Weer een 'put' naar Spanje
Weer een 'put' naar Spanje
Wie Spanje alleen kent van de zon en hitte, kan bedrogen uitkomen. Niet voor niets wordt in heel wat Spaanse regio´s gezegd ´9 meses de invierno, 3 meses de infierno.` Oftewel 9 maanden winter, drie maanden hel (hitte). Het hete zomerweer wordt in dat geval samengebald in de maanden juni, juli en augustus. Vaak zijn de maanden mei en september heel erg fraai (vaak het fraaist omdat de verzengende warmte niet heerst), de andere maanden brengen een duidelijk koeler beeld. Tot en met een paar jaar geleden was het in Spanje gedurende de wintermaanden veelal droog, met geregeld zon en bescheiden temperaturen. Sinds een aantal jaar is de winter beduidend natter. En dit jaar gaat het buiige winterweer door in buiig voorjaarsweer. Twee weken geleden was het ook al uitermate nat in grote delen van Spanje en komende week leidt een koudeput opnieuw tot veel neerslag. En tot lage middagtemperaturen. En tot nog meer water in de stuwmeren, terwijl veel opvangbekkens momenteel al staan te spuien aangezien ze bijna vol zitten.
Een wateropvangbekken in het zuiden van Spanje, in Andalusie. Spanje staat vol met stuwmeren en is daar voor de zomerse watervoorziening sterk van afhankelijk.
Stand van de stuwmeren
Spanje heeft 356 stuwmeren. Ze liggen verspreid over het land en zijn erg verschillend in grootte en dus in capaciteit. In totaal kan er 55.327 kubieke hectometer opgevangen worden. Deze waarde zal echter nooit gehaald kunnen worden, deels aangezien de opvangbekkens al voordat ze honderd procent vol zijn, zullen gaan spuien en deels omdat de stuwmeren in het zuidoosten in een te droog gebied vertoeven en heel weinig kans maken om een keer echt vol te raken.
Momenteel bedraagt het opgevangen water 85,80 procent van de totale capaciteit. Dat betekent dat er 47.469mᶾ regenwater in de bekkens zit. In dezelfde week een jaar geleden, was het totale percentage 65,80 procent.
De opvangcapaciteit voor alle afzonderlijke regio's van Spanje. De middelste kolom is de hoeveelheid momenteel opgevangen water, inclusief het het aandeel ten opzichte van wat mogelijk opgevangen kan worden (percentage). Let wel: een kubieke hectometer is gelijk aan 100 miljoen liter!
Een deel van het aanwezige water is afgelopen winter opgevangen. Een substantieel deel viel afgelopen maart. Die maand was de natste maand van de afgelopen 66 jaar. Bovendien, daarna hield de nattigheid niet op. Ook april heeft heel wat neerslag gebracht en nu is mei ook weer aan de beurt.
Veranderend stromingspatroon
Al sinds een jaar of 5 hebben we in Europa met een ander weerpatroon te maken dan de tien/vijftien jaar daarvoor. Het overheersende beeld was eerder meestal een weersituatie met een straalstroom in west-oost positie over de noordelijke helft van Europa, waarbij storingen vanaf de oceaan gemakkelijk via de Britse eilanden het continent op kwamen. Aan de zuidzijde van de straalstroom bevindt zich in zo’n geval de warme lucht en de hoge luchtdruk. Dit geeft een stereotype weerbeeld; fraai zomerweer in het zuiden van Europa en wisselvallig weer in de noordelijke helft van Europa. In Nederland is de bijbehorende windrichting in dat geval zuidwestelijk. Al sinds enkele jaren ‘wil’ de straalstroom niet meer in die west-oost positie liggen, maar slaan er continu golven in. In de weerkaarten hiernaast staan ook weerkaarten met een dergelijke golvencontour. Kaart 1 laat de situatie van aanstaande dinsdagmiddag zien op ongeveer 5 kilometer hoogte. De golvende/meanderende luchtstroming op die hoogte slaat vervolgens verder uit, in weerkaarten 2 en 3, en daarmee komt in de bovenlucht veel koudere lucht tot boven Spanje. We noemen dat ook wel een ‘koudeput’. Onder een koudeput zullen door het verticale temperatuurverschil gemakkelijk lagedrukgebieden ontstaan en diverse buien. Vanaf aanstaande dinsdag wordt het dan ook uitermate buiig. En niet alleen dat, aangezien er aan de grond later in de week een koude noordelijke wind gaat waaien, zullen de temperaturen flink dalen.
