Zwitsers "jatten" water bij Fransen

Rel om water
In de Alpen beleeft men een van de heetste zomers ooit. De gemoederen raken ook verhit. Zeker nadat Zwitserland per ongeluk Frans water heeft gestolen…

Golfstroom
Het patroon deze zomer is eigenlijk heel opvallend. Opmerkelijk diepe oceaandepresssies leven zich uit in het zeegebied ten westen van Ierland of ten zuiden van IJsland. Tegelijkertijd zijn hogedrukgebieden vrijwel de hele zomer de baas op Groenland. We hebben er trouwens al vaker over geschreven. En een mogelijk verband gelegd met de grote afwijkingen in de zeewatertemperatuur op de Oceaan. Het is zelfs denkbaar dat er een verband is met veranderingen in de warme golfstroom op de Atlantische Oceaan. Hoe dan ook, deze luchtdrukverdeling, die soms meer op een herfstsituatie lijkt, veroorzaakt tegelijkertijd op en top zomerweer op het Europese vasteland.

Hitterecords
Immers, met lagedruk op de oceaan kan de hitte die zich in het Middellandse Zeegebied heeft opgebouwd, met regelmaat op transport gaan in noordelijke of noordoostelijke richting. Zuidwestenwinden voeren de hete lucht onder meer via de Alpen naar Duitsland. Waar gisteren zelfs het kersverse temperatuurrecord van 5 juli (40,3 in Kitzingen) werd geevenaard. Ook in Zwitserland en het oosten van Frankrijk was het trouwens weer bijzonder heet.

Droogte
Het aanhoudende hete weer laat zijn sporen in het landschap na. Eerder al schreven we over de trieste toestand van de Alpine gletsjers. Die smolten al extreem snel de afgelopen tijd, maar dit jaar maakt de zomer helemaal gehakt van wat er nog resteert van de gletsjers. Het smeltende ijs levert smeltwater op. Maar naarmate het volume aan gletsjersijs slinkt, zal de hoeveelheid smeltwater die juist in de zomer vaak zo nodig is, alleen maar verder gaan slinken. Meer en meer is men voor de waterbehoefte aangewezen op regenwater. De bijdrage van smeltend ijs wordt minder en minder.

Stuwmeren
Nu heeft men in de Alpen in de vorige eeuw heel wat stuwmeren aangelegd. In het algemeen vooral voor het opwekken van stroom. Maar de stuwmeren zijn tegelijkertijd waterreservoirs met kostbaar schoon en zoet water. Waar in droge tijd goed gebruik van kan worden gemaakt voor onder meer de land- en tuinbouw. De stuwmeren staan dit jaar lager dan gebruikelijk. Nog geen records, maar als de zomer zo door gaat en onweersbuien slechts heel lokaal enige verlichting brengen, kan de situatie de rest van deze zomer nog flink verslechteren.

Legerhelikopters
Ook de koeien die ’s zomers grazen op de alpenweiden, hebben het dit jaar zwaar. Zo zwaar dat men in Zwitserland met legerhelikopters water van stuwmeren heeft ingevlogen naar in totaal wel 20.000 dorstige en verhitte koeien op de berghellingen. Op zich een prima plan. Ware het niet dat men hier wel grensoverschrijdend te werk ging. En ook illegaal water tapte uit het Franse Lac des Rousses. In stuwmeer in de Franse Jura. Deze bizarre actie bleef niet onopgemerkt. Vakantiegangers die verkoeling zochten aan het mooie meer, zagen de gecamoufleerde heli in actie. En zo kon deze illustere actie uiteindelijk in het nieuws komen. En raakten de gemoederen tussen Frankrijk en Zwitserland verhit.



Bijgelegd
De Zwitsers wilden een beroep doen op het kostbare Franse water, omdat dit beduidend korter vliegen was. Ze hadden bovendien netjes toestemming gevraagd. En gekregen, zo luidt het verhaal. Maar de lokale autoriteiten zouden geen groen licht hebben gegeven. Logisch, ze hebben het water zelf ook hard nodig in deze voortdurende hittegolf. Maar goed, na de nodige woorden over en weer, en het aanbieden van welgemeende excuses, is deze storm in het glas water, of beter gezegd stuwmeer, gelukkig tijdig gaan liggen.

Rivieren
Overigens zien we ook vrij lage waterstanden in diverse grote rivieren. In het Zwitserse hoger gelegen deel van de Rijn, die daar Alpenrhein wordt genoemd, is de waterstand ter hoogte van Diepoldsau zelfs bijna tot record lage waterstand gedaald. En zoals gezegd, de zomer is nog niet voorbij. Ter hoogte van Berlingen is de waterstand in de Bodenzee ook laag. We zien een steil dalende lijn die bij vergelijkbaar weer nog voor het eind van de maand op een nieuw laagterecord zou kunnen komen. Verder stroomafwaarts zien we in eigen land ook relatief lage waterstanden in Rijn en IJssel. Maar van records is geen sprake. In het lager gelegen deel van het stroomgebied van de Rijn is de afgelopen weken wel af en toe redelijk wat regen gevallen. Ook gisteren en afgelopen nacht heeft het zwaar geregend en geonweerd in Duitsland. In de Maas, die eveneens laag staat, zien we ter hoogte van Eijsden mooi de piek in de afvoer terug. Het debiet verviervoudigde in korte tijd, na de zware hoosbuien van gisterenochtend. Lokaal viel 40 tot 50 millimeter langs dit deel van de Maas.

Bron -volledige artikel -  http://www.weer.nl/nieuws/detail/2015-08-08-rel-om-water/
  | Gewijzigd: 24 februari 2017, 14:03 uur, door Joyce.s

De zomer van de verschillen

Het maakte deze zomer veel uit of je in Limburg woont, of bijvoorbeeld in het westen of noorden van het land. Zeker wat betreft temperatuur en al helemaal wat betreft tropische dagen.

Zuidwestenwind

Het is de zomer met een steeds terugkerend patroon. Geholpen door een bovennormale depressieactiviteit op de Atlantische Oceaan, hadden we in onze omgeving geregeld te maken met een zuidelijke of zuidwestelijke stroming. De verhoogde depressieactiviteit is overigens geen toeval, maar heeft waarschijnlijk te maken met vrij grote temperatuurafwijkingen van het zeewater op de Atlantische Oceaan. Waarbij het te vroeg is om er over te speculeren, in hoeverre dit toevallig dit seizoen een rol speelt, of dat er mogelijkerwijs een structurele verandering gaande is op de Oceaan.

Warme golfstroom

Er zijn immers studies die er op wijzen dat door het smelten van steeds meer landijs op noordelijke breedten, met name van Groenland, de warme golfstroom zou verzwakken of zelfs echt zou kunnen stagneren. De golfstroom voert tropisch warm zeewater vanuit onder meer het Caribische gebied noordwaarts, richting het poolgebied. Een deel van dat warmere water stroomt uiteindelijk zelfs richting Noorse zee en Noordzee. Als het water in het Poolgebied minder zout wordt, door het smelten van landijs, zou het water ook moeilijker wegzinken naar de bodem. Waardoor de golfstroom zou kunnen verzwakken. Of dit nu al een rol speelt, is dus nog onzeker.

Eurozomer

We zagen deze zomer dus elke keer opnieuw grote lagedrukgebieden op de Oceaan. Samen met hogedrukgebieden die zich vanaf de Golf van Biskaje geregeld konden uitbreiden naar de Alpen en Centraal Europa, stond de deur voor transport van hete lucht vaak wagenwijd open. Een langgerekte zuid- tot zuidwestelijke stroming bracht hete lucht vanuit Afrika allereerst naar Spanje. Spanje had inderdaad een zinderend hete zomer. Maar daar bleef het niet bij. Keer op keer stroomde de hete lucht verder naar het noorden en noordoosten. Daardoor kregen de Alpen bijvoorbeeld een historisch hete zomer. In zowel Oostenrijk, Zwitserland, het noorden van Italië als delen van Duitsland noteerden veel warmte- en hitterecords. Voor een flink deel van Europa was het een lange en hete zomer. Een echte Eurozomer.

