De zware aardbevingen, die afgelopen april in de Indische Oceaan plaatsenvonden hebben volgens geologen aardbevingen veroorzaakt langs de kust van Oregon en Mexico. De zeebevingen van 11 april met een kracht van 8.6 en 8.2 op de schaal van Richter vonden plaats op zo'n 482 km ten zuidwesten van de provincie Aceh in Indonesië. De grootste beving staat in de top 20 van krachtigste bevingen ooit gemeten. Er werden tsunamiwaarschuwingen afgegeven. Deze werden snel ingetrokken toenbleek, dat slechts kleine golven de kust bereikten. Maar de effecten van deze aardbevingen blijken verstrekkender te zijn, dan geologen ooit hebben willen geloven.
"De energie van de aardbevingen straalde zijwaarts uit over de planeet en hebben hoogstwaarschijnlijk vele andere bevingen veroorzaakt," zegt Fred Pollitz van het USGA (US Geological Survey) in Menlo Park, Californië, Hij leidde het onderzoek naar de relatie tussen de bevingen van 11 april 2012 en de bevingen van M=5.5 of hoger wereldwijd in de dagen erna. Het aantal bevingen van M=5.5 of hoger bleek vijf keer hoger te liggen dan normaal. De analyse is gepubliceerd in het vakblad Nature.
De bevingen in Indonesië waren zogenaamde "slip-strike" bevingen, waarbij deze van de korst van de aarde zijwaarts langs elkaar heen schuiven. De ongebruikelijke beweging zijwaarts van de bevingen voorkwam, dat er grote (tsunami) golven ontstonden. Wel zijn er "grond-golven" ontstaan, die zich wereldwijd verspreid hebben. Normaliter blijven de naschokken of bevingen, die getriggerd worden door grote aardbevingen beperkt tot een relatief lokaal gebied.
"Feitelijk zien we dat, de hele wereld een naschok-zone was van deze twee aardbevingen," zegt seismoloog Aaron Velasco verbonden aan de Universiteit van Texas-El Paso. Valesco heeft niet deelgenomen aan het onderzoek. "Tien jaar geleden zouden we gelachen hebben om het idee, dat er een relatie zou zijn tussen een zware aardbevingen en bevingen wereldwijd. Echter in dit geval is het wel heel erg duidelijk."
Eén van de gerelateerde bevingen was een M=6.9 beving in de Golf van California, die plaatsvond op 12 april. In het onderzoek is te lezen, dat de kans 1 op 300 is, dat een zwerm aardbevingen bij toeval zo snel ontstaat na de gebeurtenissen in de Indische Oceaan. Deze geactiveerde aardbevingen waren het krachtigst in de gebieden, die het meest beïnvloed werden (waar de hoogste druk ontstond) door grondgolven van de bevingen van 11 april.
Experts op het gebied van aardbevingen bediscussiëren de mogelijke relatie tussen de M=9.1 beving in de Indische Oceaan in 2004 en de grote toename in aardbevingen sindsdien. De gebeurtenissen na de bevingen van 11 april 2012 zorgen niet voor consensus in de discussie, maar daagt de wetenschappers uit om meer onderzoek te doen naar de onderlinge relatie tussen aardbevingen.
© onweer-online
Bron: USA Today
De opeenvolging van grote aardbevingen die zich in april van dit jaar voordeden voor de kust van het Indonesische eiland Sumatra, zou wel eens de voorbode kunnen zijn van "geboorte" van een nieuwe aardplaat. Dat stellen onderzoekers in het wetenschappelijke tijdschrift Nature. Op 11 april van dit jaar was er een zware aardbeving voor de kust van de stad Banda Atjeh, in het noorden van het Indonesische eiland Sumatra. De schok had een kracht van 8,7 en was voelbaar tot in India, Thailand, Bangladesh en Singapore. Nadien deden er zich nog verschillende zware naschokken voor. De schade was groot, de paniek bij de bevolking ook, maar er waren weinig dodelijke slachtoffers.
In het Britse wetenschappelijke tijdschrift Nature verschijnen deze week verschillende studies over de aardbevingen voor Sumatra. Een daarvan, opgemaakt door Franse geologen, stelt dat de reeks aardbevingen erop wijst dat er "grote veranderingen" aan de gang zijn in de oceaanbodem die uiteindelijk zullen leiden tot een breuk in de Indo-Australische aardplaat.
Keith Koper, University of Utah Seismograph Stations
Breuk is een proces van miljoenen jaren
Een aardplaat is een stuk van de aardkorst. Deze platen verschuiven in een zeer traag tempo a rato van 5 tot 10 centimeter per jaar, een proces dat ook bekend staat als de platentektoniek. Het grensgebied tussen twee aardplaten die op verschillende manieren van en naar elkaar toe bewegen, is gevoelig aan aardbevingen en andere geologische fenomenen. Sumatra ligt in het grensgebied van twee aardplaten, de Indo-Australische plaat en de Sunda-plaat. De Indo-Australische aardplaat, die een groot deel van de Indische Oceaan "draagt", duikt onder de Sunda-plaat, waarop het Indonesische eiland rust. De wrijving tussen beide platen geeft aanleiding tot aardbevingen en andere geologische fenomenen, denk maar aan de tsunami van eind 2004 die het resultaat was van een aardbeving.
De aardbevingen van april dit jaar waren het gevolg van geologische activiteit op de Indo-Australische aardplaat zelf, in een gebied waar al op grote schaal breuklijnen aanwezig zijn. "Activiteit aan de grenzen van een aardplaat zet ook druk op het centrum van de plaat, het is de eerste keer dat we hiervan bewijs zien", zegt onderzoeker Matthias Delescluse. Dat de Indo-Australische aardplaat zal splitsen, is iets wat al langer voorspeld wordt, maar het is de eerste keer dat wetenschappers er een aanwijzing van zien. Een splitsing zal niet snel gebeuren. "Het proces startte vermoedelijk tot 10 miljoen jaar geleden, je kan je inbeelden hoeveel langer het nog zal duren voor we een effectieve opdeling zullen zien", aldus Delescluse.
Vier breuklijnen in één aardplaat
In een tweede onderzoek, uitgevoerd door wetenschappers van de Universiteit van Californië Santa Cruz en de Universiteit van Utah, gaat dieper in op de interne deformatie van de Indo-Australische aardplaat. Bij de aardbeving met een kracht van 8,7 waren maar liefst vier interne breuklijnen betrokken, stellen de onderzoekers. Drie breuklijnen liepen parallel, maar los van elkaar. De vierde breuklijn stond loodrecht op de eerste breuklijn en kruiste die ook. "De aardbeving is wellicht de grootste beving in één aardplaat die we ooit hebben kunnen registreren" aldus de wetenschappers (zie afbeelding onder).
Keith Koper, University of Utah Seismograph Stations
Wereldwijd zware naschokken
De derde studie, uitgevoerd door onderzoekers van de Universiteit van Californië Berkeley en het US Geological Survey, beschrijft hoe -opnieuw- de ene aardbeving van 8,7 geleid heeft tot verschillende andere bevingen en aardschokken wereldwijd. Op zich geen "nieuwe" vaststelling, maar de wetenschappers vonden het opmerkelijk dat die andere schokken zich met een vertraging van uren tot zelfs dagen hebben voorgedaan. Meestal doen de schokken zich quasi onmiddellijk na de oorspronkelijke aardbeving voor. Opvallend vonden de wetenschappers ook dat de aardschokken die het gevolg waren van die ene aardbeving, redelijk zwaar waren. Meestal zijn die niet zo groot.
Bron: Deredactie
| Gewijzigd: 27 september 2012, 13:46 uur, door Tatanka