'Trollenwapens' in IJsland blijken mix van lava en water

 Een natuurgebied in zuiden IJsland staat vol met lelijke, onregelmatige rotsen. Volgens de volkslegendes waren dit projectielen die trollen tijdens oorlogen naar elkaar wierpen.

Een geoloog van de universiteit van Buffalo wilde wel eens onderzoeken hoe het echt zat. Wat blijkt: het zijn geen trollenwapens, maar holle basaltrotsen, ontstaan doordat lava over water heen stroomde.


^{Een basaltpilaar op Ijsland. Het is goed te zien dat ze hol zijn van binnen © Tracy Gregg.}

Tracy Gregg, de geoloog die het onderzoek deed, herkende de rotsen na een onderzoek. Dergelijke formaties komen namelijk ook voor op de bodem van de oceaan. Het is het resultaat van het samenkomen van water en lava uit vulkanen. Op de bodem is de waterdruk zo groot, dat zelfs de hitte van lava het water niet kan laten verdampen. Daardoor stolt het water de lava, wat tot vreemde rotsformaties leidt.

Water + lava = stoom
Normaal gesproken kan iets dergelijks boven de oceanen niet plaatsvinden. Water dat in contact komt met lava (700 graden Celsius) verdampt met een krachtige explosie. Blijkbaar geldt die regel echter niet in IJsland, concludeert Gregg na haar onderzoek. De rotsformaties zijn uniek; nog niet eerder ontdekten geologen zulke pilaren op het vasteland.

Gregg heeft een theorie over het ontstaan van de unieke pilaren. In 1760 ontplofte een vulkaan nabij de Skaelingar-vallei. Die vallei was in de achttiende eeuw waarschijnlijk een soort moeras. Omdat de uitbarsting de lava zeer langzaam voortstuwde, ging het contact tussen water en lava zo geleidelijk, dat het water niet meteen vervloog tot stoom, maar wel langzaam de lava afkoelde.

Oude meren en vulkanen
De ontdekking kan helpen om te begrijpen hoe landschappen er vroeger uitzagen. Als dergelijke pilaren aanwezig zijn, kan je wat zeggen over de hoogte van meren uit de oertijd, of hoe de lava uit een vulkaan stroomde. Daarmee kunnen geologen meer te weten komen over de aarde zoals zij er vroeger uitzag. Tot nu toe zijn er echter geen andere plekken ter wereld waar de IJslandse trollenprojectielen voorkomen.

^{Bron: AD}