In het kader van de jaaroverzichten deze week, ook een jaaroverzicht van het weer. 2016 komt waarschijnlijk met een gemiddelde temperatuur van 10.7 graden net niet in de top 10 van het rijtje warmste jaren ooit. Waarschijnlijk komen we wel in de top 10 van het rijtje zonnigste jaren ooit. De wind hield zich opvallend koest. Alleen op tweede Paasdag en op 20 november kwam het eventjes tot storm, kracht 9. Mogelijk gaat het vanavond, op tweede Kerstdag eventjes stormen aan de noordkant van de Wadden… De verdere opwarming in ons land heeft tot gevolg dat er in de zomerperiode lokaal zeer zware buien ontstonden die lokaal extreem veel regen en wateroverlast opleverden. Tijdens dit soort buien, die ook in de komende jaren steeds vaker zullen voorkomen in een verder opwarmend Nederland, kwamen dit jaar extreem grote hagelstenen in Brabant naar beneden.
Straatsen in januari
Een nieuw weerwoord werd geboren in de eerste maand van het jaar. In het overgrote deel van het land verliep januari zacht, maar in het noordoosten was het in de eerste week opvallend koud en kwam het op grote schaal tot ijzel. IJzel op straat leverde voor het verkeer grote problemen op, maar ook schaatspret op straat, 'straatsen'. Sneeuw hebben we het afgelopen jaar niet veel gezien, maar in het koude noordoosten was het halverwege januari goed wit met lokaal een sneeuwdekje van 10 centimeter.
Carnavalsoptochten afgeblazen en Valentijnsneeuw in februari
Tijdens de vroeg vallende carnaval speelde de wind op. Het waaide zelfs zo hard dat op sommige plaatsen in het zuiden van het land de carnavalsoptochten werden afgeblazen… Ook februari was zacht, maar in de tweede decade was het wel even koud met lichte tot matige vorst en viel er op 14 februari op de hoger gelegen delen in Nederland zoals de Veluwe en de Posbank bij Arnhem een beetje sneeuw, 'Valentijnsneeuw'.
Wam zeewater en wisselend paasweer in maart
Na tweede zachte en natte maanden verliep de eerste lentemaand koud, maar wel zonnig. Opmerkelijk waren de weerswisselingen tijdens de paasdagen. Op paaszaterdag was het zonnig en werd het zelfs 15 graden. Op eerste paasdag viel de regen met bakken uit de lucht en op tweede paasdag kwam het in het noordwestelijk kustgebied tot storm met windstoten van 115 kilometer per uur. Normaal valt in het voorjaar de meeste regen in het binnenland. Door de zachte winter van 2015.2016 was in maart het zeewater warmer dan normaal. Boven dit zeewater ontstonden gemakkelijk buien die juist de kustprovincies binnendreven.
Parapluplan tijdens Koningsdag in april
Ook april verliep koud, zelfs kouder dan de extreem warme december van 2015. De maand begon vrij zacht met op 3 april de eerste twintiger, een warme dag, in Limburg. Meestentijds was de stroming noordelijk, kwam het vaak tot vorst (aan de grond) en vielen er buien. Omdat de lucht in de hogere luchtlagen soms ijskoud was, viel er niet alleen regen, maar ook hagel en natte sneeuw. De neerslagverwachtingen voor Koningsdag (27 april) waren nat. In Zwolle trok men voor het Koningspaar het 'parapluplan' uit de kast. Hoewel er op veel plaatsen elders in het land op de vrijmarkten regen viel, bleef het in Zwolle droog.
De zomer begon in mei
Na twee te koude lentemaanden liep het kwik in mei weer flink op. De maand kwam zelfs op een gedeelde achtste plaats in de top 10 van de warmste meimaanden terecht. Met een oostelijke stroming werd in de tweede week warme lucht aangevoerd en werd het op veel plaatsen zomers warm, 25 graden of meer. Opvallend waren ook de warme nachten met minima rond 14 graden. Net voor Pinksteren draaide de stroming weer naar noord en verliep het lange Pinkerweekeinde uitgesproken koel met slechts 12 graden. Na Pinksteren werd het warm, maar ook vochtig. In een steeds onstabiele atmosfeer kwam het tot de eerste zware buien van het zomerseizoen.
Vandaalhagel in juni
Warmte en vocht zijn de ingrediënten voor de vorming van zware buien. Die vielen in de warme maand juni. Overigens is de warmte vooral weer te danken aan de zachte, meest bewolkte nachten. Op de 23ste werd het in het Limburgse Arcen voor het eerst dit jaar tropisch warm, 32, 6 graden. De zware buien die over ons land trokken, trokken vooral over het zuidoosten. In Limburg viel in juni 200 mm regen, 20 emmers per vierkante meter! In de tropische vochtige lucht op 23 juni ontstond een zeer zware onweerbui (supercell) die over het oosten van Brabant trok en hagelstenen met een doorsnede van 5 tot soms 10 centimeter groot afleverden. De zogenaamde ‘vandaalhagel’ veroorzaakte in de omgeving van Helmond voor miljarden euro’s schade. Hagelstenen met een grootte van 10 centimeter zijn in ons land nog nooit eerder waargenomen en kunnen alleen ontstaan in zeer warme en vochtige lucht. In de komende jaren zullen we mogelijk vaker van dit soort grote hagelstenen zien.
Plaknachten in juni
De eerste vakantiemaand begon koel. Halverwege de maand werd het behoorlijk warm. Op 20 juli werd het in Eindhoven 35.2 graden. De hoogst gemeten temperatuur van 2016! Wederom waren de nachten zeer warme, zogenaamde 'plaknachten'. Ook in deze maand vielen lokaal zeer zware buien. Vooral de buien op de 22ste die over het westen van Brabant trokken leverden veel regen en wateroverlast.
Sokkenweer in augustus
Ook de eerste helft van augustus waarin veel mensen vakantie vierden verliep tegenvallend en koel, echt 'sokkenweer'! Het tweede deel van de maand verliep zonniger en warmer met opnieuw weer een aantal zomerse tot tropische dagen.
Sweattember
De echte warmte kwam pas in de eerste herfstmaand. September werd ‘sweattember’. In de eerste en tweede decade werd het zomers warm met temperaturen van 25 graden of meer, op 13 en 14 september werd het op veel plaatsen tropisch warm. Een officiële hittegolf met 3 tropische dagen en nog 2 zomerse dagen erbij zat er net niet in. Deze uitzonderlijke warmte zo laat in het jaar is net zoal de hagelstenen die in juni vielen heel bijzonder en past in het “nieuwe klimaat”. In een opwarmend Nederland zullen we in de toekomst in de lente, zomer of herfst vaker extreem warme perioden meemaken.
Zomer in oktober pas voorbij
In oktober keerde het tij. De tweede herfstmaand verliep zelfs vrij koud. Na een laatste warme dag met twintigers op de 16de, kwam het op de 23ste op uitgebreide schaal weer tot vorst. Ook deze maand was net zoals alle voorgaande maanden zonniger dan normaal. Onder invloed van sterke hogedrukgebieden boven het Europese continent ontstond in de laatste week in de nachten mist.
Flitswintertje in november
De dalende temperatuurtendens werd in november voortgezet. Sinds 1998 was november niet meer zo koud geweest. Met een noordelijke stroming was het in de nachten vaak vorstig. Op 12 november vroor het in Twente voor het eerst matig, -5.6 graden. De kou zette echter niet door. Het ‘flitswintertje’ was zo weer voorbij. Op de 20ste van de maand werd het even onstuimig. Een lagedrukgebied boven het Kanaal trok langs de westkust en veroorzaakte een echte zuidwesterstorm. Ook landinwaarts waren de windstoten behoorlijk, meer dan 100 km per uur. Daarna keerde de rust terug door een nieuwe cel van hogedruk en werd het wederom eventjes koud met op 29 november in Eelde -8.5 graden. Er ontstond een beetje ijs, op ondergelopen weilanden kon eventjes worden geschaatst op natuurijs.
Onstuimige en zachte kerstdagen in december
De laatste maand van het jaar verliep gemiddeld weer zacht, maar rond Sinterklaas was het weer eventjes koud met in Eelde op 6 december bijna strenge vorst, -9.5 graden. Ook dit flitswintertje was geen blijver. Hogedrukgebieden hielden neerslagbrengende storingen tegen waardoor de regenmeters lang leeg bleven. Net voor het lange kerstweekeinde kwam er door lagedrukgebieden nabij IJsland weer beweging in de atmosfeer. Tijdens de kerstdagen waaide er een stevige zuidwestenwind. Vanavond kan het aan de noordzijde van de Wadden mogelijk eventjes tot stormkracht, windkracht 9, komen. Na de kerst keert de rust terug door een nieuwe cel van hogedruk boven het Europese continent. Tot het eind van het jaar blijft het rustig en droog. Het aantal zonne-uren kan de laatste week nog verder oplopen (als mist geen roet in het eten strooit).
Bron: Meteogroup | Gewijzigd: 3 februari 2017, 10:10 uur, door Joyce.s