Vulkaanuitbarstingen vertragen opwarming aarde

Een nieuwe studie toont aan dat vulkaanuitbarstingen bijdragen aan het vertragen van de opwarming van de aarde. De verklaring ligt bij het uitgestoten zwavel dat het zonlicht blokkeert. Het verschil tussen de voorspelde en de waargenomen opwarming van de aarde wordt volgens experts voor 15 procent door vulkaanuitbarstingen veroorzaakt.

Niet alleen blokkeren de vulkaanuitbarstingen het zonlicht, ze zorgen ook voor een record aan gassen die hitte opvangen. Minstens zeventien vulkaanuitbarstingen sinds het jaar 2000, waaronder de vulkaan Nabro in Eritrea, Kasatochi in Alaska en recent nog de Merapi in Indonesië, zorgden voor een zwaveluitstoot waarvan het effect op het zonlicht totnogtoe over het hoofd werd gezien door klimaatexperts.

^{Deze foto is niet meer beschikbaar
De uitbarsting van Mount Kelud, vorige week op het Indonesische eiland Java. © reuters.}

Argument voor klimaatakkoord
Sinds de extreem warme zomer van 1998 is de stijging van de oppervlaktetemperatuur wereldwijd afgenomen. Dat bleek koren op de molen van zij die twijfelen aan de noodzaak van een dringende ommezwaai van fossiele brandstoffen naar hernieuwbare energie om de klimaatopwarming het hoofd te bieden.

De verklaring van de vertraging van de opwarming van de aarde kan echter een nieuwe argument zijn voor een VN-klimaatakkoord dat bijna 200 regeringen eind volgend jaar moeten ondertekenen en waarmee nog meer overstromingen, droogtes, hittegolven en de aanhoudende stijging van het zeepeil moeten worden afgewend.

Detectiveverhaal
"Dit is een complex detectiveverhaal", verklaart Benjamin Santer van de Lawrence Livermore National Laboratory In Californië, hoofdauteur van de studie die de meest gedetailleerde verklaring totnogtoe geeft van de afkoeling door vulkanen. De studie verscheen in vakblad Nature Geoscience.

"Vulkanen vormen een deel van het antwoord, maar er is niet één factor die alleen instaat voor de vertraging van de opwarming", stelt Santer, die aan het hoofd staat van een team Amerikaanse en Canadese klimaatexperten.

Onvoorspelbaar
Voor de klimaatverandering zijn vulkanen overigens een onzekere factor: je kan vulkaanuitbarstingen moeilijk voorspellen en bovendien kunnen grote uitbarstingen, zoals meest recent die van Mount Pinatubo op de Filipijnen in 1991, jarenlang het zonlicht dimmen.

Andere factoren, zoals de afname van de output van de zon en de toenemende uitstoot van pollutie door China kunnen mee de vertraging van de opwarming verklaren.

De studie stelt dat vulkanen voor 15 procent verantwoordelijk zijn voor het verschil tussen de voorspelde en de vastgestelde opwarming in de voorbije veertien jaar.

Tijdelijk respijt
Reden tot juichen is er echter niet. "Vulkanen bieden ons slechts tijdelijk respijt. De uitstoot van broeikasgassen, die maar blijft toenemen, zorgt voor een aanhoudende opwarming", waarschuwt Piers Foster, professor Klimaatverandering aan de universiteit van Leeds.

Een studie van het panel over klimaatverandering van de VN suggereerde vorig jaar dat natuurlijke variaties in het klimaat, zoals de extra opname van hitte door de oceanen, helpen verklaren waarom de opwarming van de wereldwijde oppervlaktetemperatuur vertraagt.

Ondanks de vertraging van de opwarming, blijft de temperatuur stijgen. Dertien van de veertien warmste jaren sinds de waarnemingen liggen in de 21ste eeuw, volgens de World Meteorological Organisation.

^{Bron: HLN}