Deel van Spitsbergen gaat in tweeën splitsen

Bron afbeelding: Reinout van den Born/Meteogroup

Op Spitsbergen gaat de klimaatverandering snel. Het snelst van de hele wereld. De winter van 2016 kwam destijds met een gemiddelde temperatuur van -5,1 graden uit de bus, tegen normaal -14,9 graden. Oef. En de winter twee jaar eerder was zelfs nog zachter. Ook de afgelopen winters waren bijzonder warm. Sterker nog, in maart van dit jaar brachten klimaatonderzoekers naar buiten dat de regio rond Longyearbyen, de belangrijkste nederzetting, de gemiddelde maandtemperatuur al 100 maanden achtereen boven normaal was. In zijn algemeenheid geldt er dat de winters minder sneeuw, maar meer regen brengen. En dat de zomers langer duren en de winters zijn ingekort.

Er wordt veel gemeten op Spitsbergen. Vele wetenschappers onderzoeken al decennia de effecten van klimaatverandering. Het is inmiddels gebleken dat de drie wintermaanden op Spitsbergen sinds de jaren 90 van de vorige eeuw gemiddeld al 4 tot 5 graden warmer zijn geworden. Het regent veel vaker dan vroeger en de permafrost heeft te lijden onder de opwarming. Uiteraard heeft dit alles consequenties voor de aanwezige natuur.

Gletsjersmelt
Spitsbergen is een eilandengroep ver boven de poolcirkel. Er zijn drie grotere en een tachtigtal kleinere eilanden. Ongeveer 60% van het landoppervlak wordt bedekt door gletsjers. In het zuiden van de archipel ligt Sorkappland. Dit deel van Spitsbergen zit vast aan het grote eiland, maar komt mogelijk over een paar decennia los te liggen. Door de snelle smelt van de Hornbreen-Hambergbreen gletsjers.

Dat deze loskoppeling van een deel van Spitsbergen al veel sneller lijkt te komen dan eerder verwacht, is ontdekt door een groep Poolse onderzoekers onder leiding van Mariusz Grabiec. Met allerlei radar-apparatuur en door middel van metingen die de gletsjersmelt bijhouden, is men erachter gekomen dat er binnen afzienbare tijd een nieuwe verbinding komt tussen de twee oceanen ten westen en ten oosten van Spitsbergen. De Groenlandzee en de Barentszee splijten weldra een deel van Spitsbergen in tweeën.

Nieuwe zeestraat
Het heeft te maken met de gletsjer die nu nog de verbinding tussen de beide landsdelen vormt. De bedding van de gletsjer ligt onder zeeniveau, dus als het ijs zich verder terugtrekt komt op enig moment een scheiding van landoppervlakken in zicht. Gebaseerd of een paar decennia aan observaties, komt het onderzoeksteam erop uit dat ergens tussen 2055 en 2065 de nieuwe ‘zeestraat’ een feit is. Echter, zij houden er ook rekening mee dat het proces van gletsjersmelt sneller gaat. Immers, op Spitsbergen gaat de klimaatverandering erg snel.


Bron afbeelding: Meteogroup

Dit soort processen, afsmelt van gletsjerijs waardoor een deel van het land los komt van het oorspronkelijke land, is niet uniek. Op Spitsbergen is het inmiddels al veel vaker gebeurd. Nog onlangs is er een eiland van zo’n 10 vierkante kilometer op diezelfde wijze ontstaan. Meestal wordt dit ontdekt door satellietstudies.


Lees ook: