Wolken en staarten van de Canarische eilanden
Natuurverschijnselen
Wolken en staarten van de Canarische eilanden
Wolken en staarten van de Canarische eilanden
Satellietbeelden zijn op de ene plek van de aarde een stuk interessanter dan op de andere plek. Zo bieden de Canarische eilanden vrijwel altijd een prachtige aanblik van boven. Satellietbeelden geven bovendien veel informatie. Zelfs informatie die je in eerste instantie niet zou verwachten.
De Canarische eilanden zijn niet voor niets een geliefde vakantieplek. Deze archipel bevindt zich het grootste deel van de tijd onder invloed van het Azoren-hogedrukgebied. Gelegen ter hoogte van Noord-Afrika, in een hitte-temperende oceaan, zijn de middagtemperaturen eigenlijk het hele jaar aangenaam. Soms valt er in de winter sneeuw, maar dat is een unicum. Veeleer is het op een januaridag ook al gauw 20 graden en in de hoogzomer zijn temperaturen tussen 25 en 30 graden gangbaar. Op de momenten dat een stevige oostenwind vanuit de tegenover gelegen Sahara blaast, kan het verzengend heet worden, maar dergelijke weercondities duren nooit lang.
Foto 1. De Canarische eilanden zijn erg gevoelig voor wolkenvelden vanuit het noorden. De meest voorkomende windrichting is namelijk noordelijk (noordwest, noord, of noordoost). Dit is een satellietfoto van 1 juni van dit jaar. Het Azoren-hogedrukgebied bevond zich toen ver ten noordwesten van de Canarische archipel, ter hoogte van Noord-Portugal. Doordat het hogedrukgebied redelijk uit de buurt was, was er weinig onderdrukking van wolkenvorming. Als gevolg schoven vele wolkenschollen op de noordkusten. Mooi is tevens te zien dat er aan de zuidzijde van de eilanden ook golfachtige wolkenstructuren ontstonden door veranderde windpatronen.
Hoge bergen veranderen de wind
Deze Spaanse eilanden zijn vulkanisch van oorsprong. Ook nu nog worden bij tijd en wijle schokken gevoeld. El Hierro –1 van de zeven eilanden- heeft een paar jaar terug bijna uitbreiding gekregen toen er bijzonder veel vulkanische activiteit was onder de zeespiegel vlak langs de kust. Alle eilanden hebben omvangrijke hooggelegen stukken, oude kraters. Het zijn bergen die eigenlijk al aan de randen van de eilanden beginnen en in de centrale delen hun hoogste punt bereiken. De hoogste berg bevindt zich op Tenerife; De Teide is maar liefst 3718 meter. De bergen op de eilanden veroorzaken niet alleen aanzienlijke klimaatverschillen op de eilanden zelf, maar leiden ook tot bijzondere luchtstromingen en wolkenpatronen. Dit kun je op de grond zien, maar ook van heel hoog, vanuit de ruimte.
De noordelijke wind brengt vocht
Het Azoren-hogedrukgebied ligt meestal met zijn kern te noordwesten van de Canarische archipel, boven de Azoren dus. Aangezien de winden om een hogedrukgebied, op het noordelijk halfrond, met de wijzers van de klok mee om de kern waaien, is de meest voorkomende windrichting op deze Spaanse eilanden noordwest tot noordoost. Met die noordelijke wind wordt vochtige oceaanlucht tegen het uit de zee oprijzende land geduwd. Een deel van de lucht gaat om de eilanden heen, maar een deel zal ook tegen de berg opwaarts worden gestuwd, condenseren en een wolk vormen. Bijgevolg staan de noordelijke delen van de eilanden bekend als vaak bewolkt en de zuidelijke delen als zonnig. Ook komt het geregeld voor dat alleen de hoogste toppen in de bewolking vertoeven en de rest helder is. Wie dus een prachtige klim heeft gemaakt naar de Garajonay, het hoogste punt van La Gomera op 1487 meter hoogte, kan bovenaan gekomen weleens in een mist van bewolking kijken. Jammer van het uitzicht.
Wervelingen
Niet alleen aan de loefzijde, de kant waar de wind op staat, maar ook aan de lijzijde maken de Canarische eilanden een afdruk op de satellietbeelden. De wind die vanuit het noorden gelijkmatig doorwaait, wordt door de hoogteverschillen danig verstoord. Achter dergelijke ‘obstakels’ toont de wind dan ook geregeld schitterende wervelpatronen. Dit soort wervelingen bij eilanden worden Von Kármàn wervels genoemd en zien we naast dit verhaal ook deels terug in de golvende structuren die meerdere kilometers ten zuiden van de archipel opdoemen.
Foto 2. Op 9 juni jongstleden lag het hogedrukgebied juist heel dichtbij. De wind is dan wel nog steeds noordelijk, maar het aandeel bewolking vrij gering. Maar ook hier zijn het voornamelijk de noordelijke eilanddelen die met wolken te maken kregen. Aan de zuidzijde, lijzijde, van de eilanden wederom prachtige golfstructuren in bewolkingsbanden. Dit zijn een soort Von Karmanwervels.
Wat is dat voor staart?
Op foto 3 zien we nog een bijzonder verschijnsel van de eilandengroep. Het lijkt er in eerste instantie op dat de lichte stromingspatronen aan de zuidzijde stof en zand betreffen. Echter, dit is niet het geval. De wind die vanuit het noorden waait, wordt door de bonkige en bergachtige eilanden deels om de eilanden geleid. Pal achter het eiland vormt zich bovendien een windtekort. Dit resulteert in een zeer wisselend windpatroon, zowel voor wat betreft richting als sterkte. Die winden en windtekorten zorgen op bepaalde plekken voor een ophoping van oceaanwater en ruige zee, terwijl op andere plekken het water juist erg kalm en vlak wordt gemaakt. Deze variatie in ruwheid van het oceaanwater, wordt getoond in dit satellietbeeld. Voor het ongeoefende oog lijkt het juist alsof de eilanden een eigen wil hebben en noordwaarts bewegen. Hun ‘staart’ achter zich aan flipperend.
Foto 3. Boven de oceaan onstaan ook hier in een noordelijke stroming wolken, al zijn het straten van beperkte omvang. Eenmaal tegen het 'obstakel' (eiland) aangeduwd, wordt de bewolking dikker en prominenter. Op Tenerife zie je bovendien dat ten zuiden van de top van De Teide ook wolkenvelden in de reliefrijke kraterwand ontstaan. Die plekken warmen sterk op en genereren hun eigen windregime, vooral gebaseerd op dagelijkse thermiek. De lichtgrijze sierlijke stroken aan de zuidzijde van de eilanden zijn van een heel andere orde. Zie daarvoor de alinea 'wat is dat voor staart'.
Op diezelfde foto zien we een tweede effect van de veranderende windstromingen aan de lijzijde van de eilanden. Daar waar de winden samenkomen die zowel links als rechts om het eiland zijn gestroomd, krijg je extra optilling van lucht. En juist daar ontstaan wolkenstrepen.
Al met al goede redenen om van de eilanden te houden, al was het maar vanwege de prachtige creaties die we dagelijks op de satellietbeelden te zien krijgen.
Foto 4. Afgelopen vrijdag zag het er op de Canarische eilanden zo uit. Dikke aaneengekoekte wolkenschollen bedekken de noordzijde van de eilanden en de honderden kilometers wateroppervlak. Aan de zuidzijde van de eilanden is het schoon, op een paar golvende wolkenstructuren na. Zie ook hoe het op sommige plekken tussen de eilanden bewolkt is tot op een bepaald punt. Op dat punt komt de lucht in een daalbeweging, die voor het oplossen van bewolking zorg draagt. Verder zuidwaarts is er vervolgens weer genoeg vocht opgepikt om alsnog wolken te genereren.
Bronnen: MeteoGroup; NASA
Lees ook:
Satellietbeelden zijn op de ene plek van de aarde een stuk interessanter dan op de andere plek. Zo bieden de Canarische eilanden vrijwel altijd een prachtige aanblik van boven. Satellietbeelden geven bovendien veel informatie. Zelfs informatie die je in eerste instantie niet zou verwachten.
De Canarische eilanden zijn niet voor niets een geliefde vakantieplek. Deze archipel bevindt zich het grootste deel van de tijd onder invloed van het Azoren-hogedrukgebied. Gelegen ter hoogte van Noord-Afrika, in een hitte-temperende oceaan, zijn de middagtemperaturen eigenlijk het hele jaar aangenaam. Soms valt er in de winter sneeuw, maar dat is een unicum. Veeleer is het op een januaridag ook al gauw 20 graden en in de hoogzomer zijn temperaturen tussen 25 en 30 graden gangbaar. Op de momenten dat een stevige oostenwind vanuit de tegenover gelegen Sahara blaast, kan het verzengend heet worden, maar dergelijke weercondities duren nooit lang.
Foto 1. De Canarische eilanden zijn erg gevoelig voor wolkenvelden vanuit het noorden. De meest voorkomende windrichting is namelijk noordelijk (noordwest, noord, of noordoost). Dit is een satellietfoto van 1 juni van dit jaar. Het Azoren-hogedrukgebied bevond zich toen ver ten noordwesten van de Canarische archipel, ter hoogte van Noord-Portugal. Doordat het hogedrukgebied redelijk uit de buurt was, was er weinig onderdrukking van wolkenvorming. Als gevolg schoven vele wolkenschollen op de noordkusten. Mooi is tevens te zien dat er aan de zuidzijde van de eilanden ook golfachtige wolkenstructuren ontstonden door veranderde windpatronen.
Hoge bergen veranderen de wind
Deze Spaanse eilanden zijn vulkanisch van oorsprong. Ook nu nog worden bij tijd en wijle schokken gevoeld. El Hierro –1 van de zeven eilanden- heeft een paar jaar terug bijna uitbreiding gekregen toen er bijzonder veel vulkanische activiteit was onder de zeespiegel vlak langs de kust. Alle eilanden hebben omvangrijke hooggelegen stukken, oude kraters. Het zijn bergen die eigenlijk al aan de randen van de eilanden beginnen en in de centrale delen hun hoogste punt bereiken. De hoogste berg bevindt zich op Tenerife; De Teide is maar liefst 3718 meter. De bergen op de eilanden veroorzaken niet alleen aanzienlijke klimaatverschillen op de eilanden zelf, maar leiden ook tot bijzondere luchtstromingen en wolkenpatronen. Dit kun je op de grond zien, maar ook van heel hoog, vanuit de ruimte.
De noordelijke wind brengt vocht
Het Azoren-hogedrukgebied ligt meestal met zijn kern te noordwesten van de Canarische archipel, boven de Azoren dus. Aangezien de winden om een hogedrukgebied, op het noordelijk halfrond, met de wijzers van de klok mee om de kern waaien, is de meest voorkomende windrichting op deze Spaanse eilanden noordwest tot noordoost. Met die noordelijke wind wordt vochtige oceaanlucht tegen het uit de zee oprijzende land geduwd. Een deel van de lucht gaat om de eilanden heen, maar een deel zal ook tegen de berg opwaarts worden gestuwd, condenseren en een wolk vormen. Bijgevolg staan de noordelijke delen van de eilanden bekend als vaak bewolkt en de zuidelijke delen als zonnig. Ook komt het geregeld voor dat alleen de hoogste toppen in de bewolking vertoeven en de rest helder is. Wie dus een prachtige klim heeft gemaakt naar de Garajonay, het hoogste punt van La Gomera op 1487 meter hoogte, kan bovenaan gekomen weleens in een mist van bewolking kijken. Jammer van het uitzicht.
Wervelingen
Niet alleen aan de loefzijde, de kant waar de wind op staat, maar ook aan de lijzijde maken de Canarische eilanden een afdruk op de satellietbeelden. De wind die vanuit het noorden gelijkmatig doorwaait, wordt door de hoogteverschillen danig verstoord. Achter dergelijke ‘obstakels’ toont de wind dan ook geregeld schitterende wervelpatronen. Dit soort wervelingen bij eilanden worden Von Kármàn wervels genoemd en zien we naast dit verhaal ook deels terug in de golvende structuren die meerdere kilometers ten zuiden van de archipel opdoemen.
Foto 2. Op 9 juni jongstleden lag het hogedrukgebied juist heel dichtbij. De wind is dan wel nog steeds noordelijk, maar het aandeel bewolking vrij gering. Maar ook hier zijn het voornamelijk de noordelijke eilanddelen die met wolken te maken kregen. Aan de zuidzijde, lijzijde, van de eilanden wederom prachtige golfstructuren in bewolkingsbanden. Dit zijn een soort Von Karmanwervels.
Wat is dat voor staart?
Op foto 3 zien we nog een bijzonder verschijnsel van de eilandengroep. Het lijkt er in eerste instantie op dat de lichte stromingspatronen aan de zuidzijde stof en zand betreffen. Echter, dit is niet het geval. De wind die vanuit het noorden waait, wordt door de bonkige en bergachtige eilanden deels om de eilanden geleid. Pal achter het eiland vormt zich bovendien een windtekort. Dit resulteert in een zeer wisselend windpatroon, zowel voor wat betreft richting als sterkte. Die winden en windtekorten zorgen op bepaalde plekken voor een ophoping van oceaanwater en ruige zee, terwijl op andere plekken het water juist erg kalm en vlak wordt gemaakt. Deze variatie in ruwheid van het oceaanwater, wordt getoond in dit satellietbeeld. Voor het ongeoefende oog lijkt het juist alsof de eilanden een eigen wil hebben en noordwaarts bewegen. Hun ‘staart’ achter zich aan flipperend.
Foto 3. Boven de oceaan onstaan ook hier in een noordelijke stroming wolken, al zijn het straten van beperkte omvang. Eenmaal tegen het 'obstakel' (eiland) aangeduwd, wordt de bewolking dikker en prominenter. Op Tenerife zie je bovendien dat ten zuiden van de top van De Teide ook wolkenvelden in de reliefrijke kraterwand ontstaan. Die plekken warmen sterk op en genereren hun eigen windregime, vooral gebaseerd op dagelijkse thermiek. De lichtgrijze sierlijke stroken aan de zuidzijde van de eilanden zijn van een heel andere orde. Zie daarvoor de alinea 'wat is dat voor staart'.
Op diezelfde foto zien we een tweede effect van de veranderende windstromingen aan de lijzijde van de eilanden. Daar waar de winden samenkomen die zowel links als rechts om het eiland zijn gestroomd, krijg je extra optilling van lucht. En juist daar ontstaan wolkenstrepen.
Al met al goede redenen om van de eilanden te houden, al was het maar vanwege de prachtige creaties die we dagelijks op de satellietbeelden te zien krijgen.
Foto 4. Afgelopen vrijdag zag het er op de Canarische eilanden zo uit. Dikke aaneengekoekte wolkenschollen bedekken de noordzijde van de eilanden en de honderden kilometers wateroppervlak. Aan de zuidzijde van de eilanden is het schoon, op een paar golvende wolkenstructuren na. Zie ook hoe het op sommige plekken tussen de eilanden bewolkt is tot op een bepaald punt. Op dat punt komt de lucht in een daalbeweging, die voor het oplossen van bewolking zorg draagt. Verder zuidwaarts is er vervolgens weer genoeg vocht opgepikt om alsnog wolken te genereren.
Bronnen: MeteoGroup; NASA
Lees ook:
Freedom is not worth having if it does not include the freedom to make mistakes.
