Luchtverontreiniging (verslag school)
Hierbij wil ik jullie een verslag over luchtverontreiniging sturen, wat ik vorig schooljaar als opdracht heb gekregen en afgerond heb met een 8,0.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Inleiding
Lucht. We ademen het altijd in, maar is die lucht ook schoon hier in Nederland en hoe schoon? En welke stoffen zijn verantwoordelijk voor luchtvervuiling? Voordat hier antwoord op wordt gegeven, ga ik als eerst uitleg geven waarom schone lucht inademen zo belangrijk is en wat je zelf kunt doen om luchtvervuiling te verminderen. Natuurlijk is het ook interessant om te kijken naar hoe schoon de lucht in Europa en in de wereld is. Dit wordt ook in het verslag behandeld.
Waarom schone lucht inademen zo belangrijk is, is onder andere omdat ongezonde lucht longziekten veroorzaakt en verergert. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan astma of COPD (Chronische Obstructieve Long Ziekte). Ook heeft ongezonde lucht bij kinderen een negatief effect op de ontwikkeling van hun longen en hersenen. Hier houden ze altijd last van. Verder veroorzaakt luchtvervuiling hart- en vaatziekten, dementie en vroeggeboorten. Elk jaar belanden er vele duizenden mensen in Nederland met spoed in het ziekenhuis door luchtvervuiling. Het gaat hierbij om minder dan 1% van de totale bevolking, maar alsnog zijn het er ieder jaar 16.000 teveel. 12.000 mensen hiervan overlijden erdoor.
Luchtvervuiling kan je zelf tegen gaan. Zo kan je bijvoorbeeld vaker de fiets pakken, in plaats van de auto. Ook kan je vaker gebruik maken van het openbaar vervoer, of kan je carpoolen. Carpoolen is dat je mensen mee laat rijden in je auto, of dat jij juist mee rijdt met iemand. Dit kan 4 auto’s schelen (afhankelijk van hoeveel mensen er in de auto zitten)! Wanneer iedereen dit zal doen, zal de luchtvervuiling flink verminderen. Wanneer je van plan bent een nieuwe auto te kopen, help je de luchtvervuiling door een elektrische te kopen. Zo’n auto stoot geen milieuvervuilende stoffen uit. Ook kan je energie besparen door bijvoorbeeld te letten op onnodig energiegebruik. Zet licht bijvoorbeeld uit als je een kamer verlaat en/of haal stekkers van apparaten uit het stopcontact als ze niet gebruikt worden. Je kunt bijvoorbeeld ook energie besparen door oude apparaten te vervangen door nieuwe die zuiniger zijn en door bijvoorbeeld een energieleverancier te nemen die deels of volledig groene stroom levert. De verwarming lager zetten en de airco hoger en/of ze minder vaak gebruiken scheelt ook veel energie, evenals het in bad gaan te vervangen door kort te douchen. Wanneer je al douched, zou je het misschien minder lang kunnen doen. Een lagere temperatuur water gebruiken scheelt ook energie en je kunt ook op een lagere temperatuur de was doen. Minder vaak douchen of in bad gaan helpt ook. Veel mensen gaan iedere dag in bad of nemen iedere dag een douche, terwijl het beter voor het milieu en ook voor je eigen lichaam is om maar 2/3 keer per week in bad te gaan of te douchen. Ook kan je je koopgedrag veranderen.
In het volgende kopje ga ik beschrijven welke stoffen verantwoordelijk zijn voor luchtvervuiling. In het kopje daarna beschrijf ik de luchtvervuiling in Nederland, gevolgd door een kopje waarin ik de luchtvervuiling beschrijf in Europa en in het laatste kopje beschrijf ik de luchtvervuiling wereldwijd.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Om welke stoffen gaat het en welke bronnen verantwoordelijk zijn
Bij luchtvervuiling zijn er een heleboel stoffen die er verantwoordelijk voor zijn. Natuurlijk is niet elke stof evenveel verantwoordelijk ervoor. Hieronder staat welke stoffen en bronnen er verantwoordelijk voor zijn.
Koolmonoxide:
Één van de stoffen is koolmonoxide. Het gevaarlijke aan deze stof is dat je het niet kunt proeven, ruiken en zelfs niet kunt zien. De stof is giftig, het heeft een verstikkend effect op mensen en dieren. Je kunt er bewusteloos van raken of zelfs overlijden. Dit heet een ‘koolmonoxidevergiftiging’. De belangrijkste koolmonoxide-bronnen in huis zijn (afvoerloze) keukengeisers en gasfornuizen, maar ook gashaarden, kachels, centrale verwarmingsketels, combiketels, kolen- en oliegestookte installaties, open haarden, allesbranders en tabaksrook kunnen een bron vormen van koolstofmonoxide binnenshuis. Koolmonoxide kan ook vrijkomen wanneer er een onvolledige verbranding plaatsvindt van brandbare koolstofverbindingen. Voorbeelden hiervan zijn koolstof en fossiele brandstoffen. Buiten zijn de uitlaatgassen van voertuigen een bekende bron van koolstofmonoxide blootstelling. Het wordt ook gevormd door natuurlijke processen.
Chloorfluorkoolstofverbindingen:
Iets anders dat wordt verstaan onder luchtvervuilende stoffen, zijn chloorfluorkoolstofverbindingen. Deze worden ook wel cfk’s genoemd. De atmosfeer van de aarde zorgt ervoor dat niet al het zonlicht binnenkomt. Het schadelijkste deel van de ultraviolette straling wordt tegen gehouden door de ozonlaag. Deze laag bevindt zich op ongeveer 10 tot 15 kilometer. Cfk’s kunnen deze laag aantasten. Cfk’s werden meestal gebruikt voor de koeling van lucht in koel-, vries- en airconditioninginstallaties. Ook werd het door fabrikanten toegepast in schuimen, blusmiddelen, drijfgassen en reinigings-, oplos-, en isolatiemiddelen. Ze kunnen ook zijn gebruikt als blaasmiddel in polyurethaanschuim (PUR-schuim). Dit is een isolatiemateriaal. Ook werden cfk’s gebruikt in warmtepompen en medische toepassingen. Productie en gebruik van deze verbindingen zijn al vele jaren verboden. Ze zijn nu vervangen door verbindingen die minder schadelijk zijn voor de ozonlaag.
Stikstofoxiden:
Stikstofoxiden ontstaan bij verbranding, vooral als deze bij hoge temperaturen verloopt. De stof is schadelijk. Ook is de hoeveelheid stof die ergens wordt gemeten een indicator voor allerlei andere vaak voorkomende luchtvervuiling. De grootste bron van stikstofoxide is het verkeer (bijna 63%). Hiervan is de grootste bron de zeevaart (51,4%), gevolgd door het wegverkeer (20% goederenvervoer en 12,6% personenvervoer), de binnenvaart (11,7% goederenvervoer en 1,9% personenvervoer), de luchtvaart (1,6%) en het railverkeer (0,7%). Op de tweede plaats staat de industrie.
Vluchtige organische stoffen:
Een voorbeeld van vluchtige organische stoffen zijn koolwaterstoffen. Deze stoffen vormen samen met stikstofoxiden, onder invloed van zonlicht, fotochemische smog (In de fotochemie wordt een chemische reactie gestart of gedreven door licht). Ozon is hierbij een belangrijk component. De belangrijkste bron van vluchtige organische stoffen is de natuur (85%). Verschillende soorten planten geven dit af, zoals terpeen die vooral door naaldbomen aan de lucht wordt afgegeven. Ze kunnen ook in de lucht komen door de oceaan. In de oceaan zijn er ook grote hoeveelheden methaanhydraat. Af en toe kan het methaan ontsnappen aan de oppervlakte. Op de tweede plaats staat de mens (12%), waarvan vooral het verkeer en de chemische industrie bekende bronnen zijn. Deze stoffen komen bijvoorbeeld in de lucht door benzine. Het verdampt bij tankstations en ook komen ze uit slecht afgestelde automotoren. Ook in huis kunnen de stoffen in de lucht komen. Dit kan vooral door het gebruiken van verf en spuitbussen. Hier zitten vluchtige organische stoffen als oplosmiddel of drijfgas in. Op de laatste plaats staan bosbranden (3%).
Zwaveldioxide:
Zwaveldioxide ontstaat in grote hoeveelheden bij de verbranding van kolen of bruinkool. Echter is de grootste bron van zwaveldioxide het verbranden van fossiele brandstoffen die zwavel bevatten, zoals sommige soorten aardolie, bruinkool of steenkool (terwijl het in kleinere hoeveelheden ontstaat). Nog een bron van zwaveldioxide is de industrie. Denk bijvoorbeeld aan de industrieën waar zwavelzuur, papier, bewaarmiddelen of meststoffen geproduceerd wordt. De mensen die hier werken hebben het meeste risico om te worden blootgesteld aan de stof, maar die zijn er op voorbereidt. Het kan echter ook in de buitenlucht terecht komen. Via de wind wordt het dan verspreidt en omwonende kunnen dit dan ook inademen en die zijn er niet op voorbereidt. Gelukkig wordt het tegenwoordig bij fabrieken die grote hoeveelheden produceren grotendeels niet meer de atmosfeer in geblazen. De stof is irriterend bij inademing en bij hoge concentraties kan het ademhalingsproblemen veroorzaken. Dit geldt vooral voor personen met astma, chronische longziekten of met ademhalingsmoeilijkheden, die er gevoelig voor zijn.
Fijnstof:
Fijnstof (vooral roet) is ook één van de luchtvervuilende stoffen. Deze stoffen kunnen door de natuur in de lucht komen. Denk aan bijvoorbeeld bosbranden (die niet door de mens zijn veroorzaakt) en vulkanen. Ze kunnen ook door de mens in de lucht komen door bijvoorbeeld bosbranden (die wel door mens zijn veroorzaakt) en verbrandingsmotoren. In moderne motoren wordt ook dit er soms uitgefilterd, bijvoorbeeld met een speciaal roetfilter. Fijnstof kan ook in de lucht komen door rem- en bandenslijtage. In stedelijke gebieden zorgt het verkeer voor de meeste fijnstof in de lucht. Als fijnstof wordt ook stof uit woestijnen bedoeld en ook al het gesteente dat door erosie zeer fijn gemaakt wordt. Deze stoffen kunnen door de wind zeer ver en hoog door de atmosfeer reizen.
Koolstofdioxide:
Koolstofdioxide is ook één van de luchtvervuilende stoffen. De grootste bron hiervan is de natuur. Hierbij kan je bijvoorbeeld denken aan bosbranden, vulkaanuitbarstingen en het komt bijvoorbeeld vrij via koolstofdioxide-uitwisseling met de zeeën en oceanen. Een erg kleine bron hiervan is de verbranding van stoffen die koolstof bevatten (bijna 6%). Echter neemt de hoeveelheid koolstofdioxide in de lucht sinds de industriële revolutie sterk toe. Veel voertuigen stoten bijvoorbeeld de stof uit, aangezien in de voertuigen fossiele brandstof wordt verbrandt. Een extra hoeveelheid koolstofdioxide van 6% lijkt weinig, maar zodra dit extra niet wordt opgenomen, stapelt de hoeveelheid koolstofdioxide in de lucht zich op. De grote hoeveelheid koolstofdioxide zorgt voor een versterkt broeikaseffect. Veel mensen zeggen dat hierdoor de aarde opwarmt, wat leidt tot zeespiegelstijging (aangezien het ijs op de noord- en zuidpool smelt). Veel mensen zijn hier echter niet mee eens en zeggen dat er sprake is van klimaatverandering. extremere weersomstandigheden nemen sowieso toe. Denk maar aan de extreem warme, extreem droge en extreem zonnige zomer die we vorig jaar hadden.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
De luchtvervuiling in Nederland
In Nederland is de luchtkwaliteit slecht. Vooral in de Randstad is de lucht flink vervuild. Hieronder heb ik 2 afbeeldingen gezet van de verdeling van de luchtvervuiling in Nederland. Je ziet dit er goed op terug. De reden is vooral doordat hier heel veel verkeer aanwezig is. In landelijke gebieden, vooral in het noorden van het land, is de luchtvervuiling meestal een stuk minder. Omdat hier veel minder mensen wonen, rijdt hier (behalve in de grote stad Groningen) ook algemeen veel minder verkeer die de lucht vervuilen. Sinds kort kan luchtvervuiling veel gedetailleerder gemeten worden over de gehele wereld. De eerste afbeelding is van een oude meting en de tweede van een nieuwe. Je ziet dat de hokjes op de tweede foto veel kleiner zijn. Door deze vernieuwing is veel beter te zien waar de vervuiling precies vandaan komt. Op de tweede afbeelding zie je echt lijnen, die je op de eerste foto niet ziet. De luchtvervuiling neemt steeds verder af. De eerste afbeelding is van vele jaren geleden. Actueel is (gelukkig) de lucht gemiddeld al een stuk schoner.
Afbeelding 1: luchtvervuiling Nederland (oud)
Afbeelding 2: luchtvervuiling Nederland (nieuw)
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
De luchtvervuiling in Europa
Als je de luchtvervuiling in Nederland vergelijkt met die van heel Europa, zie je dat een groot deel van ons land in één van de vervuildste gebieden van heel Europa ligt! Hieronder heb ik een afbeelding gezet die de gemiddelde luchtvervuiling in Europa toont tussen april en september vorig jaar (2018). Op weinig plekken in Europa zijn op de afbeelding de kleuren geel, rood en donkerrood te zien. Op de meeste plekken is de lichtblauwe kleur te zien. Op de afbeelding zie je duidelijk waar de drukste steden liggen. Bij de drukste steden is de lucht, net zoals in een groot deel van Nederland, ernstig vervuild. Zo zie je bijvoorbeeld heel veel rood in het uiterste oosten van Duitsland. Dit is verantwoordelijk voor de vele grote steden die er bij elkaar liggen. Zo had Dortmund 601.525 inwoners in 2017, Essen 582.624 inwoners in 2016, Düsseldorf 612.178 inwoners in 2016 en Keulen zelfs 1,061 miljoen inwoners in 2016. Alle steden zitten in de top 10 grootste steden van heel Duitsland. Keulen staat zelfs op de vierde plek. Wanneer je dit bij elkaar optelt, is de conclusie dat er sowieso 2.857.327 inwoners in het kleine gebied wonen. In de regio Rijn-Ruhr, waarin de steden zich bevinden, wonen meer dan 10 miljoen mensen. Dit zal nog (veel) meer worden aangezien de steden blijven groeien.
Op de afbeelding valt, buiten de rode plek in ons land en onze omgeving, bijvoorbeeld ook de grote rode plek in het oosten van Engeland op. Dit is de hele grote stad Londen, die in 2015 8.674.713 inwoners telde. Ook valt bijvoorbeeld de grote rode plek in het westen van Rusland op. Dit is de hele grote stad Moskou, die op 1 januari 2018 12.506.468 inwoners telde. De stad staat op de elfde plek van de grootste steden op de hele wereld. Net ten zuiden van de Alpen kan de lucht ook heel erg vervuild zijn. Dit komt deels door de grote stad Milaan, die in 2017 1,352 miljoen inwoners telde, maar vooral door de Alpen. Wind waait er vaak vanuit een zuidelijke richting, waardoor luchtvervuiling voor de bergen blijft hangen. Op de afbeelding is ook een lange streep op de zee te zien. Dit is een drukke scheepvaartroute. Deze vervuiling komt dus door de schepen die er varen.
Afbeelding 3: de gemiddelde luchtvervuiling in Europa tussen april en september vorig jaar (2018)
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
De luchtvervuiling wereldwijd
Als je de luchtvervuiling in Nederland vergelijkt met die van de hele wereld, zie je dat Nederland één van de meest luchtvervuilende plekken op de hele wereld is. Hieronder heb ik een afbeelding gezet die de gemiddelde luchtvervuiling in de hele wereld toont in een bepaalde tijdsperiode. Op weinig plekken in de wereld zijn op de afbeelding de kleuren geel, rood en donkerrood te zien. Op de meeste plekken is de donkerblauwe kleur te zien. De plek waarvan de lucht gemiddeld het meest vervuild is, is volgens de afbeelding het oosten van China. Dit is niet zo raar, aangezien hier extreem grote steden liggen. Zo ligt bijvoorbeeld bovenin het grote donkerrode gebied de hoofdstad van China (Beijing). Deze stad had vorig jaar 21,7 miljoen inwoners. Daarmee staat deze stad op de derde plek van de grootste steden ter wereld! Aan deze stad grenst de stad Tianjin. Hoeveel mensen hier recent woonde heb ik nergens kunnen vinden, maar in 2012 waren het er al 14.131.500! Onderin het grote donkerrode gebied liggen bijvoorbeeld de grote steden Weifang, Linyi en Zhengzhou, die bij elkaar ook tientallen miljoenen inwoners tellen. Als je iets meer naar het zuiden op het kaartje kijkt, zie je een kleine donkerrode plek. Hier ligt de stad Shanghai. Deze stad had dit jaar 26,32 miljoen inwoners. Daarmee is deze stad de grootste stad ter wereld!
Welk gebied hierna opvalt, buiten de vervuiling in en rond Nederland, is het noordwesten van Italië. Dit komt, nogmaals, vooral doordat vervuilde lucht bij een zuidelijke wind voor de bergen blijft hangen.
Wat nog meer opvalt is de donkerrode plek in het zuiden van Afrika. Hier ligt de grote stad Johannesburg, met miljoenen inwoners. Ook is er een kleine donkerrode plek te zien in het westen van de Verenigde Staten. Hier liggen de grote steden Los Angeles en San Diego, waarvan Los Angeles in 2017 4,0 miljoen inwoners telde en San Diego 1,42 miljoen inwoners. Op een kleine schaal woonde er daar in 2017 dus sowieso 5,42 miljoen inwoners.
Op de afbeelding zijn ook lange strepen op de zee te zien. Dit zijn, nogmaals, drukke scheepvaartroutes. Deze vervuiling komt dus door de schepen die er varen.
Afbeelding 4: de gemiddelde luchtvervuiling in de wereld in een bepaalde tijdsperiode
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bronnenlijst informatie
Informatie inleiding:
Waarom schone lucht inademen zo belangrijk is
https://www.longfonds.nl
Wat je zelf kunt doen om luchtvervuiling te verminderen
https://nl.wikihow.com
‘Om welke stoffen gaat het en welke bronnen verantwoordelijk zijn’:
De meeste informatie
https://nl.wikipedia.org
De belangrijkste koolmonoxide-bronnen
https://www.ggdbzo.nl
Dat de productie en gebruik van cfk’s al vele jaren verboden zijn en zijn vervangen door verbindingen die minder schadelijk zijn voor de ozonlaag.
Naast Wikipedia:
https://newscientist.nl
Alles van stikstofoxiden
(behalve dat de industrie de op één na grootste bron is)
https://www.cbs.nl
Dat de industrie de op één na
grootste bron is van stikstofoxiden
http://www.gezondheidenmilieu.be
Wat ‘fotochemie’ betekend
https://www.encyclo.nl
De bron ‘industrie’ van zwaveldioxide, informatie erover en de informatie wat de gevolgen zijn als je het inademt
http://www.gezondheidenmilieu.be
‘De luchtvervuiling in Nederland’:
Nieuwe meting luchtvervuiling
School (docent en filmpje)
‘De luchtvervuiling in Europa’:
Dat de 4 steden in Duitsland in de top 10 grootste steden van het land zitten en dat Keulen op de vierde plek staat
https://nl.wikipedia.org
Hoeveel mensen er in de regio Rijn-Ruhr wonen
https://nl.wikipedia.org
Algemene informatie:
Hoeveel inwoners er in een stad wonen
Vooral:
www.google.com
https://nl.wikipedia.org
Welke steden er op een erg
vervuilde plek zich bevinden
https://www.google.nl/maps
Hoe hoog de steden staan
van de grootste steden ter wereld
https://nl.wikipedia.org
Bronnenlijst afbeeldingen
Afbeeldingen:
De afbeelding op het voorblad
https://www.ad.nl
De afbeelding bij de inhoudsopgaven (is hier eruit gehaald!)
https://www.nieuwwij.nl
De linker afbeelding bij het kopje
‘De luchtvervuiling in Nederland’
https://www.esa.int
De rechter afbeelding bij het kopje
‘De luchtvervuiling in Nederland’
http://www.esa.int
De afbeelding bij het kopje
‘De luchtvervuiling in Europa’
https://www.knmi.nl
De afbeelding bij het kopje
‘De luchtvervuiling wereldwijd’
https://nos.nl
| Gewijzigd: 9 november 2019, 16:42 uur, door Tieske
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Inleiding
Lucht. We ademen het altijd in, maar is die lucht ook schoon hier in Nederland en hoe schoon? En welke stoffen zijn verantwoordelijk voor luchtvervuiling? Voordat hier antwoord op wordt gegeven, ga ik als eerst uitleg geven waarom schone lucht inademen zo belangrijk is en wat je zelf kunt doen om luchtvervuiling te verminderen. Natuurlijk is het ook interessant om te kijken naar hoe schoon de lucht in Europa en in de wereld is. Dit wordt ook in het verslag behandeld.
Waarom schone lucht inademen zo belangrijk is, is onder andere omdat ongezonde lucht longziekten veroorzaakt en verergert. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan astma of COPD (Chronische Obstructieve Long Ziekte). Ook heeft ongezonde lucht bij kinderen een negatief effect op de ontwikkeling van hun longen en hersenen. Hier houden ze altijd last van. Verder veroorzaakt luchtvervuiling hart- en vaatziekten, dementie en vroeggeboorten. Elk jaar belanden er vele duizenden mensen in Nederland met spoed in het ziekenhuis door luchtvervuiling. Het gaat hierbij om minder dan 1% van de totale bevolking, maar alsnog zijn het er ieder jaar 16.000 teveel. 12.000 mensen hiervan overlijden erdoor.
Luchtvervuiling kan je zelf tegen gaan. Zo kan je bijvoorbeeld vaker de fiets pakken, in plaats van de auto. Ook kan je vaker gebruik maken van het openbaar vervoer, of kan je carpoolen. Carpoolen is dat je mensen mee laat rijden in je auto, of dat jij juist mee rijdt met iemand. Dit kan 4 auto’s schelen (afhankelijk van hoeveel mensen er in de auto zitten)! Wanneer iedereen dit zal doen, zal de luchtvervuiling flink verminderen. Wanneer je van plan bent een nieuwe auto te kopen, help je de luchtvervuiling door een elektrische te kopen. Zo’n auto stoot geen milieuvervuilende stoffen uit. Ook kan je energie besparen door bijvoorbeeld te letten op onnodig energiegebruik. Zet licht bijvoorbeeld uit als je een kamer verlaat en/of haal stekkers van apparaten uit het stopcontact als ze niet gebruikt worden. Je kunt bijvoorbeeld ook energie besparen door oude apparaten te vervangen door nieuwe die zuiniger zijn en door bijvoorbeeld een energieleverancier te nemen die deels of volledig groene stroom levert. De verwarming lager zetten en de airco hoger en/of ze minder vaak gebruiken scheelt ook veel energie, evenals het in bad gaan te vervangen door kort te douchen. Wanneer je al douched, zou je het misschien minder lang kunnen doen. Een lagere temperatuur water gebruiken scheelt ook energie en je kunt ook op een lagere temperatuur de was doen. Minder vaak douchen of in bad gaan helpt ook. Veel mensen gaan iedere dag in bad of nemen iedere dag een douche, terwijl het beter voor het milieu en ook voor je eigen lichaam is om maar 2/3 keer per week in bad te gaan of te douchen. Ook kan je je koopgedrag veranderen.
In het volgende kopje ga ik beschrijven welke stoffen verantwoordelijk zijn voor luchtvervuiling. In het kopje daarna beschrijf ik de luchtvervuiling in Nederland, gevolgd door een kopje waarin ik de luchtvervuiling beschrijf in Europa en in het laatste kopje beschrijf ik de luchtvervuiling wereldwijd.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Om welke stoffen gaat het en welke bronnen verantwoordelijk zijn
Bij luchtvervuiling zijn er een heleboel stoffen die er verantwoordelijk voor zijn. Natuurlijk is niet elke stof evenveel verantwoordelijk ervoor. Hieronder staat welke stoffen en bronnen er verantwoordelijk voor zijn.
Koolmonoxide:
Één van de stoffen is koolmonoxide. Het gevaarlijke aan deze stof is dat je het niet kunt proeven, ruiken en zelfs niet kunt zien. De stof is giftig, het heeft een verstikkend effect op mensen en dieren. Je kunt er bewusteloos van raken of zelfs overlijden. Dit heet een ‘koolmonoxidevergiftiging’. De belangrijkste koolmonoxide-bronnen in huis zijn (afvoerloze) keukengeisers en gasfornuizen, maar ook gashaarden, kachels, centrale verwarmingsketels, combiketels, kolen- en oliegestookte installaties, open haarden, allesbranders en tabaksrook kunnen een bron vormen van koolstofmonoxide binnenshuis. Koolmonoxide kan ook vrijkomen wanneer er een onvolledige verbranding plaatsvindt van brandbare koolstofverbindingen. Voorbeelden hiervan zijn koolstof en fossiele brandstoffen. Buiten zijn de uitlaatgassen van voertuigen een bekende bron van koolstofmonoxide blootstelling. Het wordt ook gevormd door natuurlijke processen.
Chloorfluorkoolstofverbindingen:
Iets anders dat wordt verstaan onder luchtvervuilende stoffen, zijn chloorfluorkoolstofverbindingen. Deze worden ook wel cfk’s genoemd. De atmosfeer van de aarde zorgt ervoor dat niet al het zonlicht binnenkomt. Het schadelijkste deel van de ultraviolette straling wordt tegen gehouden door de ozonlaag. Deze laag bevindt zich op ongeveer 10 tot 15 kilometer. Cfk’s kunnen deze laag aantasten. Cfk’s werden meestal gebruikt voor de koeling van lucht in koel-, vries- en airconditioninginstallaties. Ook werd het door fabrikanten toegepast in schuimen, blusmiddelen, drijfgassen en reinigings-, oplos-, en isolatiemiddelen. Ze kunnen ook zijn gebruikt als blaasmiddel in polyurethaanschuim (PUR-schuim). Dit is een isolatiemateriaal. Ook werden cfk’s gebruikt in warmtepompen en medische toepassingen. Productie en gebruik van deze verbindingen zijn al vele jaren verboden. Ze zijn nu vervangen door verbindingen die minder schadelijk zijn voor de ozonlaag.
Stikstofoxiden:
Stikstofoxiden ontstaan bij verbranding, vooral als deze bij hoge temperaturen verloopt. De stof is schadelijk. Ook is de hoeveelheid stof die ergens wordt gemeten een indicator voor allerlei andere vaak voorkomende luchtvervuiling. De grootste bron van stikstofoxide is het verkeer (bijna 63%). Hiervan is de grootste bron de zeevaart (51,4%), gevolgd door het wegverkeer (20% goederenvervoer en 12,6% personenvervoer), de binnenvaart (11,7% goederenvervoer en 1,9% personenvervoer), de luchtvaart (1,6%) en het railverkeer (0,7%). Op de tweede plaats staat de industrie.
Vluchtige organische stoffen:
Een voorbeeld van vluchtige organische stoffen zijn koolwaterstoffen. Deze stoffen vormen samen met stikstofoxiden, onder invloed van zonlicht, fotochemische smog (In de fotochemie wordt een chemische reactie gestart of gedreven door licht). Ozon is hierbij een belangrijk component. De belangrijkste bron van vluchtige organische stoffen is de natuur (85%). Verschillende soorten planten geven dit af, zoals terpeen die vooral door naaldbomen aan de lucht wordt afgegeven. Ze kunnen ook in de lucht komen door de oceaan. In de oceaan zijn er ook grote hoeveelheden methaanhydraat. Af en toe kan het methaan ontsnappen aan de oppervlakte. Op de tweede plaats staat de mens (12%), waarvan vooral het verkeer en de chemische industrie bekende bronnen zijn. Deze stoffen komen bijvoorbeeld in de lucht door benzine. Het verdampt bij tankstations en ook komen ze uit slecht afgestelde automotoren. Ook in huis kunnen de stoffen in de lucht komen. Dit kan vooral door het gebruiken van verf en spuitbussen. Hier zitten vluchtige organische stoffen als oplosmiddel of drijfgas in. Op de laatste plaats staan bosbranden (3%).
Zwaveldioxide:
Zwaveldioxide ontstaat in grote hoeveelheden bij de verbranding van kolen of bruinkool. Echter is de grootste bron van zwaveldioxide het verbranden van fossiele brandstoffen die zwavel bevatten, zoals sommige soorten aardolie, bruinkool of steenkool (terwijl het in kleinere hoeveelheden ontstaat). Nog een bron van zwaveldioxide is de industrie. Denk bijvoorbeeld aan de industrieën waar zwavelzuur, papier, bewaarmiddelen of meststoffen geproduceerd wordt. De mensen die hier werken hebben het meeste risico om te worden blootgesteld aan de stof, maar die zijn er op voorbereidt. Het kan echter ook in de buitenlucht terecht komen. Via de wind wordt het dan verspreidt en omwonende kunnen dit dan ook inademen en die zijn er niet op voorbereidt. Gelukkig wordt het tegenwoordig bij fabrieken die grote hoeveelheden produceren grotendeels niet meer de atmosfeer in geblazen. De stof is irriterend bij inademing en bij hoge concentraties kan het ademhalingsproblemen veroorzaken. Dit geldt vooral voor personen met astma, chronische longziekten of met ademhalingsmoeilijkheden, die er gevoelig voor zijn.
Fijnstof:
Fijnstof (vooral roet) is ook één van de luchtvervuilende stoffen. Deze stoffen kunnen door de natuur in de lucht komen. Denk aan bijvoorbeeld bosbranden (die niet door de mens zijn veroorzaakt) en vulkanen. Ze kunnen ook door de mens in de lucht komen door bijvoorbeeld bosbranden (die wel door mens zijn veroorzaakt) en verbrandingsmotoren. In moderne motoren wordt ook dit er soms uitgefilterd, bijvoorbeeld met een speciaal roetfilter. Fijnstof kan ook in de lucht komen door rem- en bandenslijtage. In stedelijke gebieden zorgt het verkeer voor de meeste fijnstof in de lucht. Als fijnstof wordt ook stof uit woestijnen bedoeld en ook al het gesteente dat door erosie zeer fijn gemaakt wordt. Deze stoffen kunnen door de wind zeer ver en hoog door de atmosfeer reizen.
Koolstofdioxide:
Koolstofdioxide is ook één van de luchtvervuilende stoffen. De grootste bron hiervan is de natuur. Hierbij kan je bijvoorbeeld denken aan bosbranden, vulkaanuitbarstingen en het komt bijvoorbeeld vrij via koolstofdioxide-uitwisseling met de zeeën en oceanen. Een erg kleine bron hiervan is de verbranding van stoffen die koolstof bevatten (bijna 6%). Echter neemt de hoeveelheid koolstofdioxide in de lucht sinds de industriële revolutie sterk toe. Veel voertuigen stoten bijvoorbeeld de stof uit, aangezien in de voertuigen fossiele brandstof wordt verbrandt. Een extra hoeveelheid koolstofdioxide van 6% lijkt weinig, maar zodra dit extra niet wordt opgenomen, stapelt de hoeveelheid koolstofdioxide in de lucht zich op. De grote hoeveelheid koolstofdioxide zorgt voor een versterkt broeikaseffect. Veel mensen zeggen dat hierdoor de aarde opwarmt, wat leidt tot zeespiegelstijging (aangezien het ijs op de noord- en zuidpool smelt). Veel mensen zijn hier echter niet mee eens en zeggen dat er sprake is van klimaatverandering. extremere weersomstandigheden nemen sowieso toe. Denk maar aan de extreem warme, extreem droge en extreem zonnige zomer die we vorig jaar hadden.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
De luchtvervuiling in Nederland
In Nederland is de luchtkwaliteit slecht. Vooral in de Randstad is de lucht flink vervuild. Hieronder heb ik 2 afbeeldingen gezet van de verdeling van de luchtvervuiling in Nederland. Je ziet dit er goed op terug. De reden is vooral doordat hier heel veel verkeer aanwezig is. In landelijke gebieden, vooral in het noorden van het land, is de luchtvervuiling meestal een stuk minder. Omdat hier veel minder mensen wonen, rijdt hier (behalve in de grote stad Groningen) ook algemeen veel minder verkeer die de lucht vervuilen. Sinds kort kan luchtvervuiling veel gedetailleerder gemeten worden over de gehele wereld. De eerste afbeelding is van een oude meting en de tweede van een nieuwe. Je ziet dat de hokjes op de tweede foto veel kleiner zijn. Door deze vernieuwing is veel beter te zien waar de vervuiling precies vandaan komt. Op de tweede afbeelding zie je echt lijnen, die je op de eerste foto niet ziet. De luchtvervuiling neemt steeds verder af. De eerste afbeelding is van vele jaren geleden. Actueel is (gelukkig) de lucht gemiddeld al een stuk schoner.
Afbeelding 1: luchtvervuiling Nederland (oud)
Afbeelding 2: luchtvervuiling Nederland (nieuw)
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
De luchtvervuiling in Europa
Als je de luchtvervuiling in Nederland vergelijkt met die van heel Europa, zie je dat een groot deel van ons land in één van de vervuildste gebieden van heel Europa ligt! Hieronder heb ik een afbeelding gezet die de gemiddelde luchtvervuiling in Europa toont tussen april en september vorig jaar (2018). Op weinig plekken in Europa zijn op de afbeelding de kleuren geel, rood en donkerrood te zien. Op de meeste plekken is de lichtblauwe kleur te zien. Op de afbeelding zie je duidelijk waar de drukste steden liggen. Bij de drukste steden is de lucht, net zoals in een groot deel van Nederland, ernstig vervuild. Zo zie je bijvoorbeeld heel veel rood in het uiterste oosten van Duitsland. Dit is verantwoordelijk voor de vele grote steden die er bij elkaar liggen. Zo had Dortmund 601.525 inwoners in 2017, Essen 582.624 inwoners in 2016, Düsseldorf 612.178 inwoners in 2016 en Keulen zelfs 1,061 miljoen inwoners in 2016. Alle steden zitten in de top 10 grootste steden van heel Duitsland. Keulen staat zelfs op de vierde plek. Wanneer je dit bij elkaar optelt, is de conclusie dat er sowieso 2.857.327 inwoners in het kleine gebied wonen. In de regio Rijn-Ruhr, waarin de steden zich bevinden, wonen meer dan 10 miljoen mensen. Dit zal nog (veel) meer worden aangezien de steden blijven groeien.
Op de afbeelding valt, buiten de rode plek in ons land en onze omgeving, bijvoorbeeld ook de grote rode plek in het oosten van Engeland op. Dit is de hele grote stad Londen, die in 2015 8.674.713 inwoners telde. Ook valt bijvoorbeeld de grote rode plek in het westen van Rusland op. Dit is de hele grote stad Moskou, die op 1 januari 2018 12.506.468 inwoners telde. De stad staat op de elfde plek van de grootste steden op de hele wereld. Net ten zuiden van de Alpen kan de lucht ook heel erg vervuild zijn. Dit komt deels door de grote stad Milaan, die in 2017 1,352 miljoen inwoners telde, maar vooral door de Alpen. Wind waait er vaak vanuit een zuidelijke richting, waardoor luchtvervuiling voor de bergen blijft hangen. Op de afbeelding is ook een lange streep op de zee te zien. Dit is een drukke scheepvaartroute. Deze vervuiling komt dus door de schepen die er varen.
Afbeelding 3: de gemiddelde luchtvervuiling in Europa tussen april en september vorig jaar (2018)
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
De luchtvervuiling wereldwijd
Als je de luchtvervuiling in Nederland vergelijkt met die van de hele wereld, zie je dat Nederland één van de meest luchtvervuilende plekken op de hele wereld is. Hieronder heb ik een afbeelding gezet die de gemiddelde luchtvervuiling in de hele wereld toont in een bepaalde tijdsperiode. Op weinig plekken in de wereld zijn op de afbeelding de kleuren geel, rood en donkerrood te zien. Op de meeste plekken is de donkerblauwe kleur te zien. De plek waarvan de lucht gemiddeld het meest vervuild is, is volgens de afbeelding het oosten van China. Dit is niet zo raar, aangezien hier extreem grote steden liggen. Zo ligt bijvoorbeeld bovenin het grote donkerrode gebied de hoofdstad van China (Beijing). Deze stad had vorig jaar 21,7 miljoen inwoners. Daarmee staat deze stad op de derde plek van de grootste steden ter wereld! Aan deze stad grenst de stad Tianjin. Hoeveel mensen hier recent woonde heb ik nergens kunnen vinden, maar in 2012 waren het er al 14.131.500! Onderin het grote donkerrode gebied liggen bijvoorbeeld de grote steden Weifang, Linyi en Zhengzhou, die bij elkaar ook tientallen miljoenen inwoners tellen. Als je iets meer naar het zuiden op het kaartje kijkt, zie je een kleine donkerrode plek. Hier ligt de stad Shanghai. Deze stad had dit jaar 26,32 miljoen inwoners. Daarmee is deze stad de grootste stad ter wereld!
Welk gebied hierna opvalt, buiten de vervuiling in en rond Nederland, is het noordwesten van Italië. Dit komt, nogmaals, vooral doordat vervuilde lucht bij een zuidelijke wind voor de bergen blijft hangen.
Wat nog meer opvalt is de donkerrode plek in het zuiden van Afrika. Hier ligt de grote stad Johannesburg, met miljoenen inwoners. Ook is er een kleine donkerrode plek te zien in het westen van de Verenigde Staten. Hier liggen de grote steden Los Angeles en San Diego, waarvan Los Angeles in 2017 4,0 miljoen inwoners telde en San Diego 1,42 miljoen inwoners. Op een kleine schaal woonde er daar in 2017 dus sowieso 5,42 miljoen inwoners.
Op de afbeelding zijn ook lange strepen op de zee te zien. Dit zijn, nogmaals, drukke scheepvaartroutes. Deze vervuiling komt dus door de schepen die er varen.
Afbeelding 4: de gemiddelde luchtvervuiling in de wereld in een bepaalde tijdsperiode
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bronnenlijst informatie
Informatie inleiding:
Waarom schone lucht inademen zo belangrijk is
https://www.longfonds.nl
Wat je zelf kunt doen om luchtvervuiling te verminderen
https://nl.wikihow.com
‘Om welke stoffen gaat het en welke bronnen verantwoordelijk zijn’:
De meeste informatie
https://nl.wikipedia.org
De belangrijkste koolmonoxide-bronnen
https://www.ggdbzo.nl
Dat de productie en gebruik van cfk’s al vele jaren verboden zijn en zijn vervangen door verbindingen die minder schadelijk zijn voor de ozonlaag.
Naast Wikipedia:
https://newscientist.nl
Alles van stikstofoxiden
(behalve dat de industrie de op één na grootste bron is)
https://www.cbs.nl
Dat de industrie de op één na
grootste bron is van stikstofoxiden
http://www.gezondheidenmilieu.be
Wat ‘fotochemie’ betekend
https://www.encyclo.nl
De bron ‘industrie’ van zwaveldioxide, informatie erover en de informatie wat de gevolgen zijn als je het inademt
http://www.gezondheidenmilieu.be
‘De luchtvervuiling in Nederland’:
Nieuwe meting luchtvervuiling
School (docent en filmpje)
‘De luchtvervuiling in Europa’:
Dat de 4 steden in Duitsland in de top 10 grootste steden van het land zitten en dat Keulen op de vierde plek staat
https://nl.wikipedia.org
Hoeveel mensen er in de regio Rijn-Ruhr wonen
https://nl.wikipedia.org
Algemene informatie:
Hoeveel inwoners er in een stad wonen
Vooral:
www.google.com
https://nl.wikipedia.org
Welke steden er op een erg
vervuilde plek zich bevinden
https://www.google.nl/maps
Hoe hoog de steden staan
van de grootste steden ter wereld
https://nl.wikipedia.org
Bronnenlijst afbeeldingen
Afbeeldingen:
De afbeelding op het voorblad
https://www.ad.nl
De afbeelding bij de inhoudsopgaven (is hier eruit gehaald!)
https://www.nieuwwij.nl
De linker afbeelding bij het kopje
‘De luchtvervuiling in Nederland’
https://www.esa.int
De rechter afbeelding bij het kopje
‘De luchtvervuiling in Nederland’
http://www.esa.int
De afbeelding bij het kopje
‘De luchtvervuiling in Europa’
https://www.knmi.nl
De afbeelding bij het kopje
‘De luchtvervuiling wereldwijd’
https://nos.nl
| Gewijzigd: 9 november 2019, 16:42 uur, door Tieske
