De onzekerheid op het einde van de pluim is zoals altijd enorm, dus zoveel waarde heeft die pluim meer dan ongeveer 8 dagen vooruit niet. We zien wel een trend naar normale temperaturen (normaal 2de decade van oktober: 14,5ºC). Het zal wel voor de meesten koud aanvoelen, want we zijn nu weer (ruim) 20ºC gewend. Verwend dat de zon- en warmteliefhebbers zijn de afgelopen lente, zomer en herfst (tot zover).
Voor winterliefhebbers die niet kunnen wachten op die serieuze kou zal het nog wachten zijn.
Hopelijk kan het afkoelen nu beginnen voor de winter. En hopelijk ook weer eens wat neerslag, want het is nog steeds erg droog!
Ja en dat droog weer blijft wel nog even duren hoogstwaarschijnlijk, want we blijven nog even onder hogedrukinvloed. De eerste pakweg 7 dagen hoef je geen tot amper neerslag te verwachten. Waar we de laatste tijd in de warme sector zaten, komen we stilaan in de koelere sector. Maar voor de rest blijft er weinig te melden over het weer
Om er snel eentje uit te pikken:
GFS:
ECMWF:
GEM:
De afgelopen dagen zagen we als steeds meer signalen dat het roer in de atmosfeer de volgende week omgaat. Het lijkt wel of we dit seizoen de herfst gewoon gaan overslaan want we evolueren van de nazomer dan gewoon richting een winterse setting met een onvervalste artic outbreak tegen het einde van de week en in het weekend.
Op 500 hPa daalt het kwik naar -36 tot -38 graden en op 850 hPa naar -5 tot -7 graden. Daarnaast krijgen we te maken met een onstabiele opbouw van de atmosfeer met steeds neerslag in de vorm van winterse buien. Dit geld met name voor de kuststrook door triggering van de buien boven het nog warme water van de Noordzee. Daarbij is ook onweer mogelijk en zelfs een waterhoos is niet uitgesloten!
Mocht het inderdaad zo gaan komen dan kan er zelfs in de hogere delen sneeuw gaan vallen met in de Ardennen een gesloten sneeuwdek van enkele centimeters en temperaturen rond het vriespunt,
Natuurlijk moeten we nog een slag om de arm houden gezien ook nog toch wel grote verschillen met bv het ECMWF en ook de vorige model uitdraai (kou uitval veel oostelijker). Hoe dan ook lijkt het roer volgende week eindelijk om te gaan met misschien wel eerste winterse perikelen.
Stromingspatroon op de schop?
Als we terugkijken naar het afgelopen jaar, hebben we eigenlijk al sinds 16 februari min of meer een onafgebroken periode van dominante hogedrukgebieden die elkaar afwisselen. Slechts sporadisch onderbroken door hele korte wisselvallige momenten. Maar daar gaat verandering in komen.Momenteel nog onder hogedruk
Op het moment zitten we nog precies onder de as van een krachtig hogedrukgebied. Dit hogedrukgebied bepaald het weer in West- en Centraal-Europa (figuur 1). In de Benelux zorgt het voor bijna windstille omstandigheden, hierdoor kan het 's nachts goed afkoelen (figuur 2). (Met meer wind worden de luchtlagen continu gemengd en heeft de onderste 2 meter dicht bij de grond geen kans om sterk af te koelen). Het feit dat het 's nachts vaak helder is werkt hier ook aan mee.
Een gevolg van de sterke afkoeling is het onstaan van (zeer dichte) mist (koude lucht kan minder waterdamp bevatten en daardoor wordt waterdamp omgezet in vloeibaar water, met andere woorden, het condenseert en wordt mist). In De Bilt liep het zicht in de nacht terug naar slechts 23 meter.
Figuur 1: hogedruk met de as precies over de Benelux.
Figuur 2: Sterke afkoeling dicht aan de grond, op 2 meter hoogte heeft het vooral in het oosten en noordoosten gevroren.
Gevolgen voor het Middellandse Zeegebied
Naast de mensen die hier wel aan verandering toe zijn, zullen ze in de landen om de Middellandse Zee heen ook wel erg blij zijn met een verandering in het stromingspatroon. De Middellandse Zee was al erg warm, wat potentieel zware buien kon brengen. Dat gecomineerd met het feit dat de verdeling van hogedruk boven West-Europa, lagedruk boven Zuid-Europa betekende, zorgde ervoor dat de kans op zware buien alleen nog maar groter werd. Het resulteerde in overstromingen onder andere in Marokko, Tunesië, nogmaals Tunesië, Frankrijk en Italië. Stormen troffen Portugal en Griekenland. Momenteel zijn overstromingen gaande in Spanje, daar viel lokaal aan de oostkust lokaal al bijna 500 mm in 24 uur en 160 mm in slechts één uur (bron).
Major floods in La Vall d'Uixó, Castellon, Spain late this evening, October 18. Report: Alicia Fernández pic.twitter.com/RVIypAePCI
— severe-weather.EU (@severeweatherEU) 18 oktober 2018
#TemporalPluges ????️: carrers de la Vall d'Uixó (la Plana Baixa, Castelló) convertits en autèntics rius, localitat on en les últimes hores s'han registrat 108'2mm (font: meteoclimatic). pic.twitter.com/BxCFh8wG11
— AVAMET PREDICCIÓ (@avametpred) 18 oktober 2018
Resumen datos servicios Consorcio Provincial Bomberos #Castellón durante temporal de lluvias https://t.co/ZRzQG1g7Hq pic.twitter.com/igiWE5TPZU
— Crónicas del Palancia (@cronicapalancia) 20 oktober 2018
⚠️ATENCION⚠️VINAROZ. RECORD HISTORICO NACIONAL de LLUVIA caida en una sola hora. 159,2 litros entre las 18:00 y las 19:00h!! @iisgoor @visaens @viskowitz @miguel_alonso97 @JoseReyMeteo @MeteoNajera @gutimeteo @Noainmeteo @Navarrameteo @Meteonavarra_ @goikomet @Armeteo @CopeRioja pic.twitter.com/66yTMrKhSp
— Meteosojuela LaRioja (@meteosojuela) 19 oktober 2018
The municipality of Benlloch in Castellon Spain exceeds 250 l / m2.
— Corelion, LLC (@corelionnews) 20 oktober 2018
The town has been isolated by the overflow of the channels that surround the town.https://t.co/GOAhc56Nia#corelionnews #new #news #present #spain #benlloch #castellon #floods #flood #rain #weather pic.twitter.com/0VtaykWnkd
Onder andere verantwoordelijk is de huidige drukverdeling (figuur 3).
Figuur 3: De afgelopen tijd vaak lagedruk rond de Middelandse Zee en hogedruk boven de Noordzee. Depressies worden op ruime afstand gehouden en zien we nu alleen over IJsland en het uiterste noorden van Scandinavië trekken.
Verandering op komst?
Een westcirculatie wordt het voorlopig nog niet, maar de blokkade verschijnt nu op de open oceaan. De mogelijke gevolgen van dit nieuwe stromingspatroon zijn in de berichten hierboven al uitgebreid besproken, dus daar ga ik verder niet op in.
Figuur 4: met een noordelijke stroming kan relatief koude lucht Europa ineens makkelijk bereiken.
Het is nog de vraag of deze stroming het lang volhoudt, we zouden natuurlijk ook terug kunnen vallen in oude gewoontes. Of dit een einde maakt aan de zware buien boven de Middellandse Zee is ook nog maar de vraag, als de koude bovenluchten boven de warme zee komen, kan dit juist extra buien tot gevolg hebben.
De pluim
Als laatste nog even kort de pluim, de komende dagen zien we op de pluim nog een groot verschil tussen minima en maxima, dat past goed bij het huidige weerbeeld, meest helder en weinig wind. Maandag krijgen we al een ander weertype, er valt soms lichte neerslag en de bewolking gaat het weerbeeld domineren. Als gevolg hier dus ook weinig verschil tussen maxima en minima. Vanaf komende vrijdag zouden we dus in vrij koude luchten kunnen komen als eerder besproken, hier zien we ook een flink neerslagsignaal, waarschijnlijk het koufront.
| Gewijzigd: 20 oktober 2018, 14:18 uur, door Thijs.
Dinsdag wordt een interessante weerdag. Uitdiepend laag met zo als het nu lijkt storm langs de kust/wadden met windkracht 7 in het binnenland. Daarbij stevige windstoten. morgen de korte termijn modellen maar eens zien. Lees zelfs sneeuw kansjes Limburgse heuvels
Lagedrukgebied steekt Alpen over en trekt vervolgens over de Benelux
''De grote regenbrenger'' van de Alpen en andere gebergtes rond de Middellandse Zee wordt door de straalstroom naar het noorden gebracht. Het is vrij zeldzaam dat een Genualaag naar het noorden beweegt en de oversteek over de Alpen weet te overleven. (Een Genualaag is een lagedrukgebied met het centrum in de buurt van de Italiaanse stad Genua, het is vaak een brenger van veel neerslag in de Zuidelijke Alpen.)In de Alpen bracht dit lagedrukgebied dus absurde neerslaghoeveelheden (afbeelding 1).
Afbeelding 1: Tegen de berghellingen wordt de zeer vochtige lucht afkomstig van de warme Middellandse Zee tot stijgen gedwongen. Doordat koude lucht minder waterdamp kan bevatten wordt water omgezet van gas naar vloeibare regen (of sneeuw hoger in de Alpen). Dit resulteert in 200 tot 600 mm regen, wat waarschijnlijk tot aardverschuivingen en overstromingen gaat leiden.
De structuur van dit lagedrukgebied is na passage van de Alpen flink verstoord, maar boven Duitsland herstellen de structuren (warmtefront, koufront) zich weer. Het lagedrukgebied diept vervolgens zelfs nog wat uit, tot een laagste kerndruk van ongeveer 980 hPa dinsdagmiddag, net iets ten noordwesten van de Wadden.
Neerslag
Op de eerste plaats brengt dit lagedrukgebied grote neerslaghoeveelheden naar de Benelux (vergeleken met de Alpen stelt het natuurlijk niets voor). Er kan afhankelijk van de koers zo'n 10 tot 30 mm vallen (afbeelding 2). De hoogste hoeveelheden vinden we terug aan de kust en boven Zeeland. Mocht het laag iets westelijker trekken hebben we minder neerslag (het meeste valt dan boven de Noordzee), mocht het iets oostelijker trekken hebben we meer neerslag.
Afbeelding 2: de minste regen in het noordoosten, daar zo'n 10 mm. De meeste regen valt in een strook van de Ardennen tot de Zeeuwse kust (ongeveer 30 mm).
Temperatuur & type neerslag
Het zal dinsdag veel uitmaken of je in de warme of in de koude sector van het laag zit. Het laag neemt in de warme sector namelijk ook veel warmte mee uit het Middellandse Zeegebied (afbeelding 3), terwijl in de koude sector de temperatuur duidelijk lager ligt. Zo kan het aan de warme kant in Oost-Duitsland zelfs bijna 20ºC worden. Aan de koele kant, bijvoorbeeld de Ardennen, kan tijdelijk een sneeuwdek van enkele centimeters sneeuw ontstaan. Het zal de eerste sneeuw van het seizoen worden. Ook kan in Vlaanderen of Zuidoost-Nederland in de nacht van maandag op dinsdag de neerslag door neerslagsafkoeling tijdelijk bestaan uit natte sneeuw, mogelijk dat 's nachts op een autoruit net een paar vlokken wat langer blijven liggen. Met heel veel geluk, dan moet alles meezitten, zou er zich lokaal in Midden-Vlaanderen ook een tijdelijk dun deksneeuw kunnen vormen. Nogmaals, de kans hierop is klein.
In de koude sector kan het zo'n 5ºC zijn, terwijl de temperatuur in de warme sector op kan lopen tot 10ºC (afbeelding 4), ook wanneer de wind draait naar het westen (van zee) kan de temperatuur oplopen tot 8ºC.
Afbeelding 3: aan de oostzijde van het lagedrukgebied stroomt lucht helemaal vanuit Noord-Afrika door naar Duitsland. Tevens is de koers van het lagedrukgebied weergegeven, het zal over Nederland trekken om vervolgens voor de kust van Noorwegen van de weerkaarten te verdwijnen. De gevolgen in temperatuur zullen wel duidelijk voelbaar zijn tot in Scandinavië en West-Rusland, want de afgelopen dagen was het daar al koud met temperaturen van tussen de -15ºC en 0ºC, maar de warmte van ''ons'' lagedrukgebied zorgt weer voor dooi op grote schaal.
Afbeelding 4: aanzienlijke temperatuursverschillen, in de koude gebieden met een temperatuur rond de 5ºC zou tijdens zware neerslag wat natte sneeuw kunnen vallen.
Wind
Het laatste aandachtspunt is de wind, momenteel is de wind al redelijk krachtig, maar wanneer het lagedrukgebied nadert zal de wind toenemen. Wij zullen waarschijnlijk aan de oostzijde van het lagedrukgebied komen, dit is precies het deel waarin de wind grotendeels wegvalt. Na de passage van het lagedrukgebied komen we echter aan de zuidzijde van het laag en hier neemt de wind dan erg snel in kracht toe. Voor korte tijd zou er op de Wadden even een stormachtige wind staan, de kans op een echte storm is voorlopig klein.
De wind zal zich waarschijnlijk niet op de kust focussen, maar vooral in het binnenland kan de wind ook hard zijn. EC, GFS en Arpege komen met windstoten van 90 tot 100 km/u aan de kust en in het binnenland (afbeelding 5). Icon toont aan de kust een iets hardere wind en in het binnenland veel minder wind.
Afbeelding 5: in het binnenland windstoten mogelijk van 80 tot 90 km/u, aan de kust tot 105 km/u.
Al met al een interessante weerdag waar op verschillende vlakken (neerslaghoeveelheid, neerslagsoort, wind) wat te zien is.
| Gewijzigd: 28 oktober 2018, 19:48 uur, door Thijs.
Vooral in Zeeland en het westelijke deel van België valt er nu neerslag, bij hoge intensiteit kan er lokaal een natte flats tussen zitten (zo zijn er al meldingen uit de regio van Gent).
In de provincie Namen is het andere koek, daar ligt lokaal momenteel een 8cm sneeuw! Zie hiervoor ook het Ardenentopic ;)
Hoe begint november?
We hebben inmiddels oktober achter ons gelaten en gaan door met november. Voor de winterliefhebbers is het eerste winterweer voor de Benelux nog even wachten (buiten de eerste lokale natte sneeuw in Vlaanderen en Zeeland afgelopen dinsdag). Wat het weer de komende week wel gaat doen zal ik hier even kort laten zien.Occlusiefront
Momenteel heeft een groot deel van Nederland te maken met lichte of matige neerslag, in België is het al droger geworden. Deze regen behoort tot een occlusiefront dat van het zuiden naar het noorden over de Benelux heen trekt. De totaalsom aan neerslag is na vannacht zo'n 1 tot 3 mm.
Verbetering op vrijdag
We zien na de fronten van vandaag het weer morgen al aanzienlijk verbeteren. Er kunnen nog wel een paar buitjes vallen, maar de zon laat zich geregeld ook al zien. In het weekend zet dit door, we zien een hogedrukgebied zich voor een paar dagen net boven Duitsland nestelen (afbeelding 1). Daardoor krijgen wij in het weekend geregeld zon, een zwak windje en temperaturen rond normaal (11°C). Omdat er weinig wind staat en de nachten het komende weekend vaak helder verlopen zien we de kans op nachtvorst flink toenemen. Het kan ook op normale meethoogte gaan vriezen (afbeelding 2).
Afbeelding 1: hogedruk boven Duitsland zorgt voor rustig weer in onze omgeving, een prima weekend.
Afbeelding 2: Harmonie laat voor de nacht van vrijdag op zaterdag al wat vorst zien, aan de grond zal het op grote schaal gaan vriezen, op 2m hoogte kan het ook iets onder nul komen.
Hogedrukgebied naar Oost-Europa
Het hogedrukgebied verplaatst zich vervolgens naar het oosten en wordt ondertussen nog wat sterker. Tegelijkertijd zien we boven de oceaan nog steeds een krachtig hogedrukgebied. Hierdoor wordt een sterke zuidelijke stroming op gang gezet boven Europa (afbeelding 3) en stijgt het kwik vanaf zondag behoorlijk. Het kan vanaf zondag maximaal zo'n 15°C worden.
Afbeelding 3: een zuidelijke stroming laat behoorlijk zachte lucht over Europa uitstromen. Daarmee is de winter weer even bijna verdreven van het continent, alleen hoog in de Alpen, in de Spaanse bergen en in het uiterste noorden van Scandinavië vinden we nog sneeuw en kou.
De pluim
Op de pluim kunnen we ook het weer van de komende week aflezen. Vanaf morgen een groot temperatuursverschil tussen dag en nacht, wat duidt op weinig wind en weinig bewolking (vooral 's nachts). Daarna stijgt de temperatuur, wordt het temperatuursverschil minder groot, dus we hebben iets meer bewolking volgende week. Neerslagkansen blijven echter na morgen klein, pas in de tweede helft van volgende week zien we weer wat signalen.
Zowel het Europese ECMWF als het Amerikaanse GFS laten dit nieuwe patroon zien. Details zullen met de run duidelijker moeten worden, maar het lijkt er op dat bovennormale temperaturen plaats gaan maken voor een normaal tot iets kouder dan normaal weertype.
Hieronder in de recente GFS 12z pluim voor De Bilt is een dalende trend te zien vanaf pakweg medio november.
2 meter temperatuur pluim volgens GFS 12z
Volgen we de gemiddelde op termijn, dan komen we uit op onderstaande kaart: de stroming gaat op de schop.
Gemiddelde luchtdrukverdeling volgens GFS 12z | Gewijzigd: 8 november 2018, 19:28 uur, door reedtimmer
Zowel het Europese ECMWF als het Amerikaanse GFS laten dit nieuwe patroon zien. Details zullen met de run duidelijker moeten worden, maar het lijkt er op dat bovennormale temperaturen plaats gaan maken voor een normaal tot iets kouder dan normaal weertype.
Volgen we de gemiddelde op termijn, dan komen we uit op onderstaande kaart: de stroming gaat op de schop.
Op de schop idd maar helaas is van enige koude lucht advectie geen sprake en zal het in het gunstigeste geval hooguit in de onderste atmosfeer afkoelen (subsidentie / inversie Op enige hoogte gaat dit warmbloedige hoog juist voor extreem milde condities zorgen. Mn de laatste model EC uitdraai laat zien dat een Scandhoog geen garantie geeft op enige kou, integendeel! Datzelfde geldt overigens voor het GFS model, ook hier foute boel!
| Gewijzigd: 9 november 2018, 02:36 uur, door Alpenweerman