Niet eerder zo droog in deze tijd van het jaar, watertekort dreigt

Bron: NOS

---

Niet eerder is in deze tijd van het jaar zo'n groot neerslagtekort gemeten. De regen van afgelopen weekend heeft maar beperkt geholpen, meldt de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling in de nieuwste droogtemonitor. In het oosten en zuiden van het land zijn de gevolgen het grootst.

In Nederland is sinds deze week sprake van een "dreigend watertekort". Die aanduiding betekent dat er bovenregionaal overleg plaatsvindt over de droogte, tussen Rijkswaterstaat, de waterschappen en de provincies. Het volgende niveau is "feitelijk watertekort", maar volgens het ministerie is dat voorlopig nog niet nodig.

De afgelopen twee maanden heeft het maar weinig geregend en ook de komende tien dagen worden geen noemenswaardige hoeveelheden neerslag verwacht. De waterstanden in de grote rivieren zullen verder dalen en ook op de langere termijn niet op niveau zijn, verwacht de commissie. Voor de scheepvaart gelden vooralsnog geen beperkingen.

Gewassen groeien minder hard
Vooral de landbouw en de natuur hebben flink te lijden onder de droogte, die half maart begon. In het oosten en zuiden zijn de grondwaterstanden flink gedaald en aanvoer vanuit de rivieren is daar niet mogelijk. De fruitteelt in Zeeland en gewassen in Zuid-Limburg hebben te maken met een groeiachterstand. Ook op de hogere zand- en dalgronden groeien gewassen minder hard, onder meer door sproeiverboden die eerder deze maand van kracht werden.

Ondanks dat de Rijn en Maas minder water aanvoeren, zijn er vooralsnog geen gevolgen voor de drinkwatervoorziening, zegt de commissie. Daarbij wordt onder meer gekeken naar het waterpeil in het IJsselmeer en dat is nog op orde.
 

Nooit eerder was het zo droog als dit jaar in het voorjaar. Zal het opnieuw ook zo'n hete en droge zomer worden als voorgaande jaren, met alle gevolgen die erbij horen? De natuur houdt de adem in en wacht. https://t.co/R6zxuLa2Bf #zomer #droogte pic.twitter.com/32w4F7SsX5

— Weer.nl (@Talpaweer) May 27, 2020

Minder water uit de kraan door extreem verbruik in oosten land

In Gelderland en Overijssel komt op een flink aantal plekken minder water uit de kraan, omdat het waterverbruik sinds gisteren extreem hoog is. Dat meldt waterbedrijf Vitens, dat de klanten dringend oproept om geen zwembadjes te vullen, de tuin niet te sproeien en zo kort mogelijk te douchen. Ook het gebruik van de wasmachine en het wassen van de auto moet even wachten.

Volgens Vitens bleek gistermiddag al dat het waterverbruik sterk steeg, onder meer in de omgeving van Barneveld, in de Achterhoek en in Twente. Dat zijn gebieden die toch al zeer te lijden hebben onder de aanhoudende droogte. De grondwaterstand is daar ook buitengewoon laag, terwijl het waterpeil in de grote rivieren ook laag staat. Het extreme waterverbruik breidde zich in de loop van zaterdag nog uit.

Vitens verzorgt het drinkwater voor 5,6 miljoen huishoudens in vijf provincies. Het drinkwaterbedrijf roept gebruikers in de zeer droge zomers van de laatste jaren al steeds op om zuiniger te zijn met drinkwater. Vitens verwacht dat de lage waterdruk het hele pinksterweekeinde zal aanhouden.

Bron: AD.nl

Vanwege extreem waterverbruik komt er mogelijk minder water uit de kraan in #Varsseveld, #Ulft, #Genderingen
Wees daarom extra zuinig met uw drinkwater. Sproei niet en vul geen zwembaden. Kijk voor updates op https://t.co/fRKjNMqKGP

— Vitens (@Vitens) May 30, 2020

Droogte brengt landbouw in de problemen

De landbouw ondervindt steeds meer problemen van de droogte die maar voortduurt. De regen van de afgelopen dagen heeft wel wat verlichting gebracht, maar lang niet voldoende. En de komende week loopt het al zeer grote neerslagtekort weer verder op, aldus de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW) in de woensdag uitgebrachte droogtemonitor.

