Net aan een ramp ontsnapt #windhoos #Amsterdam pic.twitter.com/RcsBqPzLmQ

— Stephan (@Stephan03891712) 10 augustus 2019

Windhoos boven Amsterdam! #windhoos pic.twitter.com/Ui9vqxRKyM

— Botte Jellema (@bottejellema) 9 augustus 2019

Meerdere tornado’s in de Benelux gisteren

Gisteren trokken felle buien over de Benelux en dat resulteerde in enkele tornado’s. Zo liet een krachtige windhoos een spoor van vernieling achter in het Luxemburgse Pétange, vlakbij de Belgische grens. In Amsterdam kwam het tot een lichtere tornado die her en der wat schade aanrichtte. Maar het was misschien wel de meest gefilmde hoos ooit in Nederland! Vervolgens trok de onweersbui over het Markermeer en werd in West-Friesland opnieuw schade aangericht door een windhoos.

Het was gisteren een bijzondere weersituatie. Boven Ierland lag een depressie en daaromheen draaiden fronten. Het warmtefront kwam vrijdagochtend ons land al binnen en trok in de loop van de middag naar het noordoosten weg. Het was bewolkt en regenachtig. Soms plensde het even flink door en viel meer dan 10 mm in korte tijd. Zo viel in het Achterhoekse Hengelo 13 mm en in het rivierengebied viel plaatselijk 15 tot 20 mm. 

Daarachter brak af en toe de zon door en werd het broeierig warm. Vooral in het zuiden kon het kwik achter het warmtefront flink oplopen. In Zeeland werd het in Wilhelminadorp en Westdorpe respectievelijk 26,5 en 26,4 graden. Het Limburgse Ell kwam zelfs op 26,6 graden uit. In het noorden kwam de warme lucht te laat voor zomerse hoge maxima. Daar kon het kwik tegen de avond oplopen naar een graad of 21. Maar broeierig was het overal. 

Koufront niet zonder slag of stoot
In de loop van de middag en in de avond volgde vanuit Frankrijk het koufront. Deze kwam op hoogte snel door, maar aan de grond ging dit een stuk trager en bleven we nog lang in de warme lucht zitten. Ten zuiden van ons land werd het nog wat warmer met 27 graden in Luxemburg en 30-35 graden in het noordoosten van Frankrijk en in het zuiden van Duitsland. Terwijl aan de grond weinig wind stond uit een zuidelijke richting, stond op hoogte (bijna 5 km) een windkracht 12 met windsnelheden van 120-130 km/u. Dit noemen we windschering. Dat is een verandering in windkracht en/of -richting met het toenemen van de hoogte. Hierdoor kan een onweersbui gaan roteren en is sprake van een zogenaamde supercel. Dit is het zwaarst type onweersbui dat in de wereld bestaat.



Dit gebeurde ook in Noord-Frankrijk. Toen de zware, roterende onweersbui iets voor het avonduur de grens met Luxemburg bereikte, kwam een tornado naar beneden en deze richtte nogal wat schade aan in dorpje Pétange. Het dorpje heeft twee weerstations en daarin zien we enorme verschillen. Het ene weerstation mat een windstoot van maar liefst 128 km/u! Het zou kunnen dat de tornado (deels) over het weerstation is geraasd, maar het kunnen ook zeer zware windstoten zijn die ook bij de supercel voorkwamen nabij de tornado. Het andere weerstation rapporteerde slechts een windstoot van 39 km/u.



Ook elders in Luxemburg werd stormschade gerapporteerd, maar werden geen zware windstoten gemeten. Dit was wel het geval in Noord-Frankrijk, waar weerstation Volmunster een windstoot van 154 km/u mat!

Windhoos Amsterdam



Aan het begin van de avond ontstonden op het koufront ook in de omgeving van Amsterdam een paar stevige onweersbuien. Hier kwam een kleine supercel tot ontwikkeling en deze produceerde boven Amsterdam korte tijd een lichte tornado. De windhoos kan als een EF0 worden gekwalificeerd met windsnelheden van 105-137 km/u. De tornado was al langer actief, zelfs ten westen van het centrum, omdat daar ook schade aan daken is gemeld. Pas toen de hoos over het water (Oosterdok) trok, werd veel water opgezogen en werd de tornado eventjes goed zichtbaar. Tientallen inwoners en toeristen werden op dat moment verrast en begonnen te filmen.


De bui trok vervolgens het Markermeer op en kwam iets voor 10 uur vrijdagavond weer aan land in West-Friesland. Daar veroorzaakte een windhoos opnieuw schade in Hem, Venhuizen en Bovenkarspel. Bomen waaiden om, voertuigen raakten beschadigd en er was veel schade aan kassen. Week geleden ook al een tornadoVorige week kwam het ook al tot een EF0 tornado in Gelderland. Een buiengebied veroorzaakte overvloedige neerslag in de oostelijke Veluwe, de zuidelijke Achterhoek en de Liemers. Zo viel in Doetinchem 82 mm. In ’s Heerenberg werd een tornado gezien boven het Montferland, een heuvelachtig bosgebied. In dat bos werden een aantal bomen ontworteld. Iets daarvoor werd een bedrijf in Velp getroffen door waarschijnlijk dezelfde windhoos. Het dak waaide eraf. 

Tornado’s komen elk jaar voor in Nederland 
Jaarlijks komen 1 tot 3 lichte tornado’s voor in Nederland, ook wel windhozen genoemd. Een wat sterkere tornado, zoals afgelopen 4 juni in onder andere Rheden, komt eens in de twee à drie jaar voor. Het onderzoek naar deze ‘tornado outbreak’ loopt nog steeds en is naar verwachting dit najaar afgerond. Het ging deze avond om meerdere tornado’s, waarvan de langste een spoor had dat begon in Nijmegen en met enkele korte onderbrekingen door liep tot in Hulsen (Overijssel). Zware alles verwoestende tornado’s, zoals we die uit Amerika, maar ook Bangladesh kennen, zijn erg zeldzaam en kwamen in de vorige eeuw vier keer voor in ons land.


Lees ook: