) September 23, 2021
#CumbreVieja #LaPalmaeruption #LaPalma pic.twitter.com/W1dp7qSrSi
De vulkanen Etna en Cumbre Vieja (La Palma) zorgen er beiden voor dat er relatief veel SO2 gas aanwezig is in hogere luchtlagen boven Zuid-Europa. Doordat het gas hier in hoge luchtlagen aanwezig is, is het niet direct schadelijk voor de gezondheid. Vergeleken met andere vulkanen produceren de Etna en Cumbrer Vieja relatief weinig as.
More volcanic sulphur dioxide over Europe in the @CopernicusECMWF Atmosphere Monitoring Service @ECMWF forecast from 21 Sept 12 UTC with emissions from #CumbreVieja🇮🇨🇪🇸 & #Etna🇮🇹 🌋 visualized by @Windycom https://t.co/KuHWX1fpq5. Total column SO2 with assumed injection ~5km pic.twitter.com/XtmwcWFznG
— Mark Parrington (@m_parrington) September 22, 2021
Due to the change in activity, the prediction/calculation of the eruption duration from my last video can now be thrown out the window and thus ignored. I now expect this eruption to last around 44 more days. | Gewijzigd: 23 september 2021, 21:44 uur, door Thijs.
Meer evacuaties door nieuwe lavastromen en toenemende explosiviteit
De activiteit van de vulkaan Cumbre Vieja neemt nog steeds toe. Zo gaat de eruptie met steeds meer explosies gepaard en wordt er ook meer as en tefra uitgestoten. Tevens ontstonden vanmiddag twee nieuwe openingen aan de voet van de krater van waaruit twee lavastromen gevoed worden. Door deze ontwikkeling heeft de lokale overheid op La Palma besloten om nog meer dorpen (deels) te evacuren. Het gaat om de dorpen Tajuya, Tacande de Abajo en de nog niet geëvacueerde delen van Tacande de Arriba Ook ondervindt het vliegverkeer hinder door de aswolken.Imágenes de hoy 24-09 de la columna eruptiva y el pirocúmulo asociado, cortesia de Pedro Hernández a través de @VickyPalmaMeteo pic.twitter.com/CHibgD5Aho
— AEMET (@AEMET_Esp) September 24, 2021
🌋 Nueva fisura y colada en La Palma
— Alex 🇪🇸 (@imperatoresp) September 24, 2021
💥 Se intensifica la actividad explosiva y el alcance de piroclastos a grandes distancias
🏘 Se acaba de ordenar la evacuación inmediata de Tajuya, Tacande de Abajo y parte de Tacande de Arriba#VolcanLaPalma #ErupciónLaPalma #Canarias pic.twitter.com/SZUVU8GBwt
🎥🎥Momento de la brutal explosión que se ha producido hace algunos minutos en el volcán de La Palma en la que se puede apreciar la onda expansiva de la misma pic.twitter.com/ldNlxUm5Zt
— Diario de Avisos (@diariodeavisos) September 24, 2021
#LaPalma|| La bestia que por las noches se tiñe de naranja explotando (segundo 10). pic.twitter.com/ypHjKa1XsT
— Meteo_Tenerife🏴🇮🇨 (@tenerife_meteo) September 23, 2021
Wow! Hoor je dat gas blazen, zie je die vulkaanbommen, 100'en m ver geworpen worden? De nieuwe eruptieve spleet bij #Tacande is extreem gasrijk en explosief. Nog nooit gezien bij hotspot vulkanisme dit. Wel gelezen, maar zien is geloven...#LaPalma #CumbreVieja #LaPalmaeruption pic.twitter.com/9bKNoc9qtH
— Sam (@samgerrits) September 24, 2021
Vliegverkeer van en naar La Palma stopgezet door aswolk
Het vliegverkeer van en naar La Palma ligt op dit moment stil door de aswolk van de vulkaan. Door een naar zuid/zuidwest gedraaide wind drijft de wolk nu noordwaarts over het eiland en dus ook over het vliegveld. Dit heeft er tevens voor gezorgd dat er een dunne laag as/tefra over het vliegveld ligt. Deze laag moet eerst verwijderd worden voordat het vliegverkeer weer opgestart kan worden.| Gewijzigd: 25 september 2021, 11:29 uur, door Lako9h49 | 🔴 El #aeropuerto de #LaPalma permanece inoperativo por acumulación de ceniza. Se han iniciado las tareas de limpieza.
— Canarias Radio (@laautonomica) September 25, 2021
El resto de aeropuertos de #Canarias están operativos. @aena recomienda consultar con tu aerolínea el estado de tu vuelo.#RTVCconLaPalma pic.twitter.com/1MF6dgkoFm
Na even rust is vulkaan La Palma opnieuw begonnen met uitbarsten
De vulkaanketen Cumbre Vieja op het Spaanse eiland La Palma is opnieuw begonnen met het uitspuwen van as en lava, zeggen wetenschappers. Eerder vanochtend stopte de vulkaan abrupt met het uitspuwen van een grote kolom as met rook. Bewoners van een deel van de westkust van het Canarische eiland La Palma moeten sinds vanmorgen binnenblijven omdat de lava mogelijk vandaag de zee bereikt. Wanneer de lava in de zee stroomt, leidt dat waarschijnlijk tot explosies. Ook ontstaan er dan giftige wolken die over het eiland drijven. De lavastroom is zo'n 1600 meter verwijderd van de kust.Verder lezen: NOS.nl
Recent dronebeeld toont dat de nieuwe, donkerder lava van afgelopen weekend pahoehoe lava is, let op de de "touw" structuur. Dit is meer vloeibare, snellere lava dan de a’a lava, die we tot nu toe vooral zagen. #CumbreVieja #LaPalmaeruption #LaPalma pic.twitter.com/QbuWwjuQ4I
— Sam (@samgerrits) September 27, 2021
#ENDIRECTO | Las dos caras del volcán de La Palma. Desde el aire, se aprecia la imponente columna de humo que sale a esta hora de la erupción > https://t.co/aa8cKgQfYH pic.twitter.com/VT8nNNKh86
— Informativos Telecinco (@informativost5) September 27, 2021
#LaPalma|| Imagen de hace escasos minutos de el levantamiento de la columna de cenizas en el cono volcánico. #VolcanCumbreVieja
— Meteo_Tenerife🏴🇮🇨 (@tenerife_meteo) September 27, 2021
Captado por RTVC pic.twitter.com/7XCu3qIPvn