Het gras voor de koeien van melkveehouders is dit voorjaar verdord door de droogte, zeker in gebieden waar geen water uit de rivieren getapt kan worden. In die gebieden geldt al wekenlang een sproeiverbod. Landbouwgewassen hebben schade opgelopen. Een minder goede opbrengst lijkt onvermijdelijk. De groeiende gewassen hebben ook steeds meer water nodig, maar als het niet langere tijd flink gaat regenen zal dat op veel plekken zorgelijk zijn. De regenwaterbassins van de glastuinbouw zijn volgens de LCW nu al nagenoeg leeg.

Het broedresultaat van de weidevogels, die het toch al moeilijk hebben, is dit jaar slecht. De vogels kunnen in de keihard uitgedroogde grond geen voedsel vinden. Ook hoog- en laagveengebieden vertonen natuurschade, net als de oevers van beken.

Er zijn nog geen problemen met het drinkwater, aldus de LCW. De drinkwaterbedrijven nemen op dit moment allerlei maatregelen om aan een hoge watervraag in de zomer te kunnen voldoen. Veel waterbeheerders roepen op om geen grote opzetzwembaden in de tuin te zetten, want dat zijn “zoetwaterslurpers.” Op enkele plaatsen in het westen van het land zijn lichte verziltingsproblemen. Dat komt doordat de waterstand in de grote rivieren erg laag is. Dat wordt de komende twee weken iets beter, omdat het in Zuid-Duitsland en Zwitserland hard gaat regenen.

Bron: Weeronline.nl

Vitens waarschuwt voor lage waterdruk bij hittegolf

Drinkwaterbedrijf Vitens waarschuwt voor een lage waterdruk als iedereen tijdens de voorspelde hittegolf later deze week massaal en lang de kraan gaat opendraaien. Kort douchen, geen grote opzetzwembaden vullen en de tuin alleen sproeien als het echt nodig is, tussen 22.00 en 07.00 uur, zijn noodzakelijk. Die adviezen gaat Vitens deze week in een publiekscampagne onder de aandacht brengen.

Vitens voorziet 5,8 miljoen huishoudens in vijf provincies van drinkwater. “Het is voor het derde jaar achter elkaar extreem droog, met name in het zuiden en oosten van het land. Door de droogte gebruiken mensen heel veel water, maar dat kan niet ongelimiteerd. Dan kunnen we onze reservoirs namelijk niet op tijd aanvullen en moeten we de waterdruk verlagen, zodat iedereen nog wat water uit de kraan krijgt. Niemand hoeft bang te zijn dat er geen drinkwater meer is, maar maatregelen zijn wel nodig”, aldus een woordvoerder van het drinkwaterbedrijf.

Tijdens mooie weer met Pinksteren ook zeer hoge watervraag
Vitens investeert dit jaar 180 miljoen euro extra in maatregelen om de drinkwatervoorziening op peil te houden, kondigde directievoorzitter Jelle Hannema maandag aan. Vitens raakt volgens hem op piekmomenten zoals een hittegolf aan de grenzen van de capaciteit. Nu veel mensen deze zomer thuisblijven door de coronacrisis stijgt de watervraag nog eens extra. Toen het met Pinksteren mooi weer was, kampte het bedrijf al met een watervraag die bijna nog nooit was voorgekomen.

Volgens de drinkwaterbedrijven en de waterschappen is het nodig om het Nederlandse watersysteem grondig te hervormen. “We moeten gaan denken vanuit schaarste aan water”, aldus de waterbeheerders. Het kabinet werkt aan noodmaatregelen om het drinkwatergebruik in extreme situaties te kunnen beperken. In zo’n geval zou bijvoorbeeld het sproeien van de tuin met kraanwater verboden kunnen worden.

