Het Afrikaanse continent dreigt in tweeën te splitsen en dat lijkt sneller te gebeuren dan gedacht. Een proces dat normaal miljoenen jaren overbrugt, lijkt zich in sneltempo te voltrekken. Althans, in de geologische tijdschaal: wij zullen het alleszins niet meer meemaken.
Oost-Afrika scheurt steeds verder af van de rest van het continent. Er is daar momenteel al een breuk, en die breuk vult zich naarmate het dieper wordt steeds verder met water. Hoewel het een geologisch proces is dat miljoenen jaren in beslag neemt, veroorzaakt de breuk nu al problemen.
Mai mahiu road cracks again, motorists stuck in slow moving traffic https://t.co/DiMqWG6S8O pic.twitter.com/gi3xTnRGbK
— NTV Kenya (@ntvkenya) 18 maart 2018
A crack that opened up in Kenya’s Rift Valley, damaging a section of the Narok-Nairobi highway, is still growing...???????? pic.twitter.com/Uzjs3H8Lp2
— BBC News Africa (@BBCAfrica) 23 maart 2018
The Rift Valley means that it is an area where two African tectonic plates, the Nubian and Somalian are moving apart. The earth’s crust is floating on magma and convection currents move the plates, either together, sideways or apart. It cannot be stopped. pic.twitter.com/qk66GqstNg
— Jenifer Roberts (@roberts_jenifer) 1 april 2018
Zo is deze week in Narok in Kenia de drukbereden Mai Mahiu Road deels ingestort nadat er een vulkanische breuklijn ontstond. Delen van de weg zijn verzakt. Het grote gat dat daardoor ontstond, en water opslokte, leidde tot nog meer barsten. Op sommige plaatsen is de breuk meer dan 50 meter diep en 20 meter breed.
Nieuw continent
Uiteindelijk zal dat leiden tot de vorming van een nieuw continent, zo zeggen geologen. Kenia, Tanzania, Somalië en een deel van Ethiopië zullen worden afgescheiden. Dat proces zal echter nog miljoenen jaren duren, maar de eerste tekenen daarvan zijn nu duidelijk aan de oppervlakte gekomen en veroorzaken ook problemen. Bovendien zal het proces zich sneller voltrekken dan aanvankelijk gedacht. Al hebben we het nog steeds over geologische termen: het gaat dus nog steeds om miljoenen jaren, alleen iets korter dan voorspeld.
Maar hoe komt het dan dat Afrika splitst? Continent Afrika bestaat momenteel uit één belangrijke tektonische plaat: de Afrikaanse plaat. Maar die wordt in het oosten, ter hoogte van Somalië geleidelijk aan uit elkaar gespleten. Daardoor zullen er op termijn 2 platen ontstaan: de Somalische plaat (de oostelijke plaat) en de Nubische plaat (de westelijke plaat).
Vulkanische activiteit
Het uit elkaar schuiven van (nieuwe) tektonische platen wordt ook wel ‘riftvorming’ genoemd. Dat is een geologisch verschijnsel waarbij er een vallei ontstaat tussen twee hooglandgebieden of bergketens. Die ‘vallei’ wordt ook wel een ‘slenk’ genoemd: het gaat om een vallei die ontstaat doordat platen uit elkaar bewegen.
Daardoor verschuift de Somalische plaat de jaarlijks zo’n 45 millimeter weg van het oorspronkelijke Afrikaanse continent, of dus de Nubische plaat. In het oosten van Afrika wordt de Grote Slenk, de Oost-Afrikaanse Slenk of de Grote Riftvallei dus nog steeds groter. De slenk kent een geschiedenis van tektonische en vulkanische activiteit. Over zo’n 10 miljoen tot 50 miljoen jaar zal Oost-Afrika zich daardoor hebben afgescheiden van de rest van Afrika. In de geschieden van het continent is dat eerder al eens gebeurd: ook het eiland Madagaskar heeft zich 110 miljoen jaar geleden losgemaakt van Somalië door middel van een zeer brede slenk.
Proces kan niet gestopt worden
Het is een geologisch proces dat niet gestopt kan worden door de mens, omdat het diep in de aarde plaatsvindt. En zelfs als er aan de oppervlakte weinig van valt te merken, gaat het proces in de grond nog steeds verder. Dat wordt soms tóch duidelijk, zoals nu, wanneer er plots grote breuken ontstaan in de aarde. Voor de familie Wambui uit Kenia betekende dit dat ze zullen moeten verhuizen: “We waren aan het eten toen de aarde plots begon te kraken onder onze voeten, en plots werd onze woning in twee gesplitst. Hier blijven zou betekenen dat we gewoon wachten op de dood.”
Bron: www.nieuwsblad.be (aangepast)
| Gewijzigd: 3 mei 2018, 16:11 uur, door Thijs.