Van muurwolk tot golfwolk: 12 bijzondere wolken nu officieel erkend

Altocumulus stratiformis opacus asperitas © RV - World Meteorological Organization

Kijk eens omhoog, er zijn twaalf nieuwe wolkensoorten bijgekomen. De Wereld Meteorologische Organisatie heeft de types opgenomen in de nieuwe editie van de Wolkenatlas.
Gerben van 't Hof 23-03-17, 18:21

Een groot deel van die exemplaren is door mensen veroorzaakt: rook boven een energiecentrale die overgaat in een wolk. Bewolking die zich vormt boven een bosbrand. Een gat in dichte bewolking omdat er een vliegtuig doorheen is gevlogen of de condensstrepen achter het vliegtuig.


Cumulonimbus capillatus praecipitatio murus cauda flumen tuba © RV - World Meteorological Organization

Het is voor het eerst in dertig jaar dat er nieuwe exemplaren zijn toegevoegd aan het standaardwerk. De Wolkenatlas verscheen in 1896. Die uitgave telde slechts 28 ingekleurde platen. De nieuwste editie staat online en telt 600 afbeeldingen en video's van de ruim honderd verschillende wolkentypes. Vooral de weerkundige diensten van de scheep- en luchtvaart maken er gebruik van. ,,Maar de atlas is er net zo goed voor de liefhebber, zoals de natuurfreak die een plantengids naslaat, zegt Pier Siebesma, wolkenexpert aan de Technische Universiteit in Delft en bij het KNMI. ,,Wolken zijn ingedeeld in geslachten, soorten en variëteit."


Cumulonimbus praecipitatio murus © RV - World Meteorological Organization

Zo is er nu de cauda of ‘staartwolk’, de fluctus of ‘golfwolk’ en de murus of ‘muurwolk’ en de volutus of ‘rolwolk’.

Die laatste soort is nu een officieel type wolk dankzij de oplettendheid van een fotografe uit Iowa. Zij maakte in 2006 een foto van een dreigend wolkendek. Pas toen zij die foto publiceerde ontdekte men dat deze soort veel vaker voorkomt: van over de hele wereld kwamen voorbeelden binnen via de de Cloud Appreciation Society, een vereniging van burgers.


Stratocumulus volutus © RV - World Meteorological Organization

Met 43.000 wolkenfans is negen jaar geijverd om de nieuwe wolkensoorten in de atlas te krijgen. ,,Meteorologen hebben natuurlijk wel meer te doen dan de hele dag wolken in kaart brengen,'' grinnikt Siebesma. ,,Via social media worden tegenwoordig zoveel foto's en filmpjes van wolken gedeeld dat ook sneller nieuwe verschijningsvormen worden waargenomen.''

Het was de Engelse apotheker Luke Howard die 1802 voor het eerst een indeling van de wolken maakte. Zo onderscheidde hij onder meer de cirrocumulus (schapenwolk) en de cumulus (stapelwolk). Tegenwoordig gebruiken weerkundigen tien hoofdsoorten, afhankelijk van de hoogte waarop de wolk is ontstaan en hoe dat gebeurt. Door Latijnse woorden toe te voegen kunnen ze verder onderscheid maken: preacipitatio voor neerslag. Undulatus voor golvend.

Ook de types die nu in de Wolkenatlas zijn opgenomen hebben Latijnse toevoegingen gekregen. Als ze zijn ontstaan door menselijke invloed (zoals condenssporen), spreekt men van homogenitus. Komt het door een natuurbrand, dan spreekt men nu van en flammagenitus.

Bron: ad.nl

Nieuwe editie verschijnt hier:
https://www.wmocloudatlas.org/home.html