Nederland

In elk van de drie zomermaanden slaagde de Europese hitte er een aantal keren in, om ook Nederland te bereiken. Maar in vergelijking met de landen in Centraal Europa, was de zomer hier landelijk bezien tamelijk normaal wat betreft temperatuur. Net iets te warm met een afwijking in de Bilt van om en nabij de halve graad. Niets bijzonders dus. Maar als we inzoomen op de Nederlandse kaart, zien we toch opmerkelijke verschillen. Zeker als we kijken naar het aantal tropische dagen.

Tropische dagen

Natuurlijk, het zuiden heeft vrijwel elke zomer meer tropische dagen dan het noorden. Maar dit jaar waren de verschillen wel erg groot.  Zo telde men op vliegveld Eelde ‘maar’ 4 tropische dage. Normaal zijn dat er 5, op basis van de klimatologie van 1981 tot en met 2010. Maar kijk dan eens naar Arcen, in het noorden van Limburg. Daar komt men op maar liefst 14 tropische dagen tegen een normaal van 8. Hierbij gaan we tellen we aanstaande zondag mee, want dan wordt het daar opnieuw tropisch heet. Het ECMWF komt met 31 graden, maar 32 of zelfs 33 zou even goed haalbaar kunnen zijn. In Den Helder kwam het tot 1 tropische dag. Nog altijd meer dan het gemiddelde voor deze plaats. De Bilt komt op 5 dagen met 30 graden of meer. Net 1 meer dan gebruikelijk.

Zomerse dagen

Vanzelfsprekend zien we ook wat betreft het aantal zomerse dagen grote verschillen. Landelijk bezien zien we meer zomerse dagen dan normaal. In L:imburg is het verschil ronduit groot, met in Arcen 39 zomerse dagen. De laatste 3 dagen van deze maand zijn erbij opgeteld, ervan uitgaande dat het nog drie maal zomers warm wordt. Maandag is wat dat betreft enigszins onzeker omdat het de vraag is wat de onweersbuien precies gaan doen aan het eind van het weekend. In het noorden zoals gebruikelijk minder zomerse dagen. En tegelijkertijd de constatering, dat het aantal zomerse dagen daar precies  normaal is.

Onweersbuien

En dat brengt ons bij een andere karaktertrek van deze zomer. Iedere keer als de eurohitte weer werd verdreven door oprukkende koele lucht vanuit het westen, was daar het risico voor fikse onweersbuien. Meest opmerkelijk wellicht was de tornado van afgelopen maandag die over Wieringerwerf raasde. Toch was het aantal zware onweersbuien deze zomer niet groter dan normaal. In veel gevallen kwamen we er goed van af. Zeker vergeleken met bijvoorbeeld Duitsland waar zware hagel en op tenminste 4 dagen tornado’s fikse schade hebben aangericht. Maar aan het eind van het weekend is er opnieuw kans op zware onweersbuien. Het zwaartepunt lijkt te gaan vallen in de nacht van zondag op maandag. De hete lucht wordt dan op overtuigende manier het land uitgewerkt. Waarna we volgende week overstappen op een ronduit koel weertype, gedomineerd door noordwestenwinden.

Bow-echo

En zo komen we nog even terug bij gisteren. Ook toen gaf de warme lucht zich niet zonder donderslag of windstoot gewonnen.  Voor de tweede keer in de week was het vooral raak in het noordwesten van Nederland. In de buienlijn die was ontstaan voor het koufront uit, ontstond een zogenaamde ‘bow-echo’. Een duidelijk naar voren uitgebogen stuk in de onweerslijn. Dit is altijd een teken van extra activiteit in dit stuk van de lijn. Sterke outflow genereert de versnelling in de lijn waardoor de boog ontstaat. Het is voor weerkundigen altijd een signaal om alert op te zijn. Het resulteerde in IJmuiden tijdens de passage van de lijn in een windstoot van 102 km/uur. Het meest actieve deel trok noord van IJmuiden langs. Mogelijk zijn er plekken waar het nog harder heeft gewaaid. Ook Wieringerwerf, waar  maandag dus de tornado rond raasde, kreeg de bow-echo vol over zich heen.   



Lees ook: