Duizelingwekkende sneeuwmassa op noordelijk halfrond

Bron afbeelding: Onweer-Online

Wij mogen inmiddels dan alweer een weekje zomerweer achter de rug hebben, de winter is nog steeds niet overal voorbij. Op het noordelijk halfrond ligt ook nu nog veel sneeuw, meer dan normaal zelfs. Oorzaak hiervan is dat er de afgelopen winter op veel plaatsen een extreem dikke sneeuwlaag is opgebouwd. Het kost tijd om die dikke laag op te ruimen. En warmte.

Was het door sneeuw bedekte gebied die dag misschien niet eens zoveel groter dan normaal, daar waar sneeuw lag, ging het meteen wel om een bijzonder dikke laag. Op veel plaatsen in Noord-Europa en in het noorden van Rusland bedekte een sneeuwlaag de grond die, als je hem om zou smelten, ongeveer 150 millimeter aan regenwater zou opleveren. Volgens het Amerikaanse National Snow and Ice Data Center was de totale sneeuwmassa op het noordelijk halfrond deze winter ongeveer 700 miljard ton (!) groter dan normaal in de periode 1982 tot 2012. Met als absolute hoogtepunt de eerste dagen van februari.

Ook Europese bergen sneeuwrijk
Inmiddels is de sneeuw natuurlijk aan het smelten, maar ligt er nog altijd meer dan normaal. Bij het ijshotel in het Zweedse Jukkasjärvi lag 5 dagen geleden nog een dikke laag en ook in de Zweedse stad Kiruna is de sneeuw nog steeds niet verdwenen. Dichterbij huis is in de Alpen en de Pyreneeën de afgelopen winter veel meer sneeuw dan normaal gevallen. Ver naar het zuiden in de Sierra Nevada, dichtbij de Zuid-Spaanse stad Granada, ligt ook nog altijd 2 tot 4 meter en wordt volop geskied.

Bij ons veel sneeuw in december
De link tussen klimaatverandering en de sneeuwsituatie op aarde is op deze site al vaker besproken. Het effect werkt twee kanten op. Aan de ene kant sneeuwt het op veel plaatsen minder vaak. Tegelijkertijd is de vochtinhoud van de lucht (omdat het oppervlaktewater op de meeste plaatsen warmer is geworden) zoveel groter dat, als het eenmaal sneeuwt, er ineens ook heel veel kan vallen. Een prachtig voorbeeld daarvan beleefden we in Nederland in de afgelopen decembermaand. Heel koud was het niet rond het weekend van 10 december, maar wel net koud genoeg voor sneeuwval. En sneeuwen deed het. In 5 dagen tijd bouwde zich op delen van de Veluwe een sneeuwtapijt van tot ongeveer 40 centimeter dikte op. Veel bomen bezweken onder het gewicht van de (vaak natte) sneeuw. De schade ervan in de natuur is ook nu nog steeds heel goed zichtbaar.

Westcirculatie
Daarna ontwikkelde zich de afgelopen winter een westcirculatie, om een hogedrukgebied ten westen van Spanje en Portugal heen. Elke keer weer drongen nieuwe lagedrukgebieden vanuit het westnoordwesten Europa binnen. Ze waren door het warmere dan normale zeewater van de oceaan tot de nok toe gevuld met neerslag en die viel dan ook in grote mate. In Nederland was dat vaak regen, maar hogerop in de bergen en ook verder naar het noorden toe steeds vaker sneeuw.

De westcirculatie had niet alleen het weer in ons deel van Europa in de greep, maar strekte zich ver naar het oosten tot over vrijwel het hele noordelijke deel van Rusland uit. Ook daar viel steeds weer neerslag, die omdat het daar wel altijd koud genoeg is helemaal in de vorm van sneeuw omlaag kwam. Het bleef maar optellen en zo kwamen we op het noordelijk halfrond in de eerste dagen van februari uiteindelijk op die duizelingwekkend hoge totale sneeuwmassa uit, die nu smelt.


Bron afbeelding: NOAA/Meteogroup

Fijn voor gletsjers
Het betekent dat de gletsjers in veel berggebieden dit jaar beter aan de zomer beginnen dan in voorgaande jaren. Het betekent ook, zoals we onlangs op deze site al schreven, dat het massaverlies van de Groenlandse ijskap vorig jaar een (tijdelijke) pas op de plaats lijkt te hebben gemaakt. Omdat de temperaturen daar zich een jaar lang relatief normaal gedroegen, maar ook omdat er zoveel sneeuw viel die weer massa aan de ijskap toevoegde. Het is altijd een combinatie van factoren.

Geen trendbreuk
Betekent dit dan dat we hier een trendbreuk zien met de snelle opwarming van het klimaat in de jaren ervoor? Dat niet. Wel is het zo dat laatste gevolgen van de zeer sterke El Niño van enkele jaren geleden nu echt uit de atmosfeer zijn verdwenen. De gemiddelde temperatuur op aarde, die enkele jaren lang wel bijzonder ver boven normaal lag, is hierdoor weer een stukje dichterbij normaal gekomen (al zitten we er nog steeds een paar tienden van graden boven). In elk geval is die verandering dit jaar voldoende geweest om, in combinatie met de wel hoge temperaturen van de Atlantische oceaan, een dik sneeuwpakket op het Noordelijk halfrond tot stand te brengen. Het evenwicht is echter broos. Het is wachten op de volgende El Niño om een nieuwe sprong in de aardtemperatuur te zien. En dat is waarschijnlijk slechts een kwestie van enkele jaren.

 


Lees ook: