Rond -40 graden in Lapland

In delen van Lapland ligt de temperatuur dit etmaal 35 tot ruim 40 graden onder het vriespunt.



In het noordoosten van het land is het donderdag inmiddels de vijfde dag met ijzel en winterkou op een rij, maar in de rest van het land is het nog steeds relatief zacht voor de tijd van het jaar. De koude lucht in het noordoosten wordt rondom een standvastig hogedrukgebied boven Scandinavië bij ons aangevoerd. Maar de echt kou bevindt zich in Scandinavië. Afgelopen nacht daalde het kwik in de thermometer in Lapland circa 40 graden onder het vriespunt, met op de koudste plek -43 graden.

Al een tijdje ligt er boven Scandinavië een hogedrukgebied, gevuld met koude lucht vanuit de Poolstreek. De Duitse weerdienst heeft dit hogedrukgebied de naam Alf gegeven. Op ongeveer 5 kilometer hoogte, ofwel het 500 hPa vlak daalde de temperatuur daarin afgelopen nacht al tot -44 graden en op de normale waarnemingshoogte (1,5 meter) vroor het in de Noord-Zweedse plaats Nainakka maarliefst 43 graden. Het gebied daar omheen lag ook rond de -40 graden.



Koudste maand
Hoewel de maand januari de koudste maand is in Lapland, is het voor die omgeving nu wel extreem koud. Normaal gesproken ligt de gemiddelde minimumtemperatuur begin van het jaar volgens de klimaatboeken rond -21 graden en de norm voor de gemiddelde maximumtemperatuur ligt in deze tijd van het jaar op -12 graden. Vooral in de wintermaanden is het er dus ook geregeld kouder, maar kouder dan 40 graden onder nul komt niet zo heel vaak voor.

Geen zonlicht
Lapland ligt voor een groot deel ten noorden van de poolcirkel en vanaf ongeveer eind december verdwijnt de zon dan ook grotendeels en is het er bijna de hele dag donker. Slechts 2 of 3 uurtjes per etmaal wordt het er iets lichter. Door het gebrek aan zonlicht komt de temperatuur er in de winter uiteraard zo laag uit, maar met het standvastige hogedrukgebied boven de pet, is er daar nu ook sprake van veel uitstraling in zowel de nachten als overdag. Het hogedrukgebied resulteert in brede opklaringen en de relatieve ´warmte´ die er nog is, stijgt daardoor op en verdwijnt ook in de ruimte. Daardoor kan het nog eens een flink stuk kouder worden. Zou er een wolkendek hangen, werkt die als een isolerende laag, waaronder de ´warmte´ blijft hangen en het minder koud zou zijn.

Droge lucht en weinig wind
Ook vandaag (donderdag) vriest het er zeer streng, met op de koudste plekken 36 graden vorst, en komende nacht wordt het er lokaal weer kouder dan -40 graden. Toch gaat het dagelijkse leven er gewoon door. Er heerst er namelijk een erg lage luchtvochtigheid, ofwel de lucht is heel droog, en er staat onder invloed van het hogedrukgebied weinig tot geen wind. Deze combinatie maakt dat deze extreme temperaturen niet overdreven koud aanvoelen, voor de inwoners althans.

Minder koud, met sneeuw
De komende dagen trekt het hogedrukgebied geleidelijk naar het oosten weg, waarna diverse lagedrukgebieden er de scepter gaan zwaaien. Vooral na het weekend gaat het geregeld sneeuwen, maar dan wel met iets hogere middagtemperaturen, alsnog rond -15 graden.

Westerstorm in eigen land
Bij ons wordt de kou in het noordoosten het komende etmaal verdreven. Een actieve regenzone trekt van zuidwest naar noordoost over het land en dat gaat ook vanavond en vannacht nog gepaard met veel bewolking, regen en een aantrekkende wind. Vooral donderdagmiddag en –avond is er in het noordoosten nog sprake van ijzel en andere winterse perikelen, maar aan de achterzijde van het front druppelt ook geleidelijk mildere lucht die omgeving in. De wind trekt aan en bereikt aan zee soms stormkracht 9, gepaard met zware windstoten tot 110 kilometer per uur. Voorlopig is het dan even gedaan met de winterkou, al lijkt Koning Winter op de langere termijn toch weer op de loer te liggen!

Bron:Meteogroup.