Binnenkomst koude bovenluchten op 5,5 km hoogte

Sneeuw-ingrediënt 1: koude bovenluchten
We zien het zaterdag en zondag afkoelen naar -38°C, t.o.v. de "warme" -22°C waar we ons nu onder bevinden (alles is relatief op zo'n hoogte).


Tegenwerking door wind vanaf zee
Echter blijft de wind maar vanaf de Noordzee komen, uit westelijke richting. Hierdoor is lucht dichtbij de grond telkens zo'n 5°C. We hebben dus iets nodig om de temperatuur van 5°C naar 1°C of lager te krijgen. Neerslagafkoeling zou ideaal zijn.


Sneeuw-ingrediënt 2: (intensieve) neerslag
We zijn weer volledig afhankelijk van neerslagafkoeling, er moet eerst een flink neerslaggebied over de Benelux trekken, anders is droge sneeuw lastig (natte sneeuw lijkt me in kleine buien sowieso regionaal wel mogelijk). Op dat gebied ligt de grootste onzekerheid: de koers van de lagedrukgebieden.

In EC verschilt het nog per run, het grote lagedrukgebied ligt nu weer iets te zuidelijk, hierdoor enkel natte sneeuwbuien vanaf de Noordzee.

In GFS is het lagedrukgebied überhaupt weinig ontwikkeld. Wel sneeuwbuien boven het zuidoosten.

Komende nacht zware windstoten

Luchtdruk in kern lagedrukgebied zakt snel
Waar we nu nog tegen een luchtdruk van 975 hPa aankijken (boven Engeland), zal het vannacht zéér snel uitdiepen. Morgenochtend is de luchtdruk in de kern van het lagedrukgebied al gezakt onder de 960 hPa! Over 24 uur laten sommige modellen een luchtdruk zien van circa 948 hPa, voor de Noorse kust. Dat ligt héél dicht in de buurt bij bombogenesis of een bomcycloon, (een daling van 24 hPa in 24 uur).


Op de Noordzee tussen Groot-Brittannië en Noorwegen gaan de eventuele vissers een zeer onstuimige donderdag tegemoet.
Aan het einde zien we nog een randstoring naderen vanuit Bretange, daarover later meer.

De rol van de straalstroom
Deze snelle uitdieping komt door een gunstige ligging van de straalstroom. De straalstroom ligt morgen boven of net ten noorden van Nederland:
Na donderdag liggen wij ten noorden van de straalstroom en stroomt op hoogte koude lucht binnen (zoals eerder vermeld, -38°C op 5,5 km).


Resulterend in een zeer actief koufront midden in de nacht
Het sterk uitdiepende lagedrukgebied zorgt voor grote contrasten in temperatuur, hierdoor zien we een erg actief koufront. Bij dit koufront komen flinke buien voor, met een kans op enkele klappen onweer, vooral voor het westen. Tijdens de buien op het koufront zien we ook de hoogste windstoten van mogelijk 90 km/u.

Een zeer duidelijke passage van het koufront, we zien het koufront helemaal vanaf Zuidwest-Frankrijk naar de Benelux lopen.

Bij de passage van dit koufront zijn forse windstoten mogelijk
Windstoten kunnen dus ook ver in het binnenland fors uitpakken vannacht. De windstoten variëren van 70 km/u tot 95 km/u. Aan de kust zien we windstoten die kunnen pieken tot 110 km/u. Na de passage van het koufront neemt de wind snel af, morgenochtend hebben we juist weinig wind.

De nadruk ligt op windstoten, en niet op de gemiddelde wind, de kans op officiële storm (9 BFT) is daarom klein.


Op de heftigste buien mogelijk ruim 100 km/u windstoten.


Tegen zonsopkomst zijn de windstoten van het koufront al geheel uit de Benelux, aan de kust blijft het nog wel de hele donderdag hard waaien, dan krijgt de kust namelijk net het staartje mee van het stormveld (van het uitdiepende lagedrukgebied).

De vorm van het koufront
Ik ben best wel fan van de dwarsdoorsnedes op meteociel. Die zijn te vinden onder "coupes <naam model>". Hieronder de dwarsdoorsnede tijdens de storm morgen. Het gaat om de gemiddeld wind (windstoten liggen vaak circa 1,5x zo hoog). Rechts staan de hoogtes, onder staan de steden waar de doorsnede doorheen gaat.

Om 04:00 komt het koufront net in het zuidwesten het land binnen. Vóór het koufront uit hebben we al een iets verhoogde wind.  Achter het koufront verdwijnt de harde wind meteen (duidelijk te zien). Hieronder heb ik de nadruk gelegd op het afnemen van de wind boven land. De zee is een vrij plat oppervlak waar de wind hoge snelheden kan halen, boven land komt de wind obstakels tegen (in de vorm van gebouwen, planten, hoogteverschillen). Hierdoor neemt de wind af boven het land, vooral dicht bij de grond. De laag waarin de wind afgeremd wordt groeit naarmate we dieper het binnenland in gaan (zie rode driehoek).

Op zee zien we windsnelheden van 80 km/u (gemiddeld), boven land neemt dit af naar 50 - 60 km/u (gele kleuren).

Hieronder zien we de typische vorm van het koufront, waarachter de wind afneemt. De vorm herkennen we misschien nog van aardrijkskundeboeken.
Boven warmte- en koufronten zien we vaak een windmaximum (straalstroom), vaak ligt de straalstroom boven een actief front. Dit zien we hier ook heel mooi.

In de vroege ochtend nadert het koufront de Duitse grens al. Koude lucht neemt bezit van de Benelux, de temperatuur gaat van 10°C vandaag naar 5 - 7°C (de wind komt immers nog steeds vanaf zee).

KNMI guidance koufront
Aan de zuidoostflank van een complex lagedrukgebied boven de Britse Eilanden staat in onze omgeving een krachtige zuidwestelijke stroming. Aan dit laag is de naam "Christoph" gegeven (vanwege grote neerslaghoeveelheden). Het koufront (voorafgegaan door occlusierestanten) bereikt vannacht morgen rond 03 UTC het zuidwesten en trekt in zo'n 4 uur tijd noordoostwaarts over het land.

Synoptisch gezien lijkt de onzekerheid beperkt, ondanks de snel uitdiepende randstoring. Alle modellen zitten op dezelfde lijn mbt tot het uitdiepende laag. Komende nacht is de wind bij passage van het koufront een aandachtspunt. De kans op overschrijding van code geel (75-100 km/uur) is volgens KEPS 100%. Code oranje (100-120 km/uur) wordt hoogst waarschijnlijk niet gehaald. Echter, omdat opgelijnde ondiepe convectie bij de windsprong wel tot extra uitwisseling kan leiden, hetgeen goed zichtbaar is in de Harmonies, blijft dit nog wel een aandachtspunt.

In de avond en nacht flink trekt de wind flink aan tot een maximum rond de koufront passage. Op het koufront komen eigenlijk alle modellen met windstoten tot 90-100 langs onze kust. Bij het koufront komen ook landinwaarts zware windstoten voor tot rond 80 km/uur, in de Limburgse heuvels mogelijk nog iets hoger.

Op passage van het koufront enige tijd regen, snel oostwaarts trekkend en soms wat convectief (ondiep) van karakter. Achter het front, in de polaire lucht CAPE toenemend tot ongeveer 500 J/kg. Toptemperatuur tot -30 C, dus onweer is met name boven zee niet geheel uitgesloten. Effectieve schering is ongeveer 40 kn, dus organisatie is goed mogelijk.

Randstoring in nacht naar vrijdag
Na een iets rustigere donderdag neemt de wind in het zuidoosten opnieuw toe in de nacht naar vrijdag. Er kan dan gedurende nacht ook een flinke plens regen vallen (in het westen en noorden blijft het wel droog). Er is een kans op natte sneeuw in de meest actieve delen van het neerslaggebied.

KNMI Guidance randstoring
Morgenavond en in de nacht naar vrijdag trekt een (volgende) randstoring, ontstaan midden op de Oceaan, over het uiterste zuidoosten van ons land verder noordoostwaarts.

Ander aandachtspunt is de neerslag in de nacht naar vrijdag nabij de randstoring. Hirlam komt met een signaal voor natte sneeuw boven het oosten, de Harmonies geven slechts een signaal boven het uiterste zuidoosten, EC geeft helemaal niets. Hirlam lijkt weer te koud (evenals afgelopen weekeinde), waarschijnlijk zal de werkelijkheid ergens tussen de Harmonies en EC in liggen.

Bij de randstoring donderdagavond en vrijdagnacht enige tijd regen, mogelijk m.u.v. het noordwesten. Ardennen maakt kans op (natte) sneeuw, mogelijk op Vaalserberg ook enkele "natte flatsen".

Update Temperatuurpluimen 22-01-2021 09:45 uur

ECMWF:


GFS:

Kansen op winterse neerslag, ook sneeuw?

Ondertussen al vaak aangegeven en het is bijna weekend waar er zich kansen gaan voordoen op winterse neerslag en eventueel sneeuw. Aangezien het vrij lastig is om al veel te zeggen, focus ik maar even van dag tot dag. We komen zeker met genoeg updates op basis van de laatste runs van modellen de komende dagen. Kansen doen zich voor vanaf zaterdag en eventueel lopen deze zelfs door tot woensdag.

Zaterdag

Deze dag moeten we al opdelen in 2 kansen. Enerzijds trekt in de loop van de nacht/vroege ochtend een zogenaamde CAD over dewelke resulteert in winterse neerslag in het noordelijke deel van Nederland. Dit zal voornamelijk gaan om natte sneeuw, maar lokaal kan dit ook gaan om droge sneeuw waardoor het tijdelijk wit kan worden. Ook wat ijzel is niet volledig uit te sluiten.



Uit de KNMI guidance: Belangrijk aandachtspunt is het buiencluster (CAD) dat in de nacht naar zaterdag gaat passeren en het westelijker gelegen systeem dat zaterdag later op de dag over Noord-Frankrijk trekt. T.a.v. het eerste systeem zien we relevante verschillen in oriëntatie en timing. Hirlam en EC hebben een wat grootschaliger neerslaggebied dan de Harmonies, die wat meer een convectief karakter houden. Hiralm00 komt nu weer met een aparte kern en wijkt behoorlijk af, we negeren dat voorlopig. Alle modellen laten op dit systeem de kans op (natte) sneeuw naar het oosten toe toenemen, de vaste fractie neemt bv. in Harmonie toe naar 75-90% langs de oostgrens, ook in EC/Hirlam neemt de kans op (natte) sneeuw toe.

Zaterdagavond zien we dan een sneeuwzone uit Frankrijk richting vooral de Ardennen trekken, maar dit zou ook nog een stukje van Limburg kunnen gaan aandoen. Zeker in de Limburgse heuvels kan dit droge sneeuw zijn die een sneeuwdek kan achterlaten.



Opvallend is dat de laatste run van Harmonie (6z) vrij fors is. Deze komt met vrij grote accumulatie in niet alleen Limburgse heuvels, maar ook centraal België. Dit hangt samen met de koers van de sneeuwstoring en effectieve activiteit hiervan, er zijn nog aardig wat runs tussen nu en morgenavond. Iets om op te volgen.

Zondag

Gezien de lastige voorspelbaarheid, is dit eigenlijk al ver vooruit kijken. Maar zoals je op de bovenstaande kaart reeds kunt zien, berekent Harmonie wat buien die vanaf de Noordzee het land opkomen. Door neerslagafkoeling wordt de droge fractie sneeuw groter en kan het tijdelijk wit worden. Waar en hoe ver deze buien het vasteland opkomen, is nog even koffiedikkijken.


Later op zondag komt ECMWF met een opzettend laagje met bijhorend sneeuw. De meeste modellen hebben daar een laagje in de runs, maar de meesten zijn wat minder enthousiast wat betreft sneeuw. Ook de exacte locatie is van groot belang. Dus nog maar eens: ook iets om op te volgen. ECMWF is sowieso het meest enthousiast en komt tot 7cm in delen van Vlaanderen/Zeeland/Brabant.

Samenvatting:
Zoals jullie waarschijnlijk kunnen merken in mijn post, is het heel lastig om iets duidelijks neer te gaan zetten. Maar ik geef graag de opties weer. Het is kwestie van de komende dagen de verschillende modellen verder te volgen en te gaan nowcasten. Het kan zeker allemaal dik tegenvallen, maar het kan evengoed dik meevallen. Sneeuw op heel grote schaal zie ik echter niet direct gebeuren. Oja, na zondag zijn de kansen nog niet voorbij, maar laat ons nu eerst maar eens beginnen met dit weekend
 

Update Temperatuurpluimen 23-01-2021 09:45 uur

ECMWF:


GFS:

Winterloterij nacht naar zondag

Op Limburg en de regio's nabij de Franse taalgrens na, zien we komende nacht voor grote delen van de Benelux een kansspel met (natte) sneeuwbuien. We delen de Benelux even op in 4-5 delen:

Even over de achtergrond, hier is voor Harmonie gekozen met een sneeuwdek. Harmonie gaat voor een iets zuidelijkere koers, actueel lijkt het lagedrukgebied verantwoordelijk voor de winterse neerslag iets noordelijk te liggen. Dan zou Arome er beter opzitten, echter heeft die geen mooie Benelux view én een overschatting van het sneeuwdek (neemt geen smelt mee).


Een lagedrukgebied trekt over de Ardennen, het bijbehorende front trekt over Vlaanderen en Limburg (ZA 15:00 - ZO 03:00). Achter dit front draait een trog met buien in, die trekt van west naar oost (ZO 00:00 - ZO 12:00). Het hoogste kans op (natte) sneeuwvlokken valt dus precies in de nacht.


Actuele positie komt iets beter overeen met Arome. Neerslag staat nu op het punt om bij Lille (Rijssel) de grens over te steken, gezien de huidige temperatuur (3 tot 4°C) zal dat allereerst (lichte) regen zijn. In het meest actieve deel (Rouen) gaat het al over in (natte) sneeuw. Die actieve pluk zet koers naar Charlerois - Luik - Maastricht.

Regio A - Regio's tegen de Waalse grens & Limburg
Het occlusiefront trekt vannacht sowieso over deze regio. Hierbij zien we vooral een verdeling met hoogte. De iets hogergelegen heuvels zien in de verwachting 1-3 cm sneeuw staan, maar in de lagergelegen delen zien we eerder regen die tijdens intensieve delen van het front overgaat natte sneeuw.

Vanavond boven het zuidoosten van het land enige tijd regen en natte sneeuw, in de Limburgse heuvels mogelijk ook droge sneeuw. Alle modellen laten voor het zuidoosten vanavond enige tijd (natte) sneeuw zien.

Regio B - Regio's tegen de Duitse grens
Nu komen we op het meest onzekere deel met een hoge inzet. We zien dat Arome met de noordelijkere koers van het lagedrukgebied voor Oost-Nederland een enorm verschil kan maken. Ik verwacht echter niet dat het zo ver noordelijk komt als Arome schetst (en daarnaast is de fractie droge sneeuw in Arome vaak iets te hoog, naar mijn mening).


Arome versus Icon-Arpege-Harmonie-EC. Verreweg de meeste modellen gaan niet voor een uitbreiding van het front richting Oost & Noordoost-NL. Arome doet dat in de huidige run wel. De inzet is hoog, want bij zo'n intensieve uitbreiding van het front zou er in het oosten 2 tot 5 cm sneeuw kunnen vallen, terwijl in vrijwel alle andere modellen (!) de sneeuw boven Duitsland valt (zie ICON, 5 cm over de grens).

Regio C - West-Vlaanderen
Ondanks de brexit is de regenschaduw van Engeland gebleven, ik verwacht hier niet de zwaarste buien.

Regio D1 (kustgebied) en D2 (alle resterende gebieden) - de loterij-regio
Voor deze regio is de trog die vanaf 00:00 van west naar oost gaat trekken. Voor het westen (D1) zien we vooral regen en korrelhagel, hierbij is soms een klapje onweer mogelijk door de koude bovenluchten (groot verschil in Temp. tussen grond en bovenkant bui zorgt voor convectie). In het oosten (D2) wordt de kans op een klap onweer klein, en focussen we ons meer op de fractie sneeuw. De buien zullen vaker natte sneeuw bevatten, en in de meest intensieve delen mogelijk ook tijdelijk droge sneeuw.

Waar er precies de meest intensieve delen over gaan trekken is onzeker, een kwestie van nowcasten (maar het is helaas ook midden in de nacht). Daarom noem ik het dan meer een "loterij", de meeste plaatsen zullen een te kleine kans op sneeuwdekje hebben, maar lokaal kan men met veel geluk een tijdelijk sneeuwdek van circa 1 cm sprokkelen. (En natuurlijk is de kans op een tijdelijke dakraamsneeuw, of autoruitsneeuw groter, want die koelen sneller af).

Voort komende nacht zijn de verschillen tussen de modellen wat groter. De Harmoniemodellen laten de winterse buien veel dieper landinwaarts komen terwijl EC het boven land dan zo goed als droog houdt, dit is een bekend verschijnsel. Gezien de duidelijke dynamische forcering in de vorm van een vrij scherpe hoogtetrog met koude bovenluchten acht ik het Harmoniescenario realistisch. Hirlam zit een beetje tussen de Harmoniemodellen en EC in. De kans op gladheid acht ik voor het gehele land komende nacht en morgenochtend vrij groot.

Vanavond op nadering van de (hoogte)trog boven het westelijk deel van de Noordzee een toename van de buiigheid, ook daar al met een winters karakter met naast regen ook korrelhagel (natte) sneeuw, gezien de koude bovenlucht is de kans op onweer aannemelijk. Aan het begin van de nacht trekken deze buien de westelijke kustprovincies binnen, gezien het winterse karakter en de intensiteit van de buien is de kans op gladheid door winterse neerslag aanwezig. De buien weten in de loop van de nacht door de dynamische forcering ook dieper landinwaarts door te dringen. De vaste fractie van de buien (te zien in HAP2) kan bij voldoende intensiteit van de neerslag oplopen naar 50-75%, in de nanacht en vroege ochtend in het zuidoosten mogelijk ook droge sneeuw. en zullen ook daar een winterse lading hebben, lokaal zou het daardoor op sommige plekken even wit kunnen worden. In de loop van de ochtend beperken de buien zich tot het oosten en noordoosten en zullen in de middag grotendeels verdwenen zijn.

Front met sneeuwval - nacht naar maandag

Het front komt actief West-Vlaanderen binnen, maar het blijft langere tijd hangen rond Antwerpen-Zeeland. In de tijd dat het front daar blijft hangen deactiveert het, de restanten trekken weer naar het zuidoosten terug (nog een vlokje sneeuw in Zuid-Limburg).


EC heeft het front actiever dan Arome en Harmonie, en komt met een maximale som van 2 tot 4 cm.

Stoplicht: oranje - groen

Vanwege de opeenvolgende sneeuwkans(jes) is het stoplicht een stap vooruit, naar oranje-groen gezet.
Komende nacht: kans op sneeuw in het zuidoosten
Zondagavond: kans op sneeuw voor Vlaanderen (& Zeeland).
Maandagavond: kans op sneeuw, gevolgd door binnensijpelen zachte lucht.
Er zijn soms enkele opklaringen, waarin het net tot lichte vorst kan komen. De kans op Hellmanngetallen is klein.





  | Gewijzigd: 23 januari 2021, 14:49 uur, door Thijs.

Update Temperatuurpluimen 23-01-2021 21:45 uur

ECMWF:


GFS:

Neerslagafkoeling doet zijn werk

We zien eerst de temperatuur oplopen in delen van Nederland, pas wanneer de neerslag arriveert begint het weer af te koelen. De afkoeling is fors, soms 2 graden in 1 uur tijd. Dit komt door de koude lucht op hoogte (-35°C op 5 km). Als er meer kou op hoogte aanwezig is, kan er ook meer neerslagafkoeling plaatsvinden.



Voor serieuze neerslagafkoeling moet er wel langere tijd neerslag zijn, dat is dus bij de kleinere buien in het westen nog steeds heel variabel. De meeste plaatsen in het westen zullen slechts kort neerslag zien, en daardoor niet afkoelen tot het niveau van natte of droge sneeuw. Lokaal (denk aan de loterij) kunnen wel meerdere forse buien voorbij komen, waarbij het net voldoende is voor een tijdelijk sneeuwdekje (helaas meest midden in de nacht).

In het zuiden en oosten is er wel langere tijd neerslag, dus daar is de kans op een sneeuwdekje groter. Echter, om de waarneming van Studio Dewolf te citeren "kort maar intensief". Dus er kunnen wel kort dikke sneeuwvlokken vallen, maar die houden ook al weer na max 2 uur op, resulterend in een sneeuwdekje. Ik ben benieuwd of er lokaal waarnemingen komen van een dikker sneeuwdek (uit het zuidoosten en oosten dan).


Grootste kans op natte sneeuw vinden we oost van Zwolle en Apeldoorn. Grootste kans op sneeuwdek vinden we aan de Duitse grens.
De lichtgroene gebieden hebben momenteel een reële kans op natte sneeuw, in de gele gebieden lokaal gaat de neerslag kort richting zwaar. Grote vlokken mogelijk dus.


Voor het noorden en oosten: het wordt eerst zachter door binnenkomende bewolking, voordat het afkoelt door neerslagafkoeling (van 0°C naar 2°C).
Tussen Utrecht en Limburg is de temperatuur al naar 2 tot 3°C gestegen, daar nog wachten op neerslagafkoeling.
Brabant: 0,5°C in neerslagafkoeling, het wordt er vanuit het westen wel weer warmer. Dooi blijft altijd op de loer.
Direct aan de kust blijft het de hele nacht circa 2°C, hier dus de kleinste kans op (natte) sneeuw. Mogelijk wel een klapje onweer.
 

Vannacht en morgenochtend kans op #sneeuw in het zuidoosten! Zuid-Limburg mogelijk ruim 5 cm. Elders vallen winterse buien en neemt ook de kans op gladheid toe. Lees hier meer 👇❄️https://t.co/w9TwzchOQy pic.twitter.com/e8tmMHkcaD

— Onlineweather Storm Chasers (@OnlineweatherNL) January 23, 2021

| Gewijzigd: 23 januari 2021, 23:41 uur, door Thijs.

Update Temperatuurpluimen 24-01-2021 09:45 uur

ECMWF:


GFS: