Leven op Mars

Vanavond is het grotendeels helder en kunnen we op grote schaal de sterrenhemel aanschouwen. Wie zich in een gebied posteert met weinig kunstmatige verlichting ziet aan het begin van de avond in het zuidwesten de planeet Venus ondergaan. Vervolgens komt Jupiter op, vannacht gevolgd door Mars. Mars is een aansprekende planeet, met seizoenen en met temperaturen die overdag her en der ruim boven nul uitkomen. Geen wonder dat er zoveel interesse voor dit hemellichaam is.....


^{Mars is een planeet bestaande uit stenen, steentjes, stof, zand, kraters, bergen en duinen. Foto: NASA}

We kennen Mars de laatste tijd vooral van de Curiosity. Het high-tech karretje dat bijna twee jaar geleden is gelanceerd en de zomer daarop (augustus) op spectaculaire wijze landde op de rode planeet. Curiosity stuurde op 27 december van 2012 haar eerste foto’s naar de aarde en daarna volgden nog vele opnamen. Het is niet de eerste aanwezige op Mars, the Oppurtunity, the Spirit en the Pathfinder gingen haar voor. Bovendien cirkelen er momenteel 3 kunstmatige satellieten in een baan rond Mars, die continu observaties doen.



^{Een zelfportret van de Curiosity. Deze Mars Science Laboratory kan foto's maken, monsters pakken, prepareren en analyseren. Op 6 augustus 2012 landde Curiosity in een oude rivierbedding op Mars.}

Kort en goed, er is nogal veel belangstelling voor Mars. Deze planeet heeft dan ook behoorlijk wat trekjes die onze eigen Aarde ook bezit. Zo zijn er op Mars seizoenen aanwezig (door de ‘tilt’ van de planeet) en is er een –zij het dunne- atmosfeer aanwezig. De eerste belangstelling dateert uit de zeventiende eeuw, toen de planeet via een telescoop kon worden bekeken. Twee eeuwen later leidde de continue ontwikkeling van sterkere telescopen tot een steeds betere blik en een serieuze bestudering van het Marsoppervlak. Het was toen, dat ontdekte wetenschappers dat er, gelijk aan de Aarde, twee ijskappen aanwezig waren. Zowel op de noordpool als op de zuidpool werd de ijskap gedetecteerd. Ook bleken er natuurlijke satellieten om Mars heen te draaien. De aarde heeft er eentje, de maan. Mars wordt geflankeerd door twee ‘manen’.


^{Zo kennen wij Mars wat beter. De rode planeet, met de twee poolkappen. Foto: NASA.}

Op zoek naar het klimaat van Mars
De rode planeet draait rondes om de zon, rondes om haar eigen as en heeft een dunne atmosfeer. Aangezien de invloed van de zon door deze cirkelbewegingen steeds verandert en Mars geen gasplaneet is (zoals jupiter en Saturnus), mag je ervan uitgaan dat Mars een klimaat heeft. NASA stuurde in 1998 de Mars Climate Orbiter de ruimte in om de atmosfeer en de veranderingen in het planeetoppervlak die door ‘het weer’ veroorzaakt werden te bestuderen. Belangrijke doelen waren verder nog om de dagelijkse weer- en atmosfeerveranderingen te volgen en te zoeken naar bewijs voor vroegere klimaatveranderingen. Helaas helaas was er een berekeningsfout gemaakt en ging er wat mis in de benaderingshoek van Mars. De Orbiter brandde vervolgens op in de hete atmosfeer. De tegelijkertijd gelanceerde Mars Polar Lander heeft het evenmin gehaald tot op Mars. Ook daar ging van alles fout.

Niet uit het veld geslagen door deze gebeurtenissen, is uiteindelijk de Mars Reconaissance Orbiter in 2005/2006 succesvol in een baan rond de planeet gebracht. En deze satelliet doet wat men eerder bij NASA al wilde en de drie wetenschappelijke doelen zijn als volgt. Ten eerste is een doel om onze kennis van het klimaat op Mars te vergroten en te bepalen in welke mate water daarin een rop speelt. Ten tweede wil men locaties identificeren waar effecten van vloeibaar water te zien zijn die condities creëren waar biologische activiteit mogelijk moet zijn. En ten derde hoopt de NASA gebieden te lokaliseren die interessant zijn voor toekomstige Marslandingen. Vooral een toekomstige bemande landing lijkt een droom te zijn voor NASA.


^{Het gehele Marsoppervlak in een platte projectie. Foto: NASA.}

Het klimaat van Mars
Inmiddels draaien er drie satellieten om Mars heen en tezamen met de aanwezige ‘landers’ op het planeetoppervlak zijn we heel wat te weten gekomen. Inmiddels is duidelijk dat in de Marsbodem veel ijs voorkomt (permafrost zoals we dat op aarde kennen uit Siberië) en dat er ooit vloeibaar water aan het oppervlak is geweest. Dit laatste is zichtbaar aan de vele stroomgeulen en erosiemarkeringen.

Wetenschappers hebben het idee dat het klimaat op Mars 3,5 miljard jaar geleden ongeveer gelijk is geweest als dat het in de begintijd op Aarde was: warm en nat. Inmiddels hebben chemische reacties ertoe geleid dat er veel veranderd is. De atmosfeer bestaat nu voor ongeveer 95 procent uit koolstofdioxide met nog wat argon (2%), stikstof (2%) en een fractie zuurstof en koolmonoxide. De atmosfeer is heel dun, de temperaturen zijn zeer laag en er is alleen nog restwater in de vorm van permafrost en twee ijskappen over.


^{Een van de vele foto's van de Mars Reconaissance Orbiter (MRO), een satelliet rond Mars. Een aantal bergen/heuvels wordt geflankeerd doro zandribbels. Het is niet moeilijk om hier een blazende wind bij te bedenken. Foto: NASA.}

De gemiddelde jaartemperatuur op aarde is ongeveer 0,7 graden. Op Mars wordt door de wetenschappers in het algemeen gesproken over een gemiddelde temperatuur van -55 graden. Dat is al een aardige indicatie van de barre kou die je daar kunt verwachten. Ook al zijn er grote gebieden waar het in de zomer overdag nog aardig opwarmt.

Jaarrond varieert het klimaat op Mars enorm. Dit wordt deels veroorzaakt door de sterk elipitische baan rond de zon, waardoor de invloed van de zon drastisch varieert. Bovendien staat Mars verder van de zon dan de Aarde en ontvangt dus minder warmte. Daar komt bovenop dat de dunne atmosfeer en de geringe warmtecapaciteit van de bodem, warmte maar moeilijk kunnen vasthouden. Dit zijn allemaal oorzaken van het zeer koude en onmenselijke klimaat op Mars.

De hoogste maximumtemperatuur, midden op de Marsdag rondom de evenaar, is zo’n 20 graden. Dat klinkt nog niet gek, maar dat is wel op het moment van zomer en overdag. Zodra Mars wegdraait van de zon koelt het onbarmhartig en snel af tot ver onder het vriespunt. Terwijl het aan de evenaar ’s middags dus zo’n 20 graden kan zijn, kan het op datzelfde moment aan de pool 153 graden vriezen. Op de gematigde breedtegraden moet je denken aan gemiddeld nul graden midden op een zomerdag. Maar ook daar geldt, tijdens de nachtelijke uren is het er gemakkelijk 60 of 70 graden onder nul.


^{Een volgende foto van de MRO. Deze samengestelde opname toont een regionale stormstorm eind november 2012. Stofstormen zijn veelvuldig en vaak langdurig aanwezig op de rode planeet.}

Deze grote temperatuurverschillen op een planeetoppervlak dat veel kleiner is dan de aarde, leiden tot stevige winden. Geregeld komen op Mars stofstormen over die het meeste van de planeet bedekken. Vervolgens kan het maanden duren voordat al dat stof tot rust komt op het oppervlak.

Kijkje nemen?
Vanavond is het helder, vannacht schuift vanaf zee enige bewolking over de noordwestelijke delen van het land en zijn de condities om omhoog te kijken elders beter.


^{In de nacht naar donderdag is Mars te zien met afnemende maan. Mars staat in het sterrenbeeld Leeuw aan de zuidoostelijke ochtendhemel tussen 05.30 en 06.00 uur. Bron: Allesoversterrenkunde.nl}

Er wordt steeds vaker en serieuzer gesproken over een bemande ruimtereis naar Mars. De waarnemingen die ter plekke worden gedaan over bijvoorbeeld temperatuur en luchtdruk, zijn daarbij van groot belang. Vooralsnog blijft het voor iedereen nog bij kijken naar de nachtelijke hemel.

Een volgende keer gaan we kijken naar wolken boven het oppervlak van Mars.

^{Bronnen: Meteo Consult; NASA; allesoversterrenkunde.nl; Astroblogs.nl, website.nl.; Wikipedia.}

"Ufo-jager spot versteende leguaan op Mars"

Is er eindelijk een bewijs van buitenaards leven ontdekt op Mars? Een ufo-jager is overtuigd van wel. Hij spotte naar eigen zeggen een versteende 'leguaan' op foto's gemaakt door NASA's Curiosity Rover.

De man plaatste de beelden op YouTube en dat lokte al snel een discussie uit tussen believers en non-believers. Terwijl de ene duidelijk de restanten van een leguaan meende te zien, was het voor de andere gewoon een ordinaire steen. Het is ook niet de eerste keer dat zogenaamde experts dieren spotten op de rode planeet. Eerder werd al gewag gemaakt van een hagedis of 'Marsrat'.



_{Bron: Hln}

Het lijkt er wel 'erg' goed op.. Zelf dat stuk aan zijn kin is erbij... Als er nu meerdere vondsten moesten gedaan worden, van dit soort dieren die 'versteend' zouden zijn.. Dan zou het wel eens goed kunnen... Hoop dat ze toch een beetje goed kijken nu, dat er misschien toch een kans bestaat dat...

Misschien zou je het niet zien als je niet van te voren wist wat je moet zien. Of iemand heeft adobe after effects gebruikt.
Ik denk zelf puur toeval dat iemand zoiets vind/ziet. En als als je zelf op Mars zou kijken, je het niet zou herkennen.
Sterker nog, ik ben er zelf 100% van overtuigd dat er nooit een dergelijk ontwikkeld dier heeft geleefd op Mars omdat er zover ik weet geen kennis is van het bestaan van een dampking op die planeet. Maarja, het is wel grappig om zo iets Aards te zien op Mars.

Citaat van mrijkhals, zaterdag 9 november 2013, 14:32 uur Sja,....ok ik moet toegeven dat het wel degelijk op een leguaan lijkt.
Maarja er zijn ook mensen die het gezicht van jezus herkennen uit een berg zand of in de wolken....... het is meer wat het oog wilt zien als je mij vraagt.
Stal dat het een leguaan is of was, dan moet het versteenproces wel heel heel heel erg snel zijn gegaan..... en hoe wou je dat voor elkaar krijgen.
Als het nou een fossiel was had ik het kunnen snappen maar dan nog,...wtf moet een leguaan op mars !.
Nope, mijn inziens is het stom toeval...

Tja kijk eens naar Pompeï..ik heb weeleens foto's gezien vn mensen die ook 'versteend' waren. Door de lava? Wat dat betreft zou ik dus zeggen, het kan wel maar ik denk dat het een gewone steen is die heel toevallig op een leguaan lijkt. Kunnen ze anders dat marskarretje er niet op af sturen? Dan zijn dit soort vragen meteen opgelost..

Het wordt druk op Mars: NASA stuurt sonde

Deze foto is niet meer beschikbaar
^{Technici bij Maven (Mars Atmosphere and Volatile Evolution) © epa.}

NASA stuurt maandag een robotverkenner naar Mars. De Maven zal in een baan om de Rode Planeet de atmosfeer van Mars bestuderen om zijn klimaatveranderingen beter te begrijpen. De missie kost omgerekend een half miljard euro. Het wordt langzaamaan druk op en rond Mars. Op het Marsoppervlak rijden momenteel twee rovers rond, waaronder de Curiosity, die vorig jaar landde. Rond de planeet cirkelen drie sondes - twee Amerikaanse en een Europese. Daar komt niet alleen de Maven bij, maar ook een Indiase sonde die onlangs werd gelanceerd.

