Sneeuwbuien maandag

Jouw weerdagboek zou er maandag zomaar zo uit kunnen zien:
De locatie gebaseerd op Amersfoort.

Maandag 06:00
De wekker gaat vroeg, buiten is het nog grijs met wat lichte neerslag. De luchtdruk daalt al vlot in nadering van het koufront. De wind is nog zuidwestelijk en het is een graadje of 6. Het zal niet lang meer duren voordat het koufront passeert en de wind omslaat naar noord.


's Ochtends zien we een gebied met regen overtrekken van noord naar zuid. Eerst lichte neerslag, vervolgens passeert het koufront en zien we windrichting veranderen en windkracht toenemen.

Maandag 09:00
Het koufront is inmiddels gepasseerd, de wind is gedraaid naar het noorden tot noordwesten. De wind nam merkbaar toe, maar de windstoten van 50 - 60 km/u stelden niet heel veel voor. Er is tot nu toe nog maar circa 1 mm regen gevallen. Terwijl ik dit schrijf zie ik vanuit het noorden opklaringen naderen, maar in deze opklaringen bevinden zich ook de polaire buien. Vanuit het noorden komen al de eerste meldingen van buien met natte sneeuw. In deze buien vallen er volop sneeuwvlokken, maar op de grond overleven ze het nog niet lang.


Vanuit het noorden steeds meer meldingen van natte sneeuw, een klap onweer en korrelhagel.

Maandag 11:00
Hoera, nu zijn hier ook de buien met natte sneeuw aangekomen. Een half uur geleden vielen de eerste natte sneeuwvlokken, maar inmiddels schijnt de zon weer volop. Lang zal het niet duren, want aan de noordelijke horizon zie ik alweer de witte wolkentoppen van de volgende buien.
De temperatuur stuitert omhoog bij de zonneschijn en omlaag in de buien, nu in de zon is het weer 5 à 6°C, maar daarnet was het nog amper 2°C in een bui.



Maandag 18:00
Zojuist trok er een bui over met enkele flinke klappen onweer, in totaal telde ik er al 5. Bij die bui viel ook flink wat korrelhagel naar beneden. Soms trekken er zwaardere buien over, dan wordt het zelfs wit. Na de sneeuwbuien schijnt de krachtige aprilzon weer en dooit de sneeuw er weer rap weg. Een treffende beschrijving van deze sneeuw zou zijn: "dooisneeuw" of "flitssneeuw", want in feite sneeuwt het wel, maar tegelijk dooit het ook nog behoorlijk (het sneeuwde wel eventjes zwaarder dan de smelt bij kon houden).



Maandag 22:00
Als we de balans opmaken, was er op het forum een enkeling gelukkig genoeg om thundersnow mee te maken. De sneeuw blijft vrijwel nergens langer dan een uur liggen. Maar nu het nacht wordt verdwijnt de onverbiddelijke dooi dankzij de aprilzon. Wellicht dat er morgen lokaal wel witte verrassingen mogelijk zijn? Het blijft vannacht wel lastig om echt een sneeuwdek te vormen aangezien de temperatuur nog tussen de 1 à 2 graden schommelt.
Zojuist kwam er op de Waddeneilanden nét nog een windstoot van 100 km/u binnen. Deze uitschieters zijn rond de Waddenzee niet uit te sluiten.


Voor een sneeuwdek zijn de polaire buien gewoon te kortdurend. Maar, zoals we ook in deze run zien, troggen (opgelijnde buien) kunnen wel een tijdelijk sneeuwdek geven. Het is niet gezegd dat de locatie wordt, zoals in deze run (sneeuw voor Drenthe en Twenthe). Maar er zijn wel aanwijzingen dat er wel intensieve neerslag kan komen op een Cold Air Development (beginnend lagedrukgebied dankzij koude bovenluchten), ook bekend als CAD (maandagavond).

Winterse buien

Na een aantal rustige dagen met vrij veel bewolking gaat morgen het roer om. Er stroomt met een noordwestelijke stroming behoorlijke koude lucht over de Benelux. Het koufront dat de voorste begrenzing is van deze koude lucht trekt morgenochtend over. Op dit front valt (wat) lichte regen

Met een noordwestelijke stroming stroomt er behoorlijk koude lucht over de Benelux en omliggende landen. Bron afbeelding: WXCharts.com

Achter dit front in de noordwestelijke stroming ontstaan, mede dankzij de koude bovenluchten, talrijke buien. Bij deze buien is er kans op onweer, hagel en (natte) sneeuw. Lokaal kan het tijdelijk ook even wit worden, met name in de nacht of tijdens een van de passerende buienstoringen. Ook is er bij de buien kans op (zware) windstoten. Pas op woensdag in de loop van de dag neemt de buiigheid af.