Bron: Weeronline.nl

Brandweer kon niet voorkomen dat Peelbrand uit de hand liep: onvoldoende materieel en kennis

Van: Omroep Brabant - NOS

Met: Documentaire "De Peel brandt"


Brandveiligheid heeft te weinig aandacht gehad in de Deurnese Peel. De brandweer is onvoldoende getraind en toegerust om te voorkomen dat een natuurbrand zo groot wordt. Bovendien moet de Peel natter worden om het brandgevaar te verminderen. Dat blijkt uit twee onderzoeken van een onafhankelijke onderzoekscommissie en van de Wageningen University & Research (WUR).

De brand in de Peel begon in april en de vlammen bleven gedurende twee maanden oplaaien. Ruim zevenhonderd hectare bos brandde af, een van de grootste natuurbranden in Nederland ooit.

Te weinig samenwerking
De onafhankelijke commissie stelt dat er duidelijke regels opgesteld moeten worden voor de inrichting en het beheer van natuurgebieden om branden te voorkomen. Nu is de noodzaak van brandpreventie onduidelijk. Het nemen van maatregelen is moeilijk. Niemand draagt de volledige verantwoordelijkheid.

De samenwerking tussen de gemeente, de veiligheidsregio en de beheerders van natuurgebieden moet verbeterd worden. Er is nu geen gemeenschappelijke visie. Zo hebben ze voor de brand in de Deurnese Peel nog nooit met elkaar gesproken over brandpreventie, terwijl de omstandigheden in april wel ideaal waren voor een grote natuurbrand. "Er is onvoldoende urgentie aan het vraagstuk besteed", aldus voorzitter Jan Jaap de Graeff.

Te weinig geld
Ook heeft Staatsbosbeheer te weinig geld voor brandpreventie en voor nablussen. De brandweer moet de brand onder controle krijgen, maar daarna is Staatsbosbeheer verantwoordelijk voor het nablussen van het smeulende veen. Die organisatie krijgt echter alleen geld voor natuurbeheer. Om te voorkomen dat een natuurbrand onbeheersbaar wordt, moet het natuurgebied daarop ingericht en beheerd worden.

Waterpeil moet omhoog
Dat blijkt ook uit een tweede rapportage. Daarin onderzocht Wageningen University & Research (WUR) de relatie tussen natuurbeheer en brandveiligheid. Door klimaatverandering wordt het natuurbrandgevaar groter en daarom is het 'cruciaal om te leren leven met vuur', stellen de onderzoekers.

Projecten die het grondwaterpeil verhogen en waardoor er ook nattere plantensoorten komen verkleinen het brandgevaar. Zo moeten er in 2050 minder brandbare varens staan en moet de heide veranderen van droog naar nat, met minder pijpenstrootjes. "We verwachten dat de beheersbaarheid van branden in het gebied zal toenemen en dat is goed nieuws", legt Cathelijne Stoof uit.

Dat duurt nog lang. Tot die tijd is er aanvullend beheer nodig in de vorm van gecontroleerde branden, maaien of begrazing, stellen de onderzoekers.

Onvoldoende voorbereid en toegerust
"Dat soort branden vereisen meer specialistische kennis, ervaring, materiaal en materieel dan we nu in Nederland aanwezig hebben", aldus Stoof. De natuurbrandvoertuigen die nodig waren, waren niet beschikbaar omdat ze op andere plekken nodig waren.

Bovendien is er geen goed beeld van de Deurnese Peel. Verschillende groepen hebben andere kaarten, drones geven beperkt overzicht en het doorspelen van helikopterbeelden verliep moeizaam.

Daar komt bovenop dat natuurbranden heel anders bestreden worden dan branden in gebouwen. Daardoor is er een specialistische training nodig. Natuurbrandexperts die de weergegevens bestuderen zouden daarnaast de teams kunnen ondersteunen.

Lessen uit het verleden
Opvallend is dat een aantal van die aanbevelingen ook al naar voren kwamen in onderzoeken na de brand in de Mariapeel in 1980 en op de Strabrechtse Heide in 2010. Lessen uit het verleden werden dus niet toegepast. | Gewijzigd: 19 november 2020, 18:03 uur, door Thijs.