Zachte winter speelt jeukende eikenprocessierups in de kaart.

De Nederlandse winter verloopt tot nu toe bijzonder zacht en er zijn geen aanwijzingen dat daar snel verandering in komt. En dat is in het voordeel van de eikenprocessierups. Een zachte winter zorgt namelijk voor een grotere overlevingskans van de eitjes van de eikenprocessievlinder, legt directeur Bastiaan Meerburg van het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen (KAD) uit.

"Normaal gesproken komen de eitjes in april uit. Als het weer zo zacht blijft, zou dat straks al in maart kunnen gebeuren. Of er dan ook meer rupsen zullen zijn, is moeilijk te voorspellen. Wel zal de piek, die vorig jaar op 15 juni lag, een maand naar voren schuiven", vertelt Meerburg.

De dierenplagenexpert houdt nog wel de nodige slagen om de arm, want hoewel een vorstperiode volgens meteorologen niet in het verschiet ligt, kan er bijvoorbeeld nog een koude periode in februari aankomen. "Je weet niet wat de winter nog gaat doen", zegt hij.

Desondanks is dit volgens hem "hét moment" waarop gemeenten een plan moeten gaan maken over hoe ze de eikenprocessierups dit jaar gaan aanpakken. "Vorig jaar waren sommige gemeenten compleet verrast, dat kan nu echt niet meer. Dat zullen ze nu toch wel in de oren geknoopt hebben."

Gemeenten ondernamen te laat actie
De overlast van eikenprocessierups was afgelopen zomer driemaal zo groot als het jaar daarvoor. Tienduizenden mensen meldden zich met irritaties aan huid, ogen en longen bij artsen en ziekenhuizen.

Veel gemeenten besloten pas in mei of juni de overlast van de rupsen te bestrijden. Het grootste leed was toen al geschied, omdat de rupsen toen al volgroeid waren en al duizenden haartjes - die bij mensen voor jeuk zorgen - hadden afgestoten.

Dit jaar zullen gemeenten niet dezelfde fout willen maken. Het aantal gemeenten dat voorbereidingen heeft getroffen, is dan ook gestegen ten opzichte van vorig jaar, meldde de NOS in december op basis van een rondgang langs tientallen gemeenten.


Kennisplatform verwacht veel rupsen dit jaar
Het Kennisplatform Eikenprocessierups, een initiatief van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit waarbij onder andere het KAD betrokken is, heeft afgelopen najaar geprobeerd in kaart te brengen wat de zogeheten "plaagdruk" zal zijn in 2020. Dit zijn de belangrijkste conclusies:

Er zijn minder eikenprocessievlinders uitgevlogen dan een jaar eerder. Het gaat echter nog steeds om het op een na grootste aantal sinds 2012.
Het is onduidelijk wat de oorzaak van deze afname is. Mogelijk komt dit door de actieve bestrijding van rupsen afgelopen jaar.
Mogelijk zijn veel rupsen door de warmte de bodem in gekropen en komen die in de loop van het eikenprocessieseizoen weer tevoorschijn.
Dat laatste kan het effect van preventieve bestrijding tenietdoen. Ook vorig jaar zag het platform plotseling uitbraken op plekken waar goede bestrijding had plaatsgevonden.
Conclusie: het Kennisplatform Eikenprocessierups verwacht op basis van het aantal waargenomen vlinders dit seizoen een "grote plaagdruk". Die plaag kan toenemen als op grote schaal ook rupsen uit de grond komen.


Eitjes amper te zien met blote oog
Het KAD helpt gemeenten bij de preventieve bestrijding van de rups. Ook kunnen zij Kennisplatform Processierups raadplegen. De meest gebruikte manier van die preventieve bestrijding is volgens Meerburg spuiten met aaltjes. "Dit is een vorm van biologische bestrijding, waarbij de aaltjes een bacterie planten in de larf van het eitje."

Preventief verwijderen van de eitjes heeft volgens hem geen zin. Hoewel de eitjes al sinds het najaar als tikkende tijdbommetjes liggen te wachten in bomen, zijn ze met het blote oog namelijk amper zichtbaar.

Tot slot hoopt Meerburg dat gemeenten zich "bewust zijn van hun verantwoordelijkheid". "Ik zou het gek vinden als ze niet of nauwelijks voorbereidingen hebben getroffen op plekken waar ze vorig jaar overlast hadden", zegt hij.

Bron: nu.nl