Ook op dinsdag trekken er talrijke winterse buien over de Benelux. Bron afbeelding: WXCharts.com

KNMI Guidance:

Wind:
In alle uitvoer ten noorden van het koufront NW 7-8 Bft. Vooral bij buien uitschieters tot 70-80 km/uur. Aan de westflank van de kleinschalige storing komen alle modellen, behalve EC met een 9 Bft (kan echter in de Harmonies ook samenhangen met convectie), in de avond in het noord(west)elijk kustgebied mogelijk windstoten van rond 100 km/uur tijdens buien, afhankelijk van de precieze koers van de trog/CAD.

Neerslag:
De neerslag ten noorden van het koufront is convectief met een mengsel van hagel, sneeuw en regen. De natteboltemperatuur van de luchtsoort ligt iets onder nul, maar boven land vindt overdag tussen de buien door een duidelijke opwarming plaats. Waarschijnlijk duren de buien te kort om de Tweg naar nul te laten dalen, maar tijdens intensieve buien zou het door hagel of sneeuw kortdurend wel wit kunnen worden. De buien moeten dan wel wat clusteren of straatvorming laten zien, op grote schaal lijkt dit niet te gebeuren. CAPE gaat maandag naar waarden van 200-400 J/kg, in de kustgebieden en landinwaarts in de middag lokaal ca. 500 J/kg. Effectieve schering is 15-20 knopen, dus overwegend single cel, lokaal een multi-cel. In de loop van maandag neemt in alle uitvoer de vaste fractie duidelijk af. Onweer is waarschijnlijk, maar niet grootschalig. Op de trog/CAD wat meer georganiseerde convectie. Vanaf maandagavond neemt de vaste fractie en daarmee kans op accumulatie en gladheid landinwaarts sterk toe, dit duurt tot ongeveer dinsdag 07 UTC. Overdag neemt de vaste fractie als gevolg van de dagelijkse gang weer af en is de kans op accumulatie klein. | Gewijzigd: 4 april 2021, 21:18 uur, door Lako

Nu nog losse buien, later troggen?

Momenteel is het vrijwel overal (op een kleine regenschaduw in het uiterste West-Vlaanderen na) een komen en gaan van winterse buien. Komen ze niet recht over je heen, dan heb je wel mooi zicht op de buien links en rechts. Aanvankelijk begon het vanochtend als regen (op het front), maar al snel ging het over in korrelsneeuw. Met name in het oosten en noorden zien we ook smeltende sneeuwvlokken, die bij stevige buien ook even kunnen blijven liggen.

Het is op hoogte ook bitterkoud, maar hier zien we wel een verschil tussen zuidwestelijk en noordoostelijk Benelux. Dit verklaard ook het verschil in intensiteit en neerslagsoort.
In het noordoosten zijn de buien feller en zien we vaker natte sneeuw die tijdelijk blijft liggen, in het zuidwesten gaat het vaker om korrelhagel of korrelsneeuw.

Het belang van de temperatuur op 500 hPa over 850 hPa
De huidige buien groeien uit tot een hoogte van ongeveer 5 kilometer (500 hPa). Dat is te zien aan de skew-T (met modeldata, geen meetwaardes, progtemps dus). Hier zien we verzadigde lucht (wolken- & buienvorming) tot 500 hPa. De lucht is verzadigd als dauwpunt (groene lijn) gelijk is aan temperatuur (rode lijn).


Progtemp van GFS, voor regio Nijmegen, geldig 20:00.

Met deze informatie op zak gaan we kijken naar de spreiding van de temperatuur op dit 500 hPa drukvlak:



We zien de -40°C boven het noordoosten, dit is momenteel de belangrijkste factor in de winterse buien (het temperatuursverschil tussen grond en wolkentop op 5 kilomter hoogte). Kijken we naar West-Vlaanderen, dan zien we slechts -28°C, hierdoor zijn de buien hier minder intensief, minder talrijk, minder vaak (natte) sneeuw. Ik vermoed dat de regenschaduw dus maar een deel van het hele verhaal is. De uitzakking van koude lucht mist het uiterste zuidwesten nu eenmaal. Laterop, vanavond en morgenavond met de troggen zullen we dat nog sterker gaan merken. Het noordoosten ligt gunstiger voor deze gehele kans (maar Bremen ligt wellicht het beste).

Dit alles was ons ontgaan als we gekeken hadden naar de temperatuur op 850 hPa, die wel vaker gebruikt wordt:

Op 850 hPa is er geen verschil tussen het zuidwesten en noordoosten. Het doet ons beseffen dat we de atmosfeer ook in 3D moeten bekijken, per luchtlaag.

Van talrijke buien naar georganiseerde troggen?
Dan naar de interessante "features" die we op het programma tegenkomen. Tot dusver is het een komen en gaan van korte buien, eigenlijk te kort om tot een sneeuwdekje te komen. Het spannende is, dat deze korte buien vanavond gaan veranderen in een gebied met geclusterde buien. Geclusterde buien hebben langer intensieve neerslag, en langer afkoeling betekend grotere kans op tijdelijke wittigheid.
Het enige nadeel is het stijgen van het dauwpunt, daardoor neemt de kans op sneeuw aan de kust af, ondanks intensieve neerslag. Dan zit Twenthe mogelijk beter dan Friesland.

In de koude bovenluchten zien we organisatie, het samenklonteren van buien in verschillende vormen. De organisatie is mogelijk door zeer koude bovenluchten (groot temperatuursverschil met het zeeoppervlak). Een paar begrippen:

Trog: we beginnen bij de minst spannende vorm van organisatie. Een trog is enkel een knik in de isobaren.
Een trog is een verstoring in de koude bovenluchten, waarbij buien zich in een lijn organiseren.

CAD / Cold Air Development: Nu wordt het spannender, de buien organiseren zich verder in een komma-achtige vorm (later hieronder te zien). Een CAD verschilt verder van een trog, er is nu een apart lagedrukkerntje ontstaan (en niet enkel een knik in isobaren).
De buien zijn intensiever en de kans op speciale neerslagvormen zoals een tijdelijk sneeuwdek groeit.

PL / Polar Low: De heilige graal onder de spannende namen. De naam doet vermoeden dat Nederland veranderd in een poollandschap, maar de werkelijkheid is anders. Een polar low voldoet aan enkele typische kenmerken.
Een polar low is het volwassen stadium van een CAD, waarbij de komma gesloten is, er vormt zich dan een oog. Een polar low kan in de winter leuke verrassingen opleveren. Vaak verdwijnt de structuur van een polar low relatief vlotjes nadat het aan land komt.

Nummer 1: trog / CAD - vanavond - Noord- & Oost-Nederland

Vanavond nemen de buien af in aantal, maar de buien die overblijven zijn geconcentreerd boven Noord- en Oost-Nederland. Hier zien we langere tijd neerslag waarbij het af kan koelen tot rond het vriespunt. Wellicht dat er zodoende een tijdelijk sneeuwdekje kan ontstaan.


We herkennen de CAD allereerst op de luchtdrukkaart, het is een knik in de isobaren (luchtdruklijnen). Eerst zakt de luchtdruk (blauw), om na de passage weer te stijgen (rood). Zodoende zoeken we naar een blauw en rood vlekje vlak naast elkaar.

Nummer 2: CAD / Polar Low - in de nacht naar woensdag - Noordoost-Nederland

Mogelijk zien we eigenschappen van een polar low terug in een verstoring in de nacht naar woensdag. Na een dag met opnieuw talloze losse winterse buien dinsdag, nemen de buien in de avond af in aantal. Het is de opmaat voor gebied met mogelijk zeer intensieve neerslag. Hierbij kan in Groningen mogelijk enkele centimeters sneeuw vallen, maar onzekerheid is nog troef. De grootste onzekerheid zit hem in de termijn, mogelijk veranderen de verwachtingen nog tussen nu en dinsdagavond.


Ontwikkelingen op de satelliet


Hier zien we de kommavorm van de twee verstoringen. Er bestaat een kans dat de 2de verstoring uitgroeit tot een polar low (maar onzekerheid qua locatie).


Hier zien we de volgorde, het koufront hebben we al gehad.

Woensdag einde verhaal, bovenluchten warmen op
De buiigheid houdt daarmee aan tot woensdagmiddag. Na woensdagmiddag warmen de bovenluchten op en wordt de atmosfeer weer stabieler. Helaas voor de lenteliefhebbers lijkt het erop dat de temperatuur onder de 10°C blijft (met uitzondering van vrijdag, de warmste dag).



  | Gewijzigd: 5 april 2021, 18:43 uur, door Thijs.

