Week vol zware onweersbuien - 4 jaar geleden
Onweernieuws
Week vol zware onweersbuien - 4 jaar geleden
Het onweer van 27 mei t/m 7 juni 2016
Voor mij staat het onweer van 30 mei en de zware wateroverlast hier van 2 juni hoog in het lijstje van meest indrukwekkende weergebeurtenis. Met name 2 juni was een lokale gebeurtenis, maar de dagen rondom 2 juni waren er in het zuidoosten volop onweerskansen. Op 30 mei trog ostgewitter over bijna heel Nederland en vielen overal grote neerslaghoeveelheden.
Deel 1: 27 t/m 30 mei
Op 26 mei werd het kansentopic geopend door Leon Eikenaar, De eerste dagen waren er kleine onweerskansen, maar op 28 mei kwam voor het eerst het onweerscomplex ter sprake van 30 mei. Dit gebied zou uiteindelijk maarliefst 99000 ontladingen achterlaten, ook neerslagsommen van 30 tot lokaal ruim 70 mm en code oranje voor grote delen van Nederland kwamen op 30 mei op ons af.
Estofex: Lvl 2 voor de oostgrens
A level 2 was issued for Netherlands, Belgium and W Germany mainly for excessive convective precipitation.
A vigorous MCS is ongoing over W Germany at 03Z, moving towards Netherlands and Belgium with 35 kts mid level winds and 900 J/kg CAPE in 00Z Meiningen sounding. It seems quite well placed by GFS 18Z and other models. It may persist into the present forecast or fall apart with stratiform precipitation carrying SW-ward into Belgium and France. It may affect the positioning of the frontal convergence zone and convective precipitation. GFS predicts a continuous flow of CAPE into the occlusion stalled near the DE/NL/BE border, and a PV feature turning towards this zone from S Germany during the afternoon and evening, likely producing a second round of storms focused within the level 2 area, but exact region may be shifted. In this zone storms will move slowly and can offload excessive precipitation.
Over N Germany storms likely develop in late afternoon which would move toward N or E Netherlands. There will be slightly elevated vertical wind shear helping long-lived multicell formation with enhanced severe weather chances.
KNMI guidance:
Morgen zorgen de grote verschillen tussen de modellen ervoor dat een goede neerslagverwachting amper te maken is. De potentie voor zware buien is zeker aanwezig, maar regionalisering en timing is haast ondoenlijk. Met een CAPE in Hirlam in het oosten en noordoosten lokaal boven de 2000 J/kg, lijken de zwaarste buien daar het meest waarschijnlijk.Bij de buien is dan ook uiteraard kans op onweer en mogelijk ook hagel.
KNMI guidance op ochtend 30 mei
Diepe convectie en de grenslaag zijn de belangrijkste aandachtspunten. Het MCS boven Duitsland is niet duidelijk te koppelen aan een lijnvormige synoptische forcering. Wel zien we een algemene combinatie van warmteadvectie en enige PVA op de toenemende cyclonaliteit. Hirlam en vooral Harm36 hebben het Duitse complex goed te pakken. Verder blijft het nowcasten met de buien.
Achter de advectieve buien, zien we in de loop van de middag een indicatie voor opklaringen en convectie vanaf de grond in het oosten en noordoosten. In Hirlam ontstaat vanaf ca. 11 UTC een gebied boven de oostelijke provincies met SBCAPE 1500-2500 J/kg en SBCIN waarden > -20 J/kg. Dit gebied met SBCAPE komt niet verder westwaarts, maar in de loop van de middag en avond zien we het gebied met soortgelijke MUCAPE/MUCIN waarden wel westwaarts richting de Noordzee bewegen. De buien zullen verder naar het (zuid)westen toe dus waarschijnlijk wel iets in activiteit afnemen, ook vanwege afnemende effectieve windschering. Op de trog van vanavond komen de 3 Harmonie-versies met een actief onweerscomplex vanuit Duitsland boven het noordoosten, met daarbij ook windstoten.
Onweeronline
02:42 's nachts: (Bac00)
Op de radar zien we op dat moment een MCS ontstaan, die in Zuid-Duitsland eerder al grote overstromingen heeft achtergelaten, koers zetten naar de Benelux. Tegen menig modelverwachting in kan dit systeem het tot in Nederland volhouden, en geeft in de ochtend veel neerslag en aggressief onweer.
