Winter discussietopic 2020-2021
Het winter discussietopic 2020-2021!
In een raar jaar zoals 2020 is er gelukkig één ding dat zeker is, de winter begint op 1 december!
November liet zich weinig van de koude kant zien, de maand schitterde meer in zonneschijn en warmterecords. Dit bezorgde november 2020 een 5de plaats in de warmste novembermaanden sinds 1901 (De Bilt). Gelukkig liet de winter op de valreep alvast zijn eerste melktandjes zien, op 30 november was er regionaal al matige vorst.
Vorig jaar begonnen we dit wintertopic met:Kortom niet echt een droomstart voor de winterliefhebber maar gelukkig is de winter nog maar net begonnen! Kunnen we dit jaar zeggen dat we een betere startpositie hebben?
We gaan in deze startpost langzaam inzoomen op de situatie in de Benelux. We beginnen met factoren op de grote schaal:
Grote parameters: La Ninã en Noord-Pacifische modus
Als we een korte blik werpen naar de meest belangrijke factoren voor een grove schets hoe deze winter zou kunnen verlopen, kijken we deze keer vooral naar de NPM (North-Pacific-Mode), en La Ninã (een koude anomalie rond de evenaar).
Noord-Pacifische anomalie
Bij de NPM zien we een warme anomalie, deze hadden we vorig jaar ook, dit was toen waarschijnlijk één van de redenen dat de vortex sterk bleef en de westcirculatie van geen wijken wist. Een warme NPM zorgt voor een grotere kans op een krachtig hogedrukgebied boven Rusland. Dit past goed bij hetgeen we nu zien: een krachtig Oeralhoog. In een warme NPM is de winter vaak zacht, maar kan de vortex iets vroeger dan normaal verzwakken, wat mogelijk tot een kouder slot kan zorgen.
La Ninã
Na een twijfelachtige start van de La Ninã, is deze er uiteindelijk toch gekomen, het gebied met de grootste koude afwijking verschuift momenteel al richting Indonesië, een teken dat de La Ninã afneemt in kracht. Invloed van een La Ninã kan zich in november&december uitten in meer hogedruk boven de oceaan. Met een La Ninã is de kans op een zacht einde van de winter juist weer iets groter.
Rond de evenaar in de rechthoek zien we een La Ninã patroon. Ten noorden zien we een behoorlijk grote warme anomalie van de NPM.
We verwachten dus dat deze twee signalen elkaar tegen zullen werken, het kan uiteindelijk blijken dat één van deze signalen de bovenhand krijgt. Wat ook mogelijk is, is dat we zowel een iets kouder begin als een iets kouder slot krijgen, of juist een geheel zachte winter. Een seizoensverwachting voor deze winter is zo lastiger dan vorig jaar (toen de meeste parameters duidelijk op een zachte winter hintten).
Toestand op 10 hPa of 29 km hoogte: stratosfeer
De stratosfeer ging sterk van start, zelfs iets sterker dan vorig jaar. Gelukkig is de situatie anders (La Ninã, minder geblokkeerd in de herfst), dus de kans is groot dat er nog verzwakkingen en herstellingen zullen voorkomen. Een sterke vortex kan de westcirculatie de overhand laten krijgen, en verkleint zo de kans dat een bel kou af kan zakken naar onze omgeving.
Gemiddelde windsnelheid vanuit de westelijke richting, op de hoogte van de stratosferische vortex (10 hPa, circa 30 km).
Als de huidige situatie (o.a. krachtig Oeralhoog) zich blijft handhaven, zou dit op termijn de stratosfeer juist kunnen verzwakken. ECMWF laat dit al zien, een stapje in de juiste richting.
Hieronder de verwachte kracht van de gemiddelde wind uit westelijke richting. Deze lijkt 10 december al af te zwakken tot net onder normaal.
Toestand op 500 hPa of 5,5 km: troposfeer
Dan laten we ons even een kleine 24 kilometer zakken in de atmosfeer. We komen aan bij de grote weersystemen die een stempel drukken van het weer van week tot week. Komende week zien we dat de straalstroom (zwarte pijl) vanaf woensdag weer gaat zakken, een bel koude lucht vult zo de onstane trog (blauwe pijl). De bel koude lucht zorgt voor een onstabiele atmosfeer waarin buien en fronten actief kunnen zijn. Ook zorgt het voor een koudere temperatuur hoog in de wolken, wanneer intensieve neerslag valt kan dit de koude temperaturen naar beneden trekken (neerslagafkoeling). Dit lijkt ook weer het toverwoord te worden komend weekend, daarover verderop meer.
De straalstroom vinden we op de scheidingslijn tussen warme en koude lucht, de koude lucht stroomt vanaf donderdag binnen op hoogte. Een rug op de oceaan (La Ninã kenmerk!) houdt de westcirculatie onder controle. De trog zit verder nog ingeklemt tussen een hoog boven Rusland (NPM-kenmerk!).
Voordat we doorgaan naar het volgende onderdeel, in de troposfeer is de situatie dus al volgt: de Benelux ligt vrijwel continu in een trog, een rug van hogedruk beschermt tegen een te grote invloed van de oceaan. Onder deze bescherming koelt de lucht op 5,5 km hoogte vanaf donderdag steeds verder af.
Inzoomen in tijd: interessante punten komende week
- Vrijdag: Harde windstoten
Vrijdag komen we aan de juiste zijde van de straalstroom, en de straalstroom kan mogelijk gelijk een lagedrukgebied flink uitdiepen. Hierdoor nemen luchtdrukverschillen toe en hebben we vrijdag kans op flinke windstoten.
De luchtdruk in de kern van het nieuwe lagedrukgebied kan afnemen tot 975 tot mogelijk 965 hPa. Modellen gaan voorlopig voor 70 tot 115 km/u. (Met grote onzekerheidsmarge).
- Zondag: kans op winterse neerslag
Zondag zijn de bovenluchten verder afgekoeld, en dit afkoelende effect bereikt zondag mogelijk ook de grond. Zowel GFS als ECMWF hebben een laag dat van Oostenrijk via Duitsland naar Noord-Nederland trekt. In de meest actieve neerslag is natte sneeuw, of misschien wel kortdurende sneeuw mogelijk:
Om terug te komen op het begin: onze startpositie is deze december beter dan vorig jaar, komende week biedt ons mogelijk al twee erg interessante weerdagen! Op naar winter 2020-21 met hopelijk veel winterweer!
Nog enkele interessante topics voor de komende winter:
- Ardennen sneeuwtopic 2020-2021: Om alle sneeuwkansen te bespreken in de meest sneeuwrijke regio van de Benelux
- Het klets- en waarneemtopic Winter 2020-2021: Hier ben je welkom om te kletsen over alles omtrent de winter en doorgeven hoe het weer is op jouw locatie. Natuurlijk kan je ook een eigen kletstopic aanmaken in de Koek en Zopie kletscorner. Klagen is hier ook toegestaan, maar hou het netjes.
Eerder W. in t Erland (Winterland)
Update Temperatuurpluimen 01-12-2020 09:30 uur
ECMWF:
In een vergelijking met vorig jaar, mij bevalt het prima dat de leden van boven de 8°C nu op één hand te tellen zijn!
GFS:
GFS berekend veel bewolking en vrij weinig dagelijkse gang (variatie in temperatuur). | Gewijzigd: 1 december 2020, 12:59 uur, door Thijs.
ECMWF:
In een vergelijking met vorig jaar, mij bevalt het prima dat de leden van boven de 8°C nu op één hand te tellen zijn!
GFS:
GFS berekend veel bewolking en vrij weinig dagelijkse gang (variatie in temperatuur). | Gewijzigd: 1 december 2020, 12:59 uur, door Thijs.
Eerder W. in t Erland (Winterland)
Bovenlucht koelt snel af
De straalstroom duikt momenteel flink naar het zuiden. Hierdoor staan er op 8-9 km een stevige wind vanuit het noorden. Deze actische glijbaan op 8-9 km hoogte vult de trog met koude lucht.
In de stevige noordelijke stroming zagen we gisteren een blizzard met windstoten van circa 100 km/u. Aan de noordzijde zagen we aan de loefzijde soms zware sneeuwval.
Een stevige noordelijke stroming van IJsland tot de Spaanse bergen (ook hier sneeuw). Aan de andere zijde van de trog zorgt een zuidelijke stroming voor het opstuwen van vochtige lucht tegen de zuidelijke Alpenhellingen. Hier kan ook een sneeuwdump van hogerop enkele meters vallen. In de dalen hier nog wel sneeuw.
Verder liggen Engeland en Frankrijk onder de kern van de trog. De koudste temperaturen hier zorgen voor sneeuwval in de heuvels.
❄ Par effet d'isothermie, la neige atteint les vallées alpines ce vendredi soir. De gros flocons tombent sur #Grenoble ! (https://t.co/wDNdiswJ6C) pic.twitter.com/qytBgCRURG
— Météo Express (@MeteoExpress) December 4, 2020
La #neige est présente ce matin dans le Bocage #normand comme ici près de Vire #Normandie. 5 centimètres mesurés. pic.twitter.com/FQy3I78LBV
— Sébastien Lucot (@SbastienLucot) December 4, 2020
Morgen kleine kans op vlokken in Nieuw Beerta
In het uiterste noordoosten van Groningen (bij weerstation Nieuw Beerta) kan er nog een vlokje (natte) sneeuw vallen. Een retrograad front (vanuit het zuidoosten) zorgt voor veel neerslag rond Hamburg. Daar kan door neerslagafkoeling wel een klein (tijdelijk) sneeuwdek vallen. Groningen zit aan de rand van dat gebied en loopt zo de meest intensieve en de meeste neerslagafkoeling mis.
In de loop van de nacht neemt de bewolking in het uiterste noordoosten en oosten toe nabij de golf in het front, waarin in alle modellen behalve EC lage bewolking wordt geschreven. Daarnaast zien we de locatie van de golftop in de afgelopen runs wat springen; de ene run wat westelijker, de andere weer wat oostelijker. De laatste runs lijken de golf weer iets oostelijker voorbij te laten trekken. We gaan er vanuit dat nabij de golftop lage bewolking aanwezig is. De neerslagsoort nabij de passerende golftop is ook een aandachtspunt; alle modellen laten in de NESO nabij de golftop wat natte sneeuw ontstaan, wat goed verklaarbaar is gezien het profiel. De locatie van dit front is hierbij allesbepalend. Wat echter wel duidelijk is, is dat de kans op natte sneeuw morgenochtend in alle voorgaande runs vooral het uiterste noordoosten betreft, wat westelijker valt regen. Droge sneeuw of accumulatie is op basis van de huidige uitvoer niet waarschijnlijk. Alleen HAQ2 geeft hierop een kortstondig signaal, dit verwerpen we.
Zondag op maandag: herkansing!
De stroming blijft ongewijzigd, en zodoende komt er opnieuw een retrograad front met de zuidoostelijke stroming naar de Benelux. Hier kan mogelijk veel neerslag vallen (misschien regionaal tientallen millimeters). In het zuidoosten zijn ook signalen voor de droge sneeuwval. Maar dit is nog onzeker, het laag kan ook iets oostelijker trekken en dan gaat de neerslagafkoeling met sneeuwkansen ook naar Duitsland i.p.v. de oostelijke Benelux.
Het sneeuwarme kamp:
GFS (natte sneeuw Z-Limburg)
ICON (minder intensieve neerslag, minder afkoeling)
Sneeuwrijke kamp:
ECMWF (20 cm sneeuw in Z-Limburg!)
ARPEGE (10 cm sneeuw in Z-Limburg)
Een slag om de arm is geen overbodige luxe, maar hopelijk leidt EC ons de juiste weg
Eerder W. in t Erland (Winterland)
Maandag speciaal lagedrukgebied
We zien in de Benelux vrij zelden een lagedrukgebied naderen vanuit het zuidoosten, en dan ook nog uitdiepen en activeren tijdens zijn tocht naar het noordwesten. Normaal komen lagedrukgebieden vanuit het zuidwesten-westen-noordwesten.
De straalstroom duikt ver zuidelijk tot aan Tunesië/Libië. Dit is het kantelpunt tussen de neergaande tak van Groenland tot aan Tunesië, en de opgaande tak van Tunesië tot aan Lapland. Hierdoor worden koude bovenluchten naar West-Europa gebracht, en vinden we in Oost- en Noord-Europa vooral zachte lucht. Zodoende ligt de temperatuur tussen Spanje en Schotland zo tussen de 0 en 6°C. Aan de andere kant liggen de temperaturen tussen Kroatië en Zweden zo tussen de 5 en de 20°C.
Daar waar de straalstroom met vochtige lucht vanaf de oceaan/Middellandse Zee tegen gebergtes botst vinden we grote hoeveelheden sneeuw. In de Zuid-Alpen valt momenteel hogerop circa 2 meter sneeuw. Ook in de Spaanse en Zuid-Franse bergen kan er 50 tot 150 cm sneeuw vallen.
Op de grens tussen koude en warme lucht, vertrekt een lagedrukgebied vanaf Oostenrijk onze kant op, dankzij aanwezigheid van de straalstroom gaat dit laag zich uitdiepen van 995 hPa tot 990 hPa op de Noordzee (hierdoor ook windstoten aan onze kust).
Aandachtspunt 1: neerslaghoeveelheid
Door de grote temperatuursverschillen tussen oost&west-Europa en het uitdiepen van het laag activeert het front verder en zodoende kan er tussen Groningen en Den Helder de meeste neerslag vallen, circa 15 mm. Elders valt 3 tot 10 mm. Het overgrote deel valt helaas als regen.
Aandachtspunt 2: (natte) sneeuw Zuid-Limburg & Ardennen
De sneeuwgrens komt helaas te hoog te liggen, zo tussen de 250 en 350 meter. Hierdoor vallen de Limburgse heuvels net in de prijzen, maar meer ook niet. In de Ardennen kan 5 cm sneeuw vallen. Rond Vaals kan misschien nét een cm sneeuw vallen (Maar in bijvoorbeeld Maastricht geen sneeuwdek verwacht). Her en der zou er natte sneeuw kunnen voorkomen, voornamelijk ten zuiden van Roermond, of heel misschien ook in de achterste Achterhoek (Aalten).
Harmonie ligt nu goed in lijn met de andere modellen.
Aandachtspunt 3: windstoten noordwestkust
Bij het uitdiepen nemen ook de luchtdrukverschillen toe, hierdoor kunnen er in de middag enkele zwakke windstoten optreden tussen Hoek van Holland en Den Helder. Zo'n 50 km/u is goed mogelijk.
KNMI Guidance
Er zijn twee aandachtspunten; de [1] neerslagsoort komende nacht in Limburg en [2] de wind aan de zuidflank van het laag morgen overdag.
Punt 1; V.w.b. de neerslagsoort in de Limburgse heuvels zijn er t.o.v. de vorige runs wel langzaam wat verschillen ontstaan. De frontale golf koerst inmiddels iets noordelijker in de modellen, waardoor de neerslaghoeveelheden, -intensiteiten en -duur in de Limburgse heuvels zijn afgenomen. Ha40/Hap3/EC komen nog wel met een nattesneeuwsignaal en/of mengvormen in het uiterste zuiden van Limburg en laten daar uiteindelijk een klein sneeuwdek tussen een 0.5-1.5 cm zien. Hierbij moet worden gezegd dat de afgelopen dagen de door de modellen gegeven sneeuwdiktes in onze directe omgeving telkens te fors zijn gebleken of soms zelfs geheel uitbleven. De hoeveelheden neerslag zijn consistent afgenomen in de voorgaande runs en het patroon (noord)oostwaarts verschoven. Ook in de EPS van EC zien we dat de sneeuwfracties zijn afgenomen t.o.v. de vorige runs. We gaan nog altijd uit van een kans op wat natte sneeuw in de Limburgse heuvels, vooral komende nacht. De activatie en het uitslaan van de golf zullen hierbij bepalend zijn, blijft dus een aandachtspunt.
Punt 2; Het laag diept flink uit en aan de zuidflank komt een flink windveld te staan, in de noordelijke kustdistricten staat maandagmiddag en -avond W 6-7 Bft, waarbij net noord van de Wadden boven zee ook lokaal zware windstoten van 75 km/u kunnen voorkomen. De kansen op meer wind zijn de afgelopen runs afgenomen met het noordwaarts verschuiven van de patronen. Bovendien pakt de uitdieping van het laag iets minder fors uit. Met het noordwestwaarts verder trekken van het laag neemt de wind maandagavond weer af en verdwijnen de seinen.
EDIT 19:30
Gezien de grote veranderingen in korte termijn modellen heb ik mijn verwachting aangepast aan de huidige vooruitzichten. Nu het laag daadwerkelijk in Duitsland op gang komt is het voor modellen veel makkelijker dit nu vooruit te berekenen. Het blijkt dat de koppeling met de straalstroom niet ideaal is, hierdoor daalt de luchtdruk minder, is de neerslag minder actief, is er een kleinere kans op winterse neerslag én is de kans op forse windstoten erg klein geworden. | Gewijzigd: 6 december 2020, 19:48 uur, door Thijs.
Eerder W. in t Erland (Winterland)
Hoe zit het met de Kerst? Wel/geen witte Kerst? Of is dat een paar dagen te vroeg om te vragen?
Volgende week lijkt t zo te zien nat en +10 te worden, maar daarna...
Volgende week lijkt t zo te zien nat en +10 te worden, maar daarna...
Mijn website: http://www.rfgfotografie.nl. Hier vind u alle foto's die ik maakt omtrent incidenten. Maar ook soms omtrent slecht weer of vliegtuigen terug.
Wittekerst
Lid
Woonplaats: Sint-jansteen (zeeuwsch-vlaanderen)
Berichten: 248
Lid sinds: 10 okt. 2010
Citaat van Herdervriend, maandag 7 december 2020, 16:03 uur Hoe zit het met de Kerst? Wel/geen witte Kerst? Of is dat een paar dagen te vroeg om te vragen?
Volgende week lijkt t zo te zien nat en +10 te worden, maar daarna...
+10 denk ik niet dat het zal worden, eerder max 6 a 7 graden.
Je verkijkt je nu op die control van gfs, de stippellijn is echter max 7 graden.
witte kerst is echt nog te vroeg om over te speculeren, echter bij Gavsweather word een witte kerst inderdaad al regelmatig genoemd, dat is wel gebaseerd op lange termijn modellen.
Volgende week lijkt t zo te zien nat en +10 te worden, maar daarna...
+10 denk ik niet dat het zal worden, eerder max 6 a 7 graden.
Je verkijkt je nu op die control van gfs, de stippellijn is echter max 7 graden.
witte kerst is echt nog te vroeg om over te speculeren, echter bij Gavsweather word een witte kerst inderdaad al regelmatig genoemd, dat is wel gebaseerd op lange termijn modellen.