Uitgelicht, de regio Madrid. De eerste paar weken van 2013 was het nog niet zo nat, vanaf week 5 heeft het heel veel geregend en momenteel zit Madrid boven het natte jaar 2011 en ruim boven het gemiddelde van de afgelopen 10 jaar (blauwe stippellijn).
Sneeuw in de bergen
Met de instroom van die killere lucht, kan in de berggebieden de regen transformeren naar sneeuw. Zo wordt er in de bergen ten westen van Madrid zelfs halverwege mei verse sneeuw verwacht. Het plaatsje Navarredonda de Gredos, op 1523 meter hoogte, komt maandag nog op 20 graden, de dagen erna daalt de temperatuur tot amper 7 graden op vrijdag. Bovendien gaat er donderdag en vrijdag, met name in de nachten en ochtenden, her en der sneeuw vallen. Madrid krijgt regen bij 13 graden, en ook in de Sierra Nevada helemaal in het zuiden van Spanje, kan het donderdag en vrijdag sneeuwen.
Ook in Extremadura is de opwaartse klim vanaf week 5 te zien. En de nattigheid van maart en april.
En in ons eigen Nederland?
Zoals op de bovenluchtstromingen op de drie weerkaarten te zien is, bevindt ook Nederland zich komende week onder een deel van de koudeput. We hebben dan ook te maken met wisselvallig meiweer, inclusief lage middagtemperaturen. Het lastige aan zo’n situatie is dat het maken van een verwachting voor meer dan drie dagen vooruit een stuk moeilijker is dan bij een west-oost gelegen straalstroom. De golfstructuur van de straalstroom verhoudt zich met een grote onzekerheid omtrent de exacte ligging van de buiengebieden. Immers, het gaat nu niet om fronten die passeren, maar om rondtollende buienzones die deels hun eigen koers bepalen en niet een duidelijke windrichting hebben waarin ze in meegevoerd worden.
Weerkaart 1. De hoogtelijnen van dinsdag 14 mei. Alweer een golving in de straalstroom. Met een koudeput boven Schotland en omgeving.
De exacte ligging van de put gaat ook bepalen of de temperaturen bij ons later in de week of tijdens het volgende weekeinde nog omhoog willen. Ligt de put meer ten westen van ons, of is deze afgesnoerd boven Frankrijk of Noord-Spanje, dan krijgen wij een warmere continentale wind. Komt de put met zijn kern meer boven onze contreien te liggen, dan zitten we juist volop in de buien en de kilte. Komt de punt meer ten oosten van ons, dan zitten we in beter weer, maar wel in kilte door Noordzee-aanvoer. Wat de huidige verwachtingen zijn voor de termijn vanaf vrijdag 17 mei tot en met maandag 20 mei, kunt u beluisteren op 0900-9725 onder optie 5 ( 60 ct per minuut). Daar nemen we elke dag de weerkaarten door en doen aan het einde een uitspraak over de meest logische koers waarin het weer die periode zich lijkt te ontwikkelen.
Weerkaart 2. De hoogtelijnen van woensdag 15 mei. De koudeput zakt verder zuidwaarts en komt al richting de Golf van Biskaje. Er vallen al vele buien in Spanje en Portugal. Aan de oostzijde van de koudeput, in Oost-Europa, Rusland en de Oekraine leidt een opstekende zuidenwind tot instroom van warme lucht.
Weerkaart 3. Het is donderdag. De koudeput is heel ver zuid uitgeslagen, zeker voor mei! Aan de grond is de wind al noordelijk en op deze dag kan het in de bergen gaan sneeuwen.
De regio Murcia is de droogste zone van het land. Alle stuwmeren daar tezamen zijn voor nog geen 50% gevuld. Echter, voor dit gebied is dat behoorlijk veel! Het gemiddelde voor deze week (van de afgelopen 10 jaar) is een stuwmeer dat voor 35 kubieke hectometer gevuld is tegen momenteel 70.
Bronnen: Meteo Consult, Urbanity.es, Embalses.net, Wikipedia.
Wie Spanje alleen kent van de zon en hitte, kan bedrogen uitkomen. Niet voor niets wordt in heel wat Spaanse regio´s gezegd ´9 meses de invierno, 3 meses de infierno.` Oftewel 9 maanden winter, drie maanden hel (hitte). Het hete zomerweer wordt in dat geval samengebald in de maanden juni, juli en augustus. Vaak zijn de maanden mei en september heel erg fraai (vaak het fraaist omdat de verzengende warmte niet heerst), de andere maanden brengen een duidelijk koeler beeld. Tot en met een paar jaar geleden was het in Spanje gedurende de wintermaanden veelal droog, met geregeld zon en bescheiden temperaturen. Sinds een aantal jaar is de winter beduidend natter. En dit jaar gaat het buiige winterweer door in buiig voorjaarsweer. Twee weken geleden was het ook al uitermate nat in grote delen van Spanje en komende week leidt een koudeput opnieuw tot veel neerslag. En tot lage middagtemperaturen. En tot nog meer water in de stuwmeren, terwijl veel opvangbekkens momenteel al staan te spuien aangezien ze bijna vol zitten.
Een wateropvangbekken in het zuiden van Spanje, in Andalusie. Spanje staat vol met stuwmeren en is daar voor de zomerse watervoorziening sterk van afhankelijk.
Stand van de stuwmeren
Spanje heeft 356 stuwmeren. Ze liggen verspreid over het land en zijn erg verschillend in grootte en dus in capaciteit. In totaal kan er 55.327 kubieke hectometer opgevangen worden. Deze waarde zal echter nooit gehaald kunnen worden, deels aangezien de opvangbekkens al voordat ze honderd procent vol zijn, zullen gaan spuien en deels omdat de stuwmeren in het zuidoosten in een te droog gebied vertoeven en heel weinig kans maken om een keer echt vol te raken.
Momenteel bedraagt het opgevangen water 85,80 procent van de totale capaciteit. Dat betekent dat er 47.469mᶾ regenwater in de bekkens zit. In dezelfde week een jaar geleden, was het totale percentage 65,80 procent.
De opvangcapaciteit voor alle afzonderlijke regio's van Spanje. De middelste kolom is de hoeveelheid momenteel opgevangen water, inclusief het het aandeel ten opzichte van wat mogelijk opgevangen kan worden (percentage). Let wel: een kubieke hectometer is gelijk aan 100 miljoen liter!
Een deel van het aanwezige water is afgelopen winter opgevangen. Een substantieel deel viel afgelopen maart. Die maand was de natste maand van de afgelopen 66 jaar. Bovendien, daarna hield de nattigheid niet op. Ook april heeft heel wat neerslag gebracht en nu is mei ook weer aan de beurt.
Veranderend stromingspatroon
Al sinds een jaar of 5 hebben we in Europa met een ander weerpatroon te maken dan de tien/vijftien jaar daarvoor. Het overheersende beeld was eerder meestal een weersituatie met een straalstroom in west-oost positie over de noordelijke helft van Europa, waarbij storingen vanaf de oceaan gemakkelijk via de Britse eilanden het continent op kwamen. Aan de zuidzijde van de straalstroom bevindt zich in zo’n geval de warme lucht en de hoge luchtdruk. Dit geeft een stereotype weerbeeld; fraai zomerweer in het zuiden van Europa en wisselvallig weer in de noordelijke helft van Europa. In Nederland is de bijbehorende windrichting in dat geval zuidwestelijk. Al sinds enkele jaren ‘wil’ de straalstroom niet meer in die west-oost positie liggen, maar slaan er continu golven in. In de weerkaarten hiernaast staan ook weerkaarten met een dergelijke golvencontour. Kaart 1 laat de situatie van aanstaande dinsdagmiddag zien op ongeveer 5 kilometer hoogte. De golvende/meanderende luchtstroming op die hoogte slaat vervolgens verder uit, in weerkaarten 2 en 3, en daarmee komt in de bovenlucht veel koudere lucht tot boven Spanje. We noemen dat ook wel een ‘koudeput’. Onder een koudeput zullen door het verticale temperatuurverschil gemakkelijk lagedrukgebieden ontstaan en diverse buien. Vanaf aanstaande dinsdag wordt het dan ook uitermate buiig. En niet alleen dat, aangezien er aan de grond later in de week een koude noordelijke wind gaat waaien, zullen de temperaturen flink dalen.
