Iedere dag laat men bij verschillende weerstations op bepaalde tijdstippen (0.00 en 12.00 UTC) weerballonnen op, die voorzien zijn van meetapparatuur die temperatuur, vochtigheid en wind registreren. De data die de weerballon verzameld wordt doorgezonden naar het weerstation en daar worden de gegevens verwerkt. De gegevens worden in een grafiek uitgezet tegen de druk (of hoogte, want de druk neemt met de hoogte af). Op deze manier krijgt men een mooi overzicht van het verticale profiel van de atmosfeer. Deze grafieken worden ook wel Skew-T grafieken of soundings genoemd.
De grafieken komen op het internet in verschillende kleuren voor, vandaar dat het niet altijd zo is dat een blauwe lijn bijvoorbeeld de druk aangeeft. De opbouw van het plaatje is echter wel identiek. De getallen rechts naast de grafiek zijn indices, deze geven waarden aan die berekend kunnen worden uit de grafiek of gemeten zijn. We gaan hier verder niet op in.
Uitleg grafiekgebied
Zoals al eerder gezegd is een sounding een grafiek waarin de gemeten gegevens uitgezet worden tegen de druk. Dit wordt gedaan door middel van lijnen.
- De blauwe horizontale lijnen geven de druk in hPa aan. De schaalverdeling op de y-as geeft de hoogte van de druk aan. Deze loopt van 1000 hPa tot 100 hPa. Naast de druk wordt ook aangegeven wat de hoogte bij bepaalde drukniveaus is (bij 1000, 900, 850, 700, 500, 400, 300, 250, 200 en 100 hPa).
- De schuine blauwe lijnen die van linksonder naar rechtsboven lopen zijn de temperatuurlijnen en staan onder een hoek van 45 graden met de x-as. De schaalverdeling op de x-as geeft aan welke lijn bij welke temperatuur hoort.
- De groene curves die van rechtsonder naar linksboven lopen zijn de droge adiabaten.
- De lichtblauwe gestippelde curves die van rechtsonder naar linksboven lopen zijn de verzadigde adiabaten.
- De paarse gestippelde lijnen die van linksonder naar rechtsboven lopen zijn de lijnen met een constante mengverhouding, ook wel mixing ratio genoemd. De eenheid is hier gegeven in g/kg. Hiermee wordt dus het aantal gram vocht per kilogram lucht aangegeven.
- De twee zwarte lijnen geven het temperatuurverloop van de ballonoplating aan. De rechterlijn geeft de temperatuur aan en de linkerlijn geeft het dauwpunt aan.
- De dunne zwarte gestippelde lijn geeft de weg die de ballon gevolgd heeft aan. Dit wordt ook wel de Lapse Rate genoemd.
Uitleg windparameters (rechter verticale as)
Op de rechter verticale as wordt de windkracht en windrichting aangegeven op verschillende hoogten. Dit wordt gedaan met behulp van windvaantjes. De richting waarin deze vaantjes wijzen, is de richting waaruit de wind waait. De vorm van het vaantje geeft aan hoe hard de wind waait (plaatje met stokjesverdeling)
Uitleg luchtdruk en hoogte (linker verticale as)
Op de linker verticale as wordt de druk in hPa (=mbar) weergegeven. In de grafiek zelf wordt de hoogte aangegeven. Het is niet altijd zo dat bij een bepaalde druk een bepaalde hoogte hoort. De verhouding tussen de druk en de hoogte is afhankelijk van de samenstelling van de lucht op het moment van meten.
Wat kan je met een sounding?
Een sounding geeft je de mogelijkheid om de stabiliteit van de lucht op een bepaald moment en op een bepaalde plek af te beredeneren.
Bron: de weerclub