Naast de verkiezing van het woord van het jaar, georganiseerd door Van Dale, organiseren MeteoGroup en Omroep Gelderland in december de verkiezing van het weerwoord van het jaar. Het weerwoord van 2014 is vandaag in de ochtendshow van Radio Gelderland bekendgemaakt: knijpzonnetje. Andere populaire weerwoorden waren kwijnsneeuw, sukkelwindje, zaagtandweer en Jip-en-Janneke-weerbericht.
Advertentie
De weerwoorden zijn afkomstig van luisteraars van de ochtendshow van Corine van Dijk, de weerkamer van MeteoGroup en ook Twitter. De woorden geven vrij snel een beeld van de weersomstandigheden of van een aspect daarvan. Vaak ook is er een knipoog in het spel en een aantal keer zal het woord of begrip wat nadere toelichting van de context nodig hebben om het helemaal te snappen. De uiteindelijke winnaar uit een eerste selectie van 15 woorden is dus knijpzonnetje geworden.
Net als vorig jaar wint een woord dat op zichzelf lekker duidelijk is. Daar houdt men blijkbaar van. Plaknacht en wolkenwak waren de afgelopen twee jaren mooie winnende woorden, bij een knijpzonnetje kan iedereen zich ook wel wat voorstellen. Zeker in deze tijd van het jaar, als de zon laag staat. Het woord heeft met behoorlijke overmacht gewonnen. De andere populaire weerwoorden waren vooral kwijnsneeuw, sukkelwindje, zaagtandweer, jip-en-janneke-weerbericht (op willekeurige volgorde).
Bij enkele mediameteorologen van MeteoGroup was shelfie een persoonlijke favoriet, maar dit weerwoord is nauwelijks gekozen. Waarschijnlijk vanwege het feit dat het wel enige voorkennis vereist. Immers, je moet dan weten wat een shelfcloud is, en wat een selfie is. Corine van Dijk heeft meerdere favorieten, sukkelwindje (vanwege het mooie verhaal van de molenaar), druilbui vanwege de mooie klank.
Hieronder geven we nog eens de 15 weerwoorden die waren genomineerd:
sukkelwindje, ingebracht door molenaar Petro van Doornemen uit Hellouw. Als er dermate weinig wind staat dat je er als molenaar niets mee kunt. Wel lekker natuurlijk als je geen zin heb om tegen de wind in te moeten fietsen. Al moeten we dat laatste misschien niet al te vaak zo melden, want mogelijk vinden de luisteraars het dan een jip-en-janneke-weerbericht. In navolging van de jip-en-janneke-taal die politici graag bezigen zodat iedereen dan weet wat ze bedoelen, proberen wij natuurlijk in onze weerberichten ook zo toegankelijk mogelijk te zijn. Volgens Christian Versloot uit Apeldoorn bestaat dan wel het risico dat het té simplistisch wordt.
En dan de superzachte winter van 2013/2014. Er kwam af en toe wat kou in de verwachtingskaarten (de pluim), maar als er wat verscheen, en de winterliefhebbers lichtelijk opveerden, was het een dag later alweer verder in de toekomst doorgeschoven. Doorschuifkou dus. Uiteindelijk kwam de kou helemaal niet. Ook erg vervelend voor de bedenker van het woord, Mark Wolvenne, die een fervent schaatser is. We hadden in Groningen op enig moment wel wat sneeuw, maar volgens Jorien A Bakker (via Twitter) was dat maar kwijnsneeuw. Het was vrij weinig en al snel weer weg. In die hoek van het land werd het ook nog korte tijd koud, maar de kou wist zich niet verder over het land uit te spreiden. Sterker nog, de natuur ontwaakte al vroeg. Begin februari liep de natuur al een maand voor vergeleken met andere jaren. Er werd op RTV Rijnmond gesproken over voorlente. Een luisteraar, Geert Greenen, sprak over winterzomer toen we de warmste 8 en 9 maart ooit beleefden.
Een bekend verschijnsel in het voorjaar is het grote temperatuurverschil dat kan optreden tussen de nacht en de dag. Daar waar we eind maart in de middag al op 20 graden uitkwamen, was het in de vroege ochtend nog erg kil. Grieta Spannenburg, weervrouw bij MeteoGroup, kwam op de proppen met zaagtandweer. Dit naar het beeld van de temperatuurgrafiek waarin een duidelijke haaientand- of zaagtandvorm in te zien is. En het bleef ook later in de lente warm in de middag. Begin april hadden we zes warme dagen op rij, tot 23 graden in Gelderland aan toe. Echter, de lucht was bezoedeld met pollen, smog en Saharazand. Weervrouw Britta van Gendt repte van een Saharazandbui. De paar buitjes die vielen, maakten stoepen en auto’s geelbruin bedekt. Erwin Kroll, voormalige weerman van het NOS-Journaal, had het een keer over een druilbui. Daarbij kun je je nog afvragen of het een langdurige zeer lichte bui is, of dat het gaat om een kortdurend exemplaar.
We gaan verder het seizoen in. In de loop van mei sneeuwde het alsnog in het hele land. Alhoewel, het was zomersneeuw. Dit woord werd her en der gemeld en betrof een uitbundige uitbraak van populierenpollen. Er waren vanaf april al forse uitbraken van shelfclouds, dat zijn uitingsvormen van dikke buien in de vorm van een plank, shelf. Leuk dat in de selfie-rage ook ineens de shelfie naar boven kwam. Prachtige foto’s hebben we gezien van weerliefhebbers met een shelfcloud op de achtergrond.
En wat hebben we veel forse buien gehad in de loop van de zomer. Een van de toppers was 28 juli toen delen van Amsterdam en Arnhem blank kwamen te staan. Een paar dagen later bleef het bij een huis-tuin-en-keukenbui, aldus onze weerman Casper Hootsen. Oftewel, een niks aan de hand buitje.
Na een kille augustus, gaf september weer flink wat warmte af. Het was een vochtige en klamme bedoening. Bij een tv opname van Omroep Gelderland op 17 september sprak de visagiste van glimweer. Ze bleef maar bijpoederen om de gasten van de glim af te krijgen en te houden.
In de loop van het najaar hebben we vaak met laaghangende, grijze bewolking te maken. Onze meteoroloog Klaas Dros hield het op taaitaaibewolking toen het half november ook zo hardnekkig grijs bleef. Waarschijnlijk was hij al behoorlijk in Sinterklaasstemming. En tot slot mailde een luisteraar bij de huidige laagstaande zon (als ie te zien is) last te hebben van een knijpzonnetje.
Dat laatste weerwoord is dus als winnaar uit de bus gekomen. Het woord zullen we dan ook vele malen proberen te gebruiken in onze weerpraatjes en weerpresentaties op radio en tv. Ondertussen kunt u weer nieuwe woorden verzinnen, om op deze manier tot het weerwoord van komend jaar, 2015, te komen!
Lees ook:
| Gewijzigd: 17 december 2014, 18:34 uur, door Stefanv