SpaceX maakt zich op voor cruciale test
Ruimte en Astronomie
SpaceX maakt zich op voor cruciale test
Kan het astronauten redden als de lancering spaak loopt?
Als SpaceX ook deze test doorstaat, staat weinig het bedrijf meer in de weg om astronauten naar het ISS te brengen.
Nog dit jaar wil SpaceX – in opdracht van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA – astronauten van en naar het ISS gaan vervoeren. SpaceX heeft daarvoor een speciaal ruimtevaartuig gebouwd, Crew Dragon genaamd. En de afgelopen jaren heeft dat ruimtevaartuig al heel wat tests en experimenten moeten doorstaan; zowel NASA als SpaceX willen alvorens er mensen aan boord gaan natuurlijk zeker weten dat het ruimtevaartuig betrouwbaar is. In die lange reeks tests is nu nog één laatste, flinke horde te nemen: de vuurdoop van het launch escape system. En die vindt komend weekend plaats.
Loskoppelen
Het launch escape system is ontworpen voor het geval er tijdens de lancering en het opstijgen van het ruimtevaartuig iets misgaat. Het systeem moet er in zo’n geval voor zorgen dat de Crew Dragon alsnog veilig terug kan keren op aarde. Het systeem doet dat door het ruimtevaartuig – zodra er iets misgaat – snel los te koppelen van de Falcon 9-draagraket. Zodra het ruimtevaartuig daarvan loskomt, klappen er parachutes uit, waaraan Crew Dragon rustig afdaalt richting de aarde om uiteindelijk in de Atlantische Oceaan te plonzen.
Dit weekend
Het toetsen van dit launch escape system is één van de laatste cruciale tests die SpaceX en haar Crew Dragon moeten ondergaan alvorens daadwerkelijk astronauten naar het ISS te mogen gaan brengen. Het moge duidelijk zijn, dat er SpaceX dan ook veel aan gelegen is om deze test tot een goed einde te brengen. Nadat de test al herhaaldelijk werd uitgesteld – eerst zou deze in december 2019 al plaatsvinden, later werd het begin januari en nu dus komend weekend – lijkt het er nu op dat het komend weekend toch echt gaat gebeuren. Afgelopen weekend vond namelijk al een belangrijke voorbereiding op de test plaats: SpaceX liet de Falcon 9-draagraket al even warmdraaien.
Static fire of Falcon 9 complete – targeting January 18 for an in-flight demonstration of Crew Dragon’s launch escape system, which will verify the spacecraft’s ability to carry astronauts to safety in the unlikely event of an emergency during ascent
— SpaceX (@SpaceX) January 11, 2020
Opmars naar meer
Als alles volgens plan verloopt – en ook het weer meewerkt – zal Crew Dragon komende zaterdag rond 14.00 uur (Nederlandse tijd) gelanceerd worden. Kort na de lancering wordt vervolgens het launch escape system aangezwengeld. Mocht Crew Dragon de test glansrijk doorstaan – en ook de tijdens de test verzamelde data naar tevredenheid zijn – dan lijkt SpaceX niets meer in de weg te staan om ook daadwerkelijk astronauten van en naar het ISS te gaan vervoeren. En dat zou dan vervolgens nog in het eerste kwartaal van 2020 daadwerkelijk moeten gaan gebeuren.
Sinds de door NASA gebouwde en gebruikte Spaceshuttle in 2011 met pensioen is gegaan, ontbreekt het NASA aan mogelijkheden om astronauten naar het ISS te vervoeren. De afgelopen jaren werden Amerikaanse astronauten dan ook steevast met behulp van de Russische Sojoez naar het ISS gebracht. Door de samenwerking aan te gaan met commerciële partijen zorgt NASA ervoor dat Amerikaanse astronauten straks weer vanaf Amerikaanse grond gelanceerd kunnen worden en is het niet langer afhankelijk van de Russen. Overigens werkt NASA ondertussen zelf ook een nieuw ruimtevaartuig en bijbehorend lanceersysteem. Maar het is niet direct de bedoeling dat dit gebruikt wordt om heen en weer te pendelen tussen de aarde en het ISS; NASA wil hogerop en op korte termijn naar de maan (en uiteindelijk ook naar Mars). De samenwerking met commerciële partijen stelt de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie in zekere zin in staat om van twee walletjes te eten en enerzijds die grote ambities na te streven en anderzijds ook het ISS bemand te houden.
Overigens is SpaceX niet het enige bedrijf dat het straks weer mogelijk maakt om Amerikaanse astronauten vanaf Amerikaanse bodem te lanceren. Ook Boeing heeft een ruimtevaartuig ontwikkeld waarmee straks astronauten van en naar het ISS kunnen worden vervoerd. Dat ruimtevaartuig – de CST-100 Starliner – onderging vorige maand een belangrijke test toen het (onbemand) naar het ISS werd gestuurd. De lancering verliep prima, maar kort daarna ging het mis; de ruimtecapsule slaagde er niet in de gewenste baan te bereiken en keerde – zonder het ISS te hebben bezocht – terug naar de aarde. Op dit moment wordt er nog uitgezocht wat er precies mis is gegaan. Onduidelijk is nog of deze vlucht – waarbij de Starliner uiteindelijk wel veilig terugkeerde op aarde – zal leiden tot uitstel van de eerste bemande vlucht van de Starliner. NASA hoopte de Starliner aanvankelijk ergens in het eerste kwartaal van 2020 in te zetten om astronauten naar het ISS te brengen.
Na jaren van vertraging – ooit hoopte NASA nog om in 2017 reeds astronauten door commerciële partijen naar het ISS te laten vervoeren – lijkt één ding inmiddels wel vast te staan. Nog dit jaar meren de eerste door ruimtevaartbedrijven gebouwde bemande ruimtecapsules aan bij het internationale ruimtestation. En daarmee breekt een nieuw hoofdstuk aan in de ruimtevaart; eentje waarin commerciële partijen niet langer een bescheiden bijrol spelen.
Bron: scientias.nl
Nu ook deze laatste grote testvlucht tot een succesvol einde is gebracht, kan het echte werk gaan beginnen.
Het was de laatste cruciale test die ruimtevaartuig Crew Dragon van SpaceX nog te wachten stond: de vuurdoop van van het zogenoemde launch escape system. Het launch escape system is ontworpen voor het geval er tijdens de lancering en het opstijgen van het ruimtevaartuig iets misgaat, zodat astronauten toch heelhuids op aarde kunnen landen. Zondagmiddag – een dagje later dan gepland – was het dan zover. Een spannende test die uiteindelijk een euforisch einde kende.Meer over het launch escape system
Stel, de Crew Dragon wordt gelanceerd maar al snel blijkt er iets mis te zijn. Het kan de beste overkomen. Het launch escape system moet er in zo’n geval voor zorgen dat de Crew Dragon alsnog veilig terug kan keren op aarde. Het systeem doet dat door het ruimtevaartuig – zodra er iets misgaat – snel los te koppelen van de Falcon 9-draagraket. Zodra het ruimtevaartuig daarvan loskomt, klappen er parachutes uit, waaraan Crew Dragon rustig afdaalt richting de aarde om uiteindelijk in de Atlantische Oceaan te plonzen.
De test
De lancering van de Crew Dragon begon om half vijf ’s middags (Nederlandse tijd) vanaf NASA’s Kennedy Space Center. Ongeveer 90 seconden nadat het ruimtevaartuig het luchtruim had gekozen, ging de noodprocedure van start. Alle belangrijke functies werden in werking gesteld. En de missie verliep vlekkeloos. De afscheiding van de Falcon 9-draagraket, de motorvuren en de inzet van parachutes; alles bleek te werken. Acht luttele minuten later plonsde de Crew Dragon weer veilig en wel voor de kust van Florida in de Atlantische Oceaan neer.
TevredenCrew Dragon separating from Falcon 9 during today’s test, which verified the spacecraft’s ability to carry astronauts to safety in the unlikely event of an emergency on ascent pic.twitter.com/rxUDPFD0v5
— SpaceX (@SpaceX) January 19, 2020
De medewerkers van zowel SpaceX als NASA kunnen hun hart ophalen. “Voor zover we kunnen zien was het een perfecte missie,” zegt SpaceX-baas Elon Musk. “Dit is een weerspiegeling van de toewijding en het harde werken van de teams. Ik ben duidelijk super enthousiast, dit is geweldig.” Ook astronaut Doug Hurley die als eerste met de Crew Dragon naar het ISS zal afreizen is tevreden. “De afgelopen dagen zijn voor ons een ongelofelijke ervaring geweest,” zegt hij. “We zijn begonnen met de volledige generale repetitie. Vandaag hebben we de demonstratie gezien van een systeem waarvan we hopen dat we het nooit hoeven te gebruiken, maar dat levens kan redden als we ooit moeten. We kunnen niet wachten om binnenkort een ritje naar het ruimtestation te gaan maken.”
Boeing
SpaceX niet het enige bedrijf dat het straks weer mogelijk maakt om Amerikaanse astronauten vanaf Amerikaanse bodem te lanceren. Ook Boeing heeft een ruimtevaartuig ontwikkeld waarmee straks astronauten van en naar het ISS kunnen worden vervoerd. Dat ruimtevaartuig – de CST-100 Starliner – onderging vorige maand een belangrijke test toen het (onbemand) naar het ISS werd gestuurd. De lancering verliep prima, maar kort daarna ging het mis; de ruimtecapsule slaagde er niet in de gewenste baan te bereiken en keerde – zonder het ISS te hebben bezocht – terug naar de aarde. Op dit moment wordt er nog uitgezocht wat er precies mis is gegaan. Onduidelijk is nog of deze vlucht – waarbij de Starliner uiteindelijk wel veilig terugkeerde op aarde – zal leiden tot uitstel van de eerste bemande vlucht van de Starliner.
Het grote werk
De afgelopen jaren heeft de Crew Dragon al heel wat tests en experimenten moeten doorstaan. Zowel NASA als SpaceX willen alvorens er mensen aan boord gaan natuurlijk zeker weten dat het ruimtevaartuig betrouwbaar is. En nu lijkt het erop dat SpaceX echt klaar is voor het grote werk. Want de succesvolle vlucht betekent dat op korte termijn ook commerciële ruimteorganisaties naar het ISS gaan pendelen om daar astronauten af te zetten en op te halen. Lang was de ruimte het domein van door overheden gefinancierde ruimtevaartorganisaties. Maar dat is de laatste jaren flink aan het veranderen. Dat laat SpaceX met deze succesvolle vlucht toch maar mooi zien. “Deze kritieke testvlucht brengt ons heel dichtbij het de mogelijkheid om wederom Amerikaanse astronauten met Amerikaanse raketten van Amerikaanse bodem te lanceren,” zegt Jim Bridenstine van NASA.
Het kan niet anders meer, of SpaceX zal de eerste commerciële ruimtevaartorganisatie zijn die daadwerkelijk astronauten naar het ISS gaat brengen. Negen Amerikaanse astronauten maken zich nu al op voor dit moment. Zo werkt de bemanning zij aan zij met SpaceX om het nieuwe ruimtevaartuig, de lanceringssystemen en de ruimtepakken te gaan begrijpen en eigen te maken. “We zijn erg blij met de vooruitgang die het NASA’s Commercial Crew Program boekt en kijken uit naar de volgende mijlpaal voor Crew Dragon,” besluit Bridestine.
Bron: scientias.nl