17:26 's middags (Justin)
In de middag nadert opnieuw een lijn met zware buien. Het KNMI geeft hier op grote schaal code oranje voor af.
Waar 's ochtends het onweer over het zuiden trok, krijgt nu boven de grote rivieren zijn portie onweer:
Zelf teruglezen: Onweeronline kansentopic 27 - 30 mei 2016
Wateroverlast
Meer beelden: Onweeronline berichtgeving 27 - 30 mei 2016 | Gewijzigd: 2 juni 2020, 21:16 uur, door Thijs.Wow... de plaatjes uit Frankrijk blijven indrukwekkend. Hier ligt dus een snelweg. Ergens #noodweer #A10 pic.twitter.com/9FQQXtYvLt
— Rijkswaterstaat Verkeersinformatie (@RWSverkeersinfo) May 31, 2016
Onweersbuien op 30 mei 2016
Zware buien veroorzaakten veel overlast en schade.Bron: KNMI Achtergronden
Synoptische situatie & weersverschijnselen
De kern van een van oorsprong thermisch lagedrukgebied trok op 30 mei van Duitsland naar België (kaart 1). Aan de noordflank van dit lagedrukgebied werd met een oostelijke stroming warme, vochtige en zeer onstabiele lucht aangevoerd naar ons land. In deze luchtsoort kwamen zware buien tot ontwikkeling.
Kaart 1: Weerkaart 30 mei, 18.00 uur UT.
Het lagedrukgebied ligt op dat moment nabij de Belgisch-Duitse grens.In de nacht van 29 op 30 mei trok in deze stroming een langzaam in activiteit afnemend neerslag/onweerscomplex de zuidelijke helft van het land binnen. In onderstaande kaart (kaart 2) worden de 24-uurs neerslagsommen gepresenteerd die werden afgetapt om 10.00 uur MEZT (08.00 uur UT) op 30 mei. In het zuidoosten was op dat moment reeds 10-30 mm gevallen. Na 10.00 uur MEZT nam de buiige neerslag in het zuiden verder in betekenis af.
In het noordoosten van het land waren overdag zonnige perioden en kon de temperatuur oplopen tot 24-25 °C (kaart 3). Elders was het meest bewolkt en bleef de temperatuur bij een noordenwind (ver) achter. In Duitsland liep de temperatuur ook op tot 25 graden of hoger. Uit berekeningen van het KNMI bleek dat vanaf circa 24 °C buien zouden kunnen ontstaan. Bovendien zouden buien kunnen worden 'getriggerd' door verstoringen in de bovenlucht. Uit de berekeningen bleek ook dat de buien zwaar zouden kunnen uitpakken. Vanaf 15 uur begonnen er in het oosten en aangrenzend in Duitsland inderdaad buien te ontstaan (kaart 4).
Kaart 2: Etmaalsomneerslag 30 mei 2016
Kaart 3: maximumtemperatuur 30 mei 2016
Kaart 4: Beeld neerslagradar van 15.10 uur MEZT (13.10 uur UT). Er beginnen zich buien in het oosten te ontwikkelen. In het zuidwesten is nog het wegtrekkende buiencomplex te zien dat tijdens de nacht het zuiden was binnengetrokken.
De buien ontwikkelden zich snel. Rond 17.00 uur MEZT was er sprake van een brede band met geclusterde actieve onweersbuien boven het oosten (kaart 5) die zich westwaarts bewogen. De bliksemfrequentie was zeer hoog. In korte tijd viel veel neerslag met soms wateroverlast als gevolg. De buien gingen bovendien lokaal vergezeld van grote hagelstenen (2-3 cm). Omstreeks 21.00 uur MEZT (kaart 6) lagen de meest actieve buien boven het (noord)westen van het land om vervolgens naar de Noordzee weg te trekken.
In kaart 7 staan de etmaalsommen neerslag zoals die werden afgetapt om 10.00 uur MEZT (08.00 uur UT) op 31 mei. In een brede strook van Zeeland naar Overijssel is op veel plaatsen 50 mm of meer afgetapt. In het zuidwesten viel deze regen voor een flink deel uit het eerste buiencomplex (nacht 30-31 mei, ochtend 31e). In Gelderland viel de regen in korte tijd uit de buien die in namiddag en avond overtrokken.
Kaart 5: Beeld neerslagradar van 16.25 uur MEZT (14.25 uur UT). Actieve buienzone boven oosten van het land.
Kaart 6: Beeld neerslagradar van 21.25 uur MEZT (19.25 uur UT). De actiefste buien liggen inmiddels boven het (noord)westen.
Kaart 7: Etmaalsomneerslag 31 mei 2016
Het bliksemdetectiesysteem van het KNMI heeft op 30 mei ruim 99.000 ontladingen geregistreerd, een uitzonderlijk hoog aantal (kaart .
Kaart 8: Geregistreerde ontladingen 30 mei 2016
Ostgewitter in volle kracht - grootste flashflood West-Europa
We nemen een kort uitstapje van 30 mei 2016 in Nederland naar dezelfde dag in Duitsland. In Duitsland trok een extreem zware onweersbui (östgewitter), met trage treksnelheid over het stroomgebied van een heel klein beekje. Dit beekje was slechts 3 kilometer lang! In het stroomgebied van dit kleine beekje viel in twee uur tijd geschat 130 mm regen. Alle regen stroomde over de velden naar dit kleine beekje en veroorzaakte grote overstromingen door de straten van het dorp Braunsbach (Baden-Wurtemberg).
In totaal stroomde zo'n 552 000 m3 aan regenwater door het dorp, omgerekend zijn dat 552 miljoen melkpakken (van 1 liter)! Met deze overstromingen kwam ook geschat 43 000 m3 aan rotsen en modder naar beneden, door de straten van het dorp (omgerekend grofweg 1430 vrachtwagens vol).
Dit maakte deze flashflood een van de grootste flashfloods van West-Europa.
In Nederland hebben we dit niet zo snel, aangezien wij een grotendeels vlak land zijn stroomt water bij wateroverlast niet massaal naar het laagste punt, maar blijft het braaf op straat staan.
Enkel Zuid-Limburg, de Vlaamse Ardennen, de Veluwe bij Renkum en Arnhem en de Nijmeegse stuwwal bij bijvoorbeeld Groesbeek zijn gevoeliger voor deze plotse overstromingen.
Bronnen: Forensic hydro-meteorological analysis of an extreme flash flood: The 2016-05-29 event in Braunsbach, SW Germany. Axel Bronstert et al.Wat is een flashflood?
Een flashflood is een overstroming die in korte tijd ontstaat door zeer zware regenbuien. Flashfloods komen vaker voor in heuvelige of bergachtige gebieden en kunnen veel modder en stenen meenemen.
Overstromingen in beeld en film
Waarom bracht die Ostgewitter de zware onweersbuien naar Midden en West-Europa?
Een eigenschap van ostgewitter is dat het veroorzaakt wordt door vochtige lucht boven Europa, met een oostelijke stroming. Deze oostelijke stroming brengt vaak een continue stroom aan warme vochtige lucht van het continent. Vaak ligt er een blokkade boven Scandinavië en de Britse Eilanden, hierdoor kan de ooststroming langere tijd volhouden. In 2016 was dit het geval, zeer vochtige lucht over het continent (ik herinner me destijds dat de ochtenden begonnen met behoorlijk wat mist, zeer uitzonderlijk voor de zomer). Verschillende vores triggerden buien over Duitsland en Zuidoost-Nederland.
| Gewijzigd: 10 juni 2020, 14:07 uur, door Thijs.
Zware buien Zuidoost-Nederland
1 juni 2016
Tatanka 07:30:
Actueel nog een paar felle buien advectief vanuit duitsland. Soms ook met onweer ook boven nederlands gebied ploffen ze al, op het warmtefront. Vanmiddag vooral op de trog achter het warmtefront. Weer toenemende kansen op onweer. Kans op veel neerslag, veel bliksems(hoogteonweer),grote hagel 1-3cm, eventueel windstoten die kans is klein. Maar in een eventuele zwaardere bui,lokaal in een burst 75-90km/u
Het KNMI en het KMI kwamen beiden met code geel, het KNMI had deze voor het ruime zuidoosten en oosten, het KMI voor het hele land. Estofex kwam ook met een lvl 1 forecast:
Central Europe -
A level 1 was issued for eastern BENELUX through northern Germany, central Czech Republic and eastern Poland mainly for excessive precipitation.
