Februari & maart tot dusver gekenmerkt door noord-zuid stromingen

In tegenstelling tot de (klimatologisch gezien) veel voorkomende westenwinden, hadden we in februari al vaker lucht vanuit het verre noorden én verre zuiden. Westenwinden hadden we juist veel minder.
Maart lijkt enigszins hetzelfde pad te belopen, tot dusver. Er staat namelijk voor de 4de keer een portie Saharazand op het programma, en wel voor morgen. (De 1ste portie Saharazand in Europa liepen wij grotendeels mis door de inval van koning winter, tijdens onze sneeuw zaten de Alpen vol in het zand).


Het satellietbeeld van gisteren: met Saharazand boven o.a. Ibiza en Catalonië. Vandaag vinden we al hogere concentraties boven Frankrijk, morgen ook boven de Benelux.

Hoogste concentraties vinden we morgen rond het middaguur. De zon kan weer minder krachtig uitvallen, en de temperatuur is in de zuidoostelijke helft wellicht 1-2°C lager dan de modelberekeningen (welke geen stof meenemen in berekeningen). Modelberekeningen tonen voor het noordwesten morgen 5 tot 7°C, hier komt de koude lucht al binnen. In het noordwesten zal dan ook minder zand in de lucht zijn.
Voor het zuidoosten tonen modellen 15 à 16°C, hier zou je met blik op het Saharazand in de lucht 1-2°C vanaf kunnen halen, dan komen we uit op 13-14°C.

Ik verwacht minder zand in de lucht dan bijv. maandag 22 februari, toen was ook op de satellietbeelden al meer zand zichtbaar.



  | Gewijzigd: 2 maart 2021, 13:12 uur, door Thijs.

Opnieuw Saharastof aanwezig

Aan de flanken van een wegtrekkend hogedrukgebied hebben we wederom te maken met een diepe zuidstroming. Aan de grond is de wind echter naar het noordwesten gedraaid. Met die windrichting werden mist en lage bewolking aangevoerd vanaf de Noordzee. Dit is klimatologisch gezien zeer normaal, in het voorjaar wordt de kust steeds meer de voorkeurslocatie van mist ("zeevlam"). Het binnenland warmt dan juist meer op, en daar leidt warmte tot meer stijgende lucht en zodoende meer neerslag in het binnenland.


Boven Duitsland ligt nog geen Saharazand, we zien duidelijk het kleursverschil tussen Duitsland & de Benelux.

De verticale buienradar
Als we de verticale lidar er even bijpakken, zien we duidelijk dat het eerste zand gisteravond om 18:00 al aanwezig was. Inmiddels is het zand nog steeds aanwezig, maar vanavond wordt vanuit het noordwesten schone lucht aangevoerd.


We vinden het zand op 1 tot 6 kilometer hoogte. Het geel dicht aan het oppervlak is de grenslaag, die hier ook uitspringt door o.a. fijnstof, pollen ect..

Zeevlam aan de kust

Satellieten meten in verschillende golflengtes, we hebben o.a. een golflengte voor zichtbaar licht, infrarood en waterdamp. Hier hebben de golflengtes verschillende kleurenschalen toegewezen gekregen. Als je deze over elkaar heen legt, kunnen we wolkenhoogtes beter aflezen.
Geel = lage bewolking
Oranje/rood = middelhoge bewolking
Rood/zwart = hoge bewolking


We zien de grens dwars over de Benelux lopen. De grens ligt al langere tijd over de Benelux. Dit is ook weer goed zichtbaar in de verticale lidar, deze detecteerd mist als een laag die alles direct terugkaatst. Hierdoor kan de lucht erboven niet gemeten worden. Het gebrek aan metingen van de lucht erboven zorgt voor de witte strepen. Witte vlak tot dichtbij oppervlak = mist.


Rood en geel kaatsen veel van de lidar terug, groen en blauw kaatsen niks terug.
 

Het weer komende week: aan de koude kant

Huidig weer
Momenteel zien we een noordwestelijke stroming, met op zee grote opklaringen, maar boven land veel bewolking en landinwaarts ook (flinke) buien. De wind komt vanaf zee en voert een luchtmassa aan het temperaturen van 8°C.




Weinig bewolking over de Noordzee, bewolking boven het land, pittige buien over het zuidoosten.

Voornaamste ontwikkeling: oceaan gaat op slot

We zien hogedruk binnen één dag tijd de macht overnemen op de oceaan. Daarmee wordt de stroming steeds verder noordelijk, ook wordt er nog steeds vocht aangevoerd, daarmee blijft nachtvorst eerst nog uit, en zien we vooral landinwaarts buien en bewolking.

Maandag: buiig
Komende nacht krijgen we een regengebied op visite, dit regengebied zien we op de kaart hierboven actueel boven Ierland/Schotland hangen. Vannacht regent het dus uit dit gebied, en morgenochtend is de regen weer voorbij. Droog wordt het echter niet, want in de opklaringen neemt buiigheid weer toe. We kunnen weer een afwisseling verwachten van zon, regen en lokaal hagel of onweer (maar minder hevig dan gisteren!).
De noordenwind is morgen ook nadrukkelijk aanwezig, maar het komt niet tot zware windstoten.



Dinsdag: pakketje vocht zorgt voor regen
Vanuit IJsland knijpt er nog een flink pakket oceaanvocht langs de opbouwende rug van hogedruk op de oceaan. Dit regengebied maakt de verwachting onzeker, maar ik verwacht dinsdag enige tijd regen in het zuidwesten van de Benelux (Vlaanderen en Zeeland). Elders is het vooral bewolkt met weinig wind (m.u.v. West-Vlaanderen met meer wind).

Het regengebied is in afname, en GFS heeft amper neerslag tegen de tijd dat het langskomt (enkel bewolking), EC is nat, en heeft een bijdrage van 1 tot 6 mm aan regen.




We zien parallel aan de stroming een (slepend) gebied met veel vocht. EC ensemble heeft 10% kans op >5 mm in het zuidwesten, en 65% kans op >1 mm neerslag.

Vanaf donderdag: kans op natte sneeuw
Gedurende een kalme, grotendeels droge woensdag breidt de rug op de Atlantische oceaan zich verder uit, en komt de lucht uit steeds koudere oorden naar ons toegestroomd. Donderdag zou er een lagedrukgebied in ontwikkeling kunnen komen (GFS heeft slechts een handjevol leden met dit scenario). Dit lagedrukgebied kan zorgen voor wat neerslag, en neerslag kan zorgen voor neerslagafkoeling. Als resultaat zou er mogelijk wat natte sneeuw kunnen vallen (zowel in buiige vorm, als in stratiforme (=gestage neerslag) vorm).




De kans dat het daadwerkelijk tot een sneeuwdek komt lijkt me klein, misschien in Zuid-Limburg (met wat hulp van meters boven zeeniveau)

Overzicht stromingspatronen & pluim
We beginnen met de pluim

De komende week zien we een maximumtemperatuur die enkele graden onder de norm van 10,5°C ligt, in eerste instantie verlopen de nachten iets warmer dan de norm (3°C).
Vanaf donderdag draait de wind naar noordoost, wordt minder bewolking aangevoerd en zien we koudere nachten.

We zien met zekerheid een neerslagpiek komende nacht, dan is de neerslag van dinsdag nog zeer onzeker. Donderdat zien we lagere temperaturen en een neerslagpiek door dat lagedrukgebied.

De wind draait van west naar noord, om vanaf donderdag dan noordoostelijk te worden. Vanaf zaterdag onzekerheid.


NAO+ = westcirculatie met hogedruk rond de Azoren en lagedruk boven IJsland.
NAO - = westcirculatie met een zuidelijke koers, lagere luchtdruk boven Azoren, hogere luchtdruk boven IJsland.
Block = blokkade, een hogedrukgebied dat voor langere tijd vastligt.
ATR = ATlantic Ridge, oftewel hogedruk van de Azoren tot IJsland, dit legt de oceaan op slot.


Actueel: NAO + met een westelijke stroming, enkele stormachtige dagen en koude bovenluchten (we zitten net aan de koude zijde).


Opbouw Atlantische rug, de stroming draait naar noordelijke richting.


Op de zeer lange termijn mogelijk een blokkade boven Europa. Dit kan afhankelijk van positie zorgen voor frisse nachten (EC).


Op de zeer lange termijn mogelijk een blokkade boven Europa. Dit kan afhankelijk van positie zorgen voor lente-achtige dagen (GFS).

Kortom
Na een valse start met extreem warme februaridagen, zien we een normale ontwikkeling van maart, voorlopig zonder extreme kou of warmte. We kunnen wel interessante buien verwachten met eerst soms hagel, en later misschien soms natte sneeuw.
 

Atmosferische rivier

We zien, als we de kaart van de totale vochtinhoud van de atmosfeer bekijken, een fraaie "atmosferische rivier". Dit is een dunne band met een hoge vochtinhoud. De atmosferische rivier krult mooi om het hogedrukgebied heen. Lagedruk vinden we op de westelijke helft van de Atlantische oceaan en boven Zuid- en oost-Europa. De atmosferische rivier begint helemaal boven het Caribisch gebied!



Wat produceert de atmosferische rivier?
In onze omgeving zorgt de toevoer van deze vochtige lucht voor veel bewolking en soms een bui, midden over de Atlantische oceaan zien we een actief front die aan de westzijde van de rivier ligt.
De komende dagen verdwijnt de atmosferische rivier van de kaart, bij ons wordt droge lucht vanuit het oosten-noordoosten aangevoerd.


Een zeer lange zone met bewolking en neerslag loopt van de Caribische zee naar IJsland. Na IJsland wordt de buiigheid onderdrukt door hoge luchtdruk, de vochtige lucht stroomt verder richting de Noordzee.

Veelvoorkomend
Boven de Atlantische oceaan komen deze "atmosferische rivieren" vaker voor, ze doen weinig kwaad zolang ze kronkelen, maar als ze lange tijd op dezelfde plek blijven liggen kan er veel neerslag vallen als de rivier tegen een landmassa aan botst. Dit levert regelmatig grote neerslagsommen op  aan de kust van IJsland, Noorwegen of Schotland.

Bevestiging in weermodellen

In de modellen is opnieuw bevestigd dat we koersen op een vrijdag met iets meer wind. De neerslag zal overdag wel meevallen, wellicht grotendeels droog (op enkele buien in het westen en noordwesten na). Pas in de avond en nacht naar zaterdag kan er aardig wat regen vallen uit een front. Ik verwacht geen zware windstoten of zware neerslag op de passage van het front, wel enige tijd regen dus.



Wisselvalligheid en winterse buien zaterdag?
In ICON zakt de temperatuur op 1,5 km naar -5°C, in GFS zelfs naar -7°C. Op 5,5 km zakt het kwik zelfs naar -38°C. Het enorme temperatuursverschil tussen de hoogtes is de trigger voor polaire buien op zaterdag (7°C aan de grond, -38°C op 5,5 km). De buien kunnen hierdoor een klap onweer bevatten, ook korrelhagel en natte sneeuw is niet uit te sluiten. De kans op buien is het grootste in het noorden.







Kijkend naar de temperaturen op grondhoogte (4°C tot 8°C) lijkt een tijdelijk sneeuwdek me zeer onwaarschijnlijk. Vlokken natte sneeuw lijken mij het hoogst haalbare.

Snel stijgende temperaturen zondag en maandag
Na de buien van zaterdag stijgt het kwik snel, luchtdruk stijgt en de wind draait naar zuidelijke richtingen. Ik verwacht de eerste dagen (zondag en maandag) een tweedeling tussen het noordwesten en zuidoosten.
In het zuidoosten is een mix van zon en wolken waarschijnlijk, met 14 tot 17°C.
In het noordwesten is het bewolkt, winderig met windstoten tot 70 km/u, en kan er van tijd tot tijd regen vallen bij temperaturen van 8 tot 12°C.

Het zal van de locatie van deze tweedeling afhangen of we kunnen gaan spreken van warm lenteweer of juist wisselvallig (met normale temperaturen)


EC: Tweedeling op zowel zondag als maandag


GFS: op maandag aangenaam lenteweer in het hele land.

P.S. Fijne dag van de meteorologie vandaag!
Ik lees toevallig dat het vandaag de wereld meteorologische dag is. | Gewijzigd: 23 maart 2021, 11:11 uur, door Thijs.

Morgenavond actief koufront
Vanaf 18:00 begint het koufront zijn opmars vanuit het westen, als eerste komt het West-Vlaanderen binnen. Binnen 6 uur trekt het van west naar oost, om rond middernacht het oosten te verlaten.

Een weergave van Arome, een model dat vaak afwijkt in de zin van convectie. Vaak dikt Arome de buiigheid te dik aan. We zien hier echter wel mooi de potentie voor een scherpe passage.

Dit zijn de hoogste windstoten gemeten tot 22:00. Tegen die tijd ligt het front halverwege over de Benelux. We zien ook iets donkerdere lijntjes in het westen. Dat zijn buien op het koufront waarbij de wind nog iets harder uit kan halen (80 km/u). Deze zijn slechts zeer lokaal mogelijk, dus overall zullen er windstoten van 60-65 km/u. Zeer lokaal kan de wind uithalen tot 80 km/u. De windstoten zijn zeer kort en na de passage keert de rust direct terug.

Na het front komen er koude bovenluchten (op 500 hPa zien we een daling van -22°C naar -35°C. Dit zorgt voor buiigheid achter het koufront ('s nachts). Bij die buien zou lokaal natte sneeuw voor kunnen komen. Wanneer de zon opkomt zijn de buien alleen nog boven het oosten aanwezig. De grootste kans op winterse neerslag is weggelegd voor Groningen en Drenthe.



Gevoelige afkoeling waarschijnlijk midden volgende week
Eerst krijgen we een drietal erg warme dagen voor onze kiezen met in het zuiden veel zon, in het noorden soms nog bewolking. De zuidelijke wind laat de temperatuur stijgen naar 16 tot 22°C. In de loop van de woensdag verschuift het evenwicht boven Europa. Hogedruk op de oceaan bouwt zich op en stuurt koude lucht naar onze omgeving. Zoals het er nu naar uitziet komt de koude lucht er in de nacht naar donderdag doorheen.

Donderdag worden we dan wakker in een noordstroming, dan blijft de temperatuur achter bij een graadje of 7 - 9°C.




Een hogedrukgebied met een kerndruk van maarliefst 1040 tot mogelijk 1047 hPa heeft vanaf donderdag het voor het zeggen.

De bovenlucht koelt veel minder sterk af, hierdoor verwacht ik geen buien zoals we zaterdag gaan zien. Na de afkoeling kunnen we hoogstens wat lichte buien zien. Dit is nog zeer onzeker.