Uitgelicht, de regio Madrid. De eerste paar weken van 2013 was het nog niet zo nat, vanaf week 5 heeft het heel veel geregend en momenteel zit Madrid boven het natte jaar 2011 en ruim boven het gemiddelde van de afgelopen 10 jaar (blauwe stippellijn).
Sneeuw in de bergen
Met de instroom van die killere lucht, kan in de berggebieden de regen transformeren naar sneeuw. Zo wordt er in de bergen ten westen van Madrid zelfs halverwege mei verse sneeuw verwacht. Het plaatsje Navarredonda de Gredos, op 1523 meter hoogte, komt maandag nog op 20 graden, de dagen erna daalt de temperatuur tot amper 7 graden op vrijdag. Bovendien gaat er donderdag en vrijdag, met name in de nachten en ochtenden, her en der sneeuw vallen. Madrid krijgt regen bij 13 graden, en ook in de Sierra Nevada helemaal in het zuiden van Spanje, kan het donderdag en vrijdag sneeuwen.
Ook in Extremadura is de opwaartse klim vanaf week 5 te zien. En de nattigheid van maart en april.
En in ons eigen Nederland?
Zoals op de bovenluchtstromingen op de drie weerkaarten te zien is, bevindt ook Nederland zich komende week onder een deel van de koudeput. We hebben dan ook te maken met wisselvallig meiweer, inclusief lage middagtemperaturen. Het lastige aan zo’n situatie is dat het maken van een verwachting voor meer dan drie dagen vooruit een stuk moeilijker is dan bij een west-oost gelegen straalstroom. De golfstructuur van de straalstroom verhoudt zich met een grote onzekerheid omtrent de exacte ligging van de buiengebieden. Immers, het gaat nu niet om fronten die passeren, maar om rondtollende buienzones die deels hun eigen koers bepalen en niet een duidelijke windrichting hebben waarin ze in meegevoerd worden.
Weerkaart 1. De hoogtelijnen van dinsdag 14 mei. Alweer een golving in de straalstroom. Met een koudeput boven Schotland en omgeving.
De exacte ligging van de put gaat ook bepalen of de temperaturen bij ons later in de week of tijdens het volgende weekeinde nog omhoog willen. Ligt de put meer ten westen van ons, of is deze afgesnoerd boven Frankrijk of Noord-Spanje, dan krijgen wij een warmere continentale wind. Komt de put met zijn kern meer boven onze contreien te liggen, dan zitten we juist volop in de buien en de kilte. Komt de punt meer ten oosten van ons, dan zitten we in beter weer, maar wel in kilte door Noordzee-aanvoer. Wat de huidige verwachtingen zijn voor de termijn vanaf vrijdag 17 mei tot en met maandag 20 mei, kunt u beluisteren op 0900-9725 onder optie 5 ( 60 ct per minuut). Daar nemen we elke dag de weerkaarten door en doen aan het einde een uitspraak over de meest logische koers waarin het weer die periode zich lijkt te ontwikkelen.
Weerkaart 2. De hoogtelijnen van woensdag 15 mei. De koudeput zakt verder zuidwaarts en komt al richting de Golf van Biskaje. Er vallen al vele buien in Spanje en Portugal. Aan de oostzijde van de koudeput, in Oost-Europa, Rusland en de Oekraine leidt een opstekende zuidenwind tot instroom van warme lucht.
Weerkaart 3. Het is donderdag. De koudeput is heel ver zuid uitgeslagen, zeker voor mei! Aan de grond is de wind al noordelijk en op deze dag kan het in de bergen gaan sneeuwen.
De regio Murcia is de droogste zone van het land. Alle stuwmeren daar tezamen zijn voor nog geen 50% gevuld. Echter, voor dit gebied is dat behoorlijk veel! Het gemiddelde voor deze week (van de afgelopen 10 jaar) is een stuwmeer dat voor 35 kubieke hectometer gevuld is tegen momenteel 70.
Bronnen: Meteo Consult, Urbanity.es, Embalses.net, Wikipedia.