^{Bron: AD}

Satelliet vertrokken voor onderzoek dampkring Mars




Een Amerikaanse satelliet is maandag begonnen aan zijn reis naar de planeet Mars. De sonde, Maven genaamd, werd gelanceerd vanaf de ruimtebasis Cape Canaveral in Florida.
De Maven gaat onderzoek doen naar de dampkring van Mars. Die was vroeger veel dichter dan nu. In de loop van miljarden jaren is de atmosfeer grotendeels vervlogen.

Mogelijk is dat de oorzaak van het verdampen van het water dat ooit op Mars zou hebben gestroomd. 'Een planeet waar ooit microbes hadden kunnen leven, is veranderd in een koude en onvruchtbare woestijn', aldus de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA. De Maven moet helpen duidelijk maken hoe dat is gebeurd.

Maven staat voor Mars Atmosphere and Volatile Evolution Mission. De satelliet komt in september volgend jaar aan bij Mars. De missie duurt vervolgens zeker een jaar. Daarna blijft de sonde nog 10 jaar om de planeet draaien als communicatiesatelliet voor de Marsverkenner Curiosity en een opvolger die rond 2020 moet worden gelanceerd.

bron:AD | Gewijzigd: 1 februari 2017, 12:06 uur, door Joyce.s

'Black beauty' is oudste stukje Mars ooit op Aarde teruggevonden

Een meteoriet die in 2011 werd teruggevonden in de Sahara, blijkt het oudste stukje van de planeet Mars te zijn dat ooit op Aarde werd aangetroffen. De 'Black Beauty', zo genoemd wegens het blinkende donkere uiterlijk, is volgens wetenschappers immers 4,4 miljard jaar oud en dat blijkt twee maal zo oud dan eerst geschat. Dat staat te lezen in het wetenschappelijk tijdschrift Nature.

Deze foto is niet meer beschikbaar
^{© afp.}

Het gesteente stamt dus uit de tijd dat Mars nog maar amper 100 miljoen jaar gevormd was. Vulkaanuitbarstingen waren toen schering en inslag. De Black Beauty bestaat dan ook grotendeels uit snel afgekoelde lava dat uiteindelijk versteende. Op Aarde zijn er al zo'n 100 meteorieten van de rode planeet teruggevonden maar deze zijn allemaal een stuk jonger dan deze vondst.

De meteoriet kan misschien enkele geheimen van Mars ontsluieren. Zo zou de steen sporen van leven kunnen bevatten. Al bestaat de kans dat er zich in de Sahara levende organismen op de Black Beauty hebben vastgezet waardoor de wetenschappers van de Florida State University voorzichtig zijn over het resultaat dat deze nauwgezette research uiteindelijk zal opleveren.

^{Bron: HLN}

Eerste meetgegevens van Curiosity gepresenteerd



Tijdens een bijeenkomst van de American Geophysical Union in San Fransisco hebben Amerikaanse wetenschappers de eerste meetresultaten gepresenteerd van de Marsrover Curiosity. Zo is men er in geslaagd om met behulp van de Marsrover de ouderdom van een rots ter plaatse te bepalen en om de hoeveelheid straling aan het oppervlakte van Mars te meten.

Het belangrijkste resultaat uit de eerste meetgegevens van Curiosity is wellicht dat deze robotwagen voorwaarden voor leven aangetroffen in een krater wat ooit een zoetwatermeer moet zijn geweest. Wetenschappers kwamen tot deze vaststelling na meetresultaten afkomstig uit het gebied Yellowknife Bay in de krater Gale. Curiosity landde in augustus 2012 in de krater Gale nadat de 900 kilogram zware robotwagen in november 2011 gelanceerd werd. De Marswagen trof er zowel fijne, middelgrote alsook grote sedimenten aan zoals die zich in rustig water vormen. Deze krater is wellicht lange tijd gevuld geweest met water en was ook groter dan men oorspronkelijk dacht. Het meer was dus rustig en bestond uit zoet water. Het zou ook biologische kernelementen hebben bevat als koolstof, zuurstof, stikstof en zwavel. Wetenschappers concluderen aan de hand van deze nieuwe gegevens ook dat er op Mars gedurende minstens enkele miljoenen jaren rivieren moeten hebben gestroomd. Hierdoor moeten de omstandigheden op Mars in deze periode geschikt geweest zijn voor het bestaan van micro-organismen. Effectieve sporen van vroeger leven zijn er tot op heden echter nog nooit ontdekt.

Uit de eerste meetresultaten van Curiosity is nu ook gebleken dat het Marsoppervlak vandaag de dag is blootgesteld aan relatief grote hoeveelheid schadelijke straling afkomstig van kosmische straling uit het heelal. Zo bedroeg de stralingsdosis op het oppervlak van Mars het afgelopen jaar gemiddeld 0,67 millisievert per dag wat betekent dat ruimtevaarders bij een bemande missie naar Mars (heen en terug)worden blootgesteld aan een totale hoeveelheid straling van ongeveer 1 sievert. Dit verhoogt de kans op een fatale vorm van kanker met vijf procent. In de maanden dat Curiosity de stralingsdosis op Mars onderzocht, was er geen grote uitbarsting op de Zon die een invloed had op Mars. Wanneer er wel grote uitbarstingen plaatsvinden op de Zon kan dit de stralingsdosis sterk beïnvloeden. Nu wetenschappers dit allemaal weten, kan men op zoek gaan oplossingen om ruimtevaarders te beschermen wanneer deze ooit naar Mars gaan.

De Marswagen Curiosity heeft ook directe metingen uitgevoerd op vlak van de leeftijd van een bodemstaal. Door te kijken naar het radioactief verval van kalium in argon is gebleken dat het Cumberland-staal 3,86 tot 4,56 miljard jaar is. Op zich is dit niet echt een verrassing maar het is wel de eerste maal dat een onbemand ruimtetuig op een ander hemellichaam de leeftijd van een bodemstaal kan bepalen. In het verleden moesten ruimtetuigen of astronuaten, zoals tijdens het Apollo Maanprogramma, bodemstalen terug naar de Aarde brengen. Curiosity boort een gaatje in een rots waarna dit staal geanalyseerd wordt door middel van het Sample Analysis at Mars (SAM) instrument. Dankzij deze metingen weet men nu ook dat de Cumberland-rots tussen de 60 en 100 miljoen jaar aan het Marsoppervlak ligt.

^{Bron: Spacepage} | Gewijzigd: 1 februari 2017, 12:07 uur, door Joyce.s

Voedsel verbouwen is mogelijk op Mars

Voedsel verbouwen op Mars is wellicht mogelijk. Maar dan moet er wel een gebouw of een kas komen, lucht en licht worden gemaakt en het zou ook handig zijn als er insecten meekomen van de Aarde om het een en ander te bevruchten. Mogelijk vormt de zwaartekracht ook een probleem, want die is anders. Op Mars is alles zo’n drie keer lichter dan op Aarde.


^©Belga

De Nederlandse ecoloog Wieger Wamelink heeft op nagemaakte Mars- en Maangrond een vijftiental gewassen proberen te verbouwen. ‘De Maan was een beetje een teleurstelling’, zei hij. ‘Maar op de Marsgrond ging het goed. Dat is fijn, want als je op Mars ooit gewassen wil gaan verbouwen, hoef je in ieder geval geen grond mee te nemen.’

Zware metalen
Wamelink wist succesvol rogge, tuinkers, tomaat, brandnetel en worteltjes te verbouwen. Maar het experiment duurde slechts 50 dagen, niet lang genoeg om de tomaten en worteltjes echt goed te laten groeien. Als dat al lukt, blijft de vraag hoe eetbaar de Marsgewassen zijn. In de grond zitten zware metalen zoals cadmium. Plantjes kunnen daartegen, maar mensen niet. Wamelink wil nog laten analyseren in een laboratorium hoe veilig het is om het verbouwde voedsel te eten.

Klavers en lupine, die het ook goed doen op de Marsgrond, kunnen met de grond worden vermengd, waardoor voedingsstoffen vrijkomen. ‘Maar op Mars zal je ook je eigen uitwerpselen moeten gebruiken als mest om de gewassen te laten groeien.’

Wamelink plantte verschillende zaadjes in door de NASA nagemaakt Mars- en Maanzand.

^{Bron: Het Nieuwsblad}