A rather difficult situation to get a handle on is developing over central Europe. Considerable cloudiness is now observed over west-central Poland through central Germany and BENELUX. There are some hints of clearing, especially over central Poland and northeast Germany, but some areas may remain overcast for much of day. Furthermore, there are big differences between individual numerical models regarding the CAPE and precipitation fields. 00 UTC soundings show potential for excessive precipitation especially in the belt from central-eastern Poland (Legionowo) through northern half of Germany (e.g. Bergen). Surface observations confirm this with 14 - 16 deg C dewpoints in exactly this belt. Several convergence zones are also observed in this area (northwestern Germany and northeastern Poland), but also for example over central Czech Republic. Will issue a Lvl 1 where the best potential for excessive rainfall should exist, but also elsewhere in the region, potential will be there for an isolated excessive rainfall or a marginally severe hail event. Uncertainties however preclude the level issuance.
Blitzortnung 17:30 1 juni:
Op 1 juni was er op verschillende plaatsen al wateroverlast te vinden:
| Gewijzigd: 15 juni 2020, 18:25 uur, door Thijs.
2 juni verscherpt de situatie zich verder, hierdoor besluit het KNMI tot een code oranje voor zware neerslagsommen:
Voor de provincies Limburg en Noord-Brabant is code oranje van kracht. Onweersbuien met lokaal veel regen in korte tijd kunnen hier wateroverlast geven, met name in het noorden van Limburg en het oosten van Noord-Brabant waar de afgelopen dagen al zeer veel regen gevallen is.
Estofex geeft voor deze dagen ook een lvl 2 forecast uit voor overvloedige regenval, dit omvat de grensgebieden met Duitsland.
De situatie
Uiteindelijk ontstaan er hevige onweersbuien op een vore, deze onweersbuien trekken eerst naar het zuidwesten toe (en komen dus uit het noordoosten). Boven het Brabantse Boxmeer en omgeving blijft deze bui voor lange tijd hangen en laat hier een neerslagsom van minstens 80 mm vallen, bovenop een grond die al volledig vol zat met water door zware regenval 30 mei en 1 juni. Radarbeelden tonen zelfs een neerslagsom van lokaal 130 mm, gevallen in circa 3 uur tijd!
KNMI Onweersbuien op 2 juni 2016 - Grote wateroverlast in Boxmeer
Synoptische situatie en weersverschijnselenDe kern van een van oorsprong thermisch lagedrukgebied lag op 2 juni boven het midden van Duitsland (kaart 1). Aan de noordflank van dit lagedrukgebied werd al een aantal dagen met een oostelijke stroming warme, vochtige en zeer onstabiele lucht aangevoerd naar ons land. In deze luchtsoort kwamen zware buien tot ontwikkeling.
Kaart 1: Weerkaart 2 juni 2016 (12 uur UT)
Op 2 juni kwamen in de loop van de middag in het oosten van het land buien tot ontwikkeling die richting het zuidzuidwesten trokken. Het KNMI waarschuwde voor deze buien middels een code geel voor de oostelijke provincies. Voor de provincies Noord-Brabant en Limburg werd een code oranje uitgegeven voor overvloedige neerslag (kaart 2). Bij de afgifte van code oranje speelde de voorgeschiedenis een belangrijke rol: in de dagen voorafgaande aan 2 juni waren er in Zuidoost-Brabant en Noord-Limburg zware buien gevallen waardoor er wateroverlast was ontstaan (zie ook kaart 3). Door de verzadigde bodem, zo was de verwachting, zouden bij nieuwe buien snel problemen kunnen ontstaan.
Zeer vochtige lucht - code geel dichte mist én onweer
Deze combinatie komt niet vaak voor, en geeft maar aan hoe bijzonder vochtig de lucht deze periode was.
In het zuiden en midden komt plaatselijk dichte mist voor. De verkeersbelemmerende mist is rond 10 uur verdwenen.
Vanmiddag en vanavond komen vooral in het midden en zuiden enkele onweersbuien tot ontwikkeling met lokaal veel neerslag. De zwaarste buien worden in het zuidoosten van het land verwacht.
Het Estofex kwam wederom met lvl 1 op 3 juni, en op 5, 6 en 7 juni ook nog lvl 2 voor Vlaanderen.
A level 2 was issued for parts of Belgium, Luxembourg, France and Germany mainly for excessive rain and large hail.
.... Belgium, Luxembourg, France and Germany ....
A very moist BL and rather steep mid-level lapse rates will result in the development of nearly 2000 J/kg of CAPE over this area, where we expect excessive rainfall events. PW values exceed 30 mm and keeping in mind the weak flow, storm cells are expected to be slow moving or stationary near the borders of the aforementioned countries, resulting in local flash floods. Within the most strong updrafts and due to high CAPE, large hail or large amounts of small hail cannot be ruled out.
.... Netherlands, Germany, Switzerland, S France and N Italy ....
Widespread storm activity over these areas will be driven by diurnal heating and even though global models forecast comparable amounts of CAPE with level 2 area, effective PW will be less especially in the southern parts of France, where we mostly expect isolated events of large hail. DLS is weak but dry mid and low tropospheric layers increase the potential of large hail and severe wind gusts as strong cold pools may form. In addition, in N Italy, high resolution models forecast high PW values, up to 35 mm and flash floods will be a threat.
In totaal viel er die juni een enorme hoeveelheid aan neerslag, variërend van ongeveer 80 mm in het noordwesten, tot lokaal bijna 300 mm in het zuidoosten!
KNMI - Onweersbuien op 7 juni 2016 - Opnieuw grote overlast in het zuidoosten van Nederland
Synoptische situatie en opgetreden weersverschijnselenSinds 27 mei 2016 was de weersituatie vrijwel ongewijzigd. Er was sprake van een geblokkeerd stromingspatroon met hogedruk boven het noorden van Europa en de noordelijke Atlantische oceaan. Boven Centraal-Europaen was een vlak lagedrukgebied aanwezig (kaart 1). Boven onze omgeving stond tussen beide systemen een ooststroming waarmee warme, vochtige en onstabiele lucht werd aangevoerd. In deze luchtsoort ontstonden overdag zware buien.
Ook op dinsdag 7 juni 2016 was de warme, vochtige onstabiele lucht boven de zuidoostelijke helft van het land aanwezig. Het KNMI had eerst een code geel uitstaan voor onweersbuien in dat gebied. In de rest van het land was de stroming gekrompen naar een meer noordelijke richting. De aangevoerde lucht was daar iets koeler maar vooral ook veel droger waardoor de buienkans in dat deel van het land klein was.
Kaart1: Weerkaart 7 juni 2016, 18 uur UT (18.00 uur MEZT).
Kaart 2: Uitstaande waarschuwingen voor onweer op 2 juni (overdag)
Aan het begin van de middag ontstonden de eerste buien, aanvankelijk met name in België en Duitsland. Door de lage treksnelheid van de buien viel lokaal veel regen. Later in de middag trokken de buien ook traag over het zuiden van Limburg noordoostwaarts. Na 16.00 uur MEZT ontwikkelde zich razendsnel een zeer actieve buienlijn over het midden van Limburg. Voor deze buienlijn heeft het KNMI de uitstaande waarschuwing in Limburg opgeschaald naar code oranje (kaart 2). De buienlijn was quasi stationair. Op de outflow van deze lijn ontwikkelde zich uiteindelijk nog een tweede buienlijn over het uiterste zuidoosten van Brabant richting Noord-Limburg. In de avond, op de dagelijkse gang, doofden de buien uit en werden de waarschuwingen van het KNMI ingetrokken.
Onze eigen waarnemingen teruglezen
Onweerkansen 1 t/m 7 juni teruglezen
Berichtgeving 1 t/m 7 juni teruglezen | Gewijzigd: 15 juni 2020, 18:48 uur, door Thijs.
