“Je kunt me niet ’s nachts wakker maken voor het weer. Wel voor poollicht, maar dat is geen weer.” Dit zijn de woorden van Jaap den Hollander, sinds 1985 wonend in Zeeland en weerliefhebber. Ik spreek hem omdat we met onze voelsprieten steeds verder deze provincie willen verkennen. Natuurlijk zijn we weerkundig bekend met heel wat Zeeuwse aspecten, maar je oor te luisteren leggen om Omroep Zeeland zo goed mogelijk van weerberichten te bedienen, dat is altijd nuttig.
Het brede strand van Noord-Schouwen. Tot de einder kijken, het kan op de meeste plekken van Zeeland.
Want, zoals alle regio’s in Nederland, heeft deze provincie ook haar eigen karakter. En wij willen maar 1 ding; dat alle Zeeuwen lovend spreken over onze weerberichten. Afijn, dat is misschien wat hoog gegrepen, maar het is een mooi richtpunt. Vervelend lijkt het ons ook als de Zeeuwen liever naar de Belgische weerberichten gaan kijken. Wat niet heel gek is overigens. Uit alle randen van Nederland komen dergelijke berichten. Hoe vaak Limburgers niet zeggen dat ze altijd naar de Duitse weerberichten luisteren ‘omdat die vaak zoveel beter zijn.’…
Jaap is een beetje bevreesd
Een weerbericht begint met waarnemen. Je dient te weten of de actuele werkelijkheid overeenkomt met de uitgezette lijn. Stel, je verwacht in de ochtend steeds meer bewolking en aan het begin van de middag regen. Aan de waarnemingen kun je vervolgens continu afleiden of je planning nog op schema loopt. Daar waar het om 11.00 uur nog helemaal zonnig zou zijn, ga je uiteraard twijfelen aan de door jou opgestelde verwachting. Observaties vormen dan ook een belangrijk onderdeel van ons werk. Veel observatiepunten bestaan uit automatische weerstations, waardoor we zicht hebben op elementen als windrichting, -sterkte, temperatuur, dauwpunt, bewolking en veel en veel meer. Daarbij zijn er natuurlijk ook nog de satelliet- en radarbeelden. Jaap den Hollander ervaart deze verworvenheden als een enorme aanvulling om tot een goede verwachting te komen. "Ik krijg echter soms de indruk dat men louter op de digitale aspecten 'blind vaart', terwijl fysieke waarneming toch het uitgangspunt zou moeten blijven."
De kop van Schouwen, met als kijkrichting het zuidwesten.
We spreken Jaap voor de Kerst. Hij typeert zichzelf als “echt buitenmens”. Sinds 1985 woont hij in Haamstede. Hij vertelt: “Ik ben vooral ongerust over het zomerseizoen, en hoe jullie in Wageningen ons dan goed van weerberichten kunnen voorzien. Als ik hier bijvoorbeeld op een mooie zomerdag vanuit Haamstede naar het noorden kijk, kan ik de vuurtoren van Ouddorp zien. Af en toe kun je op een warme zomerdag een dreigende lucht in het zuidwesten ontwaren die maar blijft hangen. Dan komt ie plotseling toch op Schouwen af... En als 'ie dan komt, dan gaat het heel snel. Nu is het zo dat de vuurtorenwachter in Ouddorp de reddingspost Westerschouwen telefonisch meldt als dit gebied snel onze kant op komt. De badgasten worden dan gewaarschuwd. Maar jullie staan niet hier ter plekke en ik vraag me echt af hoe wij het dan te weten komen. En in het bijzonder de toeristen, want die zijn hier in Zeeland in de zomer natuurlijk in grote getale.”
Iedereen kent Zeeland in ieder geval van de Oosterscheldekering. De beroemde waterkering die is gebouwd na de desastreuze watersnoodramp van 1953. Op de voorgrond een aantal zeehonden die uitrusten bovenop de mosselvanginstallaties.
Jos Broeke, de weerman die tot voor kort het weerbericht voor de Zeeuwen verzorgde, was wel altijd in Zeeland. Wonend en werkend in de provincie die je van weerberichten bedient, dat levert natuurlijk een streepje voor op. Logisch. Ook zijn vervangers waren altijd echte Zeeuwen. Toch denken wij, vanuit het midden van het land, goede kwaliteit te kunnen brengen en doen we er alles aan om dat voor elkaar te krijgen. Dat doen we voor landelijke zenders, dat doen we voor regionale zenders en dat doen we dus ook voor Omroep Zeeland. Extra hulpmiddel daarbij zijn onze (al sinds het jaar 2000) extra ogen en oren.
Waarnemers in den lande
Die extra ogen en oren zijn de vrijwillige waarnemers die verspreid over het land wonen en die ons geregeld observaties, bijzonderheden en foto’s sturen. Zij zijn het die soms ook net dat beetje meer informatie aan een weerpraatje kunnen geven. Een vaste Zeeuwse waarnemer is sinds jaar en dag Paul van der Heijden uit CLinge. Inmiddels ontvangen we ook geregeld weerobservaties en/of foto's van Piet Grim ('s-Heerenhoek), Theo Bogaard (Sluis), Adri Joosse (Oost-Souburg) en Paul Bouwens (Kapelle).
Texel heeft een beroemde slufter, maar ook in Zeeland is er een slufter. De Zeeuwse Slufter ligt op (voormalig werkeiland) Neeltje Jans.
Als tegenprestatie verzorgen wij open dagen voor 'onze' weeramateurs, waarop zij elkaar ontmoeten, presentaties bijwonen en collega Tom van der Spek altijd een interessante (en lastige) prijsvraag te bieden heeft. We hebben vele tientallen waarnemers die ons vrijwel dagelijks van actuele weersinformatie voorzien. Bovendien is er een samenwerkingsverband met www.hetweeractueel.nl waarop informatie van honderden digitale weerstations van waarnemers is af te lezen.
Met extra waarnemers ben je echter nog niet bij die onweersbui die over 10 minuten de kop van Schouwen in schuift. Wij zien dat op de radarbeelden, ook hier in Wageningen. De vraag is of je dan ook gelijk een extra weerpraatje op de radio zou moeten geven. Jos Broeke deed dat wel vaak, maar inmiddels zijn de tijden natuurlijk ook veranderd. Veel toeristen hebben op hun mobiele apparatuur alle vormen van internet en kunnen met een vingerklopje de radarbeelden opvragen. Dat neemt niet weg dat Omroep Zeeland ons bij bijzonderheden altijd kan inschakelen, zoals wij ook altijd beschikbaar zijn voor onze andere klanten.
Die vermaledijde computers
In gesprek met Jaap valt op dat hij het vooral vervelend vindt dat er zoveel computers in het spel zijn. “Jullie zijn niet in Zeeland zelf, jullie doen alles van achter jullie PC’s. Weten jullie wel hoe verschillend Zeeland in elkaar zit?” Dan begint hij te vertellen over de verschillende grondsoorten en het meetstation in Vlissingen. “Zelf woon ik op plus 4 NAP, op zandgrond in een bosgebied. ’s Winters bij een oostenwind is het zee-effect hier mager. Het koudst in winternachten is de omgeving bij mij bij Haamstede en rond Westdorpe in Zeeuws Vlaanderen. De oostkant van Schouwen Duiveland is kleigrond met boerderijen en daar is het over het algemeen veel minder koud. Het zijn totaal andere klimatologische gebieden.” Om eraan toe te voegen; “De KNMI post Vlissingen is totaal niet representatief voor Zeeland. Dat had beter Westdorpe ofzo kunnen zijn.
Opgegroeid op een boerderij, liefhebber van zeilen, dan kan het ook niet anders dan dat iemand weergeïnteresseerd is. En dat is Jaap, met zijn eigen weerstation en met zijn oplettende blik tijdens de weerberichten. Hij mist ook nog wat in de nieuwe weerberichten. “Waar zijn de zonsopkomst en –ondergangstijden gebleven en de hoog- en laagwaterstanden bij Vlissingen?”
De zuidkust van Schouwen, kijkend richting de Kering.
Doe met ons mee!
Graag ontvangen wij vanuit het hele land observaties en foto's waarop het 'weer' een grote rol speelt. Die informatie kan naar waarnemingen[at]weer.nl. Specifiek voor Omroep Zeeland hebben wij een nieuw mailadres aangemaakt; zeelandweer[at]weer.nl. Voel je vrij om daar interessante waarnemingen naartoe te sturen en foto's van het actuele weer zijn ook altijd welkom. Die foto's gebruiken wij in het televisieweerbericht. Onze weersverwachtingen (kaarten, weerpresentaties) zijn elk moment van de dag te bekijken op www.omroepzeeland.nl. En met jullie waarnemingen kunnen we allerlei noemenswaardige weerzaken melden. Zo meldde Jaap tegen het middaguur dat er in Haamstede deze maand tot nu toe maarliefst 174 millimeter naar beneden is gekomen! Daarmee lijkt Haamstede de natste plek van Nederland te zijn, deze maand. Mensen met een weerstation in de tuin kunnen zich, als ze dat leuk vinden, ook aanmelden bij het waarnemersnetwerk; www.hetweeractueel.nl.
Bron: Meteoconsult