Weerbespreking 7 april 2021

Het verleden weer: wel of geen polar low?

We hadden een korte winterse periode, in april. Het is al eventjes geleden dat we een serieuze winterse periode hadden in april. We hadden al wel eerder een vlokje sneeuw in april, in 2019, 2016, 2013 en 2012 (vrij normaal). (Natte) sneeuw in april komt vaak voor, maanden zonder enige winterse neerslag in april zijn in de minderheid.


Er viel uiteindelijk vooral sneeuw in de omgeving Woerden - Utrecht en dan richting Oost-Brabant. Tegen waarneemtijd was het rond Houten - Utrecht alweer smeltende dus dat staat niet zodoende op de kaart.

Zagen we woensdagochtend een polar low of niet? Een eigenschap van een polar low is een relatief (!) warme kern. Dit komt door de ophoping van latente warmte (warmte die vrijkomt bij condensatie (buienvorming)). We zagen inderdaad heel duidelijk een warme kern. Bij het overtrekken van het systeem zagen we inderdaad een warmere kern. Helaas werd dit pijnlijk zichtbaar doordat de sneeuw vrijwel overal overging in regen.

De warme kern bij een polar low is afkomstig van latente warmte. Maar deze warmte kan ook in het systeem opgenomen zijn, via een grote omweg vanaf een zuidelijke stroming bij Rusland kwam die verdwaalde warmte onderlangs Spitsbergen. Het is meest waarschijnlijk dat het systeem duidelijk enkele kenmerken van een polar low. Deze kenmerken kwamen echter ook deels door de stroming voor het ontstaan. Het was dus een "vervuilde" situatie waarin we geen zuiver polar low zagen.





We zien aanzienlijk warmere en vochtigere lucht bij de kern van het polar low.


We zien een forse warmte-advectie bij nadering van de kern.




We zagen lange tijd stratiforme neerslag (lage intensiteit) afgewisseld met sterke ingebedde convectieve buien met een veel hogere intensiteit (de pieken tot 0.2 - 0.7 mm/min). | Gewijzigd: 10 april 2021, 21:07 uur, door Thijs.

Helsinki (Finland) warmer dan de Benelux
Gisteren was het in Nederland behoorlijk zonnig (op de wolken die een dagelijks patroon hebben en vanaf 13 - 14:00 ontstaan). Het werd 9,8 tot 13,7°C. Hogedruk boven Scandinavië houdt de windrichting in de noordoostelijke hoek, zodoende heeft lucht vanaf Spanje weinig kans om op te warmen en  ons te bereiken.



Onder het Scandihoog is het (in Scandinavië) erg stabiel en zonnig. De zon is in de 2de helft van april al krachtig om de temperatuur omhoog te jagen naar 12 tot 16°C. Dat is voor regio's rondom de Oostzee al behoorlijk hoog. Er ligt richting Lapland (noordelijk deel Scandinavië) ook nog veel sneeuwresten van afgelopen winter, daar stokt de temperatuur nog op 6 - 8°C.


Op veel plaatsen ligt de temperatuur 8 tot 12°C boven het langjarig gemiddelde.


De aflopen dagen werd er een enkel warmterecord gebroken in Moskou (13 & 14 april), en gisteren was het al ruim 14°C in het zuiden van Finland.




Momenteel liggen er nog veel sneeuw- en ijsresten, met temperaturen die steeds vaker over de 10°C heengaan gaat de smelt steeds sneller in Lapland en Scandinavië. De seizoenen gaan in elkaar over.

De pluim
We zien op de pluim dat het duidelijk steeds warmer wordt tot dinsdag, uiteindelijk komen we dan uit op 14 tot 17°C dinsdag. Woensdag komt er weer frissere lucht vanuit het noorden, waardoor de temperatuur op donderdag nog maar op 10°C uitkomt. De dagen die volgen blijven de meeste leden fris, maar de spreiding neemt toe met enkele leden die snel herstel naar 15 of zelfs 20°C laten zien. De oper en controle zijn echter consistent met 10°C als maximum, dus daar ga ik tot dusver ook vanuit.




GFS is momenteel warmer dan EC, het gemiddelde gaat hier op termijn meer naar 15°C dan langere tijd op 10°C zoals EC toont.


Helaas groeien de wolken mee met de stijgende temperatuur. Uiteindelijk zijn de wolken groot genoeg om vanaf maandag voor lokale buitjes te gaan zorgen. Buitjes hebben een single cell structuur, maar de kans op onweer is met 50 tot 400 J/kg klein maar niet uitgesloten.