Argentijnse wetenschappers zijn het erover eens dat de ozonlaag tekenen van beterschap toont, maar zijn voorzichtig over de toekomst. "Dit jaar was het beter, maar het probleem is nog niet opgelost", zegt Gerardo Carbajal van het Departement Atmosferische Monitoring en Geofysica (Vaygeo). "Het gat kan in 2013 evengoed weer naar een recordgrootte groeien."
Ondanks vooruitgang zijn de stralingsniveaus nog steeds hoger dan in 1980. © thinkstock.
Dit jaar was het gat volgens Carbajal erg klein en het sloot zich ook eerder dan verwacht, "maar we moeten afwachten en observeren voor we van een trend kunnen spreken." Ook Susana Díaz, ingenieur bij het Zuidelijke Centrum voor Wetenschappelijk Onderzoek (Cadic) zegt dat "in recente jaren een kleine vermindering van het ozondeficiet is vastgesteld in het zogenaamde gat". Díaz is hoofd van het Ozonlaboratorium van Cadic in Ushuaia in de provincie Vuurland, het meest zuidelijke deel van het land. Het centrum meet de hoeveelheid ultraviolette stralen van de zon die de stad bereiken, om zo de staat van de ozonlaag te controleren.
Stratosfeer
De ozonlaag bevindt zich in de stratosfeer, tussen 15 en 35 kilometer boven het aardoppervlak. De laag filtert ultraviolette stralen die schadelijk zijn voor de mens en het dieren- en plantenleven. De uv-straling kan bij de mens huidkanker en oogaandoeningen veroorzaken, met name in het zuiden van Argentinië en Chili. De afmetingen van het zogenaamde gat in de ozonlaag variëren. Op sommige jaren bereikt het een oppervlakte van 30 miljoen vierkante kilometer, maar in de laatste weken kromp het tot 22 miljoen vierkante kilometer.
Schadelijke stoffen uitfaseren
Wetenschappers wijten het gat aan het gebruik van chemicaliën zoals CFK's, die massaal gebruikt werden in spuitbussen en koelkasten. Met het Montrealprotocol kwamen landen wereldwijd overeen om die stoffen uit te faseren. Maar sommige van die stoffen, zoals het pesticide methylbromide, zullen pas tegen 2015 helemaal uitgefaseerd zijn. De resultaten van de wetenschappers bevestigen de bevindingen van het milieuprogramma van de VN (Unep) en de World Meteorological Organisation, die eerder al vaststelden dat het gat niet groter werd. Toch, zegt Deferrari, "zijn we nog niet terug bij de stralingsniveaus van 1980".
De schadelijke chemicaliën doen er immers makkelijk tien jaar over om de laag te bereiken, en daarna heeft de laag tijd nodig om zich te herstellen. Wetenschappers vermoeden dan ook dat het volledige herstel van de ozonlaag nog 40 tot 60 jaar op zich zal laten wachten.
Bron: HLN