Nieuw ontdekte gigantisch onderwater vulkaan is de grootste ter wereld



Een vulkaan met de grootte van New Mexico of de Britse eilanden is onlangs ontdekt. De vulkaan bevindt zich onder de Stille Oceaan op ongeveer 1600 km ten oosten van Japan. De vulkaan is de grootste ter aarde en zelfs één van de grootste vulkanen in ons zonnestelsel. Het Tamu Massief is een gigantische schildvulkaan (vulkaan met vlakke hellingen) en lijkt uit meerdere kleinere structuren te bestaan. De wetenschappers moeten nu al hun lang gekoesterde ideeën over marine geologie over boord gooien. "Deze vondst druist in tegen alles wat we dachten en geloofden. Wat we vonden is één enorme vulkaan," zegt William Sager, professor in de geologie aan de universiteit van Houston (Texas). Sager is de hoofdauteur van het artikel in Nature Geoscience. De vulkaan behoort tot dezelfde categorie als Olympus Mons op Mars. Deze wordt beschouwd als de grootste vulkaan in ons zonnestelel, zegt Sager.

Het Tamu Massief is een ronde dome met een afmeting van 450 bij 650 km, oftewel meer dan 258998 km2 (100,000 square miles). De topv ligt op 2000 meter onder het oceaan oppervlak. De basis bligt op 6,4km diepte. De grootste actieve vulkaan op aarde, Mauna Loa in Hawaii, met een afmeting van 5200 km2 komt in de schaduw te staan van deze gigantische vulkaan. 

Het Tamu Massief is gemaakt van basalt en het oudste en grootste gevaarte op het Shatsky Rise plateau in het noordwestelijk deel van de Stille Oceaan. Het totale oppervlak van dit plateau is vergelijkbaar met Japan of Californië. 

Sager startte ongeveer 20 jaar geleden zijn onderzoek naar het Tamu Massief. De naam Tamu is een afkortng van Texas A&M Universit, waar de wetenschapper toendertijd werkzaam was. Wetenschappers wisten vanaf het begin van de 20ste eeuw van het bestaan van het plateau af. Sager licht toe: "We wisten, dat het een grote bergketen was, maar we wisten niet hoe de structuur was en hoe deze was gevormd." Hij voegt hier aan toe, dat het Tamu Massief anders is dan de klassieke zeebergen: de vulkanen, die met tienduizenden uit de zeebodem steken. 

Nabij de top (summit) van het massief is het hellingpercentage slechts 1°. Beneden aan de flank is het percentage slechts 0,5°. Aan de basis is het nog minder. Ter vergelijking: de helling van een gemiddelde trap is 40°, een makkelijke ski-helling ongeveer 10°). Als je op het massief zou staan is het erg moeilijk om te bepalen welke weg "naar beneden" leidt. 

Ontdekking van een ongebruikelijke structuur
Wetenschappers dachten, dat het grote Rhatsky Rise in de loop van de tijd ontstaan was doordat meerdere vulkanen aan elkaar waren gegroeid. Een vergelijkbaar proces heeft plaatgevonden bij het Big Island van Hawaii. De vulkanen zijn samengesmolten door de eruptieve materialen. Echter toen Sager en zijn collegae de seimische gegevens van het Tamu Massief bestudeerden, kwamen zij voor een verrassing te staan. "We zagen, dat de lavastromen vanaf het centrum van de vulkaan in alle richtingen stroomden. Er was geen duidelijke secundaire bron van vulkanische activiteit. Dit was een verrassing." Het team heeft tevens een geochemische analyse toegepast op de monsters genomen vanaf het massief. Het leek erop, alsof de enorme structuur gemaakt is van het zelfde type steen met dezelfde leeftijd. De wetenschappers zijn op basis van deze gegevens tot de conclusie gekomen, dat het gaat om één enkele vulkaan, die ontstaan is in een relatief korte periode van een paar miljoen jaar. De vulkaan doofde uit vlak nadat deze was ontstaan. Tamu is vermoedelijk in de late Jura periode of aan het begin van de Krijt periode ontstaan, zo'n 145 miljoen jaar geleden. "Als het waar is wat ze beweren, is het echt een enorme vulkaan," zegt Brian Jicha, een geoloog aan de universiteit van Wisconsin "Er zijn een hoop van dit soort oceaan platen. Als sommige van deze platen vulkanen zijn, zal deze studie de denkwijze over de wijze van opbouw van de platen sterkt veranderen," zegt Jicha, die niet betrokken is bij de studie. Volgens Sager moet er nog meer onderzoek gedaan worden naar andere oceanische plateaus. "Misschien zijn er nog meer van deze enorme vulkanan onder het zeeoppervlak." Momenteel is het Tamu Massief de grootste enkele vulkaan op aarden. Echter er zijn nog grotere vulkanische complexen op de wereld zoals de Siberische Traps. 

Hoe is de vulkaan ontstaan?
Sager meldt, dat er nog steeds onderzoek plaatsvindt, hoe het Tamu Massief is ontstaan. Volgens hem is het aannemelijk, dat een plek op de zeebodem de juiste mix van elementen had, waaronder de begrenzing van drie tectonische platen, een dunne aardkorst en een bron van hete magma, welke naar de oppervlakte is gekomen, Het gesmolten gesteente stroomde "naar buiten"en kon zich over een groot oppervlak verspreiden. Hierdoor steeg het plateau geleidelijk terwijl de lava afkoelde. De volgende stap in het onderzoek is om uit te zoeken waar de magma vandaan kwam. 

© onweer-online
^{Bron: National Geographic}